DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Nowiński, Janusz: Malowidła Łukasza Raedtke, freskanta 1 połowy XVIII wieku, w pocysterskim kościele w Lądzie nad Wartą
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0173
MALOWIDŁA ŁUKASZA RAEDTKE W POCYSTERSKIM KOŚCIELE W LĄDZIE NAD WARTĄ
!67
ŁnAzLsz /rugmc/r/ i/nz/owAfycznc/ /ru.sfuwy oparza Virgines
Capitales w ńgńzU, 7 720 c Cof. ,S'.
i płaszcze, głowy mają okryte welonami bądź zawiniętymi chustami. U dołu widzimy
stojącą klepsydrę odmierzającą czas. W grupie pięciu PrmfuT? Gńi^ńoń dwie ukazane są
zmorzone snem, trzy pozostałe zajęte są piciem wina. Odziane są w suknie z dekoltami, z
klejnotami we włosach i na szyi. Wokół biesiadujących lub śpiących panien widać rozrzu-
cone karty do gry, porzuconą lutnię, wywróconą zgasłą lampę oraz przewróconą klepsy-
drę. W głębi kompozycji przedstawiona jest scena kończąca przypowieść. Przy otwartych
drzwiach ukazanej na środku centralnej budowli, po jej lewej stronie, Zmartwychwstały
Chrystus z proporcem w dłoni wita MguCu podążające ku Niemu z płonącymi lam-
pami w dłoniach. Po drugiej stronie budowli Pmmy Gń^ńu bezskutecznie kołaczą do za-
mkniętych dla nich wrót. Banderola wieńcząca całość kompozycji prezentuje napis:
QUINQUE FERUNT OLEUM CUM LAMPADIS - pięć przyniosło oliwę z lampami.
Freskowe malowidło Łukasza Raedtkego jest niemal dosłowną kopią kompozycji
Ambrosiusa Francken (1544-1618), rytowanej przez Hansa Collaerta (ok. 1545-1628),
opublikowanej w 1585 r. przez antwerpskiego kartografa i grafika Gerarda de Jode (1509-
1591) w dziele TńuyaMrMĄ ńUformrMT?? PEfu/iT uf AUU 7uĄf<377?u77ff (il. 15)^.
Tekst na banderoli stanowi fragment komentarza zamieszczonego pod miedziorytem wy-
danym przez Jodego: OmńtfnuyG^mf o/unw cnw (g7?u pnu/Gu Ąu<2 fcfń/u77i ^u-
gz?UĄ 7<27?M<3 777(77?uf. Raedtke, kopiując bardzo wiernie pierwowzór, zrezygnował
z postaci CUTiTiy Gńrpfu/ grającej na lutni. Postać ta ukazana jest na jego fresku jako śpiąca,
lutnia zaś leży pośród innych rozrzuconych przedmiotów.
^ Gerard de JODE, AAtonurMni JEterA et AGH Te^lmnenA, Antwerp 1585, fot. 264. Grafika
o wymiarach 220 x 280 mm jest sygnowana w prawym dolnym rogu G. & Jo4e 77. C.72 Zob. Hans MIELKE, „Antwer-
pener Graphik in der 2. Halfte des 16. Jahrhunderts: Der Thesaurus veteris et novi Testamenti des Gerard de Jode (1585)
und seine Kunstler", ZeiAcAn/t^M^fge^cA/cAte 38 (1975), s. 47-48.
!67
ŁnAzLsz /rugmc/r/ i/nz/owAfycznc/ /ru.sfuwy oparza Virgines
Capitales w ńgńzU, 7 720 c Cof. ,S'.
i płaszcze, głowy mają okryte welonami bądź zawiniętymi chustami. U dołu widzimy
stojącą klepsydrę odmierzającą czas. W grupie pięciu PrmfuT? Gńi^ńoń dwie ukazane są
zmorzone snem, trzy pozostałe zajęte są piciem wina. Odziane są w suknie z dekoltami, z
klejnotami we włosach i na szyi. Wokół biesiadujących lub śpiących panien widać rozrzu-
cone karty do gry, porzuconą lutnię, wywróconą zgasłą lampę oraz przewróconą klepsy-
drę. W głębi kompozycji przedstawiona jest scena kończąca przypowieść. Przy otwartych
drzwiach ukazanej na środku centralnej budowli, po jej lewej stronie, Zmartwychwstały
Chrystus z proporcem w dłoni wita MguCu podążające ku Niemu z płonącymi lam-
pami w dłoniach. Po drugiej stronie budowli Pmmy Gń^ńu bezskutecznie kołaczą do za-
mkniętych dla nich wrót. Banderola wieńcząca całość kompozycji prezentuje napis:
QUINQUE FERUNT OLEUM CUM LAMPADIS - pięć przyniosło oliwę z lampami.
Freskowe malowidło Łukasza Raedtkego jest niemal dosłowną kopią kompozycji
Ambrosiusa Francken (1544-1618), rytowanej przez Hansa Collaerta (ok. 1545-1628),
opublikowanej w 1585 r. przez antwerpskiego kartografa i grafika Gerarda de Jode (1509-
1591) w dziele TńuyaMrMĄ ńUformrMT?? PEfu/iT uf AUU 7uĄf<377?u77ff (il. 15)^.
Tekst na banderoli stanowi fragment komentarza zamieszczonego pod miedziorytem wy-
danym przez Jodego: OmńtfnuyG^mf o/unw cnw (g7?u pnu/Gu Ąu<2 fcfń/u77i ^u-
gz?UĄ 7<27?M<3 777(77?uf. Raedtke, kopiując bardzo wiernie pierwowzór, zrezygnował
z postaci CUTiTiy Gńrpfu/ grającej na lutni. Postać ta ukazana jest na jego fresku jako śpiąca,
lutnia zaś leży pośród innych rozrzuconych przedmiotów.
^ Gerard de JODE, AAtonurMni JEterA et AGH Te^lmnenA, Antwerp 1585, fot. 264. Grafika
o wymiarach 220 x 280 mm jest sygnowana w prawym dolnym rogu G. & Jo4e 77. C.72 Zob. Hans MIELKE, „Antwer-
pener Graphik in der 2. Halfte des 16. Jahrhunderts: Der Thesaurus veteris et novi Testamenti des Gerard de Jode (1585)
und seine Kunstler", ZeiAcAn/t^M^fge^cA/cAte 38 (1975), s. 47-48.