DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Wojtyła, Arkadiusz: "Od wschodu słońca aż po zachód jego niech Imię Pańskie będzie pochwalone": uwagi o programie ideowym wrocławskiego Il Gesù
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0144
138
ARKADIUSZ WOJTYŁA
22. JUzjcAnę Auśc/ó/ N/n'wunsy Acż/, /uu.s A /m .s'A2u/j/u/?/n żup/Aą Af^/N/ Ao.sA/u/'.'
Wniebowzięcie NMP, J. M /n/ę&y 7 70J-7706. Fot. M. Mó<2/ fŃDNTFĆFJ
CAryj^ŁSY?, ukazana na sklepieniu kruchty (il. 21). Niewiasta, uznana w świetle przepisów
Prawa za nieczystą, łamie je, wchodzi w tłum i ukradkiem dotyka płaszcza Jezusa. Czyn
jej był wyznaniem wiary w boską moc Chrystusa i wyjednał jej łaskę cudownego uzdro-
wienia. Tylko ci, którzy wbrew wszystkiemu wzywać będą Imienia Pańskiego mogą li-
czyć na ocalenie - w tym chyba również żebracy i kaleki, gromadzące się z pewnością
u wiodącego od strony miasta wejścia do kościoła.
Prawdę tę głosi również scena cń/vwogo w TNtrzośw. Pow/o, wy-
obrażona na bocznej ścianie kruchty. Jej odpowiednik stanowi ukazana po przeciwnej
stronie scena ze św. Piotrem, przedstawionym jednak nie w trakcie uzdrawiania w imię
Jezusa - na co mogłaby wskazywać przewodnia myśl programu kruchty - ale w momen-
cie przyjmowania kluczy królestwa niebieskiego od Chrystusa. Wydaje się, że wybór wła-
śnie tego wydarzenia, na pozór zaburzającego logikę wywodu teologicznego
o uzdrawiającej mocy Jezusa, miał na celu podkreślenie wyłącznego pośrednictwa Ko-
ścioła katolickiego w przekazywaniu jego nauki.
Polemikę z wyznaniem luterańskim odzwierciedlają natomiast niezwykle bogate pro-
gramy ikonograficzne kaplic bocznych, akcentujące wagę kultu: Maryi i ziemskiej rodzi-
ny Jezusa, aniołów, świętych męczenników, wyznawców i kanonizowanych jezuitów,
a także rolę dobrych uczynków, żalu za grzechy, spowiedzi świętej, modlitwy o dobrą
śmierć i za dusze w czyśćcu cierpiące. Omówienie przesłania tych przedstawień w kon-
tekście konfrontacji wyznaniowych zasługuje na odrębne studium. W ciągu tych kaplic
dwukrotnie większe rozmiary od pozostałych uzyskały dwuprzęsłowe kaplice przyprezbi-
terialne, poświęcone założycielom Towarzystwa Jezusowego. Należy bowiem pamiętać,
że wezwanie obydwu patriarchów nosiła już kaplica zaaranżowana przez jezuitów w auli
ARKADIUSZ WOJTYŁA
22. JUzjcAnę Auśc/ó/ N/n'wunsy Acż/, /uu.s A /m .s'A2u/j/u/?/n żup/Aą Af^/N/ Ao.sA/u/'.'
Wniebowzięcie NMP, J. M /n/ę&y 7 70J-7706. Fot. M. Mó<2/ fŃDNTFĆFJ
CAryj^ŁSY?, ukazana na sklepieniu kruchty (il. 21). Niewiasta, uznana w świetle przepisów
Prawa za nieczystą, łamie je, wchodzi w tłum i ukradkiem dotyka płaszcza Jezusa. Czyn
jej był wyznaniem wiary w boską moc Chrystusa i wyjednał jej łaskę cudownego uzdro-
wienia. Tylko ci, którzy wbrew wszystkiemu wzywać będą Imienia Pańskiego mogą li-
czyć na ocalenie - w tym chyba również żebracy i kaleki, gromadzące się z pewnością
u wiodącego od strony miasta wejścia do kościoła.
Prawdę tę głosi również scena cń/vwogo w TNtrzośw. Pow/o, wy-
obrażona na bocznej ścianie kruchty. Jej odpowiednik stanowi ukazana po przeciwnej
stronie scena ze św. Piotrem, przedstawionym jednak nie w trakcie uzdrawiania w imię
Jezusa - na co mogłaby wskazywać przewodnia myśl programu kruchty - ale w momen-
cie przyjmowania kluczy królestwa niebieskiego od Chrystusa. Wydaje się, że wybór wła-
śnie tego wydarzenia, na pozór zaburzającego logikę wywodu teologicznego
o uzdrawiającej mocy Jezusa, miał na celu podkreślenie wyłącznego pośrednictwa Ko-
ścioła katolickiego w przekazywaniu jego nauki.
Polemikę z wyznaniem luterańskim odzwierciedlają natomiast niezwykle bogate pro-
gramy ikonograficzne kaplic bocznych, akcentujące wagę kultu: Maryi i ziemskiej rodzi-
ny Jezusa, aniołów, świętych męczenników, wyznawców i kanonizowanych jezuitów,
a także rolę dobrych uczynków, żalu za grzechy, spowiedzi świętej, modlitwy o dobrą
śmierć i za dusze w czyśćcu cierpiące. Omówienie przesłania tych przedstawień w kon-
tekście konfrontacji wyznaniowych zasługuje na odrębne studium. W ciągu tych kaplic
dwukrotnie większe rozmiary od pozostałych uzyskały dwuprzęsłowe kaplice przyprezbi-
terialne, poświęcone założycielom Towarzystwa Jezusowego. Należy bowiem pamiętać,
że wezwanie obydwu patriarchów nosiła już kaplica zaaranżowana przez jezuitów w auli