Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (72.2010)

527

KAROL SZYMAŃSKI

Dorota Folga-Januszewska, ŃcA/ P/<2ł<My?p7Dwy w Po/xc6,
Olszanica, Wydawnictwo BoSz, 2009

'TL *Yie jest łatwo być miłośnikiem polskiego pla-
! ! katu filmowego. Można, co prawda, reali-
i zować pasję kolekcjonerską - jeśli się nie
trafiło na okazyjne źródło archiwaliów - kupując
plakaty na Allegro (często mniej znane i po korzyst-
nych cenach), albo w galeriach i wirtualnych skle-
pach, a nawet, jeśli nas stać, na licytacjach
organizowanych przez domy aukcyjne. Ale kolek-
cjoner - i tu leży problem - jest zdany głównie na
własne doświadczenie i intuicję, które trudno pod-
budować uporządkowaną i szczegółową wiedzą.
Zbieractwu bowiem zdecydowanie brakuje
wsparcia informacyjno-dokumentacyjnego, dzięki
któremu można by ustalać preferencje i hierarchie,
pozwalające się odnaleźć w masie niemal 7000 pla-
katów filmowych wydanych w powojennej, komuni-
stycznej Polsce, i które dawałoby szersze
rozpoznanie i ocenę zjawiska „szkoły polskiego pla-
katu filmowego". Brakuje aktualnej, różnorodnej
literatury tematu, zarówno stricte informacyjno-źró-
dłowej, jak i opisowo-syntetyzującej - adekwatnej
do skali i rangi zjawiska.
A że było ono czymś istotnym i nieprzemijają-
cym, świadczą coraz większe zainteresowanie,
także za granicą, obecność polskich plakatów w ga-
leriach i prywatnych kolekcjach na całym świecie,
oraz - /aM bat not /eaM - rosnące ceny (przykłado-
' Seria prezentuje plakaty chronologicznie, w tomach
obejmujących kolejne dekady XX w., grupując je wokół
„essentials movies", np. Fdn? Bożeny o/* d?e ddy. 7V?e
TYsenda/ Moniem o/* t/m Decade. Frow dm Pee/ Potter
Gadery Ccdecdon, edited by Tony NOURMAND, Gra-
ham MARSH, Koln 2005.
2 Judith SALAVETZ, Spencer DRATE, Sam SARO-
WłTZ, Dave KEHR, Hrt o/ t/m Modern Mowo Potter,
/nternationu/ Po^twar Pty/e and Design, Zurich 2008.
^ Przykładowo: P/akat poPU, oprać. Jerzy WASNIEW-
SKł, Warszawa 1972; P/akat po/sPz' 7970-797/?, oprać.

wo, plakat Waldemara Świerzego do 7Vocnego Pow-
bo/'a sprzedano w 1998 r. na aukcji SothebyY za 690
USD, zaś w Christie's osiągnął w 2006 r. cenę 960 T,
czyli około 1800 USD). Dzieła polskich plastyków są
licznie prezentowane w zagranicznych publikacjach
dotyczących plakatu filmowego, zarówno w opraco-
waniach naukowych i krytycznych, jak i w popular-
nych albumach, będących najczęściej zbiorami
reprodukcji dobieranych wedle różnorodnych (te-
matycznych, chronologicznych, geograficznych, ga-
tunkowych itp.) kryteriów, jak np. wydana przez
Taschena seria bazująca na zbiorach londyńskiej ga-
lerii Reel Poster'. Polskie plakaty filmowe zajmują
często w tych wydawnictwach specjalną pozycję,
jak np. w niedawno opublikowanej przez szwajcar-
skie Edition Olms imponującej monografiiHrtq/t/?e
Modern Movt<? Po.s/eP.
Natomiast polska bibliografia tematu pozostaje
od lat właściwie niezmienna i uboga. Podstawowym
wydawnictwem źródłowym jest nadal, wydawany
corocznie w latach 1972-1989 przez Filmotekę Na-
rodową, Fata/ogpo/.s/md? p/akatów/d/renyc/?. Spo-
ro o naszych plakatach, w tym filmowych, można
przeczytać (a przede wszystkim zobaczyć) w różnych
książkach monograficznych i okazjonalnych^ (także
tych przygotowanych polskimi siłami, ale wydanych
za granicą^) oraz w wydawnictwach albumowych lub
Zdzisław SCHUBERT, Warszawa ł979; Danuta WRÓ-
BLEWSKA, PoPPa gra/7ła wspó/czayna, Warszawa
1988; Krzysztof DYDO, MPtrzoude poPłm/ ^ztak/ p/a-
kata, Bielsko-Biała 1995; TUazean; adcy. P/ałat poPU
w ko/ekc/i Mazea/n P/ałata w JFdanowm, Warszawa
1996; Piotr RUDZIŃSKI, PUrmsze pó/ndecze poPPego
p/ałata 7909-7950, Lublin 2009.
^ Jak np. do dziś podstawowa publikacja Po/nPc/m P/a-
PdPmA (Wien - Dusseldorf 1962), przygotowana na ry-
nek niemiecki przez Józefa Mroszczaka.