DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Kozaczka, Marian: [Rezension von: Róża Maliszewska, Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie II. Materiały II sesji naukowej]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0258
252
MARIAN KOZACZKA
Tarnów-Rzeszów
Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie II.
Materiały II sesji naukowej.
Oprac. Róża Maliszewska. Muzeum Zamoyskich w Kozłówce 2003, ss. 640. Ilustracje,
mapy, indeks miejscowości, nazwisk.
ostatnich dziesięcioleciach badania nad
życiem społecznym, gospodarczym i kul-
turalnym ziemiaństwa w Polsce poczyni-
ły duży krok naprzód. Prowadzone przez sporą
liczbę historyków, ekonomistów, socjologów, poli-
tologów i przedstawicieli innych dyscyplin nauko-
wych, zaowocowały licznymi artykułami, studiami i
monografiami. Dorobek w tym zakresie jest już
znaczny, ale ogłaszany był przeważnie w formie ar-
tykułów ukazujących się na łamach różnych perio-
dyków, lub jako tematy monograficzne.
Do grona instytucji, które na polu badań nad dzie-
jami ziemiaństwa polskiego mocno zaznaczyły swoją
obecność należy Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Liczne wystawy, sympozja, a w ostatnich latach ogól-
nopolskie i międzynarodowe sesje naukowe organi-
zowane przez pracowników Muzeum pozwoliły na
wydobycie i ukazanie wielu istotnych aspektów z ży-
cia ziemiaństwa i społeczeństwa nie tylko Lubelsz-
czyzny, ale także Polski i krajów sąsiednich.
Na przestrzeni ostatnich lat w Muzeum Zamoy-
skich w Kozłówce zorganizowano dwie sesje nauko-
we poświęcone ziemiaństwu polskiemu Pierwsza z
nich ogólnopolska (8-9 czerwca 2000 r.) miała cha-
rakter interdyscyplinarny i obejmowała głównie za-
gadnienia związane z historią ziemian, dziejami ich
pałaców, rezydencji, bibliotek. Jej pokłosiem była
wydana w 2001 r. praca pt. Ziemiaństwo na Lubelsz-
czyźnie, która odznacza się wysokim poziomem edy-
torskim, starannie dobraną szatą graficzną, pokaźną
wartością poznawczą i popularyzatorską.
Kolejna sesja poświęcona tematycznie ziemiań-
stwu, a w szczególności roli sztuki w życiu tej war-
stwy, została zorganizowana przez pracowników
Muzeum w dniach 22-24 maja 2002 r. Podczas
trzydniowych obrad, które zgromadziły licznych
przedstawicieli różnych środowisk naukowych
wygłoszono trzydzieści referatów, które dotyczyły
głównie kwestii mecenatu, kolekcjonerstwa oraz
twórczości artystycznej i literackiej utalentowanych
ziemianek i ziemian. Materiały z tej sesji starannie
opracowane przez Różę Maliszewska zostały zaty-
tułowano Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie II.
Obszerna publikacja, bogato ilustrowana, składa
się z pięciu zasadniczych części. W pierwszej na tle
sytuacji w Polsce przedstawiony został mecenat kul-
turalny Izabeli i Adama Kazimierza Czartoryskich.
Działalność fundatorska i mecenasowska w XVIII-
XX w. rozgałęzionej rodziny Zamoyskich była te-
matem kilku kolejnych referatów, obejmujących
część drugą. W trzeciej zaś, przedstawiono rolę go-
spodarczą i kulturotwórczą niektórych przedstawi-
cieli rodu Radziwiłłów i Potockich, a w kolejnej
wpływy zagraniczne i regionalne w architekturze re-
zydencjonalnej i kultowej Lubelszczyzny na przeło-
mie XIX i XX w. Ostatnia część tomu, będąca
zaczynem dla wielu opracowań biograficznych za-
wierała sylwetki ziemianek i ziemian uprawiających
twórczość artystyczną, literacką, zajmujących się
kolekcjonerstwem i upowszechnianiem czytelnic-
twa w społeczeństwie.
Publikację otwiera obszerny artykuł wprowadza-
jący Albina Koprukowniaka pt. Determinanty ak-
tywności kulturalnej ziemian lubelskich w latach
I795-1939. Chociaż Autor zaznacza, że są to wstęp-
ne rozważania, to Jego ustalenia i wnioski są twór-
cze i inspirujące. Zdaniem Autora bez rzetelnych
badań nad sytuacją ekonomiczną warstwy ziemiań-
skiej, uwarunkowaniami społeczno-politycznymi,
zmianami własnościowymi, trudno będzie o jedno-
znaczną diagnozę jej aktywności kulturalnej. Autor
słusznie zauważa, że na przełomie XIX i XX w. zie-
miaństwo spostrzegało problemy wsi polskiej, a aktyw-
ność kulturalna ziemian lubelskich nie ograniczała się
MARIAN KOZACZKA
Tarnów-Rzeszów
Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie II.
