DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Żakiewicz, Anna: [Rezension von: Stephen E. Weil, Making museums matter]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0416
406
ANNA ŻAKIEWICZ
Warszawa, Muzeum Narodowe
Stephen E. Weil, Making Museums Matter,
Smithsonian Institution's Press, Washington and London 2002
Ostatnią książkę Stephena E. Weila, prawni-
ka specjalizującego się w sprawach związa-
nych ze sztuką, wieloletniego wicedyrekto-
ra Hirshhom Museum w Waszyngtonie (1974-1995),
czyta się z zapartym tchem. Zawiera ona 24 teksty od-
czytów, referatów i wykładów, które autor wygłosił
w latach 1994-2000 na różnych spotkaniach i konfe-
rencjach poświęconych sprawom muzeów, przede
wszystkim amerykańskich, lecz niezwykle interesują-
cych dla każdego, komu sprawy te leżą na sercu.
Już tytuł książki budzi żywe zainteresowanie
każdego muzealnika. Nie bardzo daje się przetłuma-
czyć na polski, dosłownie znaczy bowiem „czyniąc
muzea ważnymi", czyli co i jak zrobić, żeby muzea
stały się ważne w świadomości społecznej. Jest to
rzeczywiście problem w czasach, kiedy niewyszu-
kana rozrywka zajmuje w życiu coraz więcej miej-
sca powoli wypierając tzw. kulturę wysoką.
Książka jest przejrzyście podzielona na cztery
części, których tytuły budzą apetyt na lekturę: Mu-
zeum w dążeniu do doskonałości, Muzeum jako
miejsce pracy, Muzeum jako pałac, Muzeum w sfe-
rze publicznej. Ich zawartość w pełni zaspokaja
oczekiwania: dowcipne, dobrze napisane teksty peł-
ne są uroczych anegdot z życia amerykańskich mu-
zeów, które — choć na ogół dosyć odległe od naszych
doświadczeń — bywają niekiedy zaskakująco bliskie.
Pierwsza część poświęcona jest zagadnieniu za-
sadniczej przemiany, jaka dokonała się (lub powinna
się była dokonać) w mniemaniu Weila w większości
muzeów. Polega ona na zmianie celu, raison d'etre
placówek muzealnych. Weil twierdzi - i jest to głów-
ny leitmotiv całej jego książki - że nie wystarczy już
samo gromadzenie obiektów, opieka nad nimi i opra-
cowywanie ich, ale każde muzeum zobowiązane jest
do służenia przede wszystkim ludziom, społeczno-
ści, w której się znajduje, do podwyższania jakości
jej życia i dobrego samopoczucia jej członków. Mu-
zeum powinno „inspirować, uczyć i informować".
Jeśli tego nie robi, jeśli koncentruje się tylko na wła-
snym przetrwaniu, nie ma racji bytu. Weil nie widzi
też potrzeby nadmiernego rozbudowywania posiada-
nych kolekcji; uważa, że zdobywane środki należy
przeznaczać raczej na realizowanie wyznaczonego
przezeń celu, niż na zakupy. Przykazanie takie dla
polskiego muzealnika, którego środki są na ogół bar-
dzo ograniczone czy wręcz żadne i z trudem wystar-
czają na bardzo skromne przeżycie, brzmi tyleż
abstrakcyjnie, co optymistycznie. Pozbądźmy się
więc kompleksów! Nie kupujemy nowych dzieł nie
dlatego, że nas na nie nie stać, nie kupujemy, bo tak
jest trendy... Nieco gorzej bywa z wypełnieniem za-
sadniczego postulatu, gdyż działalność inspirująca,
edukacyjna i informacyjna również wymaga całkiem
sporych funduszy.
Jednak te bolesne refleksje nie powinny nam ze-
psuć przyjemności wynikających z dalszej lektury.
