DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16954#0102
VV ER DENA"
E R D E N A, in VVefphalix aditu,ad Rura: amnem,in ditione Marckenfi oppi-
dum, occafioneccenobij,dS. Lutgero ibidem inftituti,quemadmodum multa a-
' lia in Germania oppida,initium habet, a Wilhelmo de Hardenberg,quadragc-
»fimo fecundo Cocnobiarcha, Anno fallitis M. CCC. XVII. excitatum, & ab En-
\ gclberto Comite de Marcka,ciuilibuspriuilcgijs, quibus etiamnum gaudet,do-
' natum. Omnem,quocunq; innotefeit fplendorem, quemadmodum & ortum*
S magnificae,& celeberrima: huic Abbatia: debet.Eaautem in honorem Saluatoris
& S.Dei Genitricis Mariae,& fandorum Apoftolorum Petri & Pauli,& Stephani
)Protomartyris,Laurenti) Diaconi,MartiniConfeflbris,primainftitutione ex-
citata,multis Regum «Sclmperatorucft priuilegijs,&libertatibns auda. Exhibet
namq5 cius modo Collegi) fratres Diploma lignatum,&Caroli Magni manufubfcriptum VVormatiae,
Anno reparatae falutis D.CC.lI.Exhibent& confirmationem VVilliberti Archicpif. Colon.dc plurima
alia antiquiffima diplomata.Primus autem Collegi) V Verdcnenlis fundator Sc Redor, fuit S.Lutgerus,
primus MonaftericnfiuEpifcopus.SynchronusS.Bonefacij & VVillibrordi,oriundus e Frifia,Praecepto
rem habuit Alcuinum,& S.Grcgorium,qui S.Bonefacij difcipulus, in Traicdenfi Monaftcrio, iplum cu
multisalijserudiuit,equibuspoftea,multifuntfadi Epifcopi, alij in minoribusgradibus.Ecclefiarum
Dodores, quorum etiam aliqui, ijq; ex parentela S. Lutgeri,a prima fundatione,poft S.Lutgeri obitum,
ad annos fere LXXVI.monafterio VVerdenenfi praefuerunt. Nempe:
Sandus Lutgerus,primus fundator,in Coenobio fuo VVerdenx fepultus.
i. Hildigrinus, primus Epifco. Halberftadicnfis,frater S.Lutgeri, fepultus VVcrdenx.
a.Gerfridus,fecundus Epifcopus Monafterienfis,frater S. Lutgeri.
3. Tidgrinus,velThiagrinuSjiecundusEpifcop.Halberftadicnfis, neposS.Lutgeri,in
VVerdenenfi coenobio fepultus.
4. Altfridus tertius Monaftcrienfis Epifcopus,affinis S. Lutgeri.
5. Hildigrinus Iunior,quartus Epifcopus Halberftadienfis,&hic nepos S.Lutgeri.
His autem primus monaftica: regulae VVerdcnenfisconferuatoribus, quinquaginta interrupta ferie,
ex ordine fuccefferunt Abbates, viri genere, & maiorum fplendoribus illuftres, quorfi quinquagefimus,
dcvltimusfuitConradusdcGelichen,quifuo tempore tres tantum habuit fecum Capitulares fratres,
nimirum,Vvilhelmum deRifferfcheidt,Prxpofitum } Vvalramumde Symmern,&IoannemdeLim-
burch,fub quibus ftridior viuendi norma,& alia eft introduda reformatio. R dignantibus ipfis,Mona-
nafterium penecollapfum,vnacum eundisprxdijs,alijfq5 bonis nonoptima diligentiaadferuatis. In-
trodudi funt autem religiofi fratres,qui fummo labore, & induftria, minitans ruinam collgium reftau-
rarunt,recuperatis, quantum pro tempore potuit fieri, prxdijs ac pofleffionibus multis circa annum Do-
mini i474.quoannoNouifium obfidionecindumerat. Fada autem hac refignatione,&neceftaria,
nouaq; reformatione introduda,Collegi) Vvcrdenenfis adminiftrator &coenobiarchaconftitutuseft.
Quinquagefimus primus,D.Adamus,ad S.Martinum Maiorem Colonix Abbas,qui prxfuitannis4.
Huic fucceffit ss.D.Theodoricus Iagedorn,ex monaftcrio S.Petri Erfordix,aftumptus
53. Antonius Grimmolt.
54.Ioannes de Groninga.
55. Hermannus ab Holte,vir ab infigni dodrina & pietate commendatus, cledus. An-
no 1540. mortuus anno 72.
