DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Omilanowska-Kiljańczyk, Małgorzata: Defortyfikacja Gdańska na tle przekształceń miast niemieckich w XIX wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0305
DEFORTYFIKACJA GDAŃSKA NA TLE PRZEKSZTAŁCEŃ MIAST NIEMIECKICH W XIX WIEKU
297
2. Ańr/ //GmićTz Pian Wrocławia, 7^26, 7?e/-7m, cc/i/i wgXgnzeYzAa
Z<2ń7ocła-XoY, Zrozumieć miasto. Centrum Wrocławia na drodze
ku nowoczesnemu city 1807-1858, UFocńzw 2006, i/. 7V
zarysach przebieg fosy*% Podobnie wykorzystano też tereny poforteczne w Bremie (ii. 3),
gdzie w latach 1802-1811 powstał efektowny park krajobrazowy z malowniczymi wzgó-
rzami i krętymi stawami, zaprojektowany przez Christiana Ludwiga Bossę i Isaaka Alt-
manna^.
Francuzi nakazywali rozbiórki fortyfikacji w wieiu miastach, ale wcale nie było to re-
gułą. Niwelowano przede wszystkim te, które miały największą wartość militarną^. Inne,
mniej groźne, pozostawiano, natomiast w miastach, które Francuzi uważali za ważne
z punktu widzenia ich własnych planów strategicznych sami podejmowali wzmocnienie
ich potencjału obronnego, jak stało się to np. w Gdańsku^.
Po kongresie wiedeńskim około 60% miast niemieckich było już pozbawionych forty-
fikacji^. Proces defortyfkacji miast był oczywiście kontynuowany choć niewątpliwie
w końcu 1. i w 2. ćwierci XIX w. znacznie się spowolnił. Dynamika rozwoju miast wciąż
jeszcze nie była tak intensywna, aby brak gruntów pod nową zabudowę przyspieszał decyzje
^ ZABŁOCKA-KOS, op. cit., s. 44-47.
WURZER, op. cit., s. 11-12.
W czasie okupacji francuskiej zniwelowane zostały umocnienia między innymi tak ważnych strategicznie twierdz jak
Ulm, Phillipsburg i Ingolstadt, por.: MINTZKER, op. cit., s. 217.
^ Igor Zbigniew STRZOK, „Fortyfikacje XIX-wiecznego Gdańska", [w:] Forzy/złac/e G7aAsFa..., s. 58-63.
^ MINTZKJER, op. cit., s. 127.
297
2. Ańr/ //GmićTz Pian Wrocławia, 7^26, 7?e/-7m, cc/i/i wgXgnzeYzAa
Z<2ń7ocła-XoY, Zrozumieć miasto. Centrum Wrocławia na drodze
ku nowoczesnemu city 1807-1858, UFocńzw 2006, i/. 7V
zarysach przebieg fosy*% Podobnie wykorzystano też tereny poforteczne w Bremie (ii. 3),
gdzie w latach 1802-1811 powstał efektowny park krajobrazowy z malowniczymi wzgó-
rzami i krętymi stawami, zaprojektowany przez Christiana Ludwiga Bossę i Isaaka Alt-
manna^.
Francuzi nakazywali rozbiórki fortyfikacji w wieiu miastach, ale wcale nie było to re-
gułą. Niwelowano przede wszystkim te, które miały największą wartość militarną^. Inne,
mniej groźne, pozostawiano, natomiast w miastach, które Francuzi uważali za ważne
z punktu widzenia ich własnych planów strategicznych sami podejmowali wzmocnienie
ich potencjału obronnego, jak stało się to np. w Gdańsku^.
Po kongresie wiedeńskim około 60% miast niemieckich było już pozbawionych forty-
fikacji^. Proces defortyfkacji miast był oczywiście kontynuowany choć niewątpliwie
w końcu 1. i w 2. ćwierci XIX w. znacznie się spowolnił. Dynamika rozwoju miast wciąż
jeszcze nie była tak intensywna, aby brak gruntów pod nową zabudowę przyspieszał decyzje
^ ZABŁOCKA-KOS, op. cit., s. 44-47.
WURZER, op. cit., s. 11-12.
W czasie okupacji francuskiej zniwelowane zostały umocnienia między innymi tak ważnych strategicznie twierdz jak
Ulm, Phillipsburg i Ingolstadt, por.: MINTZKER, op. cit., s. 217.
^ Igor Zbigniew STRZOK, „Fortyfikacje XIX-wiecznego Gdańska", [w:] Forzy/złac/e G7aAsFa..., s. 58-63.
^ MINTZKJER, op. cit., s. 127.