DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Galińska, Justyna: Nieznany portret Atanazego hr. Raczyńskiego w zbiorach szwajcarskich
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0285
279
JUSTYNA GALIŃSKA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Nieznany portret Atanazego hr. Raczyńskiego
w zbiorach szwajcarskich
Atanazy hrabia Raczyński (1788-1874), XIX-wieczny dyplomata, kolekcjoner i his-
toryk sztuki, wielokrotnie pozował do portretów. Wykonywane były już od jego
najmłodszych lat w różnych technikach malarskich, rysunku, grafice, pod koniec
życia zaś w fotografii, a nawet rzeźbie. Niejednokrotnie sam rysował autoportrety. Zacho-
wały się ponad 22 wizerunki Atanazego Raczyńskiego1.
Jednym z nich jest nieznany dotąd portret odnaleziony w kolekcji Fundacji Gottfrieda
Kellera i zdeponowany w Musee d'art et d'histoire w Genewie2. Jest to portret grupowy,
do którego polski arystokrata pozował wraz z angielskim dyplomatą sir Williamem Drum-
mondem (1770?-1828) oraz z szambelanem króla Niderlandów. Kompozycja powstała
w 1821 r. w Rzymie, jej autorem jest Leopold Robert (1794-1835), szwajcarski grafik
i malarz, uczeń Jacques-Louis Davida w Paryżu, czynny w Rzymie od roku 18183. Płótno
o niewielkich rozmiarach 47><36,5 cm, sygnowano w prawym dolnym rogu: „Ld Robert
1821". Zamawiającym był sir Drummond, który według inwentarza prac Roberta zapłacił
malarzowi 25 ludwików4. Nieznane są losy obrazu od chwili powstania aż do pojawienia
się na rynku antykwarycznym w 2001 r.5
1 Por. Justyna GALIŃSKA, „Atanazy hrabia Raczyński (1788-1874). Biografia opowiedziana portretami", [w:] Rene-
sansowy zabytek z Portugalii w Polsce. Obramienie okienne ratusza w Obrzycka z kolekcji Atanazego Raczyńskiego,
mpis. pracy mgr, promotor prof, dr hab. Jakub Pokora, UKSW, Warszawa 2005, s. 10-34.
2 Nr inw. Gottfried Keller-Stiftung: 1287; Nr inw. Musee d'art et d'histoire w Genewie: BA 2002-22.
3 Dorette BERTHOUD, Leopold Robert. Ein Kiinstlerleben der Romantik, Zurich 1944; Pierre GASSIER, Leopold
Robert, Neuchatel 1983; William HAUPTMAN, „Robert (Louis) Leopold", [w:] The Dictionary of Art, red. Jane TUR-
NER, New York 1996, t. 26, s. 450-452.
4 Pierre GASSIER, Leopold Robert, Neuchatel 1983, s. 296, n° 12. Istnieją dwa inwentarze prac L. Roberta, pierwszy to
spis sporządzony przez brata artysty, Aurele Roberta: « Les ouvrages faits par Leopold Robert a Rome, Florence et
Venise de 1818 a 1835. Liste etablie par Aurele Robert » (patrz aneks s. 271-273). Obraz ten figuruje pod następującym
wpisem: 1821 - Un portrait pour M. le chevalier Drummond, 25 louis. Drugi sporządzony przez Felix-Sebastien
Feuillet de Conches również w wersji rękopiśmiennej, powstał do trzeciej edycji jego książki « Leopold Robert. Sa vie,
ses oeuvres et sa correspondance revue, corrigee et augmente de documents nouveaux » (patrz aneks s. 278-280). Obraz
ten figuruje pod następującym wpisem: 1821 - Portrait de Lord Drummond et deux de ses amis, d Lord Drummond, en
Angleterre.