56. Henricus Duiden.
Sed iam Abbatia relida,oppidum nuncipfum ingrcdiamur.In quo oppidam rem pecuariam, vnde
& plurimum viditant,exercent, agros habent lxtos & compafcuos,montes prxaltos & fyluofos,in qui -
bus incredibiles porcorum greges oberrare quandoq; videas (vnde indurata: fumo pernae, & petafones
Vvefphalici,grata caufidicis munera)& riuulos,gratiflimo murmure ex montibus fufurrantes. Quin Sc
ex prxterlabente Rura,commoditates haud poenitendas percipiunt, vnde pifcibus,& fapidis pinguibuf-
queabundant anguillis.Vtraque hic Rura: ripa,lapideo ponte coniungitur, magno itinerandum com-
pendio. Accidit autem Anni Chriftianae falutis Tricefimitertij fupra Mllefimum Quingentefimum,
initio, poftquam prior eius tunc hyemis medietas, folito afperior,&denfii glacie, ac fupra modum alta
niue,grauiffimeinhorruiflct,atquciam poft natalis Chrifii diem,mox aere tepefeente, fuccedentibus
diebus,inipfo Ianuarij Menfis capite,ingruentibus magnis imbribus, nixipfatardior,magno cum impe-
tu refolueretur, vt ipfum Rura: flumen, tantis aquarum inundationibus eleuaretur.vt ingentem Pontis
molem euerterit,excuflerit, & remouerit. vt oppido etiam ipfi tantus aquarum impetus ruinam minita-
ri videretur. Aqua nempe retro principis Arcem, dirupto muro, viam fibi parauit-Tanto autem fragore
ca inundatio infonuit, vt cataradx Nili fluminis,eo viderentur tranflatx fuifie.
ESSENDIA.
[ SS E N D I A,Imperiale, fub MontenfisDucis tutela, oppidum. Collegiato virginum, & Canonicorum fodali-
| tio prsrftans.Quod Alfridus quartus Hildesheymenfium pratful, ex paternis facultatibus fundauit, vt fub reli-
gioia Abbatiflie educatione quinquaginta & du*, Deo nuncupat* virgines, pietatis exercitijs imbuerentur, &
xx. fimiliter Canonici,fub eius loci decano, canonicam viuerent vitam. Afyli priuilegio Abbatia gaudet, &lo.
, cus in ca maxime, Sdi< £?or£t/ nuncupatus, vili* aliquot vicinar, eius fubfunt dominio. Ecclefia ibidem perele-
gans,in qua tabula exhibetur vifenda,Bruinij illius Agrippinatis opus. Ager frumenti, & tritici, ptatftantifsimi
ferax,vndc candidus Eltendi* panis in pretio eft. Oppidani, negotiationem etiam remotam.alij textrinam, fabrilem complu-
res exercent. Non alium facile reperiaslocum,vbi plur&<.qnficiantur omnis generis felopeta. Fontibus abundant, &atro car-
bonario lapide,quem territorium vicinum pafsim fuppeditat,potifsimum vero,qua Stelti um eft,ad Rur* amnem, oppidum.
4.0
E R D E N A, in VVefphalix aditu,ad Rura: amnem,in ditione Marckenfi oppi-
dum, occafioneccenobij,dS. Lutgero ibidem inftituti,quemadmodum multa a-
' lia in Germania oppida,initium habet, a Wilhelmo de Hardenberg,quadragc-
»fimo fecundo Cocnobiarcha, Anno fallitis M. CCC. XVII. excitatum, & ab En-
\ gclberto Comite de Marcka,ciuilibuspriuilcgijs, quibus etiamnum gaudet,do-
' natum. Omnem,quocunq; innotefeit fplendorem, quemadmodum & ortum*
S magnificae,& celeberrima: huic Abbatia: debet.Eaautem in honorem Saluatoris
& S.Dei Genitricis Mariae,& fandorum Apoftolorum Petri & Pauli,& Stephani
)Protomartyris,Laurenti) Diaconi,MartiniConfeflbris,primainftitutione ex-
citata,multis Regum «Sclmperatorucft priuilegijs,&libertatibns auda. Exhibet
namq5 cius modo Collegi) fratres Diploma lignatum,&Caroli Magni manufubfcriptum VVormatiae,
Anno reparatae falutis D.CC.lI.Exhibent& confirmationem VVilliberti Archicpif. Colon.dc plurima
alia antiquiffima diplomata.Primus autem Collegi) V Verdcnenlis fundator Sc Redor, fuit S.Lutgerus,
primus MonaftericnfiuEpifcopus.SynchronusS.Bonefacij & VVillibrordi,oriundus e Frifia,Praecepto
rem habuit Alcuinum,& S.Grcgorium,qui S.Bonefacij difcipulus, in Traicdenfi Monaftcrio, iplum cu
multisalijserudiuit,equibuspoftea,multifuntfadi Epifcopi, alij in minoribusgradibus.Ecclefiarum
Dodores, quorum etiam aliqui, ijq; ex parentela S. Lutgeri,a prima fundatione,poft S.Lutgeri obitum,
ad annos fere LXXVI.monafterio VVerdenenfi praefuerunt. Nempe:
Sandus Lutgerus,primus fundator,in Coenobio fuo VVerdenx fepultus.
i. Hildigrinus, primus Epifco. Halberftadicnfis,frater S.Lutgeri, fepultus VVcrdenx.
a.Gerfridus,fecundus Epifcopus Monafterienfis,frater S. Lutgeri.
3. Tidgrinus,velThiagrinuSjiecundusEpifcop.Halberftadicnfis, neposS.Lutgeri,in
VVerdenenfi coenobio fepultus.
