DOI Artikel:
Witwińska, Magdalena: Dzieje warszawskiej polichromii Walentego Żebrowskiego w kościele św. Anny
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49518#0067
Dzieje warszawskiej polichromii Walentego Żebrowskiego w kościele św. Anny
61
2. Rozmieszczenie malowideł w kościele
(z wykorzystaniem pomiaru z 1970 r,
zbiory IS PAN).
1. Modlitwa św. Anny i św. Joachima; 2-3. emblematy:
suchego drzewa, żaglowca; 4. Zwiastowanie św. Annie
i św. Joachimowi; 5-6. emblematy: Gwiazdy Zarannej,
zegara; 7. Narodziny Marii; 8-9. emblematy: ziemi
błogosławionej i Gwiazdy Morza; 10. Nauczanie Marii
przez św. Annę; 11-12. emblematy: z popiersiem i lustrem,
z lampą; 13. Ofiarowanie Marii do świątyni; 14-15.
emblematy: klatki z ptakiem i mitry; 16-25. kartusze
z przedstawieniami wieszczek (lewa strona) i proroków
(prawa strona); 26. kartusz z dedykacją św. Annie;
27-28. dwa anioły siedzące na iluzjonisty cznych wolutach;
29-30. dwa anioły z kartuszami dedykacyjnymi; 31-32.
iłuzjonistyczne ołtarze: bł. Jana z Dukli i bł. Rafała z
Proszowic; 33-39. iluzjonistyczne nisze; 40-53. stacje
Męki Pańskiej; 54-67. pejzaże; 68. niedokończony
fragment ornamentu; 69. Adoracja Marii przez
św. Franciszka; 70-78. chóry anielskie; 79-81. girlandy
kwietne; 82. pęk owoców i liści (późniejszy dodatek);
83. symbol słońca; 84. symboł księżyca; 85. widok kapłicy
bł. Władysława; 86. fantastyczna struktura;
87. fantastyczna struktura z aniołkiem i kopertą;
88. fantastyczna struktura z herbami Rzeczypospolitej;
89. fantastyczna struktury z fasadą kościoła; 90. Cud
z uzdrowieniem głuchego; 91. Modlitwa księżnej Anny;
92. Subłewacja Władysława; 93-96. personifikacje
Czterech Kontynentów; 97. fantastyczny pejzaż;
98. rokokowy ornament; 99-100. personifikacje Korony
i Litwy; 101. Chwała niebiańska Władysława (?).
Datowanie polichromii i chronologia jej realizacji wykazuje pewne rozbieżności w
ocenie różnych badaczy. Dali temu wyraz - Julian Bartoszewicz6, Kamil Kantak7, a na-
stępnie Aleksandra Mulczyńska8 oraz Wiesław Murawiec9, określając ramy czasowe po-
wstania całej polichromii na lata 1750-1753. Stanowiłoby to czas zbyt krótki, nawet
w warunkach dobrze zorganizowanego warsztatu. Toteż Dariusz Kaczmarzyk10 przesuwa
na wcześniejszą datę rozpoczęcia prac malarskich przez Żebrowskiego w kościele na bliżej
6 Julian BARTOSZEWICZ, Kościoły warszawskie rzymsko-katolickie, Warszawa 1855, s. 106. Zob. także Walery
PRZYBOROWSKI, Z przeszłości Warszawy. Szkice historyczne, seria druga: Legendy warszawskie, Warszawa 1902,
s. 249-252. Również Teki Przyborowskiego, „ Warszawa, materiały z jej dziejów..t. IV , sporządzone 1894, s. 19, t.
XXI, s. 263, Archiwum Państwowe m. st. Warszawy i Województwa Warszawskiego. Datę 1753 podaje Łukasz GOŁĘ-
BIOWSKI, Opisanie historyczno-statystyczne miasta Warszawy, Warszawa 1827, s. 90. Zob. też Franciszek KUROW-
SKI, Pamiątki miasta Warszawy, t. II, wyd. Eugeniusz SZWANKOWSKI, Materiały do dziejów sztuki i kultury,
Warszawa 1949, nr 14.
7 Kamil KANTAK, Bernardyni polscy, Kraków 1933, t. 2, s. 402.
8 Aleksandra MULCZYŃSKA-PAWLAK, „Malarska działalność Walentego Żebrowskiego”, Studia Muzealne 1968,
z. 6, s. 111 nn.
