DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:In Memoriam
DOI Artikel:Kowalczyk, Jerzy; Lileyko, Jerzy [Gefeierte Pers.]: Jerzy Lileyko (1932 - 2009)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0208
202
IN MEMORIAM
oddział Muzeum Narodowego. Kilkuletni okres pra-
cy na Zamku zaznaczył się ukończeniem i obroną
rozprawy doktorskiej na Uniwersytecie Warszaw-
skim (1978), a także dwoma znakomitymi książka-
mi popuiamonaukowymi: Za^eY Kró/ewsA/
w PWN-owskiej serii Varsavianów (1976) oraz ka-
Jcmccu/?; Zamka 0J/f.szaw.s'k/cgo (1980). Doczekały
się one kilku wydań, także w językach obcych.
Badania Jerzego Lileyki nie ograniczyły się tyl-
ko do Zamku Królewskiego w okresie nowożytnym.
Miał On w swoim dorobku także liczne artykuły na
temat innych zabytków Warszawy, średniowiecz-
nych murów i bram miejskich oraz ratusza. O ogar-
nięciu szerszej problematyki świadczy wnikliwa
synteza dziejów późnobarokowej architektury War-
szawy (i720-1760) w pracy zbiorowej Rńr^zawa.
Je/ <7z;'e/e i knJnra (1980).
Dziesięcioletni okres między doktoratem i habi-
litacją przypadł niemal w całości na czas pracy
w Instytucie Sztuki PAN, gdzie Jerzy Liieyko został
zatrudniony w 1980 r. na stanowisku adiunkta.
W Instytucie została wydana jego rozprawa doktor-
ska pod zmienionym tytułem: Zamek IKmszamsJ/.
/Azy Jen c/ń kró/ewyka Z .JeJz/ka w/ańz Azcczyyo-
-syo/ńe/ /36P-/763 (1984). W tym okresie ukazała
się też Jego książka Dawne zk/ory Zamka Kró/ew-
^k/ego w Uńryzaw/e, z próbą monografii zbiorów
zgromadzonych tu od średniowiecza do XX w.
(1983). Szerokie możiiwości badawcze ujawnił naj-
pełniej w dziele Zyc/e cońz/enne w Rńryzaw/e za
Uńzów (1984). Książka ta ukazała jej Autora jako
wszechstronnego badacza dziejów kultury tego mia-
sta, architektury i sztuki, a także struktury społecznej,
różnych instytucji, życia materialnego i duchowego
mieszkańców. Uznana została za najwybitniejsze
varsavianum w ! 985/86.
Podstawą do otwarcia przewodu habilitacyjnego
i uzyskania tytułu doktora habiiitowanego (1989)
oraz stopnia docenta w Instytucie Sztuki PAN stała
się rozprawa Aegaka yoAUc (1987), która uzyskała
wysokie oceny recenzentów. Treść tej książki jest
znacznie szersza niż wskazywałby na to krótki tytuł,
obejmuje bowiem także orJo commaaa'/' oraz dzieje
skarbca koronnego.
Zainteresowanie problematyką rezydencji kró-
lewskich i sal sejmu i senatu Liieyko rozciągnął rów-
nież na Grodno, które od 1673 r. słało się także
miastem sejmowym. Nie jest wiec przypadkiem, że
w latach 1978-1988 współpracował jako ekspert
z Komitetem Organizacyjnym Muzeum Sejmu Pol-
skiego w Warszawie, dla którego opracował scena-
riusz ekspozycji, ukazującej dzieje sejmu od XV w.
do 1793 r. Jego badania nad dziejami sejmu doby
nowożytnej znalazły zwieńczenie w opublikowanej
w 20003 r. książce .S'e/'m YUksk/. 7rańyc/'a - /kono-
gra/Za - .sz/aka.
Da/ikaZaca Jerzego J/Yeykk
/Ąs'. Jerzy Dowa/czył
Ważne miejsce w dorobku naukowym Jerzego
Lileyki zajmują publikacje poświecone relacjom ar-
tystycznym polsko-saskim za czasów Augusta 11
i Augusta 111. O wnikliwości i samodzielności ba-
dawczej świadczy to, że w wielu zagadnieniach Li-
leyko doszedł do innych wyników niż uczeni
niemieccy. Przeprowadził rzeczową krytykę tenden-
cyjnych opracowań autorów niemieckich, zwłaszcza
Waltera Hentscheła, broniąc znaczenia architektów
Zachariasa Longuełune i Gaetana Chiaveriego
w ukształtowaniu Zamku Królewskiego w 1. poł.
XVIII w. Znakomity jest obszerny wstęp pióra Li-
leyki do polskiego wydania książki Fritza Lófflera
Zwmger JrczAU.sJ/' (1977). Wydobył w nim bardzo
trafnie polskie aspekty tego architektoniczno-rzeź-
biarskiego dzieła.
Świetne znawstwo problemów historyczno-kul-
turowych stolicy w pełni uzasadniało powierzenie
w 1992 r. Lileyce funkcji redaktora naczelnego
kwartalnika popularno-naukowego „Kronika War-
szawy", na łamach którego publikował wiele artyku-
łów i recenzji.
Jak ważne miejsce zajmowała problematyka
warszawska w Jego publikowanym dorobku świad-
czy to, że z wydanych 8 książek aż 6 poświęcił temu
miastu. Również na 103 artykuły naukowe i popu-
larnonaukowe około 80 to varsaviana. Otrzymał za
nie liczne wyróżnienia, nagrody, odznaczenia od kil-
ku instytucji.
