DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Skrodzka, Agnieszka: Wizerunek króla nieszczęśliwego - portret Stanisława Augusta z klepsydrą: =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35031#0227
WIZERUNEK KRÓLA NIESZCZĘŚLIWEGO - PORTRET STANISŁAWA AUGUSTA Z KLEPSYDRĄ
219
P. &777?/7<2ć'/?, .Vo,S'C/A? ÓYÓÓe/;
Temperament melancholiczny, 7 7P^;
wg/ ^(7777pac/7, Ntoń^p Iconologie
oderallegorische..., t/. 77?,
JEmAz^wcz, Aiń/toteżc/ TWzz^ońowcz
pogĄp ĄzTg JbfgtYtttA 6t ńYomgrnA***". Analiza humanisty stanowiła oryginalny wkład do
komentarzy wergiliańskich*^ oraz była swoistą kontynuacją przydawania ENGcAm treści
połityczno-dydaktycznych. Według jezuity, losy Eneasza należy tłumaczyć jako postępy
każdego człowieka na drodze do prawdziwej mądrości. Natomiast kochanka Trojańczyka
- królowa Dydona - stanowi dla Sarbiewskiego Actzną Atotę zyctń Apo/gcz/mgo, po/tA^C-'
077C7 POW76777 /'ZCg/zt 7 C767Y7/6/TU77.S'tWC777. [...] GTĄ' ZC7.Ś W/76C7.SZ A7g Oc/cA/A/, Dl'c7o77C7 .S76 ZC/Ó7/C7,
/7Z777/GWZ7Ż At<ót7776 /y/Z6/TC7&7 CZ/A /7Z7/7t)Az7, gcĄ PzzTzA ZZ7Z777 7 7^Z7Z77/77777 /T07Z77C'Wd t/'O.S'Tę O
,SyT7Y7Wy /?C77i.S'tlT'OW6. Gm76 ÓZ7W76/77 TTŻCzA Wy7Z777ATW76 z/z7p71' /T/^Z)A7z7z/, Z7 77Z7z/tZ7 77.S'tC7/'ą /"ZUzA
Ap7i3W76z//z'w6 7 wo/776 oz7 77Z77777ęt7?0AC7^^. Jednym słowem Dydona stała się od tej pory
w Rzeczpospolitej, za sprawą Sarbiewskiego, symbolem polityki i życia politycznego. Od
końca XVII w. można zauważyć coraz częstsze czerpanie cytatów z TmGcA i dekorowanie
nimi dzieł sztuki lub innych przedmiotów czy wnętrz, związanych z życiem politycznym*^.
twórczości M.K. Sarbiewskiego w poiskim oświeceniu", Ro777ięt77i'7'Ti'te7*ocłi', 1975, t. 66, z. 2, s. 143-157; Andrzej
ROTTERMUND, Zrwieł uwAzomAi w epoce oJwi'ece77io. Rezydencjo 777ono7*Azo -/AAc/e 7 ti^eJcz, Warszawa 1989,
s. 126, 127, 142.
Maciej Kazimierz SARB1EWSKI, (9poezji do^łonote/' czyń HTigitioAz 7 Ao7?ie7^ (Depeiżecto poeyi, swe tbigitioA et
Aoweioiy), przeł. Marian PLEZ1A, oprać. Stanisław SKIMINA, Wrocław 1954.
Stanisław SKIMINA, „TAcido Wergiłiusza w alegorycznej interpretacji Sarbiewskiego", Meondeiy 1953, nr 8,
s. 263-265; Władysław TATARKIEWICZ, TdNtoiio estetyłi, t. 3, Tstezyło 77owożyt77o, Warszawa 1991, s. 290.
'°4 SARBIEWSKI, op. cit., s. 199-200; SKIMINA, op. cit., s. 268.
Z okresu Jana 111 Sobieskiego, czasu wzmożonego zainteresowania antykiem i literaturą klasyczną, znana jest minia-
tura (1681 r.) ilustrująca t;ńe7Vitige/7rio7T!777, ozdobiona wstęgami z łacińskimi cytatami zTfueidy (ks. 1, 10; ks. III, 393;
por. ks. III, 89); Jerzy BANACH, T7e7Yt/tes Po/o77us. VtMdiz7777 z iłonogią/ii sztołi 770wożytnę/', Warszawa 1984, s. 41,
przyp. 123,124,125, il. 52. Inskrypcja z eposu pojawia się w tym okresie także na fasadzie pałacu w Wilanowie (ks. VI,
129); Mariusz KARPOWICZ, „Wergiliusz czyli o pałacu w Wilanowie", [w:] id., óztoło oJwieccTrego Ó07-7770tyz777M.
