DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Bredekamp, Horst; Labuda, Adam S.: Historia sztuki, uniwersytet, muzeum i centrum Berlina 1810 - 1873
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0259
HISTORIA SZTUKI, UNIWERSYTET, MUZEUM I CENTRUM BERLINA 1810-1873
251
4. Z M Jwig
Portret Gustava Friedricha Waagena, Rerńń,
4//<? AuZ/o/ru/gu/u/ue
sfomtułował, mianowicie że badaczowi sztuki nieodzowne są „dobre oko, dogłębna zna-
jomość oryginałów, niezawodna pamięć, poprawne studia źródłowe, śledzenie nowo zdo-
bywanej wiedzy, wreszcie w ogóle dobra intuicja w sprawach sztuki"^.
„Spór muzealny" zapisał się w dziejach dyscypliny jako znaczący moment krystaliza-
cji metody „historyczno-krytycznej" w historii sztuki. Rumohra i Waagena uznano za jego
zwycięzców, wyznaczających kierunek rozwoju dyscypliny. Sami byli zresztą autorami
powyższej oceny^, a ponieważ późniejsza historiografia przejęła ich punkt widzenia, Hirt
został wykluczony z dziejów rozwoju zarówno uniwersyteckiej jak i muzealnej historii
sztuki, choć to on w świetle tego, co powiedziano, postrzegany być musi jako „ojciec
założyciel" Altes Museum^-. Tak jak na ponowne odkrycie zasługuje jego rola jako profe-
sora uniwersyteckiego świadomego dydaktycznych wyzwań stojących przed historią sztu-
ki, tak i jego koncepcja muzeum w żaden sposób nie może być uznana za anachroniczną
lub zgoła przezwyciężoną. Gdy za cel Neues Museum Friedricha Augusta Stillera uznano
ukazanie, także poprzez wykorzystanie reprodukcji i prac warsztatowych, sr/wwp dziejów
sztuki, by w ten sposób unaocznić wewnętrzne prawa jej rozwoju, oznaczało to powrót do
pomysłu, którego podtrzymywanie przez Hirta poskutkowało jego odejściem w 1829 r.
z komisji pracującej nad kształtem Altes Museum.
Z /MMMMMI
Gustav Friedrich Waagen (1794-1868) był przeciwieństwem Hirta. Studiował historię,
filozofię i filologię we Wrocławiu, by w 1814 r. trafić jako ochotnik armii pruskiej do
^ Irene GE1SME1ER, „Gustav Friedrich Waagen. 45 Jahre Museumsarbeit", Z?un'c/Re. 5AM7/Zc/?e
ZM Z?eń/7i, 20/21 (1980), s. 397-419, tu s. 410.
6' BICKENDORF, „Die ,Berliner Schuie'" (jak przyp. 4), s. 52.
^ Christoph Martin VOGTHERR, „Die Auswahl von Gemalden aus den preubischen Kónigsschlóssem tur die Berliner
Gemaldegalerie im Jahr 1829", .TA/ńMcA Fer/mer N.F. 47 (2005), s. 63-105, tu s. 65; LACHER, „Solly,
Hirt und die fruhe italienische Malerei" bak przyp. 55), s. 24.
251
4. Z M Jwig
Portret Gustava Friedricha Waagena, Rerńń,
4//<? AuZ/o/ru/gu/u/ue
sfomtułował, mianowicie że badaczowi sztuki nieodzowne są „dobre oko, dogłębna zna-
jomość oryginałów, niezawodna pamięć, poprawne studia źródłowe, śledzenie nowo zdo-
bywanej wiedzy, wreszcie w ogóle dobra intuicja w sprawach sztuki"^.
„Spór muzealny" zapisał się w dziejach dyscypliny jako znaczący moment krystaliza-
cji metody „historyczno-krytycznej" w historii sztuki. Rumohra i Waagena uznano za jego
zwycięzców, wyznaczających kierunek rozwoju dyscypliny. Sami byli zresztą autorami
powyższej oceny^, a ponieważ późniejsza historiografia przejęła ich punkt widzenia, Hirt
został wykluczony z dziejów rozwoju zarówno uniwersyteckiej jak i muzealnej historii
sztuki, choć to on w świetle tego, co powiedziano, postrzegany być musi jako „ojciec
założyciel" Altes Museum^-. Tak jak na ponowne odkrycie zasługuje jego rola jako profe-
sora uniwersyteckiego świadomego dydaktycznych wyzwań stojących przed historią sztu-
ki, tak i jego koncepcja muzeum w żaden sposób nie może być uznana za anachroniczną
lub zgoła przezwyciężoną. Gdy za cel Neues Museum Friedricha Augusta Stillera uznano
ukazanie, także poprzez wykorzystanie reprodukcji i prac warsztatowych, sr/wwp dziejów
sztuki, by w ten sposób unaocznić wewnętrzne prawa jej rozwoju, oznaczało to powrót do
pomysłu, którego podtrzymywanie przez Hirta poskutkowało jego odejściem w 1829 r.
z komisji pracującej nad kształtem Altes Museum.
Z /MMMMMI
Gustav Friedrich Waagen (1794-1868) był przeciwieństwem Hirta. Studiował historię,
filozofię i filologię we Wrocławiu, by w 1814 r. trafić jako ochotnik armii pruskiej do
^ Irene GE1SME1ER, „Gustav Friedrich Waagen. 45 Jahre Museumsarbeit", Z?un'c/Re. 5AM7/Zc/?e
ZM Z?eń/7i, 20/21 (1980), s. 397-419, tu s. 410.
6' BICKENDORF, „Die ,Berliner Schuie'" (jak przyp. 4), s. 52.
^ Christoph Martin VOGTHERR, „Die Auswahl von Gemalden aus den preubischen Kónigsschlóssem tur die Berliner
Gemaldegalerie im Jahr 1829", .TA/ńMcA Fer/mer N.F. 47 (2005), s. 63-105, tu s. 65; LACHER, „Solly,
Hirt und die fruhe italienische Malerei" bak przyp. 55), s. 24.