Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (69.2007)

326

ANNA GÓRSKA

nim w kopuie tondo Bacciarellego z personifikacją cnoty, którą dany władca się wyróż-
niał. Trudno się zgodzić, że Stefan Batory był władcą łagodnym. Szlachta nawykła do
złotej wolności obawiała się, że zechce sięgnąć po władzę absolutną. Podobny problem,
choć na mniejszą skałę, miał Stanisław August i właśnie dlatego prawdopodobnie wybrał
Stefana Batorego jako przykład łagodności wyjaśniając trzymanąw ręku inskrypcjądoty-
czącą Pękosławskiego, na czym ta łagodność polegała.
W inskrypcji łazienkowskiej warto zwrócić uwagę na duże litery zaimków osobowych
odnoszących się do osoby Batorego - AT7/77 i ATu. Mówiąc o sobie, król nie używa co
prawda 7??<376.yAAA, ale nieskromnie podkreśla należny sobie szacunek, pisząc
dużą literą zaimek pierwszej osoby. To użycie wielkich liter wydaje się dość zabawne,
zwłaszcza jeśli się weźmie pod uwagę, że autorem tekstu jest inny król Stanisław August.
Czyżby znany raczej ze skromności król Staś uważał, że monarchom przystoi pisać
o sobie „Ja"? Także ten problem wyjaśnia analiza rękopisu królewskiego. Otóż w liście do
Bacciarellego Poniatowski nie używa w tych wyrazach dużych liter. Cały list napisany jest
dość niedbałym duktem, ale ten jeden fragment zawierający tekst do wyrycia na posągu
jest wyjątkowo wyraźny. Zestawiając początkowe litery „m" w wyrazach 7777/77 i 7776 z wy-
razem AT/ńń pisanym dużą literą widać różnicę w pisowni małych i wielkich liter. Tak
więc to nie król, lecz artysta lub jego uczeń zadecydował o takim wyglądzie zaimków.

MlVIUS 111,61,2.
^ Ibid., XXXVI, 25, 4.