DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Myśliński, Michał: Podczaszyńskiego Bolesława architekta warszawskiego rysunek planu na restauracyą i korespondencja liczna między Podczaszyńskim a księciem Czartoryskim i jego przedstawicielami w sprawie budowli w Sieniawie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0219
213
MICHAŁ MYŚLIŃSKI
Kraków, Instytut Sztuki PAN
Podczaszyńskiego Bolesława architekta
warszawskiego rysunekplanu na restauracyą
i korespondencja liczna między Podczaszyńskim
a księciem Czartoryskim ijego przedstawicielami
w sprawie budowli w Sieniawie1
Gromadzone od końca w. XVIII zbiory artystyczne Izabeli z Flemingów Czartory-
skiej (1746-1835) stały się zalążkiem niezwykle bogatej kolekcji dzieł sztuki,
eksponowanej w Krakowie nieprzerwanie od r. 1876. Z kolei wchodzącą obecnie
w skład tych zbiorów Bibliotekę Czartoryskich zapoczątkował w r. 1731 księgozbiór woje-
wody ruskiego Aleksandra Augusta Czartoryskiego (1697-1782). Dramatyczne losy Polski
w XIX w. sprawiły, iż burzliwe koleje przechodziły również kolekcja Izabeli Czartoryskiej
oraz część Biblioteki, przechowywane początkowo w Puławach, skąd zostały wywiezione
na krótko w r. 1831 pod rosyjskim ostrzałem artyleryjskim do Sieniawy, a następnie do
pałacu Hotel Lambert w Paryżu. Po kilkudziesięciu latach - w r. 1870 - zbiorom ponownie
zagroziły działania toczącej się wojny francusko-pruskiej, co skłoniło Władysława Czarto-
ryskiego (1828-94), od r. 1861 opiekuna całej kolekcji2, do przewiezienia ich w miejsce
znacznie bezpieczniejsze: do pałacu Czartoryskich w galicyjskiej Sieniawie3.
Barokowy pałac w Sieniawie, będący od r. 1731 własnością Czartoryskich, wzniesiono
w latach 1720-26 według projektu Giovanniego Spazzio dla Mikołaja Sieniawskiego,
a rozbudowano w r. 1763, zapewne według projektu Jakuba Hempla4. Przebudowywano
go jeszcze trzykrotnie: w latach 1796-97 projektantem był Fryderyk Gisges, w 1815-6
Georg Schuster5, a w 1879-81 nieżyjący już wówczas Bolesław Podczaszyński (1822-
1 Zapis tej treści, odnoszący się do przechowywanego planu oraz korespondencji Bolesława Podczaszyńskiego, widnie-
je w pierwszym inwentarzu Muzeum Narodowego w Krakowie - tzw. Inwentarzu dyrektora Łuszczkiewicza (wpisu
dokonano w r. 1884, na karcie 27, pod numerem 150).
2 Polski Słownik Biograficzny (dalej: PSB), Kraków 1938, t. IV, s. 300-303.
3 Dzieje zbiorów omówiono w wydanej z okazji 200-lecia istnienia Muzeum Czartoryskich pracy zbiorowej: Muzeum
Czartoryskich. Historia i Zbiory, red. Zdzisław Żygulski, Kraków 1998; Ibid., s. 277-286 wcześniejsza literatura.
4 R. AFTANAZY, Materiały do dziejów rezydencji, Warszawa 1991, t. VIII a, s. 222.
5 Widok pałacu sprzed przebudowy zawiera litografia Pillera z ok. 1820 oraz akwarela Juliusza Kossaka z r. 1873,
przechowywane w Muzeum Narodowym w Krakowie oraz w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie; zob.: AFTA-
NAZY, op.cit., s. 223, 230 (przyp. 13).
MICHAŁ MYŚLIŃSKI
Kraków, Instytut Sztuki PAN
Podczaszyńskiego Bolesława architekta
warszawskiego rysunekplanu na restauracyą
i korespondencja liczna między Podczaszyńskim
a księciem Czartoryskim ijego przedstawicielami
w sprawie budowli w Sieniawie1
Gromadzone od końca w. XVIII zbiory artystyczne Izabeli z Flemingów Czartory-
skiej (1746-1835) stały się zalążkiem niezwykle bogatej kolekcji dzieł sztuki,
eksponowanej w Krakowie nieprzerwanie od r. 1876. Z kolei wchodzącą obecnie
w skład tych zbiorów Bibliotekę Czartoryskich zapoczątkował w r. 1731 księgozbiór woje-
wody ruskiego Aleksandra Augusta Czartoryskiego (1697-1782). Dramatyczne losy Polski
w XIX w. sprawiły, iż burzliwe koleje przechodziły również kolekcja Izabeli Czartoryskiej
oraz część Biblioteki, przechowywane początkowo w Puławach, skąd zostały wywiezione
na krótko w r. 1831 pod rosyjskim ostrzałem artyleryjskim do Sieniawy, a następnie do
pałacu Hotel Lambert w Paryżu. Po kilkudziesięciu latach - w r. 1870 - zbiorom ponownie
zagroziły działania toczącej się wojny francusko-pruskiej, co skłoniło Władysława Czarto-
ryskiego (1828-94), od r. 1861 opiekuna całej kolekcji2, do przewiezienia ich w miejsce
znacznie bezpieczniejsze: do pałacu Czartoryskich w galicyjskiej Sieniawie3.
Barokowy pałac w Sieniawie, będący od r. 1731 własnością Czartoryskich, wzniesiono
w latach 1720-26 według projektu Giovanniego Spazzio dla Mikołaja Sieniawskiego,
a rozbudowano w r. 1763, zapewne według projektu Jakuba Hempla4. Przebudowywano
go jeszcze trzykrotnie: w latach 1796-97 projektantem był Fryderyk Gisges, w 1815-6
Georg Schuster5, a w 1879-81 nieżyjący już wówczas Bolesław Podczaszyński (1822-
1 Zapis tej treści, odnoszący się do przechowywanego planu oraz korespondencji Bolesława Podczaszyńskiego, widnie-
je w pierwszym inwentarzu Muzeum Narodowego w Krakowie - tzw. Inwentarzu dyrektora Łuszczkiewicza (wpisu
dokonano w r. 1884, na karcie 27, pod numerem 150).
2 Polski Słownik Biograficzny (dalej: PSB), Kraków 1938, t. IV, s. 300-303.
3 Dzieje zbiorów omówiono w wydanej z okazji 200-lecia istnienia Muzeum Czartoryskich pracy zbiorowej: Muzeum
Czartoryskich. Historia i Zbiory, red. Zdzisław Żygulski, Kraków 1998; Ibid., s. 277-286 wcześniejsza literatura.
4 R. AFTANAZY, Materiały do dziejów rezydencji, Warszawa 1991, t. VIII a, s. 222.
5 Widok pałacu sprzed przebudowy zawiera litografia Pillera z ok. 1820 oraz akwarela Juliusza Kossaka z r. 1873,
przechowywane w Muzeum Narodowym w Krakowie oraz w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie; zob.: AFTA-
NAZY, op.cit., s. 223, 230 (przyp. 13).