Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (11.1949)

(30)

Recenzje i sprawozdania

397

dym razem pokaz taki rozbija tok normalnej pracy i utrudnia — jeśli nie paraliżuje—
korzystanie ze zbioru osobom postronnym, gdyż trzeba zwolnić stoły przeznaczone do
pracy tak dla personelu, jak i dla czytelników.
Osobną rubrykę w powojennych pracach Gabinetu Rycin stanowi poszukiwa-
nie zbiorów zaginionych i wywiezionych przez Niemców i akcja rewindykacyjna. Dla
Wydziału Rewindykacji Ministerstwa Kultury i Sztuki sporządzono 12 kompletów
złożonych z 8 odbitek fotograficznych, opatrzonych szczegółowym objaśnieniem,
a przedstawiających bądź obiekty zebrane przez Mtihlmanna i Krausa, bądź też sta-
nowiące materiał orientacyjny dla dalszych poszukiwań (teki królewskie, wzory daw-
nego montażu). W różnych okresach czasu przygotowano też szereg materiałów
o zbiorach zaginionych i wywiezionych przez okupanta. Akcja rewindykacyjna, jak
już wyżej wspomniano, dała pożądane wyniki, gdyż udało się odzyskać część zabra-
nych zbiorów. Można jednak przypuszczać, że kontynuowanie tej akcji doprowadzi-
łoby do odzyskania jeszcze niektórych cenniejszych a znanych obiektów (j. np. akwa-
rele Vogla, publikowany rysunek Hubert Robert'a, Pieter Cornelis Kunst'a i in.).
Na osobne omówienie zasługują również prace podjęte nad konserwacją i odpo-
wiadającą dzisiejszym wymaganiom restauracją uszkodzonych czy podniszczonych
obiektów. Sprawa ta, poruszana już wielokrotnie przez kierownika Gabinetu Rycin
na dorocznych obradach Związku Muzeów w Polsce (Pamiętnik muzealny, Kraków
1934, zesz. 3, oraz w protokółach Zjazdów następnych )— doprowadziła wreszcie do
zwołania przez Ministerstwo Kultury i Sztuki ogólnej konferencji kierowników zbio-
rów graficznych w Polsce w sprawie opracowywania, przechowywania, udostępnia-
nia i konserwacji zbiorów graficznych. Konferencja ta odbyła się w Warszawie
w dn. 5—7 grudnia 1949 r. (w Gabinecie Rycin Bibl. Uniwersyteckiej, w Pracowni
Konserwacji Grafiki zorganizowanej przez Naczelną Dyrekcję Muzeów oraz w Mu-
zeum Narodowym).
Metody zastosowane przez Gabinet Rycin zasługiwałyby na szczegółowsze omó-
wienie. Niestety warunki powojenne, które odbiły się nie tylko na trudnościach
natury technicznej, ale przede wszystkim na niemożności wykształcenia odpowied-
niego personelu pomocniczego i technicznego — uniemożliwiły i tu racjonalne po-
stawienie tej sprawy. Uszkodzone obiekty wypadło przesłać do wyżej wspomnianej
Pracowni Konserwacji Grafiki, gdzie — dzięki życzliwemu i pełnemu zrozumienia
stanowisku Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Generalnego Konserwatora — Kierownik
Pracowni, B. Lenart wziął je pod swoją fachową opiekę i przeprowadził na nich naj-
konieczniejsze zabiegi konserwatorskie i restauratorskie. Ponad 300 zabytkowych
obiektów, w tym ponad 90°/o rysunków architektonicznych z końca XVIII w., doty-
czących Zamku Królewskiego, Łazienek itd. zostało poddanych koniecznym dla ich
zabezpieczenia zabiegom. Dotyczy to jednak tylko obiektów bardziej uszkodzonych
i wymagających jak najszybszej naprawy.
Może zainicjowana przez Gabinet Rycin, zrealizowana przez Ministerstwo Kul-
tury i Sztuki i życzliwie przez inne zbiory potraktowana akcja pilnego postawienia
sprawy konserwacji zbiorów graficznych i Gabinetowi Rycin w jego trudnościach
pomoże.
Napływające dezyderaty i szerokie wykorzystywanie zbioru dla celów nauko-
wych, popularyzacyjnych i społeczno-kulturalnych najlepiej świadczy o potrzebie
jego istnienia, jako żywego ośrodka muzealnegó o specjalnym charakterze.

StarŁisiaioa Sawicka