DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Ström, Emilia: Pierścień i nić. Próba atrybucji portretu z Gripsholmu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34475#0043
PIERŚCIEŃ I NIĆ. PRÓBA ATRYBUCJI PORTRETU Z GRIPSHOLMU
37
7. Portret nieznanej kobiety, g7vwńopo&<7777z'e
Cecy/ń' Thzówzzy f754d-7d27f
yb<Tg777e7?t, kopm Z 7562 Wg 72 7eZUc/70WU72eg0
OTygmćzJM, o/., <7evAz, 7Pv 52 C777, 2fO!fe77Y
g07g7Y77tYĆ777?/77?g, G7Yg^Ao/777, 7272.
Got. AGz'072<E777MYeM777, AGułAoGz
2. Zwe7"v 777eńu?77 Cecy/2'2 UhzbwTzy
Z W2ZU7*M77ł2777 HT77MV 77T7 7^6W67^7g ^7^07^0
z70C0776, V7^eń727Cć7 40 777 777.
7G*ÓGw.sGz' GuńGet A777777Z777UGcZ77y,
bzfoł/70/777.
Got. Auń077<3/77772Ve72777, 2zGk/70/777 A7N
Czy portret z Gripsholmu przedstawia Cecylię Wazównę? Możemy odważyć się na
hipotezę, że jednocześnie ze zleceniem na wykonanie medalu zamówiono również portret
królewny. Kto i u kogo portret ten zamawiał? Dla odpowiedzi na to pytanie zasadnicze
znaczenie ma niedawno opublikowany artykuł Bendora Grosvenora. Zdaniem autora Ste-
ven van Herwijck^ zajmował się nie tylko medalierstwem i obróbką kamienii szlachet-
nych, ale również malował portrety i co najistotniejsze dla prezentowanej tu hipotezy, jest
tożsamy z niderlandzkim portrecistą znanym pod imieniem Steven van der Meulen. Wia-
domo, że van der Meulen miał szeroko udokumentowane kontakty z jubiłerem, kupcem
(i awanturnikiem!) Johnem Dymockiem, m.in. wykonał medal przedstawiający jego żonę,
Marię Newce. Właśnie z Johnem Dymockiem, politycznym pełnomocnikiem i
królowej Elżbiety I, przybył w r. 1561 do Szwecji Steven van der Meulen, według
B. Grosvenora tożsamy z Stevenem van Herwijck, by namalować portret Eryka XIV, ma-
jący być darem króla Szwecji dla królowej Anglii, o której rękę zabiegał.
Autor królewskiego portretu cieszył się dużym prestiżem, dlatego też prawdopodobnie
do niego zwrócił się Jan Baptysta Tęczyński, by zamówić zarówno medal, jak i portret
Cecylii^. Być może w kontakcie z niderlandzkim artystą pośredniczył Jan Dymock lub
George North, o którym była mowa już wcześniej. Jest zresztą bardzo możliwe, że Tę-
czyński zetknął się ze Stevenem van Herwijck w czasie jego kilkumiesięcznego pobytu
w Polsce, zapewne w Wilnie, gdzie artysta wykonał serię portretowych medali rodziny
królewskiej, m. in. Zygmunta Starego, Bony Sforzy i Zygmunta Augustach
GROSVENOR, op.cit. identyfikuje go ze znanym niderlandzkim portrecistą Stevenem van der Meulen.
^ WIDEEN, op. cit. twierdzi, że zamawiającym ten medal u Stevena van Herwijcka był z pewnością sam Tęczyński.
Adam WIĘCEK, Dzie/e sztuE /zigAGerWę/ w Pońce, Kraków 1972, s. 49-51.
37
7. Portret nieznanej kobiety, g7vwńopo&<7777z'e
Cecy/ń' Thzówzzy f754d-7d27f
yb<Tg777e7?t, kopm Z 7562 Wg 72 7eZUc/70WU72eg0
OTygmćzJM, o/., <7evAz, 7Pv 52 C777, 2fO!fe77Y
g07g7Y77tYĆ777?/77?g, G7Yg^Ao/777, 7272.
Got. AGz'072<E777MYeM777, AGułAoGz
2. Zwe7"v 777eńu?77 Cecy/2'2 UhzbwTzy
Z W2ZU7*M77ł2777 HT77MV 77T7 7^6W67^7g ^7^07^0
z70C0776, V7^eń727Cć7 40 777 777.
7G*ÓGw.sGz' GuńGet A777777Z777UGcZ77y,
bzfoł/70/777.
Got. Auń077<3/77772Ve72777, 2zGk/70/777 A7N
Czy portret z Gripsholmu przedstawia Cecylię Wazównę? Możemy odważyć się na
hipotezę, że jednocześnie ze zleceniem na wykonanie medalu zamówiono również portret
królewny. Kto i u kogo portret ten zamawiał? Dla odpowiedzi na to pytanie zasadnicze
znaczenie ma niedawno opublikowany artykuł Bendora Grosvenora. Zdaniem autora Ste-
ven van Herwijck^ zajmował się nie tylko medalierstwem i obróbką kamienii szlachet-
nych, ale również malował portrety i co najistotniejsze dla prezentowanej tu hipotezy, jest
tożsamy z niderlandzkim portrecistą znanym pod imieniem Steven van der Meulen. Wia-
domo, że van der Meulen miał szeroko udokumentowane kontakty z jubiłerem, kupcem
(i awanturnikiem!) Johnem Dymockiem, m.in. wykonał medal przedstawiający jego żonę,
Marię Newce. Właśnie z Johnem Dymockiem, politycznym pełnomocnikiem i
królowej Elżbiety I, przybył w r. 1561 do Szwecji Steven van der Meulen, według
B. Grosvenora tożsamy z Stevenem van Herwijck, by namalować portret Eryka XIV, ma-
jący być darem króla Szwecji dla królowej Anglii, o której rękę zabiegał.
Autor królewskiego portretu cieszył się dużym prestiżem, dlatego też prawdopodobnie
do niego zwrócił się Jan Baptysta Tęczyński, by zamówić zarówno medal, jak i portret
Cecylii^. Być może w kontakcie z niderlandzkim artystą pośredniczył Jan Dymock lub
George North, o którym była mowa już wcześniej. Jest zresztą bardzo możliwe, że Tę-
czyński zetknął się ze Stevenem van Herwijck w czasie jego kilkumiesięcznego pobytu
w Polsce, zapewne w Wilnie, gdzie artysta wykonał serię portretowych medali rodziny
królewskiej, m. in. Zygmunta Starego, Bony Sforzy i Zygmunta Augustach
GROSVENOR, op.cit. identyfikuje go ze znanym niderlandzkim portrecistą Stevenem van der Meulen.
^ WIDEEN, op. cit. twierdzi, że zamawiającym ten medal u Stevena van Herwijcka był z pewnością sam Tęczyński.
Adam WIĘCEK, Dzie/e sztuE /zigAGerWę/ w Pońce, Kraków 1972, s. 49-51.