Materiały II sesji naukowej.
Oprac. Róża Maliszewska. Muzeum Zamoyskich w Kozłówce 2003, ss. 640. Ilustracje,
mapy, indeks miejscowości, nazwisk.
ostatnich dziesięcioleciach badania nad
życiem społecznym, gospodarczym i kul-
turalnym ziemiaństwa w Polsce poczyni-
ły duży krok naprzód. Prowadzone przez sporą
liczbę historyków, ekonomistów, socjologów, poli-
tologów i przedstawicieli innych dyscyplin nauko-
wych, zaowocowały licznymi artykułami, studiami i
monografiami. Dorobek w tym zakresie jest już
znaczny, ale ogłaszany był przeważnie w formie ar-
tykułów ukazujących się na łamach różnych perio-
dyków, lub jako tematy monograficzne.
Do grona instytucji, które na polu badań nad dzie-
jami ziemiaństwa polskiego mocno zaznaczyły swoją
obecność należy Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Liczne wystawy, sympozja, a w ostatnich latach ogól-
nopolskie i międzynarodowe sesje naukowe organi-
zowane przez pracowników Muzeum pozwoliły na
wydobycie i ukazanie wielu istotnych aspektów z ży-
cia ziemiaństwa i społeczeństwa nie tylko Lubelsz-
czyzny, ale także Polski i krajów sąsiednich.
Na przestrzeni ostatnich lat w Muzeum Zamoy-
skich w Kozłówce zorganizowano dwie sesje nauko-
we poświęcone ziemiaństwu polskiemu Pierwsza z
nich ogólnopolska (8-9 czerwca 2000 r.) miała cha-
rakter interdyscyplinarny i obejmowała głównie za-
gadnienia związane z historią ziemian, dziejami ich
pałaców, rezydencji, bibliotek. Jej pokłosiem była
wydana w 2001 r. praca pt. Ziemiaństwo na Lubelsz-
czyźnie, która odznacza się wysokim poziomem edy-
torskim, starannie dobraną szatą graficzną, pokaźną
wartością poznawczą i popularyzatorską.
Kolejna sesja poświęcona tematycznie ziemiań-
stwu, a w szczególności roli sztuki w życiu tej war-
stwy, została zorganizowana przez pracowników
Muzeum w dniach 22-24 maja 2002 r. Podczas
trzydniowych obrad, które zgromadziły licznych
przedstawicieli różnych środowisk naukowych
wygłoszono trzydzieści referatów, które dotyczyły
głównie kwestii mecenatu, kolekcjonerstwa oraz
twórczości artystycznej i literackiej utalentowanych
ziemianek i ziemian. Materiały z tej sesji starannie
opracowane przez Różę Maliszewska zostały zaty-
tułowano Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie II.
Obszerna publikacja, bogato ilustrowana, składa
się z pięciu zasadniczych części. W pierwszej na tle
sytuacji w Polsce przedstawiony został mecenat kul-
turalny Izabeli i Adama Kazimierza Czartoryskich.
Działalność fundatorska i mecenasowska w XVIII-
XX w. rozgałęzionej rodziny Zamoyskich była te-
matem kilku kolejnych referatów, obejmujących
część drugą. W trzeciej zaś, przedstawiono rolę go-
spodarczą i kulturotwórczą niektórych przedstawi-
cieli rodu Radziwiłłów i Potockich, a w kolejnej
wpływy zagraniczne i regionalne w architekturze re-
zydencjonalnej i kultowej Lubelszczyzny na przeło-
mie XIX i XX w. Ostatnia część tomu, będąca
zaczynem dla wielu opracowań biograficznych za-
wierała sylwetki ziemianek i ziemian uprawiających
twórczość artystyczną, literacką, zajmujących się
kolekcjonerstwem i upowszechnianiem czytelnic-
twa w społeczeństwie.
Publikację otwiera obszerny artykuł wprowadza-
jący Albina Koprukowniaka pt. Determinanty ak-
tywności kulturalnej ziemian lubelskich w latach
I795-1939. Chociaż Autor zaznacza, że są to wstęp-
ne rozważania, to Jego ustalenia i wnioski są twór-
cze i inspirujące. Zdaniem Autora bez rzetelnych
badań nad sytuacją ekonomiczną warstwy ziemiań-
skiej, uwarunkowaniami społeczno-politycznymi,
zmianami własnościowymi, trudno będzie o jedno-
znaczną diagnozę jej aktywności kulturalnej. Autor
słusznie zauważa, że na przełomie XIX i XX w. zie-
miaństwo spostrzegało problemy wsi polskiej, a aktyw-
ność kulturalna ziemian lubelskich nie ograniczała się