DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Galicka, Izabella; Sygietyńska, Hanna: "Pokłon Pasterzy" Francesca Bassano
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0063
„Pokłon Pasterzy" Francesca Bassano
57
9. Głowa Marii - fragment obrazu
z Kask. Fot. 1966
artystyczną pozycję malarza. Francesco otrzymuje zamówienia nie tylko w Wenecji, gdzie
maluje obrazy do sal Wielkiej Rady Wenecji, jego sława wychodzi poza Veneto, sięgając
Toskanii, Rzymu, Hiszpanii.
Francesco odchodzi od „nokturnów", woli światło dzienne, powraca do nastroju Po-
kłonu Pasterzy z Galerii Corsini w Rzymie (1562 r.), który kopiował, rozpoczynając swą
karierę15. Namalowane przez niego w 1588 r. Narodzenie dla kościoła 11 Redentore (Od-
kupiciela) jest barwnym, kipiącym swą rodzajowością widowiskiem na zatłoczonym tar-
gu weneckiej wyspy Giudecca, na której znajduje się kościół16.
Dawne wzory ojca i brata rozwijają i kontynuują w ostatnich dekadach XVI w. i w
początkach XVII w. młodsi bracia: Giambattista, Gerolamo, Leandro. Ten ostatni również
przenosi się do Wenecji w r. 1582, z czasem uzyskując tu sławę zdolnego portrecisty.
Pierwsi dwaj bracia jednak „...nie posiadają sztuki tak dobrej i znakomitej..." wyznaje
Jacopo we własnoręcznie spisanym testamencie17, z namysłem, lecz sprawiedliwie dzie-
ląc pozostawione przez siebie dobra i przeznaczając dla mniej zdolnych synów: obrazy,
ich repliki, warsztatowe kopie, modelli, bozetta, ricordi.
Poza naszymi wcześniejszymi tu rozważaniami o roli obrazu z Kask, jako wzorca dla
wspólnoty malarskiej bottegi Bassanów, zarysowuje się też możliwość ściślejszego okre-
ślenia czasu jego powstania, a przede wszystkim odczytania znaczenia intrygującej i ta-
jemniczej sceny na schodach domostwa. Parę młodych ludzi można by identyfikować
z osobami Francesca Bassano i jego żony Giustiny Como, poślubionej w lutym 1578,
z którą już w kwietniu tegoż roku Francesco opuszcza na stałe dom rodzicielski, przeno-
sząc się do Wenecji. Taka interpretacja zawęża czas powstania obrazu do lat 1576-1578,
ponieważ - jak wiemy - nocne sceny będące wspólnym konceptem Jacopa i Francesca
pojawiają się w ich dorobku około 1575 r.
W rozważaniach nad datowaniem obrazu z Kask na baczną uwagę zasługuje powstają-
cy w tym czasie w pracowni Bassanów obraz: Sw. Roch prezentuje Madonnie podestę
(burmistrza) Sante Moro18. Sprawiony przez podestę Moro do kaplicy pałacowej Sądu
15 W. R. REARICK, Vita ed opere di Jacopo dal Ponte, detto Bassano, [w:] Jacopo Bassano..., s. CLXIX. przypis 329.
16 SPRUTE, op. cit, s. 163-66
17 L.A. VINCO da SESSO, F.SIGNORI, II testamento di Jacopo dal Ponte detto Bassano, „ Arte Veneta” 1979, XXXIII
s. 120.
18 P. MARINI, II podesta Sante Moro e San Rocco ai piedi delle Vergine, [w:] Jacopo Bassano..., s. 292, il. 120; obraz
znajduje się w Muzeum Miejskim w Bassano del Grappa.
57
9. Głowa Marii - fragment obrazu
z Kask. Fot. 1966
artystyczną pozycję malarza. Francesco otrzymuje zamówienia nie tylko w Wenecji, gdzie
maluje obrazy do sal Wielkiej Rady Wenecji, jego sława wychodzi poza Veneto, sięgając
Toskanii, Rzymu, Hiszpanii.
Francesco odchodzi od „nokturnów", woli światło dzienne, powraca do nastroju Po-
kłonu Pasterzy z Galerii Corsini w Rzymie (1562 r.), który kopiował, rozpoczynając swą
karierę15. Namalowane przez niego w 1588 r. Narodzenie dla kościoła 11 Redentore (Od-
kupiciela) jest barwnym, kipiącym swą rodzajowością widowiskiem na zatłoczonym tar-
gu weneckiej wyspy Giudecca, na której znajduje się kościół16.
Dawne wzory ojca i brata rozwijają i kontynuują w ostatnich dekadach XVI w. i w
początkach XVII w. młodsi bracia: Giambattista, Gerolamo, Leandro. Ten ostatni również
przenosi się do Wenecji w r. 1582, z czasem uzyskując tu sławę zdolnego portrecisty.
Pierwsi dwaj bracia jednak „...nie posiadają sztuki tak dobrej i znakomitej..." wyznaje
Jacopo we własnoręcznie spisanym testamencie17, z namysłem, lecz sprawiedliwie dzie-
ląc pozostawione przez siebie dobra i przeznaczając dla mniej zdolnych synów: obrazy,
ich repliki, warsztatowe kopie, modelli, bozetta, ricordi.
Poza naszymi wcześniejszymi tu rozważaniami o roli obrazu z Kask, jako wzorca dla
wspólnoty malarskiej bottegi Bassanów, zarysowuje się też możliwość ściślejszego okre-
ślenia czasu jego powstania, a przede wszystkim odczytania znaczenia intrygującej i ta-
jemniczej sceny na schodach domostwa. Parę młodych ludzi można by identyfikować
z osobami Francesca Bassano i jego żony Giustiny Como, poślubionej w lutym 1578,
z którą już w kwietniu tegoż roku Francesco opuszcza na stałe dom rodzicielski, przeno-
sząc się do Wenecji. Taka interpretacja zawęża czas powstania obrazu do lat 1576-1578,
ponieważ - jak wiemy - nocne sceny będące wspólnym konceptem Jacopa i Francesca
pojawiają się w ich dorobku około 1575 r.
W rozważaniach nad datowaniem obrazu z Kask na baczną uwagę zasługuje powstają-
cy w tym czasie w pracowni Bassanów obraz: Sw. Roch prezentuje Madonnie podestę
(burmistrza) Sante Moro18. Sprawiony przez podestę Moro do kaplicy pałacowej Sądu
15 W. R. REARICK, Vita ed opere di Jacopo dal Ponte, detto Bassano, [w:] Jacopo Bassano..., s. CLXIX. przypis 329.
16 SPRUTE, op. cit, s. 163-66
17 L.A. VINCO da SESSO, F.SIGNORI, II testamento di Jacopo dal Ponte detto Bassano, „ Arte Veneta” 1979, XXXIII
s. 120.
18 P. MARINI, II podesta Sante Moro e San Rocco ai piedi delle Vergine, [w:] Jacopo Bassano..., s. 292, il. 120; obraz
znajduje się w Muzeum Miejskim w Bassano del Grappa.