4. Altfridus tertius Monaftcrienfis Epifcopus,affinis S. Lutgeri.
5. Hildigrinus Iunior,quartus Epifcopus Halberftadienfis,&hic nepos S.Lutgeri.
His autem primus monaftica: regulae VVerdcnenfisconferuatoribus, quinquaginta interrupta ferie,
ex ordine fuccefferunt Abbates, viri genere, & maiorum fplendoribus illuftres, quorfi quinquagefimus,
dcvltimusfuitConradusdcGelichen,quifuo tempore tres tantum habuit fecum Capitulares fratres,
nimirum,Vvilhelmum deRifferfcheidt,Prxpofitum } Vvalramumde Symmern,&IoannemdeLim-
burch,fub quibus ftridior viuendi norma,& alia eft introduda reformatio. R dignantibus ipfis,Mona-
nafterium penecollapfum,vnacum eundisprxdijs,alijfq5 bonis nonoptima diligentiaadferuatis. In-
trodudi funt autem religiofi fratres,qui fummo labore, & induftria, minitans ruinam collgium reftau-
rarunt,recuperatis, quantum pro tempore potuit fieri, prxdijs ac pofleffionibus multis circa annum Do-
mini i474.quoannoNouifium obfidionecindumerat. Fada autem hac refignatione,&neceftaria,
nouaq; reformatione introduda,Collegi) Vvcrdenenfis adminiftrator &coenobiarchaconftitutuseft.
Quinquagefimus primus,D.Adamus,ad S.Martinum Maiorem Colonix Abbas,qui prxfuitannis4.
Huic fucceffit ss.D.Theodoricus Iagedorn,ex monaftcrio S.Petri Erfordix,aftumptus
53. Antonius Grimmolt.
54.Ioannes de Groninga.
55. Hermannus ab Holte,vir ab infigni dodrina & pietate commendatus, cledus. An-
no 1540. mortuus anno 72.
56. Henricus Duiden.
Sed iam Abbatia relida,oppidum nuncipfum ingrcdiamur.In quo oppidam rem pecuariam, vnde
& plurimum viditant,exercent, agros habent lxtos & compafcuos,montes prxaltos & fyluofos,in qui -
bus incredibiles porcorum greges oberrare quandoq; videas (vnde indurata: fumo pernae, & petafones
Vvefphalici,grata caufidicis munera)& riuulos,gratiflimo murmure ex montibus fufurrantes. Quin Sc
ex prxterlabente Rura,commoditates haud poenitendas percipiunt, vnde pifcibus,& fapidis pinguibuf-
queabundant anguillis.Vtraque hic Rura: ripa,lapideo ponte coniungitur, magno itinerandum com-
pendio. Accidit autem Anni Chriftianae falutis Tricefimitertij fupra Mllefimum Quingentefimum,
initio, poftquam prior eius tunc hyemis medietas, folito afperior,&denfii glacie, ac fupra modum alta
niue,grauiffimeinhorruiflct,atquciam poft natalis Chrifii diem,mox aere tepefeente, fuccedentibus
diebus,inipfo Ianuarij Menfis capite,ingruentibus magnis imbribus, nixipfatardior,magno cum impe-
tu refolueretur, vt ipfum Rura: flumen, tantis aquarum inundationibus eleuaretur.vt ingentem Pontis
molem euerterit,excuflerit, & remouerit. vt oppido etiam ipfi tantus aquarum impetus ruinam minita-
ri videretur. Aqua nempe retro principis Arcem, dirupto muro, viam fibi parauit-Tanto autem fragore
ca inundatio infonuit, vt cataradx Nili fluminis,eo viderentur tranflatx fuifie.
ESSENDIA.
[ SS E N D I A,Imperiale, fub MontenfisDucis tutela, oppidum. Collegiato virginum, & Canonicorum fodali-
| tio prsrftans.Quod Alfridus quartus Hildesheymenfium pratful, ex paternis facultatibus fundauit, vt fub reli-
gioia Abbatiflie educatione quinquaginta & du*, Deo nuncupat* virgines, pietatis exercitijs imbuerentur, &
xx. fimiliter Canonici,fub eius loci decano, canonicam viuerent vitam. Afyli priuilegio Abbatia gaudet, &lo.
, cus in ca maxime, Sdi< £?or£t/ nuncupatus, vili* aliquot vicinar, eius fubfunt dominio. Ecclefia ibidem perele-
gans,in qua tabula exhibetur vifenda,Bruinij illius Agrippinatis opus. Ager frumenti, & tritici, ptatftantifsimi
ferax,vndc candidus Eltendi* panis in pretio eft. Oppidani, negotiationem etiam remotam.alij textrinam, fabrilem complu-
res exercent. Non alium facile reperiaslocum,vbi plur&<.qnficiantur omnis generis felopeta. Fontibus abundant, &atro car-
bonario lapide,quem territorium vicinum pafsim fuppeditat,potifsimum vero,qua Stelti um eft,ad Rur* amnem, oppidum.
4.0