DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Korpysz, Ewa: Fundacja biskupa György Szathmáry'ego dla katedry w Pécs
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0086
80
EWA KORPYSZ
22. A7V&7/7C.S'Z/, koYC7(V /;<r//Y//7ć///7}' Pg-SZ^M, tuńe7Y7ć7kM/M777 fC767771g
/77/?&/('/7 2f77(//Y7.SY7 2/(7g)'7TP'7 TgO, CZę.SY' YfoJkoWU
Z /7g777Y77777 ć7777o/ÓW, /o/. Ew<2 Eo/y^p.SZ, 200(5
W dekoracji tabernakulum zwraca uwagę niezwykle wysoki poziom artystyczny orna-
mentów i rzeźb, stawiający to dzieło w rzędzie najwybitniejszych realizacji z tego czasu
nie tylko na Węgrzech. Struktura, styl, wygląd i sposób odkucia detali są porównywalne z
dekoracją esztergomskiej kaplicy Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (il. 23, il. 24)^.
Kaplica, której fundamenty położono w 1506 r., była dziełem życia jej fundatora, arcy-
biskupa Esztergomu, kardynała Bakócza. Od początku przeznaczona na miejsce jego po-
chówku - mauzoleum, miała być pomnikiem chwały kardynała W Dlatego też wszystkie
wysiłki Bakócza były zwrócone w kierunku uczynienia z tej budowli dzieła perfekcyjnego
pod każdym względem. Kardynał nie szczędził funduszy na najlepsze marmury, złocenia,
srebro i brązy, ani na wyposażenie: najkosztowniejsze tkaniny, naczynia, sprzęty, księgi
liturgiczne. Wykonanie tego zadania powierzył artystom florenckim i północnowłoskim.
Kaplica była pierwszą na Węgrzech budowlą sakralną o nowej, renesansowej strukturze
i formach, powstałą w czasie, gdy na przełomie XV i XVI w budowano tu nadal kościoły
gotyckie. Wzbudzała ona zachwyt od początku swego powstania. Tak wybitne dzieło nie
mogło ujść uwagi mecenasa sztuki, otwartego na nowości, jakim był ówczesny biskup
Pecs, następca Bakócza.
Udział w Pecs warsztatów z Esztergomu jest pewny, a potwierdzają to nie tylko zależ-
ności artystyczne, lecz także osoba fundatora, biskupa Szathmary i jego kontakty
z Tamasem Bakócza w tym czasie. Nie można jednak przypisać wykonania tabernakulum
konkretnemu artyście. Zasób ornamentów i styl ich rzeźbienia odpowiada dziełom pół-
nocnowłoskim końca XV w. (Wenecja, Urbino), ale także florenckim. Liściaste wici ro-
ślinne przypominają podobne motywy w dekoracjach z warsztatu Pietra Lombarda
(Wenecja, S. Maria dei Miracoli, 1485-1489). Ptaszki napilastrach tabernakulum, spijające
44 BALOGH, "La cappella...", s. 140-147.
4^ Ibid., s. 4.
EWA KORPYSZ
22. A7V&7/7C.S'Z/, koYC7(V /;<r//Y//7ć///7}' Pg-SZ^M, tuńe7Y7ć7kM/M777 fC767771g
/77/?&/('/7 2f77(//Y7.SY7 2/(7g)'7TP'7 TgO, CZę.SY' YfoJkoWU
Z /7g777Y77777 ć7777o/ÓW, /o/. Ew<2 Eo/y^p.SZ, 200(5
W dekoracji tabernakulum zwraca uwagę niezwykle wysoki poziom artystyczny orna-
mentów i rzeźb, stawiający to dzieło w rzędzie najwybitniejszych realizacji z tego czasu
nie tylko na Węgrzech. Struktura, styl, wygląd i sposób odkucia detali są porównywalne z
dekoracją esztergomskiej kaplicy Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (il. 23, il. 24)^.
Kaplica, której fundamenty położono w 1506 r., była dziełem życia jej fundatora, arcy-
biskupa Esztergomu, kardynała Bakócza. Od początku przeznaczona na miejsce jego po-
chówku - mauzoleum, miała być pomnikiem chwały kardynała W Dlatego też wszystkie
wysiłki Bakócza były zwrócone w kierunku uczynienia z tej budowli dzieła perfekcyjnego
pod każdym względem. Kardynał nie szczędził funduszy na najlepsze marmury, złocenia,
srebro i brązy, ani na wyposażenie: najkosztowniejsze tkaniny, naczynia, sprzęty, księgi
liturgiczne. Wykonanie tego zadania powierzył artystom florenckim i północnowłoskim.
Kaplica była pierwszą na Węgrzech budowlą sakralną o nowej, renesansowej strukturze
i formach, powstałą w czasie, gdy na przełomie XV i XVI w budowano tu nadal kościoły
gotyckie. Wzbudzała ona zachwyt od początku swego powstania. Tak wybitne dzieło nie
mogło ujść uwagi mecenasa sztuki, otwartego na nowości, jakim był ówczesny biskup
Pecs, następca Bakócza.
Udział w Pecs warsztatów z Esztergomu jest pewny, a potwierdzają to nie tylko zależ-
ności artystyczne, lecz także osoba fundatora, biskupa Szathmary i jego kontakty
z Tamasem Bakócza w tym czasie. Nie można jednak przypisać wykonania tabernakulum
konkretnemu artyście. Zasób ornamentów i styl ich rzeźbienia odpowiada dziełom pół-
nocnowłoskim końca XV w. (Wenecja, Urbino), ale także florenckim. Liściaste wici ro-
ślinne przypominają podobne motywy w dekoracjach z warsztatu Pietra Lombarda
(Wenecja, S. Maria dei Miracoli, 1485-1489). Ptaszki napilastrach tabernakulum, spijające
44 BALOGH, "La cappella...", s. 140-147.
4^ Ibid., s. 4.