DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Galicka, Izabella; Sygietyńska, Hanna: "Pokłon Pasterzy" Francesca Bassano
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0058
52
Izabella Galicka, Hanna Sygietyńska
3. Jacopo Bassano, Adoracja Pasterzy, Rzym, Galeria Corsini
wykonawców z rodzinnego klanu i ich naśladowców, z czasem doprowadziło do powsta-
nia znacznej liczby płócien, rozsianych po całej Europie6, a także poza jej granicami.
Do czołowych dzieł o powyższym temacie7 malowanych przez Jacopa Bassano należą,
przywołując je chronologicznie: obraz z Galerii Akademii Weneckiej (z ok. 1545 r.), nieco
późniejsze malowidło z królewskiej kolekcji w Hampton Court (1546 r.) oraz pochodzący
z lat 1553-1554 obraz z Galerii Borghese w Rzymie. Nie ujawniają one jednak bliższych,
„genetycznych" związków z analizowanym dziełem. Natomiast interesujących i znacz-
nych podobieństw dopatrzeć się można w Adoracji Pasterzy z Galerii Corsini z około
1562 r. (il. 3). Ważnym obrazem Jacopa jest Adoracja Pasterzy ze św. Wiktorem i św.
Coroną wykonana w 1568 r. dla kościoła św. Józefa w Bassano del Grappa (obecnie w
Muzeum Miejskim), łącząca scenę sakralną z pastoralną rodzajowością, wykazująca peł-
ną dojrzałość artystyczną twórcy8. Podobnie jak w poprzednio wymienionych obrazach
akcja Adoracji... rozgrywa się w świetle dziennym.
Natomiast w obrazie z Kask scena ukazana została w porze nocnej, zaś jego kompozy-
cję rozmieszczono w trzech strefach. Na pierwszym planie z lewej strony klęczy Maria,
podtrzymująca w dłoniach o charakterystycznie wyprostowanych palcach brzegi powijaków,
na których leży Dzieciątko w wiklinowym koszu, przepasane rąbkiem białej, przezroczystej
tkaniny. Maria odziana jest w suknię o czerwieni malwowej i ciemnoniebieski płaszcz, białe
maforium miękko spływa z jej głowy, poprzez lewe ramię na plecy. Za nią pochyla się
św. Józef w szarej sukni i ugrowym płaszczu. Z prawej strony zwraca się ku Dzieciątku
pasterz, klęczący na czerwonej, utrzymanej w tonacji cynobrowej tkaninie, w pozie figure
accroupie9. Spod jego jasnożółtego kaftana wystaje podwójny wałek zmarszczonego
6 E. ARSLAN, 1 Bassani, Mediolan 1960 s. 213-226, 327-386 wylicza około 75 obrazów, z których dziesięć przypisuje
Francescowi.
7 Pokłony Pasterzy Jacopa Bassano omawia wyczerpująco R. SPRUTE, Hirtenanbetungen von Jacopo Bassano,
Wiedeń 1999.
8 L.A. VINCO da SESSO, Jacopo Bassano 1568-78 [w:] Jacopo Bassano c. 1510-1592, Bolonia 1992, s. 129, 131, il. s. 130.
9 J. BIAŁOSTOCKI, Le vocabulaire visuel de Jacopo Bassano et son stilus humilis, „Arte Veneta" XXXII, 1978, s. 169-
173.
Izabella Galicka, Hanna Sygietyńska
3. Jacopo Bassano, Adoracja Pasterzy, Rzym, Galeria Corsini
wykonawców z rodzinnego klanu i ich naśladowców, z czasem doprowadziło do powsta-
nia znacznej liczby płócien, rozsianych po całej Europie6, a także poza jej granicami.
Do czołowych dzieł o powyższym temacie7 malowanych przez Jacopa Bassano należą,
przywołując je chronologicznie: obraz z Galerii Akademii Weneckiej (z ok. 1545 r.), nieco
późniejsze malowidło z królewskiej kolekcji w Hampton Court (1546 r.) oraz pochodzący
z lat 1553-1554 obraz z Galerii Borghese w Rzymie. Nie ujawniają one jednak bliższych,
„genetycznych" związków z analizowanym dziełem. Natomiast interesujących i znacz-
nych podobieństw dopatrzeć się można w Adoracji Pasterzy z Galerii Corsini z około
1562 r. (il. 3). Ważnym obrazem Jacopa jest Adoracja Pasterzy ze św. Wiktorem i św.
Coroną wykonana w 1568 r. dla kościoła św. Józefa w Bassano del Grappa (obecnie w
Muzeum Miejskim), łącząca scenę sakralną z pastoralną rodzajowością, wykazująca peł-
ną dojrzałość artystyczną twórcy8. Podobnie jak w poprzednio wymienionych obrazach
akcja Adoracji... rozgrywa się w świetle dziennym.
Natomiast w obrazie z Kask scena ukazana została w porze nocnej, zaś jego kompozy-
cję rozmieszczono w trzech strefach. Na pierwszym planie z lewej strony klęczy Maria,
podtrzymująca w dłoniach o charakterystycznie wyprostowanych palcach brzegi powijaków,
na których leży Dzieciątko w wiklinowym koszu, przepasane rąbkiem białej, przezroczystej
tkaniny. Maria odziana jest w suknię o czerwieni malwowej i ciemnoniebieski płaszcz, białe
maforium miękko spływa z jej głowy, poprzez lewe ramię na plecy. Za nią pochyla się
św. Józef w szarej sukni i ugrowym płaszczu. Z prawej strony zwraca się ku Dzieciątku
pasterz, klęczący na czerwonej, utrzymanej w tonacji cynobrowej tkaninie, w pozie figure
accroupie9. Spod jego jasnożółtego kaftana wystaje podwójny wałek zmarszczonego
6 E. ARSLAN, 1 Bassani, Mediolan 1960 s. 213-226, 327-386 wylicza około 75 obrazów, z których dziesięć przypisuje
Francescowi.
7 Pokłony Pasterzy Jacopa Bassano omawia wyczerpująco R. SPRUTE, Hirtenanbetungen von Jacopo Bassano,
Wiedeń 1999.
8 L.A. VINCO da SESSO, Jacopo Bassano 1568-78 [w:] Jacopo Bassano c. 1510-1592, Bolonia 1992, s. 129, 131, il. s. 130.
9 J. BIAŁOSTOCKI, Le vocabulaire visuel de Jacopo Bassano et son stilus humilis, „Arte Veneta" XXXII, 1978, s. 169-
173.