DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Jurkowlaniec, Tadeusz: Małpa, lew i paralityk: kilka uwag o dekoracji rzeźbiarskiej prezbiterium kościoła Mariackiego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0026
20
TADEUSZ JURKOWLANIEC
/ 0. prezó/Zer/MW Ao.s'cZo/<a ALr/ r Zr/cCZego.
Ao^o/a /ZV.3.r//.
AoZ. A/<7u//.sz yz/rłow/a/rZec (2(%?P)
/ 7. Arr/Ców, pruzó/Zć*/*/'///// Co.sżZo/r/
ALr/rZr/rAZugo. Ao//.s*o/r/ /7/.7.<^y.
AoZ. 7hć/eM^z jMrłow/ćz^zgc (3009)
Osob!iwie upozowana postać przy rdzeniu wspornika (N.3.a; ii. 14, 16-17) została
przez Walczaka opisana również lakonicznie - „młodzieniec o konwulsyjnie skręconym
ciele, wsparty na lasce trzymanej w prawej [powinno być: lewej - T.J.] dłoni [,..]"^.
Autor, tak jak Gadomski, nisko ocenił przedstawienie pod względem artystyczno-warsz-
tatowym^. Postać uznał za „'kalekiego' młodzieńca" lub „paralityka"^ i - w nawiązaniu
do występków symbolizowanych przez wyobrażenia wykute na innych wspornikach
gzymsu - interpretował jako alegorię przywary, odwołując się do popularnych wśród ka-
znodziejów traktatów, w których grzechy porównywano do ran lub chorób. W przypo-
mnianym przez Walczaka zestawieniu dolegliwości i występków, spisanym przez
Malachiasza z Irlandii (zmarł 1310), paraliż był przyporządkowany lenistwu, a ostre skur-
cze ciała - skąpstwu*^. Dla potwierdzenia tej interpretacji badacz przywołał komentarz
Izydora z Sewilli do uzdrowienia paralityka opisanego w Ewangelii św. Mateusza (Mt 9,
1-8)^. Jak wiadomo, cud ten dowodzi, że uzdrowienie duchowe, czyli odpuszczenie grze-
chów (porównanych przez autora AYgTTm/ogZZ do paraliżu), jest tak samo prawdziwe, jak
przywrócenie sprawności ruchowej przykutemu do łóżka.
s. 99; il. zob. np. http://www.bildindex.de/?+ptitel:%22san%201orenzo%20in%201ucina%22#]home lub http://
www.bildindex.de/ Ge^aa//Z//&x ] 7/te/1 Aaawgrł/zawe ] Zoreazo Zn Zac/aa ]
^ WALCZAK. AzeźZ?a arcA/tełtoaZczaa..., (jak przyp. 3), s. 202.
^ ibid., s. 228.
^ ibid., s. 233; podpisy ilustracji 185-187.
^ Ibid., s. 201.
^ Ibid., s. 201, 202 i przyp. 146.
TADEUSZ JURKOWLANIEC
/ 0. prezó/Zer/MW Ao.s'cZo/<a ALr/ r Zr/cCZego.
Ao^o/a /ZV.3.r//.
AoZ. A/<7u//.sz yz/rłow/a/rZec (2(%?P)
/ 7. Arr/Ców, pruzó/Zć*/*/'///// Co.sżZo/r/
ALr/rZr/rAZugo. Ao//.s*o/r/ /7/.7.<^y.
AoZ. 7hć/eM^z jMrłow/ćz^zgc (3009)
Osob!iwie upozowana postać przy rdzeniu wspornika (N.3.a; ii. 14, 16-17) została
przez Walczaka opisana również lakonicznie - „młodzieniec o konwulsyjnie skręconym
ciele, wsparty na lasce trzymanej w prawej [powinno być: lewej - T.J.] dłoni [,..]"^.
Autor, tak jak Gadomski, nisko ocenił przedstawienie pod względem artystyczno-warsz-
tatowym^. Postać uznał za „'kalekiego' młodzieńca" lub „paralityka"^ i - w nawiązaniu
do występków symbolizowanych przez wyobrażenia wykute na innych wspornikach
gzymsu - interpretował jako alegorię przywary, odwołując się do popularnych wśród ka-
znodziejów traktatów, w których grzechy porównywano do ran lub chorób. W przypo-
mnianym przez Walczaka zestawieniu dolegliwości i występków, spisanym przez
Malachiasza z Irlandii (zmarł 1310), paraliż był przyporządkowany lenistwu, a ostre skur-
cze ciała - skąpstwu*^. Dla potwierdzenia tej interpretacji badacz przywołał komentarz
Izydora z Sewilli do uzdrowienia paralityka opisanego w Ewangelii św. Mateusza (Mt 9,
1-8)^. Jak wiadomo, cud ten dowodzi, że uzdrowienie duchowe, czyli odpuszczenie grze-
chów (porównanych przez autora AYgTTm/ogZZ do paraliżu), jest tak samo prawdziwe, jak
przywrócenie sprawności ruchowej przykutemu do łóżka.
s. 99; il. zob. np. http://www.bildindex.de/?+ptitel:%22san%201orenzo%20in%201ucina%22#]home lub http://
www.bildindex.de/ Ge^aa//Z//&x ] 7/te/1 Aaawgrł/zawe ] Zoreazo Zn Zac/aa ]
^ WALCZAK. AzeźZ?a arcA/tełtoaZczaa..., (jak przyp. 3), s. 202.
^ ibid., s. 228.
^ ibid., s. 233; podpisy ilustracji 185-187.
^ Ibid., s. 201.
^ Ibid., s. 201, 202 i przyp. 146.