DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Bredekamp, Horst; Labuda, Adam S.: Historia sztuki, uniwersytet, muzeum i centrum Berlina 1810 - 1873
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0251
HtSTORIA SZTUKI, UNIWERSYTET, MUZEUM I CENTRUM BERLINA 1 8 ] 0-1873
243
2. Panorama stolicy Cesarstwa Niemieckiego, rysuueł Vńńó.'yN?gvueut
w.m. zu/uuż z /l/tus* Uu.suuu7 i Cu/'wu/Ay7u/ UiY/e/yżu lU/Au/uiu
w &/WUUU? Tu/uz- F/ e u /' /u'e A - Pu /uń
razie ideową separację od uczelni. Idea uniwersytetu będącego zarazem muzeum oddzia-
ływała jako wzorzec. Koncepcja Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma wykraczała poza obo-
wiązujący wzór, na tym wszak polegał jej wyjątkowy charakter: model rozwojowy Berlina
był jedyny w swoim rodzaju. Nie został on zarzucony także po 1830 r.; pomimo prze-
strzennego rozdziału, uniwersytet i muzeum pozostawały we wzajemnym ścisłym i dyna-
micznym związku.
Wzniesienie Schinklowskiego muzeum nadało centrum Berlina pewną trwałą struktu-
rę, wyznaczając między zamkiem, uniwersytetem i muzeum pełen napięcia trójkąt, na
nowo definiujący urbanistyczne oblicze miasta i stanowiący materialny wyraz dyskusji
wokół jedności uniwersytetu i muzeum (ił. 2)'^. U jej początków stała - zrealizowana
z rozmachem do 1870 r., wbrew wszystkim przestrzennym i technicznym trudnościom -
idea uniwersytetu pojmowanego jako uniwersalne muzeum, którego nieodłącznym ele-
mentem miały być także zbiory artystyczne.
Taka rama określiła także dalsze losy Uniwersytetu. I jeśli dziś mówi się o jego zobo-
wiązaniu uczestniczenia w procesie odbudowy zamku wraz z jego zbiorami i znaczenia-
mi, to dzieje się to właśnie poprzez odwołanie do owego wczesnego i przez cztery
generacje żywotnego przeświadczenia, że uniwersytet należy pojmować także jako pręż-
ne muzeum. Taka była i jest materialna podstawa jego wyjątkowej roli.
Zrozumienie berlińskiej uniwersyteckiej historii sztuki również nie jest możliwe bez
uwzględnienia owej koncepcji uniwersytetu-muzeum oraz różnorodnych na nią reakcji.
Wśród dziedzin nauczania, do których obsługi Fakultet filozoficzny dysponował w po-
czątkach swej działalności 13 ordynariatmi, znajdowały się także, jak przekonuje wykaz
Tilman BUDDENS1EG, PerAuerFeAyPnlA, Berlin 1993, s. 31-34.
243
2. Panorama stolicy Cesarstwa Niemieckiego, rysuueł Vńńó.'yN?gvueut
w.m. zu/uuż z /l/tus* Uu.suuu7 i Cu/'wu/Ay7u/ UiY/e/yżu lU/Au/uiu
w &/WUUU? Tu/uz- F/ e u /' /u'e A - Pu /uń
razie ideową separację od uczelni. Idea uniwersytetu będącego zarazem muzeum oddzia-
ływała jako wzorzec. Koncepcja Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma wykraczała poza obo-
wiązujący wzór, na tym wszak polegał jej wyjątkowy charakter: model rozwojowy Berlina
był jedyny w swoim rodzaju. Nie został on zarzucony także po 1830 r.; pomimo prze-
strzennego rozdziału, uniwersytet i muzeum pozostawały we wzajemnym ścisłym i dyna-
micznym związku.
Wzniesienie Schinklowskiego muzeum nadało centrum Berlina pewną trwałą struktu-
rę, wyznaczając między zamkiem, uniwersytetem i muzeum pełen napięcia trójkąt, na
nowo definiujący urbanistyczne oblicze miasta i stanowiący materialny wyraz dyskusji
wokół jedności uniwersytetu i muzeum (ił. 2)'^. U jej początków stała - zrealizowana
z rozmachem do 1870 r., wbrew wszystkim przestrzennym i technicznym trudnościom -
idea uniwersytetu pojmowanego jako uniwersalne muzeum, którego nieodłącznym ele-
mentem miały być także zbiory artystyczne.
Taka rama określiła także dalsze losy Uniwersytetu. I jeśli dziś mówi się o jego zobo-
wiązaniu uczestniczenia w procesie odbudowy zamku wraz z jego zbiorami i znaczenia-
mi, to dzieje się to właśnie poprzez odwołanie do owego wczesnego i przez cztery
generacje żywotnego przeświadczenia, że uniwersytet należy pojmować także jako pręż-
ne muzeum. Taka była i jest materialna podstawa jego wyjątkowej roli.
Zrozumienie berlińskiej uniwersyteckiej historii sztuki również nie jest możliwe bez
uwzględnienia owej koncepcji uniwersytetu-muzeum oraz różnorodnych na nią reakcji.
Wśród dziedzin nauczania, do których obsługi Fakultet filozoficzny dysponował w po-
czątkach swej działalności 13 ordynariatmi, znajdowały się także, jak przekonuje wykaz
Tilman BUDDENS1EG, PerAuerFeAyPnlA, Berlin 1993, s. 31-34.