9 Wiesław Franciszek MURAWIEC, Bernadyni warszawscy, 1454—1864, Kraków 1973, s. 46.
10 Dariusz KACZMARZYK, Kościół Św. Anny, Warszawa 1984, seria „Zabytki Warszawy”, s. 205.
61
2. Rozmieszczenie malowideł w kościele
(z wykorzystaniem pomiaru z 1970 r,
zbiory IS PAN).
1. Modlitwa św. Anny i św. Joachima; 2-3. emblematy:
suchego drzewa, żaglowca; 4. Zwiastowanie św. Annie
i św. Joachimowi; 5-6. emblematy: Gwiazdy Zarannej,
zegara; 7. Narodziny Marii; 8-9. emblematy: ziemi
błogosławionej i Gwiazdy Morza; 10. Nauczanie Marii
przez św. Annę; 11-12. emblematy: z popiersiem i lustrem,
z lampą; 13. Ofiarowanie Marii do świątyni; 14-15.
emblematy: klatki z ptakiem i mitry; 16-25. kartusze
z przedstawieniami wieszczek (lewa strona) i proroków
(prawa strona); 26. kartusz z dedykacją św. Annie;
27-28. dwa anioły siedzące na iluzjonisty cznych wolutach;
29-30. dwa anioły z kartuszami dedykacyjnymi; 31-32.
iłuzjonistyczne ołtarze: bł. Jana z Dukli i bł. Rafała z
Proszowic; 33-39. iluzjonistyczne nisze; 40-53. stacje
Męki Pańskiej; 54-67. pejzaże; 68. niedokończony
fragment ornamentu; 69. Adoracja Marii przez
św. Franciszka; 70-78. chóry anielskie; 79-81. girlandy
kwietne; 82. pęk owoców i liści (późniejszy dodatek);
83. symbol słońca; 84. symboł księżyca; 85. widok kapłicy
bł. Władysława; 86. fantastyczna struktura;
87. fantastyczna struktura z aniołkiem i kopertą;
88. fantastyczna struktura z herbami Rzeczypospolitej;
89. fantastyczna struktury z fasadą kościoła; 90. Cud
z uzdrowieniem głuchego; 91. Modlitwa księżnej Anny;
92. Subłewacja Władysława; 93-96. personifikacje
Czterech Kontynentów; 97. fantastyczny pejzaż;
98. rokokowy ornament; 99-100. personifikacje Korony
i Litwy; 101. Chwała niebiańska Władysława (?).
Datowanie polichromii i chronologia jej realizacji wykazuje pewne rozbieżności w
ocenie różnych badaczy. Dali temu wyraz - Julian Bartoszewicz6, Kamil Kantak7, a na-
stępnie Aleksandra Mulczyńska8 oraz Wiesław Murawiec9, określając ramy czasowe po-
wstania całej polichromii na lata 1750-1753. Stanowiłoby to czas zbyt krótki, nawet
w warunkach dobrze zorganizowanego warsztatu. Toteż Dariusz Kaczmarzyk10 przesuwa
na wcześniejszą datę rozpoczęcia prac malarskich przez Żebrowskiego w kościele na bliżej
6 Julian BARTOSZEWICZ, Kościoły warszawskie rzymsko-katolickie, Warszawa 1855, s. 106. Zob. także Walery
PRZYBOROWSKI, Z przeszłości Warszawy. Szkice historyczne, seria druga: Legendy warszawskie, Warszawa 1902,
s. 249-252. Również Teki Przyborowskiego, „ Warszawa, materiały z jej dziejów..t. IV , sporządzone 1894, s. 19, t.
XXI, s. 263, Archiwum Państwowe m. st. Warszawy i Województwa Warszawskiego. Datę 1753 podaje Łukasz GOŁĘ-
BIOWSKI, Opisanie historyczno-statystyczne miasta Warszawy, Warszawa 1827, s. 90. Zob. też Franciszek KUROW-
SKI, Pamiątki miasta Warszawy, t. II, wyd. Eugeniusz SZWANKOWSKI, Materiały do dziejów sztuki i kultury,
Warszawa 1949, nr 14.
7 Kamil KANTAK, Bernardyni polscy, Kraków 1933, t. 2, s. 402.
8 Aleksandra MULCZYŃSKA-PAWLAK, „Malarska działalność Walentego Żebrowskiego”, Studia Muzealne 1968,
z. 6, s. 111 nn.
9 Wiesław Franciszek MURAWIEC, Bernadyni warszawscy, 1454—1864, Kraków 1973, s. 46.
10 Dariusz KACZMARZYK, Kościół Św. Anny, Warszawa 1984, seria „Zabytki Warszawy”, s. 205.