DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Miziołek, Jerzy: Wniebowstąpienie Chrystusa Henryka H. Siemiradzkiego w kościele przy via San Sebastianello w Rzymie: kilka uwag o Zgromadzeniu Zmartwychwstańców i Mikołaju Gogolu =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35031#0260
252
JERZY MtZIOŁEK
2. Cfen/yA /V Wniebowstąpienie
Chrystusa,ybagwenf i/. /, /ot. N/7ć/rz6/ 5h/.sł/'
w niebo wznosi ku górze obydwie ręce, tak jak na obrazie Rafaela. Podobnie jak ukazani
poniżej adorujący go dwaj aniołowie, którzy zajęli miejsca Mojżesza i Eliasza ze sceny
P/*z<?7nm77m?7ń3, Chrystus ubrany jest w świetliste, jasnoróżowe i jasnoniebieskie szaty.
Jego otoczone nimbem oblicze, tak jak twarze aniołów, tchnie uduchowieniem i niebiań-
ską egzaltacją. Radosna i świetlista sfera nieba oddzielona jest od sfery ziemi jaśniejącym
obłokiem, który skrywa nogi Zbawiciela i jednego z towarzyszących mu aniołów. Przed-
stawienia Matki Boskiej i dwunastu apostołów ukazanych poniżej to znakomite studia
psychologiczne. Niektórzy z nich spoglądają z ufnością lub zadziwieniem ku niebu; inni
padli na kolana, gestami rąk i mimiką twarzy wyrażając swój zachwyt zmieszany z odro-
biną zaniepokojenia; jeszcze inni - jak stojący obok Matki Boskiej młody apostoł, ubrany
w czerwoną szatę (zapewne św. Jan) i dwaj apostołowie, z których jeden przywarł do
ziemi obok niewielkiego, intensywnie zielonego krzewu, a drugi padł na kolana rozło-
żywszy szeroko ręce - pochylili głowy, jakby porażeni cudownym blaskiem a jednocze-
śnie głęboko świadomi odejścia Chrystusa. Wśród pięciu stojących apostołów ukazanych
z lewej strony kompozycji dostrzegamy twarz apostoła, który patrzy przed siebie niemal
mistycznie rozmodlony (il. 2). Jego charakterystycznie uczesane czame włosy, wąsy i ob-
licze zdają się nie pozostawiać wątpliwości, że mamy do czynienia z apostołem, któremu
nadano rysy słynnego pisarza rosyjskiego ukraińskiego pochodzenia - Mikołaja Gogola
(1809-1852). Co ciekawe, apostoła tego nie widać w olejnym szkicu do obrazu wykona-
nym na tekturze, obecnie niestety zaginionym (il. 3)'-. Został on zapewne „dodany" już
w ostatniej fazie malowania wielkiego płótna. Warto odnotować, że Gogol na omawianym
„Poussin's Esther before Ahasuerus: Beauty, Majesty, Bondage", 2/7 LXXXV, i, 2003, s. 114- 136, szczeg.
s. 124-125, il. 15-16. Na temat ikonografii łF777góowy6y7'g777'a zob. Gertrud SCHILLER, /ło7?cg7Y7y/?7g gA/iWicAg/?
XM7MT, t. 3: D/g/fM/gr.ytgATmg M7i2 Fr/7Ó'/?M77g CArNh, Gtitersloh 1971, s. 141-164, il. 510-521.
Szkic ten reprodukowany jest w: //g777yA57g77?ma&A7 7&G-7902. Katalog wystawy w Zachęcie, Lato 1939, Warszawa
1939. Znane jest jeszcze jedno studium rysunkowe do tego obrazu, przechowywane obecnie w Muzeum Narodowym
w Warszawie; ukazuje ono jednak tylko głowę jednego z apostołów i studia rąk - zob. Franciszek STOLOT, A7g777yA
37g77!m<2ązł7, Wrocław 2001, il. na s. 64.
JERZY MtZIOŁEK
2. Cfen/yA /V Wniebowstąpienie
Chrystusa,ybagwenf i/. /, /ot. N/7ć/rz6/ 5h/.sł/'
w niebo wznosi ku górze obydwie ręce, tak jak na obrazie Rafaela. Podobnie jak ukazani
poniżej adorujący go dwaj aniołowie, którzy zajęli miejsca Mojżesza i Eliasza ze sceny
P/*z<?7nm77m?7ń3, Chrystus ubrany jest w świetliste, jasnoróżowe i jasnoniebieskie szaty.
Jego otoczone nimbem oblicze, tak jak twarze aniołów, tchnie uduchowieniem i niebiań-
ską egzaltacją. Radosna i świetlista sfera nieba oddzielona jest od sfery ziemi jaśniejącym
obłokiem, który skrywa nogi Zbawiciela i jednego z towarzyszących mu aniołów. Przed-
stawienia Matki Boskiej i dwunastu apostołów ukazanych poniżej to znakomite studia
psychologiczne. Niektórzy z nich spoglądają z ufnością lub zadziwieniem ku niebu; inni
padli na kolana, gestami rąk i mimiką twarzy wyrażając swój zachwyt zmieszany z odro-
biną zaniepokojenia; jeszcze inni - jak stojący obok Matki Boskiej młody apostoł, ubrany
w czerwoną szatę (zapewne św. Jan) i dwaj apostołowie, z których jeden przywarł do
ziemi obok niewielkiego, intensywnie zielonego krzewu, a drugi padł na kolana rozło-
żywszy szeroko ręce - pochylili głowy, jakby porażeni cudownym blaskiem a jednocze-
śnie głęboko świadomi odejścia Chrystusa. Wśród pięciu stojących apostołów ukazanych
z lewej strony kompozycji dostrzegamy twarz apostoła, który patrzy przed siebie niemal
mistycznie rozmodlony (il. 2). Jego charakterystycznie uczesane czame włosy, wąsy i ob-
licze zdają się nie pozostawiać wątpliwości, że mamy do czynienia z apostołem, któremu
nadano rysy słynnego pisarza rosyjskiego ukraińskiego pochodzenia - Mikołaja Gogola
(1809-1852). Co ciekawe, apostoła tego nie widać w olejnym szkicu do obrazu wykona-
nym na tekturze, obecnie niestety zaginionym (il. 3)'-. Został on zapewne „dodany" już
w ostatniej fazie malowania wielkiego płótna. Warto odnotować, że Gogol na omawianym
„Poussin's Esther before Ahasuerus: Beauty, Majesty, Bondage", 2/7 LXXXV, i, 2003, s. 114- 136, szczeg.
s. 124-125, il. 15-16. Na temat ikonografii łF777góowy6y7'g777'a zob. Gertrud SCHILLER, /ło7?cg7Y7y/?7g gA/iWicAg/?
XM7MT, t. 3: D/g/fM/gr.ytgATmg M7i2 Fr/7Ó'/?M77g CArNh, Gtitersloh 1971, s. 141-164, il. 510-521.
Szkic ten reprodukowany jest w: //g777yA57g77?ma&A7 7&G-7902. Katalog wystawy w Zachęcie, Lato 1939, Warszawa
1939. Znane jest jeszcze jedno studium rysunkowe do tego obrazu, przechowywane obecnie w Muzeum Narodowym
w Warszawie; ukazuje ono jednak tylko głowę jednego z apostołów i studia rąk - zob. Franciszek STOLOT, A7g777yA
37g77!m<2ązł7, Wrocław 2001, il. na s. 64.