Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (78.2016)

Polskie państwowe cechy probiercze - europejska geneza lokalnego znaku

691

4. Cecha probiercza
rosyjska dla srebra
84-zołotnikowego
stosowana po 1896 r.
Fot. ze zbiorów autora



5. Cecha probiercza polska dla srebra trzeciej próby stosowana po 1921 r.
Fot. ze zbiorów autora

cechą przechodnią z wyobrażeniem rękojeści szabli10. Różne perturbacje związane z opra-
cowaniem, wykonaniem i przesłaniem nowych znaczników z polskimi cechami probier-
czymi sprawiły, że cechy przechodnie stosowano zapewne nieco dłużej niż do 1 marca
1921 r., co tym samym wskazuje, że do tego czasu użytkowano w urzędzie probierczym
w Warszawie oraz Krakowie i Lwowie cechy rosyjskie oraz austriackie (il. 1). Ostatecznie
polskie cechy probiercze wprowadzono dopiero 1 stycznia 1922 r.11 (il. 2), a po tym termi-
nie wszystkie znaczniki z polskimi cechami przechodnimi oraz znaczniki z cechami

10 Cecha przechodnia z rękojeścią szabli stosowana była rzeczywiście tylko do sreber i złota o próbie niższej niż naj-
mniejsza dopuszczalna (dla złota było to 583 promili, a dla srebra 800 promili), co jednoznacznie świadczy, że cecha
przechodnia z głową górala doposażała cechy rosyjskie i austriackie, natomiast cecha przechodnia z rękojeścią szabli,
doposażając rosyjskie i austriackie znaki probiercze, dodatkowo określała jakość stopu jako niższą niż dopuszczalna.

11 Na początku lipca 1921 r. 48 sztuk znaczników z cechami probierczymi wysłano do Krakowa; Archiwum Narodowe
w Krakowie, zespół 1650, fasc. 3: pismo GUP z 5 VII 1921 z dołączonym wykazem znaczników i ich liczbowymi
oznaczeniami; pismo GUP z 13 X 1921.