5 Bericht uber die Tdtigkeit der Eidgenbssischer Kommission der Gottfried Keller-Stiftung 2001 bis 2004, Winterthur
2005, s. 24. Obraz został zakupiony przez Fundację w paryskiej galerii Talabardon & Gautier w 2001 r. Por.: Bertrand
TALABARDON, Bertrand GAUTIER, Le XIXe siecle: [exposition, Paris, Galerie Talabardon & Gautier, 7 novembre-
21 decembre 2001], Paris 2001, ii. 8. Wcześniej w tym samym roku obraz został wystawiony na aukcji
JUSTYNA GALIŃSKA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Nieznany portret Atanazego hr. Raczyńskiego
w zbiorach szwajcarskich
Atanazy hrabia Raczyński (1788-1874), XIX-wieczny dyplomata, kolekcjoner i his-
toryk sztuki, wielokrotnie pozował do portretów. Wykonywane były już od jego
najmłodszych lat w różnych technikach malarskich, rysunku, grafice, pod koniec
życia zaś w fotografii, a nawet rzeźbie. Niejednokrotnie sam rysował autoportrety. Zacho-
wały się ponad 22 wizerunki Atanazego Raczyńskiego1.
Jednym z nich jest nieznany dotąd portret odnaleziony w kolekcji Fundacji Gottfrieda
Kellera i zdeponowany w Musee d'art et d'histoire w Genewie2. Jest to portret grupowy,
do którego polski arystokrata pozował wraz z angielskim dyplomatą sir Williamem Drum-
mondem (1770?-1828) oraz z szambelanem króla Niderlandów. Kompozycja powstała
w 1821 r. w Rzymie, jej autorem jest Leopold Robert (1794-1835), szwajcarski grafik
i malarz, uczeń Jacques-Louis Davida w Paryżu, czynny w Rzymie od roku 18183. Płótno
o niewielkich rozmiarach 47><36,5 cm, sygnowano w prawym dolnym rogu: „Ld Robert
1821". Zamawiającym był sir Drummond, który według inwentarza prac Roberta zapłacił
malarzowi 25 ludwików4. Nieznane są losy obrazu od chwili powstania aż do pojawienia
się na rynku antykwarycznym w 2001 r.5
1 Por. Justyna GALIŃSKA, „Atanazy hrabia Raczyński (1788-1874). Biografia opowiedziana portretami", [w:] Rene-
sansowy zabytek z Portugalii w Polsce. Obramienie okienne ratusza w Obrzycka z kolekcji Atanazego Raczyńskiego,
mpis. pracy mgr, promotor prof, dr hab. Jakub Pokora, UKSW, Warszawa 2005, s. 10-34.
2 Nr inw. Gottfried Keller-Stiftung: 1287; Nr inw. Musee d'art et d'histoire w Genewie: BA 2002-22.
3 Dorette BERTHOUD, Leopold Robert. Ein Kiinstlerleben der Romantik, Zurich 1944; Pierre GASSIER, Leopold
Robert, Neuchatel 1983; William HAUPTMAN, „Robert (Louis) Leopold", [w:] The Dictionary of Art, red. Jane TUR-
NER, New York 1996, t. 26, s. 450-452.
4 Pierre GASSIER, Leopold Robert, Neuchatel 1983, s. 296, n° 12. Istnieją dwa inwentarze prac L. Roberta, pierwszy to
spis sporządzony przez brata artysty, Aurele Roberta: « Les ouvrages faits par Leopold Robert a Rome, Florence et
Venise de 1818 a 1835. Liste etablie par Aurele Robert » (patrz aneks s. 271-273). Obraz ten figuruje pod następującym
wpisem: 1821 - Un portrait pour M. le chevalier Drummond, 25 louis. Drugi sporządzony przez Felix-Sebastien
Feuillet de Conches również w wersji rękopiśmiennej, powstał do trzeciej edycji jego książki « Leopold Robert. Sa vie,
ses oeuvres et sa correspondance revue, corrigee et augmente de documents nouveaux » (patrz aneks s. 278-280). Obraz
ten figuruje pod następującym wpisem: 1821 - Portrait de Lord Drummond et deux de ses amis, d Lord Drummond, en
Angleterre.
5 Bericht uber die Tdtigkeit der Eidgenbssischer Kommission der Gottfried Keller-Stiftung 2001 bis 2004, Winterthur
2005, s. 24. Obraz został zakupiony przez Fundację w paryskiej galerii Talabardon & Gautier w 2001 r. Por.: Bertrand
TALABARDON, Bertrand GAUTIER, Le XIXe siecle: [exposition, Paris, Galerie Talabardon & Gautier, 7 novembre-
21 decembre 2001], Paris 2001, ii. 8. Wcześniej w tym samym roku obraz został wystawiony na aukcji