Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (78.2016)

452

Piotr Lasek, Seweryn Szczepański


18. Zamek w Radzikach Dużych, rzut Ifazy budowlanej.
Repr. wg Zamek w Radzikach Dużych na ziemi dobrzyńskiej,
red. Leszek Kajzer, Rypin 2009,
il. nlb. na s. 144.

w budowlach z połowy XVI stulecia (Wojsławice, budowla sytuowana przez badaczy na
pograniczu zamku i dworu obronnego; il. 19)78.
W ostatecznym określeniu pierwotnego rozplanowania omawianej budowli pomóc
mogąjedynie badania terenowe. W tym miejscu wypada zaznaczyć, iż zapewne przeszła
ona w ciągu swego istnienia przynajmniej jedną przebudowę, związaną ze zminimalizo-
waniem funkcji obronnych przy jednoczesnym dążeniu do nadania bardziej reprezenta-
cyjnej formy oraz zwiększenia walorów mieszkaniowych. Można domniemywać, że
wówczas doszło do likwidacji wewnętrznego dziedzińca, który najpewniej został wchło-
nięty podczas rozbudowy zachodniego domu, lub też przestrzeń dziedzińca została zajęta
przez drugi, mniejszy dom, złączony połacią dachową ze swym sąsiadem. Z podobnymi
rozwiązaniami spotykamy się w budownictwie dworskim XVI - 1. połowy XVII stulecia.
Jako przykład (choć niewątpliwie nie bezpośrednią analogię dla budowli na Wielkiej Żu-

78 Leszek KAJZER, Zamki i dwory obronne w Polsce Centralnej, Warszawa 2004, s. 62-63, 66.