DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16954#0050
BERGA AD ZOOMAM>
P. A B A N TI A, Regio vere nobilis, & amoena,praeter Ducatus, Co-
mitatus, frequentes Baronatus, & pra-ftantia, quibus diftinguitur, do-
minia, Marchionatum etiam S.Romani Imperij continet, cuius An*
uerpia Metropolis: & Marchionatum Bergcnfem, cuius BERGA
AD ZOOMAM, caput eft, oppidum valde elegans, & nitidiffime
cultum. Quod,quia ad fluuiolum Zoomam, nonlonge hinc ortum,
eleganti, 6c peroportuno litu collocatum eft, ad Zoomam dicitur
Berga.Caetcrum,quanam de caufaBcrga, GoropiusBecanus, dum in
Ambiauaritiseamcollocat,&ad vernaculam Cymbrorum linguam,
plurimas origines refert, hanc eius, ficuti & omnium in vniuerfum
Bergarum,appellationis caufam reccnfet.Propius inquit, Ambiauaritos,Mofa lambebat, vt
e nominib. Bergarum is intelliget,qui lingua; noftra; non fit imperitus. Q3arg/ vnumde il-
lis,quae conuerfa,contrarium notant,primo fuo fignificatu,montem indicaret, verum in il-
lis locis, quibus haec vox antiquitus eft tributa, nulli montes videntur. A tranflatitia igitur
fignificatione deduda funt nomina horu m, de quibus agimus oppidorum. A Q5arg eni m fi-
ue( nam vtrumquedicitur) fit Q3argCn fiue Bergen/ quod eft abfeondere, & occultare.
Et quia,quae conferuata volumus,maxime occultamus,transfertur vox ad confirmationem.
Hinc dicimus,0ccpenbcrg«n/pro eo,quod eft nauesintuta ftatione collocare, atque ex eo
nomen (*Scrg/ ad portum ftationemque naulum fignificandam,tranfiuit. Primi enim paren-
tes,a diluuio in montibus fe feruaruntab vndis: ad cuius rei memoriam fempiternam,omne
genus confirmationis, occultationisque , qua nos a periculis tuemur, a montis nomine ap-
pellarunt; non ob id tantum, vti videtur, quo commemoratio gratum animum in nobis ex-
citaret, verum etiam, quo in omni vitae, fortunarumque diferimine, in mentem veniret,
Deo fidendum efte, qui in extremis malis, fuos nouiteonferuare. Hac itaque ratione, Qkr*
gCrtoy 5oont/0cucr»bcrgcsi/0tcmkrgcn/ SanctaeGertrudisQ3(VgCn/nominafiortiuntur ana- /
uium ftatione. Qua dere videre licet,Mofam ad Ambiuaritorumhas oras, propius olim in-
uolutum fuiife, fiquidem tot nauium ftationes hactenus nomina feruarunt, tametfi pluri-
mum perdiderint altitudinis & profunditatis, aquis nullo certo alueo conftridis. Haec igi-
tur Berga, initio non alio,quam domini) titulo infignis, a Carolo V. Anno M. D. X X X111.
ad Marchionatus dignitatem cueda,eleganter in exiguo quodam mo n e in occidua Braban
tiae parte,ita mari vicina eft, vt non immerito vrbis maritimae nomen habeat, ab Anuerpia
itinere quidem terreftri,fenis diflita miliaribus,nauigio autem a Middelburgo,circiter odo-
nis,vrbs etiamnumcopiofa,multo & ditior, & rebus omnibus abundantior olim fuit, cum
mercatus illi Panegyrici,quibus tantum conceflum eft praerogatiui,apud eam frequentaren-
tur.Itaque nunc quidem,quod Anuerpiae vicinitas & amplitudo,omnia circumquaque loca,
(vt fic dicam)inumbrarit, exigua illic negociatio eft: quanquam nullus eft totius Belgii mu-
nicipalis mercatus, qui non ab illofolenni, & Panegyrico Anuerpienfi vincatur, ita, vt ne-
gotiatores huc mali nt ad folennem, quam alio ad municipalem proficifci. Ac tam etfi Ber-
genfis Marchio, Britannorum etiam, magni ad id monienti,gentis fauore adiutus,cum ante
hac multam in eo pofuerit operam,tum hodie quoque plurimum laboret,non poteft tamen
(ita difficile eft,res femeldelapfasreuocare)hanc vrbem in priftinumfplendorisacLoelicita-
tisftatum reducere. Ea tamen regionem habet municipalem valde amplam, in qua& vici
complures,& in ipfo illic Scaldi parua quaedam Infula,fertilis & amoena. Eius Principes ex
familia funt Bcrgenfi, antiqua,& illuftri;quae cum alios tulerit viros praeftantes non paucor,
tum etiam habuit Ioanncm Bergenlem Marchione, & antea Carolo V. virtutis merito lon-
ge charifllmum,&pofte'a apud cius filium Regem Catholicum,gratia, & audoritate pluri-
mum valentem, Velleris aurei Equitem, Hannoniae Praetorem, Venationum Br ab antiae,
qua; prima illic dignitas eft, Praefedum,cenfus annuos habentem peramplos. Robertus eius
frater,vir dodus.ampliflimus quondam Leodienfium Antiftes,Patruelis autem,Maximilia-
nusBergenfis, DuxSc ArchiepifcopusCameracenfis. Ioannisetiam Latomi, Bergenfe
hoc oppidum patria eft,qui ad S.Trudonis, prope vicum Grobbedunck, nec longe
a Lira,Prior,magna vir dignitate praeditus,poeta etiam elegantifti-
mus,&alioqui omni prorfus humanitate
excultus fuit.
