DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Pokora, Jakub: Portret wedle zasad rebusu?: Henryk Lubomirski jako Geniusz Sławy Elisabeth Vigée-Lebrun (1789) =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35031#0049
44
JAKUB POKORA
4. 4/?772'4(2/6 Car/Yzccz', Geniusz Sławy (sc. Cupiditas),
oP. 7JńP-7d49 71 D7'ez77o (wgMTpa/ową)
słowo „geniusz" często znaczyło tyle, co dziś „personifikacja". Wskazują na to źródła
pisane, odnoszące się do dzieł sztuk plastycznych^.
W ten sposób doszliśmy do kwestii zasadniczej, a mianowicie pytania, w jakiej roli
występuje na portrecie Henryk Lubomirski. Na początku kategorycznie trzeba odrzucić
pokutujące w literaturze rozpoznanie, iż to „geniusz Sławy" (już kiedyś to sygnalizowa-
łem'^). Panoszy się ono po dziś dzień co najmniej od 1927 r„ kiedy to opublikowano
książkę Jerzego Myciełskiego i Stanisława Wasylewskiego (ostatnio powtórzyła je Teresa
'' Zob. np. opisy dekoracji okoiicznościowych z początków panowania Stanisława Augusta - POKORA, „Obraz...",
s. 219 nn; ostatnio na temat „geniusza" w XVIIl-wiecznej ikonografii Magdalena GÓRSKA, Po/oma, Pes/w/dica,
PaZ/ia. Pe7iyo77i/Wrc/a Po/W w sziace AT7-AT777 wieW, Wrocław 2005, s. 165-175. Warto podkreślić, iż przywołane
znaczenie „geniusza" jako synonimu „personifikacji" nie występuje w opracowaniach leksykograficznych, por. m. in.:
Henryk WOJTOWICZ, „Geniusz" [w:] Pncył/oąedia łaio/icła, t. V, Lublin 1989, szp. 691-692; SYorwił terWrro/o-
giczrry sziałpię^yc/r. RjWWg nowe, Warszawa 1996, s. 131; Barbara OTWINOWSKA, „Geniusz" [w:] P/cwwP
/iie/Wmy po/Wego Oświece/ria, pod red. Teresy KOSTKIEWICZOWEJ, wyd. drugie poszerzone i poprawione, Wro-
cław, Warszawa, Kruków 1996, s. 139-144.
Zob. Jakub POKORA, Psy, Zdnzriy, dzieci, Pró/owie... Piadia /7ad sziaPq AT-AT777 wieła, Warszawa 2006, s. 192
przyp. 117.
JAKUB POKORA
4. 4/?772'4(2/6 Car/Yzccz', Geniusz Sławy (sc. Cupiditas),
oP. 7JńP-7d49 71 D7'ez77o (wgMTpa/ową)
słowo „geniusz" często znaczyło tyle, co dziś „personifikacja". Wskazują na to źródła
pisane, odnoszące się do dzieł sztuk plastycznych^.
W ten sposób doszliśmy do kwestii zasadniczej, a mianowicie pytania, w jakiej roli
występuje na portrecie Henryk Lubomirski. Na początku kategorycznie trzeba odrzucić
pokutujące w literaturze rozpoznanie, iż to „geniusz Sławy" (już kiedyś to sygnalizowa-
łem'^). Panoszy się ono po dziś dzień co najmniej od 1927 r„ kiedy to opublikowano
książkę Jerzego Myciełskiego i Stanisława Wasylewskiego (ostatnio powtórzyła je Teresa
'' Zob. np. opisy dekoracji okoiicznościowych z początków panowania Stanisława Augusta - POKORA, „Obraz...",
s. 219 nn; ostatnio na temat „geniusza" w XVIIl-wiecznej ikonografii Magdalena GÓRSKA, Po/oma, Pes/w/dica,
PaZ/ia. Pe7iyo77i/Wrc/a Po/W w sziace AT7-AT777 wieW, Wrocław 2005, s. 165-175. Warto podkreślić, iż przywołane
znaczenie „geniusza" jako synonimu „personifikacji" nie występuje w opracowaniach leksykograficznych, por. m. in.:
Henryk WOJTOWICZ, „Geniusz" [w:] Pncył/oąedia łaio/icła, t. V, Lublin 1989, szp. 691-692; SYorwił terWrro/o-
giczrry sziałpię^yc/r. RjWWg nowe, Warszawa 1996, s. 131; Barbara OTWINOWSKA, „Geniusz" [w:] P/cwwP
/iie/Wmy po/Wego Oświece/ria, pod red. Teresy KOSTKIEWICZOWEJ, wyd. drugie poszerzone i poprawione, Wro-
cław, Warszawa, Kruków 1996, s. 139-144.
Zob. Jakub POKORA, Psy, Zdnzriy, dzieci, Pró/owie... Piadia /7ad sziaPq AT-AT777 wieła, Warszawa 2006, s. 192
przyp. 117.