169
ANNA ŻAKIEWICZ
Warszawa, Muzeum Narodowe
Petersburskie przygody Witkacego
Wbrew rozpowszechnionej opinii,
że pobyt Stanisława Ignacego
Witkiewicza w Rosji w latach I
wojny światowej owiany jest tajemnicą,
wiemy o tym okresie życia artysty nadspo-
dziewanie sporo. W Moskiewskim Archi-
wum Wojskowo-Historycznym zachowała
się bowiem teczka z dokumentami przebie-
gu służby wojskowej Witkacego, której za-
wartość znanajest już od blisko trzydziestu
lat. Jako pierwsza dotarła do tego źródła
Tatiana Dorofiejewa, studentka Uniwersy-
tetu Warszawskiego, która w 1976 r. pod
kierunkiem prof. Romana Taborskiego na-
pisała pracę magisterską pt. Pobyt Stanisła-
wa Ignacego Witkiewicza w Rosji i wpływ
tego okresu najego twórczość. Wykorzysta-
ła ona jednak w swej pracy tylko fragmenty
dokumentów potrzebne bezpośrednio do jej
celów. Następnie moskiewskie archiwum
udało się spenetrować dwóm dziennika-
rzom, Krzysztofowi Dubińskiemu i An-
drzejowi Gassowi, którzy wyniki swego
rekonesansu ogłosili w czterech kolejnych,
1. Porucznik Marynicz, 1915, węgiel, pastel,
wł. pryw.
numerach pisma „Sztuka" w 1987 r.1 Najbardziej jednak kompetentne badania przeprowa-
dziła w tym zakresie Natalia Jakubowa z Moskwy, która przedstawiła ich wyniki na sesji
poświęconej Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi we wrześniu 1994 r. w Muzeum
Pomorza Środkowego w Słupsku (posiadającym największą kolekcję prac Witkacego)2.
1 K. DUBIŃSKI, A. GASS, Nie znane witkacjana, „Sztuka" 1987, nr 3, 4, 5, 6.
2 Materiały sesji opublikowano dwa lata później i z tej właśnie publikacji korzystam odwołując się do faktów związa-
nych z przebiegiem służby wojskowej artysty. Zob.: N. JAKUBOWA, Stanisław Ignacy Witkiewicz w batalionie zapa-
sowym Pawłowskiego Pułku Lejb-Gwardii (13 września 1916 - 15 listopada 1917), [w:] Witkacy. Życie i twórczość.
Materiały sesji poświęconej Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi z okazji 55. rocznicy śmierci (Muzeum Pomorza
Środkowego, Słupsk, 16- 18 września 1994), red. J. Degler, Wrocław 1996, s. 235-249.
ANNA ŻAKIEWICZ
Warszawa, Muzeum Narodowe
Petersburskie przygody Witkacego
Wbrew rozpowszechnionej opinii,
że pobyt Stanisława Ignacego
Witkiewicza w Rosji w latach I
wojny światowej owiany jest tajemnicą,
wiemy o tym okresie życia artysty nadspo-
dziewanie sporo. W Moskiewskim Archi-
wum Wojskowo-Historycznym zachowała
się bowiem teczka z dokumentami przebie-
gu służby wojskowej Witkacego, której za-
wartość znanajest już od blisko trzydziestu
lat. Jako pierwsza dotarła do tego źródła
Tatiana Dorofiejewa, studentka Uniwersy-
tetu Warszawskiego, która w 1976 r. pod
kierunkiem prof. Romana Taborskiego na-
pisała pracę magisterską pt. Pobyt Stanisła-
wa Ignacego Witkiewicza w Rosji i wpływ
tego okresu najego twórczość. Wykorzysta-
ła ona jednak w swej pracy tylko fragmenty
dokumentów potrzebne bezpośrednio do jej
celów. Następnie moskiewskie archiwum
udało się spenetrować dwóm dziennika-
rzom, Krzysztofowi Dubińskiemu i An-
drzejowi Gassowi, którzy wyniki swego
rekonesansu ogłosili w czterech kolejnych,
1. Porucznik Marynicz, 1915, węgiel, pastel,
wł. pryw.
numerach pisma „Sztuka" w 1987 r.1 Najbardziej jednak kompetentne badania przeprowa-
dziła w tym zakresie Natalia Jakubowa z Moskwy, która przedstawiła ich wyniki na sesji
poświęconej Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi we wrześniu 1994 r. w Muzeum
Pomorza Środkowego w Słupsku (posiadającym największą kolekcję prac Witkacego)2.
1 K. DUBIŃSKI, A. GASS, Nie znane witkacjana, „Sztuka" 1987, nr 3, 4, 5, 6.
2 Materiały sesji opublikowano dwa lata później i z tej właśnie publikacji korzystam odwołując się do faktów związa-
nych z przebiegiem służby wojskowej artysty. Zob.: N. JAKUBOWA, Stanisław Ignacy Witkiewicz w batalionie zapa-
sowym Pawłowskiego Pułku Lejb-Gwardii (13 września 1916 - 15 listopada 1917), [w:] Witkacy. Życie i twórczość.
Materiały sesji poświęconej Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi z okazji 55. rocznicy śmierci (Muzeum Pomorza
Środkowego, Słupsk, 16- 18 września 1994), red. J. Degler, Wrocław 1996, s. 235-249.