14
h
P. A B A N TI A, Regio vere nobilis, & amoena,praeter Ducatus, Co-
mitatus, frequentes Baronatus, & pra-ftantia, quibus diftinguitur, do-
minia, Marchionatum etiam S.Romani Imperij continet, cuius An*
uerpia Metropolis: & Marchionatum Bergcnfem, cuius BERGA
AD ZOOMAM, caput eft, oppidum valde elegans, & nitidiffime
cultum. Quod,quia ad fluuiolum Zoomam, nonlonge hinc ortum,
eleganti, 6c peroportuno litu collocatum eft, ad Zoomam dicitur
Berga.Caetcrum,quanam de caufaBcrga, GoropiusBecanus, dum in
Ambiauaritiseamcollocat,&ad vernaculam Cymbrorum linguam,
plurimas origines refert, hanc eius, ficuti & omnium in vniuerfum
Bergarum,appellationis caufam reccnfet.Propius inquit, Ambiauaritos,Mofa lambebat, vt
e nominib. Bergarum is intelliget,qui lingua; noftra; non fit imperitus. Q3arg/ vnumde il-
lis,quae conuerfa,contrarium notant,primo fuo fignificatu,montem indicaret, verum in il-
lis locis, quibus haec vox antiquitus eft tributa, nulli montes videntur. A tranflatitia igitur
fignificatione deduda funt nomina horu m, de quibus agimus oppidorum. A Q5arg eni m fi-
ue( nam vtrumquedicitur) fit Q3argCn fiue Bergen/ quod eft abfeondere, & occultare.
Et quia,quae conferuata volumus,maxime occultamus,transfertur vox ad confirmationem.
Hinc dicimus,0ccpenbcrg«n/pro eo,quod eft nauesintuta ftatione collocare, atque ex eo
nomen (*Scrg/ ad portum ftationemque naulum fignificandam,tranfiuit. Primi enim paren-
tes,a diluuio in montibus fe feruaruntab vndis: ad cuius rei memoriam fempiternam,omne
genus confirmationis, occultationisque , qua nos a periculis tuemur, a montis nomine ap-
pellarunt; non ob id tantum, vti videtur, quo commemoratio gratum animum in nobis ex-
citaret, verum etiam, quo in omni vitae, fortunarumque diferimine, in mentem veniret,
Deo fidendum efte, qui in extremis malis, fuos nouiteonferuare. Hac itaque ratione, Qkr*
gCrtoy 5oont/0cucr»bcrgcsi/0tcmkrgcn/ SanctaeGertrudisQ3(VgCn/nominafiortiuntur ana- /
uium ftatione. Qua dere videre licet,Mofam ad Ambiuaritorumhas oras, propius olim in-
uolutum fuiife, fiquidem tot nauium ftationes hactenus nomina feruarunt, tametfi pluri-
mum perdiderint altitudinis & profunditatis, aquis nullo certo alueo conftridis. Haec igi-
tur Berga, initio non alio,quam domini) titulo infignis, a Carolo V. Anno M. D. X X X111.
ad Marchionatus dignitatem cueda,eleganter in exiguo quodam mo n e in occidua Braban
tiae parte,ita mari vicina eft, vt non immerito vrbis maritimae nomen habeat, ab Anuerpia
itinere quidem terreftri,fenis diflita miliaribus,nauigio autem a Middelburgo,circiter odo-
nis,vrbs etiamnumcopiofa,multo & ditior, & rebus omnibus abundantior olim fuit, cum
mercatus illi Panegyrici,quibus tantum conceflum eft praerogatiui,apud eam frequentaren-
tur.Itaque nunc quidem,quod Anuerpiae vicinitas & amplitudo,omnia circumquaque loca,
(vt fic dicam)inumbrarit, exigua illic negociatio eft: quanquam nullus eft totius Belgii mu-
nicipalis mercatus, qui non ab illofolenni, & Panegyrico Anuerpienfi vincatur, ita, vt ne-
gotiatores huc mali nt ad folennem, quam alio ad municipalem proficifci. Ac tam etfi Ber-
genfis Marchio, Britannorum etiam, magni ad id monienti,gentis fauore adiutus,cum ante
hac multam in eo pofuerit operam,tum hodie quoque plurimum laboret,non poteft tamen
(ita difficile eft,res femeldelapfasreuocare)hanc vrbem in priftinumfplendorisacLoelicita-
tisftatum reducere. Ea tamen regionem habet municipalem valde amplam, in qua& vici
complures,& in ipfo illic Scaldi parua quaedam Infula,fertilis & amoena. Eius Principes ex
familia funt Bcrgenfi, antiqua,& illuftri;quae cum alios tulerit viros praeftantes non paucor,
tum etiam habuit Ioanncm Bergenlem Marchione, & antea Carolo V. virtutis merito lon-
ge charifllmum,&pofte'a apud cius filium Regem Catholicum,gratia, & audoritate pluri-
mum valentem, Velleris aurei Equitem, Hannoniae Praetorem, Venationum Br ab antiae,
qua; prima illic dignitas eft, Praefedum,cenfus annuos habentem peramplos. Robertus eius
frater,vir dodus.ampliflimus quondam Leodienfium Antiftes,Patruelis autem,Maximilia-
nusBergenfis, DuxSc ArchiepifcopusCameracenfis. Ioannisetiam Latomi, Bergenfe
hoc oppidum patria eft,qui ad S.Trudonis, prope vicum Grobbedunck, nec longe
a Lira,Prior,magna vir dignitate praeditus,poeta etiam elegantifti-
mus,&alioqui omni prorfus humanitate
excultus fuit.
14
h