d77tył;'zoc/o 1 łioyycyzocjo w WodowiAo wo7^zowAi777 dono 777, Warszawa 1986, s. 83; tu też na temat wergiliańskich
219
P. &777?/7<2ć'/?, .Vo,S'C/A? ÓYÓÓe/;
Temperament melancholiczny, 7 7P^;
wg/ ^(7777pac/7, Ntoń^p Iconologie
oderallegorische..., t/. 77?,
JEmAz^wcz, Aiń/toteżc/ TWzz^ońowcz
pogĄp ĄzTg JbfgtYtttA 6t ńYomgrnA***". Analiza humanisty stanowiła oryginalny wkład do
komentarzy wergiliańskich*^ oraz była swoistą kontynuacją przydawania ENGcAm treści
połityczno-dydaktycznych. Według jezuity, losy Eneasza należy tłumaczyć jako postępy
każdego człowieka na drodze do prawdziwej mądrości. Natomiast kochanka Trojańczyka
- królowa Dydona - stanowi dla Sarbiewskiego Actzną Atotę zyctń Apo/gcz/mgo, po/tA^C-'
077C7 POW76777 /'ZCg/zt 7 C767Y7/6/TU77.S'tWC777. [...] GTĄ' ZC7.Ś W/76C7.SZ A7g Oc/cA/A/, Dl'c7o77C7 .S76 ZC/Ó7/C7,
/7Z777/GWZ7Ż At<ót7776 /y/Z6/TC7&7 CZ/A /7Z7/7t)Az7, gcĄ PzzTzA ZZ7Z777 7 7^Z7Z77/77777 /T07Z77C'Wd t/'O.S'Tę O
,SyT7Y7Wy /?C77i.S'tlT'OW6. Gm76 ÓZ7W76/77 TTŻCzA Wy7Z777ATW76 z/z7p71' /T/^Z)A7z7z/, Z7 77Z7z/tZ7 77.S'tC7/'ą /"ZUzA
Ap7i3W76z//z'w6 7 wo/776 oz7 77Z77777ęt7?0AC7^^. Jednym słowem Dydona stała się od tej pory
w Rzeczpospolitej, za sprawą Sarbiewskiego, symbolem polityki i życia politycznego. Od
końca XVII w. można zauważyć coraz częstsze czerpanie cytatów z TmGcA i dekorowanie
nimi dzieł sztuki lub innych przedmiotów czy wnętrz, związanych z życiem politycznym*^.
twórczości M.K. Sarbiewskiego w poiskim oświeceniu", Ro777ięt77i'7'Ti'te7*ocłi', 1975, t. 66, z. 2, s. 143-157; Andrzej
ROTTERMUND, Zrwieł uwAzomAi w epoce oJwi'ece77io. Rezydencjo 777ono7*Azo -/AAc/e 7 ti^eJcz, Warszawa 1989,
s. 126, 127, 142.
Maciej Kazimierz SARB1EWSKI, (9poezji do^łonote/' czyń HTigitioAz 7 Ao7?ie7^ (Depeiżecto poeyi, swe tbigitioA et
Aoweioiy), przeł. Marian PLEZ1A, oprać. Stanisław SKIMINA, Wrocław 1954.
Stanisław SKIMINA, „TAcido Wergiłiusza w alegorycznej interpretacji Sarbiewskiego", Meondeiy 1953, nr 8,
s. 263-265; Władysław TATARKIEWICZ, TdNtoiio estetyłi, t. 3, Tstezyło 77owożyt77o, Warszawa 1991, s. 290.
'°4 SARBIEWSKI, op. cit., s. 199-200; SKIMINA, op. cit., s. 268.
Z okresu Jana 111 Sobieskiego, czasu wzmożonego zainteresowania antykiem i literaturą klasyczną, znana jest minia-
tura (1681 r.) ilustrująca t;ńe7Vitige/7rio7T!777, ozdobiona wstęgami z łacińskimi cytatami zTfueidy (ks. 1, 10; ks. III, 393;
por. ks. III, 89); Jerzy BANACH, T7e7Yt/tes Po/o77us. VtMdiz7777 z iłonogią/ii sztołi 770wożytnę/', Warszawa 1984, s. 41,
przyp. 123,124,125, il. 52. Inskrypcja z eposu pojawia się w tym okresie także na fasadzie pałacu w Wilanowie (ks. VI,
129); Mariusz KARPOWICZ, „Wergiliusz czyli o pałacu w Wilanowie", [w:] id., óztoło oJwieccTrego Ó07-7770tyz777M.
d77tył;'zoc/o 1 łioyycyzocjo w WodowiAo wo7^zowAi777 dono 777, Warszawa 1986, s. 83; tu też na temat wergiliańskich