DOI Heft:
Nr.4
DOI Artikel:Lipowski, Krzysztof: Przekroczyć ut pictura poesis: wizualizacje frazeologizmów i metafory w malarstwie Bronisława Linkego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0482
472
KRZYSZTOF LtPOWSKI
7& ^/*o77A7ćzwT/ńń6, Adolf Eichmann, 7Pd7 r
głowy ma pustak. Uprzedmiotowienie jednej części ciała wprowadza istotne zmiany
w konotacji. Wizualizowana metafora konotuje takie cechy urzędnika jak: bezmyślność
i automatyzm.
Interesującą wizualizację uprzedmiotowienia przedstawił Linke na rysunku
/7z<37?/7 (il. 18). Widzimy tu twarz-maskę, która zostaje „zdjęta", by odsłonić prawdziwe
„myślowe wnętrze" tytułowej postaci: obozowy piec krematoryjny. „We wnętrzu" Eich-
manna „skrywają się" żydowskie dzieci. Dokonana wizualizacja może stanowić ikonicz-
ną odpowiedź na pytanie: do czego się przyczynił umysł Austriaka, któremu, jak pisał
o sobie, jedynie „powierzono koordynację transportów deportacyjnych"^. Tymczasem
Linke nie pozostawia złudzeń: Eichmann jest współodpowiedzialny za śmierć ludzi
w komorach gazowych. Rysunek ten jest nie tylko przykładem wizualnej synekdochy re-
dukującej. Konstrukcja obrazu odsłania, że powstał on na bazie językowego sformułowa-
nia: „mieć coś w głowie".
W twórczości Linkego pojawia się też liczna grupa prac, w których artysta bazuje na
metaforyce kamieniaW Tę metaforykę stosuje Linke przeważnie w tytule. Są to takie ob-
^ Adolf EICHMANN, łUpo^ałcnm z ceń ^rncrci, Kraków 200), s. 63. Eichmann jest przykładem „zbrodniarza zza
biurka", który wprawdzie bezpośrednio nie uczestniczył w eksterminacji, był jednak odpowiedziałny za jej stronę logi-
styczną". W maju ł961 r. został porwany z Buenos Aires przez agentów Mossadu i uprowadzony do Izraeła. Po proce-
sie, który został nagłośniony przez media, skazano go w ł962 r. na karę śmierci.
^ O metaforyce kamienia przejawiającej się w nazewnictwie Linkego tak pisał Tadeusz Drewnowski: proszę zwrócić
uwagę na łiczne tytuły - kamienieje niebo i ziemia, kamienieją łudzie i twarze, a nawet Kari/cn/c Arzyczą. (Tadeusz
DREWNOWSKI, „Matowana kontrutopia", [w:] Torach;//?Ai' z AA rr/c/oe/?;. Azh/cc / rozprawy /ńeracA;o, Kraków 2006,
s. 97).
KRZYSZTOF LtPOWSKI
7& ^/*o77A7ćzwT/ńń6, Adolf Eichmann, 7Pd7 r
głowy ma pustak. Uprzedmiotowienie jednej części ciała wprowadza istotne zmiany
w konotacji. Wizualizowana metafora konotuje takie cechy urzędnika jak: bezmyślność
i automatyzm.
Interesującą wizualizację uprzedmiotowienia przedstawił Linke na rysunku
/7z<37?/7 (il. 18). Widzimy tu twarz-maskę, która zostaje „zdjęta", by odsłonić prawdziwe
„myślowe wnętrze" tytułowej postaci: obozowy piec krematoryjny. „We wnętrzu" Eich-
manna „skrywają się" żydowskie dzieci. Dokonana wizualizacja może stanowić ikonicz-
ną odpowiedź na pytanie: do czego się przyczynił umysł Austriaka, któremu, jak pisał
o sobie, jedynie „powierzono koordynację transportów deportacyjnych"^. Tymczasem
Linke nie pozostawia złudzeń: Eichmann jest współodpowiedzialny za śmierć ludzi
w komorach gazowych. Rysunek ten jest nie tylko przykładem wizualnej synekdochy re-
dukującej. Konstrukcja obrazu odsłania, że powstał on na bazie językowego sformułowa-
nia: „mieć coś w głowie".
W twórczości Linkego pojawia się też liczna grupa prac, w których artysta bazuje na
metaforyce kamieniaW Tę metaforykę stosuje Linke przeważnie w tytule. Są to takie ob-
^ Adolf EICHMANN, łUpo^ałcnm z ceń ^rncrci, Kraków 200), s. 63. Eichmann jest przykładem „zbrodniarza zza
biurka", który wprawdzie bezpośrednio nie uczestniczył w eksterminacji, był jednak odpowiedziałny za jej stronę logi-
styczną". W maju ł961 r. został porwany z Buenos Aires przez agentów Mossadu i uprowadzony do Izraeła. Po proce-
sie, który został nagłośniony przez media, skazano go w ł962 r. na karę śmierci.
^ O metaforyce kamienia przejawiającej się w nazewnictwie Linkego tak pisał Tadeusz Drewnowski: proszę zwrócić
uwagę na łiczne tytuły - kamienieje niebo i ziemia, kamienieją łudzie i twarze, a nawet Kari/cn/c Arzyczą. (Tadeusz
DREWNOWSKI, „Matowana kontrutopia", [w:] Torach;//?Ai' z AA rr/c/oe/?;. Azh/cc / rozprawy /ńeracA;o, Kraków 2006,
s. 97).