Przez jedenaście lat Jerzy Liieyko był dydakty-
kiem akademickim na Katolickim Uniwersytecie
Lubelskim. O Jego powodzeniu w tej roli świadczy
IN MEMORIAM
oddział Muzeum Narodowego. Kilkuletni okres pra-
cy na Zamku zaznaczył się ukończeniem i obroną
rozprawy doktorskiej na Uniwersytecie Warszaw-
skim (1978), a także dwoma znakomitymi książka-
mi popuiamonaukowymi: Za^eY Kró/ewsA/
w PWN-owskiej serii Varsavianów (1976) oraz ka-
Jcmccu/?; Zamka 0J/f.szaw.s'k/cgo (1980). Doczekały
się one kilku wydań, także w językach obcych.
Badania Jerzego Lileyki nie ograniczyły się tyl-
ko do Zamku Królewskiego w okresie nowożytnym.
Miał On w swoim dorobku także liczne artykuły na
temat innych zabytków Warszawy, średniowiecz-
nych murów i bram miejskich oraz ratusza. O ogar-
nięciu szerszej problematyki świadczy wnikliwa
synteza dziejów późnobarokowej architektury War-
szawy (i720-1760) w pracy zbiorowej Rńr^zawa.
Je/ <7z;'e/e i knJnra (1980).
Dziesięcioletni okres między doktoratem i habi-
litacją przypadł niemal w całości na czas pracy
w Instytucie Sztuki PAN, gdzie Jerzy Liieyko został
zatrudniony w 1980 r. na stanowisku adiunkta.
W Instytucie została wydana jego rozprawa doktor-
ska pod zmienionym tytułem: Zamek IKmszamsJ/.
/Azy Jen c/ń kró/ewyka Z .JeJz/ka w/ańz Azcczyyo-
-syo/ńe/ /36P-/763 (1984). W tym okresie ukazała
się też Jego książka Dawne zk/ory Zamka Kró/ew-
^k/ego w Uńryzaw/e, z próbą monografii zbiorów
zgromadzonych tu od średniowiecza do XX w.
(1983). Szerokie możiiwości badawcze ujawnił naj-
pełniej w dziele Zyc/e cońz/enne w Rńryzaw/e za
Uńzów (1984). Książka ta ukazała jej Autora jako
wszechstronnego badacza dziejów kultury tego mia-
sta, architektury i sztuki, a także struktury społecznej,
różnych instytucji, życia materialnego i duchowego
mieszkańców. Uznana została za najwybitniejsze
varsavianum w ! 985/86.
Podstawą do otwarcia przewodu habilitacyjnego
i uzyskania tytułu doktora habiiitowanego (1989)
oraz stopnia docenta w Instytucie Sztuki PAN stała
się rozprawa Aegaka yoAUc (1987), która uzyskała
wysokie oceny recenzentów. Treść tej książki jest
znacznie szersza niż wskazywałby na to krótki tytuł,
obejmuje bowiem także orJo commaaa'/' oraz dzieje
skarbca koronnego.
Zainteresowanie problematyką rezydencji kró-
lewskich i sal sejmu i senatu Liieyko rozciągnął rów-
nież na Grodno, które od 1673 r. słało się także
miastem sejmowym. Nie jest wiec przypadkiem, że
w latach 1978-1988 współpracował jako ekspert
z Komitetem Organizacyjnym Muzeum Sejmu Pol-
skiego w Warszawie, dla którego opracował scena-
riusz ekspozycji, ukazującej dzieje sejmu od XV w.
do 1793 r. Jego badania nad dziejami sejmu doby
nowożytnej znalazły zwieńczenie w opublikowanej
w 20003 r. książce .S'e/'m YUksk/. 7rańyc/'a - /kono-
gra/Za - .sz/aka.
Da/ikaZaca Jerzego J/Yeykk
/Ąs'. Jerzy Dowa/czył
Ważne miejsce w dorobku naukowym Jerzego
Lileyki zajmują publikacje poświecone relacjom ar-
tystycznym polsko-saskim za czasów Augusta 11
i Augusta 111. O wnikliwości i samodzielności ba-
dawczej świadczy to, że w wielu zagadnieniach Li-
leyko doszedł do innych wyników niż uczeni
niemieccy. Przeprowadził rzeczową krytykę tenden-
cyjnych opracowań autorów niemieckich, zwłaszcza
Waltera Hentscheła, broniąc znaczenia architektów
Zachariasa Longuełune i Gaetana Chiaveriego
w ukształtowaniu Zamku Królewskiego w 1. poł.
XVIII w. Znakomity jest obszerny wstęp pióra Li-
leyki do polskiego wydania książki Fritza Lófflera
Zwmger JrczAU.sJ/' (1977). Wydobył w nim bardzo
trafnie polskie aspekty tego architektoniczno-rzeź-
biarskiego dzieła.
Świetne znawstwo problemów historyczno-kul-
turowych stolicy w pełni uzasadniało powierzenie
w 1992 r. Lileyce funkcji redaktora naczelnego
kwartalnika popularno-naukowego „Kronika War-
szawy", na łamach którego publikował wiele artyku-
łów i recenzji.
Jak ważne miejsce zajmowała problematyka
warszawska w Jego publikowanym dorobku świad-
czy to, że z wydanych 8 książek aż 6 poświęcił temu
miastu. Również na 103 artykuły naukowe i popu-
larnonaukowe około 80 to varsaviana. Otrzymał za
nie liczne wyróżnienia, nagrody, odznaczenia od kil-
ku instytucji.
Przez jedenaście lat Jerzy Liieyko był dydakty-
kiem akademickim na Katolickim Uniwersytecie
Lubelskim. O Jego powodzeniu w tej roli świadczy