Niezwykle ciekawe są zwłaszcza poruszane przez
Weila sprawy praktyczne. Rozdział o publikacjach
ANNA ŻAKIEWICZ
Warszawa, Muzeum Narodowe
Stephen E. Weil, Making Museums Matter,
Smithsonian Institution's Press, Washington and London 2002
Ostatnią książkę Stephena E. Weila, prawni-
ka specjalizującego się w sprawach związa-
nych ze sztuką, wieloletniego wicedyrekto-
ra Hirshhom Museum w Waszyngtonie (1974-1995),
czyta się z zapartym tchem. Zawiera ona 24 teksty od-
czytów, referatów i wykładów, które autor wygłosił
w latach 1994-2000 na różnych spotkaniach i konfe-
rencjach poświęconych sprawom muzeów, przede
wszystkim amerykańskich, lecz niezwykle interesują-
cych dla każdego, komu sprawy te leżą na sercu.
Już tytuł książki budzi żywe zainteresowanie
każdego muzealnika. Nie bardzo daje się przetłuma-
czyć na polski, dosłownie znaczy bowiem „czyniąc
muzea ważnymi", czyli co i jak zrobić, żeby muzea
stały się ważne w świadomości społecznej. Jest to
rzeczywiście problem w czasach, kiedy niewyszu-
kana rozrywka zajmuje w życiu coraz więcej miej-
sca powoli wypierając tzw. kulturę wysoką.
Książka jest przejrzyście podzielona na cztery
części, których tytuły budzą apetyt na lekturę: Mu-
zeum w dążeniu do doskonałości, Muzeum jako
miejsce pracy, Muzeum jako pałac, Muzeum w sfe-
rze publicznej. Ich zawartość w pełni zaspokaja
oczekiwania: dowcipne, dobrze napisane teksty peł-
ne są uroczych anegdot z życia amerykańskich mu-
zeów, które — choć na ogół dosyć odległe od naszych
doświadczeń — bywają niekiedy zaskakująco bliskie.
Pierwsza część poświęcona jest zagadnieniu za-
sadniczej przemiany, jaka dokonała się (lub powinna
się była dokonać) w mniemaniu Weila w większości
muzeów. Polega ona na zmianie celu, raison d'etre
placówek muzealnych. Weil twierdzi - i jest to głów-
ny leitmotiv całej jego książki - że nie wystarczy już
samo gromadzenie obiektów, opieka nad nimi i opra-
cowywanie ich, ale każde muzeum zobowiązane jest
do służenia przede wszystkim ludziom, społeczno-
ści, w której się znajduje, do podwyższania jakości
jej życia i dobrego samopoczucia jej członków. Mu-
zeum powinno „inspirować, uczyć i informować".
Jeśli tego nie robi, jeśli koncentruje się tylko na wła-
snym przetrwaniu, nie ma racji bytu. Weil nie widzi
też potrzeby nadmiernego rozbudowywania posiada-
nych kolekcji; uważa, że zdobywane środki należy
przeznaczać raczej na realizowanie wyznaczonego
przezeń celu, niż na zakupy. Przykazanie takie dla
polskiego muzealnika, którego środki są na ogół bar-
dzo ograniczone czy wręcz żadne i z trudem wystar-
czają na bardzo skromne przeżycie, brzmi tyleż
abstrakcyjnie, co optymistycznie. Pozbądźmy się
więc kompleksów! Nie kupujemy nowych dzieł nie
dlatego, że nas na nie nie stać, nie kupujemy, bo tak
jest trendy... Nieco gorzej bywa z wypełnieniem za-
sadniczego postulatu, gdyż działalność inspirująca,
edukacyjna i informacyjna również wymaga całkiem
sporych funduszy.
Jednak te bolesne refleksje nie powinny nam ze-
psuć przyjemności wynikających z dalszej lektury.
Niezwykle ciekawe są zwłaszcza poruszane przez
Weila sprawy praktyczne. Rozdział o publikacjach