DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Komunikaty
DOI Artikel:Górska, Anna: Inskrypcja na posągu Stefana Batorego w Pałacu na Wodzie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35031#0331
323
ANNA GÓRSKA
Jkbryzawa, 6/nweryyrer Wbryzaw-sAZ
//t.sA/i/^ć/a na pos*ąga ÓF/aaa Ar/fo/ygo
w Fa/aca na łfarU/c
"W" ^ *7"ydana w wydawnictwie Ośrodka Badań nad Trądycj ą Antyczną książka Łacina
\/\ / yaAo y^zyA c/id zawiera rozprawę Jerzego Axera AanAiaw Aaga^iyaAa OA/a-
Y Y wian d agrest Fan Ac/a /n,sA/iy7c/'/' iaciń,sAicń w /wagra na o pai/'Fcznyn? And/a.
Autor zajmuje się w niej inskrypcją znajdującą się w Rotundzie łazienkowskiego Pałacu
na Wodzie. Napis umieszczony na dokumencie trzymanym przez posąg Stefana Batorego
według relacji uczonego głosi:
MILITIPEKOSLASKI STEPHANUS REXINSIGNEM
DEDIT REDITUM DICENS: INIMICUS MIHI QUIDEMILLE FUIT
/A CGWSYA/Ak .SFY) AY/A/F4 EfF ÓTFFAFF
Tekst pozostaje nieprzetłumaczony, jednak autor artykułu wyjaśnia: „Anegdota histo-
ryczna, mówiąca o tym, iż król Stefan udzielił amnestii szlachcicowi, który spiskował
przeciwko niemu, ale odznaczył się szczególnym męstwem w wojnie z Moskwą, była
żywa w pamięci szlacheckiej m. in. dzięki herbarzom, a także Fnonfcc Piaseckiego"*^.
Uważny czytelnik spostrzeże różnicę między powyższym odpisem inskrypcji a jej tek-
stem widocznym na zamieszczonym w tej samej książce zdjęciu (il. 1):
MILITI PĘKOSEAWSKI
STEPHANUS REX IN
SIGNEM DEDIT REDITUM
DICENS: ADVERSATUS
QUIDEM EST MIHI
ISTE IN COMITIIS, AST
IN PROELIIS,M[...j
STRENUE [...]
Wątpliwości może budzić również wzmianka o amnestii. Ktoś mógłby odnieść wraże-
nie, że w rozumieniu Axera rcaFas* to powrót z banicji, podczas gdy kontekst wskazuje
wyraźnie na znaczenie „dochód".
Istnieje jednak inny tekst Axera, w którym cieszący się dziś światową sławą profesor
opisał tę samą inskrypcję będąc jeszcze studentem. Można tam znaleźć znacznie wierniej-
szy odpis inskrypcji i jej ściślejszą interpretację. Mam na myśli zamieszczony w „Meandrze"
' Jerzy AXER, „Stanisław August jako Oktawian August. Funkcja inskrypcji łacińskich w programie politycznym
króla", [w:] /ałoyęzył e/ń, red. Jerzy AXER, Warszawa 2004, s. 251.
Ubić., s. 256.
ANNA GÓRSKA
Jkbryzawa, 6/nweryyrer Wbryzaw-sAZ
//t.sA/i/^ć/a na pos*ąga ÓF/aaa Ar/fo/ygo
w Fa/aca na łfarU/c
"W" ^ *7"ydana w wydawnictwie Ośrodka Badań nad Trądycj ą Antyczną książka Łacina
\/\ / yaAo y^zyA c/id zawiera rozprawę Jerzego Axera AanAiaw Aaga^iyaAa OA/a-
Y Y wian d agrest Fan Ac/a /n,sA/iy7c/'/' iaciń,sAicń w /wagra na o pai/'Fcznyn? And/a.
Autor zajmuje się w niej inskrypcją znajdującą się w Rotundzie łazienkowskiego Pałacu
na Wodzie. Napis umieszczony na dokumencie trzymanym przez posąg Stefana Batorego
według relacji uczonego głosi:
MILITIPEKOSLASKI STEPHANUS REXINSIGNEM
DEDIT REDITUM DICENS: INIMICUS MIHI QUIDEMILLE FUIT
/A CGWSYA/Ak .SFY) AY/A/F4 EfF ÓTFFAFF
Tekst pozostaje nieprzetłumaczony, jednak autor artykułu wyjaśnia: „Anegdota histo-
ryczna, mówiąca o tym, iż król Stefan udzielił amnestii szlachcicowi, który spiskował
przeciwko niemu, ale odznaczył się szczególnym męstwem w wojnie z Moskwą, była
żywa w pamięci szlacheckiej m. in. dzięki herbarzom, a także Fnonfcc Piaseckiego"*^.
Uważny czytelnik spostrzeże różnicę między powyższym odpisem inskrypcji a jej tek-
stem widocznym na zamieszczonym w tej samej książce zdjęciu (il. 1):
MILITI PĘKOSEAWSKI
STEPHANUS REX IN
SIGNEM DEDIT REDITUM
DICENS: ADVERSATUS
QUIDEM EST MIHI
ISTE IN COMITIIS, AST
IN PROELIIS,M[...j
STRENUE [...]
Wątpliwości może budzić również wzmianka o amnestii. Ktoś mógłby odnieść wraże-
nie, że w rozumieniu Axera rcaFas* to powrót z banicji, podczas gdy kontekst wskazuje
wyraźnie na znaczenie „dochód".
Istnieje jednak inny tekst Axera, w którym cieszący się dziś światową sławą profesor
opisał tę samą inskrypcję będąc jeszcze studentem. Można tam znaleźć znacznie wierniej-
szy odpis inskrypcji i jej ściślejszą interpretację. Mam na myśli zamieszczony w „Meandrze"
' Jerzy AXER, „Stanisław August jako Oktawian August. Funkcja inskrypcji łacińskich w programie politycznym
króla", [w:] /ałoyęzył e/ń, red. Jerzy AXER, Warszawa 2004, s. 251.
Ubić., s. 256.