DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Płuska, Ireneusz; Marczak, Jan [Contr.]; Sarzyński, Antoni [Contr.]: Kopula Kaplicy Zygmuntowskiej: paraboloida, hiperboloida, czy elipsoida?
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49519#0174
168
Ireneusz Pluska, Jan Marczak, Antoni Sarzyński
W nawiązaniu do kategoiycznego stwierdzenia autora amerykańskiego, że „niemożli-
we jest wykreślenie elipsy przy pomocy cyrkla i linijki" wypada przypomnieć, iż istnieje
kilka sposobów jej wykreślania8.
5. Sposób wykreślania elipsy za pomocą
tylko linijki
Jak można wykuć elipsoidę w kamieniu
Jeżeli, jak się okazało, Berrecci przy konstruowaniu czaszy kopuły zastosował krzywą
eliptyczną to nasuwa się pytanie jak mógł to zrobić w warunkach krakowskiej pracowni.
Przedstawiamy zatem wykres metody (rys.5) i projekt domniemanego urządzenia (rys. 6)
za pomocą, którego Berrecci mógł wykonać klinowe ciosy kamienne oraz wycinki po-
wierzchni elipsoidalnych. Po ich przygotowaniu poza kaplicą, klinowe ciosy mogły być
następnie ustawiane z milimetrową dokładnością, jeden na drugim, tak by utworzyły sa-
mopodtrzymującą się pół-elipsoidalną kopułę.
6. Schemat urządzenia, za pomocą którego
Berrecci mógł wytwarzać klinowe ciosy
elipsoidalne kopuły Kaplicy Zygmuntowskiej,
a następnie wykorzystując to samo urządzenie,
montować ciosy z milimetrową dokładnością.
8 Tamże, s. 366. Za pomocą linijki (dwa sposoby), za pomocą cyrkla i linijki, oraz za pomocą sznurka i dwóch pinezek.
Opiszmy zatem jedną z metod wykreślania za pomocą linijki.
Na linijce w odległości „b" od punktu „X", równej małej półosi elipsy, zaznaczamy punkt „Y", a następnie w odległości
„a", punkt „E". Przemieszczamy punkt „E" linijki po osi „x" i utrzymując punkt „Y" na osi „y", zaznaczamy kolejne
punkty elipsy, wyznaczane przez punkt „X" na linijce.
Ireneusz Pluska, Jan Marczak, Antoni Sarzyński
W nawiązaniu do kategoiycznego stwierdzenia autora amerykańskiego, że „niemożli-
we jest wykreślenie elipsy przy pomocy cyrkla i linijki" wypada przypomnieć, iż istnieje
kilka sposobów jej wykreślania8.
5. Sposób wykreślania elipsy za pomocą
tylko linijki
Jak można wykuć elipsoidę w kamieniu
Jeżeli, jak się okazało, Berrecci przy konstruowaniu czaszy kopuły zastosował krzywą
eliptyczną to nasuwa się pytanie jak mógł to zrobić w warunkach krakowskiej pracowni.
Przedstawiamy zatem wykres metody (rys.5) i projekt domniemanego urządzenia (rys. 6)
za pomocą, którego Berrecci mógł wykonać klinowe ciosy kamienne oraz wycinki po-
wierzchni elipsoidalnych. Po ich przygotowaniu poza kaplicą, klinowe ciosy mogły być
następnie ustawiane z milimetrową dokładnością, jeden na drugim, tak by utworzyły sa-
mopodtrzymującą się pół-elipsoidalną kopułę.
6. Schemat urządzenia, za pomocą którego
Berrecci mógł wytwarzać klinowe ciosy
elipsoidalne kopuły Kaplicy Zygmuntowskiej,
a następnie wykorzystując to samo urządzenie,
montować ciosy z milimetrową dokładnością.
8 Tamże, s. 366. Za pomocą linijki (dwa sposoby), za pomocą cyrkla i linijki, oraz za pomocą sznurka i dwóch pinezek.
Opiszmy zatem jedną z metod wykreślania za pomocą linijki.
Na linijce w odległości „b" od punktu „X", równej małej półosi elipsy, zaznaczamy punkt „Y", a następnie w odległości
„a", punkt „E". Przemieszczamy punkt „E" linijki po osi „x" i utrzymując punkt „Y" na osi „y", zaznaczamy kolejne
punkty elipsy, wyznaczane przez punkt „X" na linijce.