DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16954#0136
I
ANTRVM SIBYLLAE
CVMANl.
Cvmis nobiliflima&antiquiffima quondam Campaniae vrbe, adAuernum Lacum proficifcentes,
Sibyllx caucrnam,vt vocant,obuiam habent. Antrum eft, opere non minus admirabili, quam fumptuo-
fo, in Saxum efFoflfum, de quo ita, venufta narratione Leander. Ego, cumaC.N.M. D. XXVI. primum,
& poft decimum iterum ad haec loca deuenilTem,cun<fta figillatim infpiciendi, cognofcendiq; ftudio du-
cftus,affuinptiscomitibusduobus,guiiecefrusornnesexacfte tenebant, perfinumBaianum &Puteola-
num.vbi multa confpiciuntur admiranda, (veluti quoque circa Mare Mortuum, vt nunc vocant) ad la-
cum Auernum, poetis celcbratiffimumfitemq; multis nominibus memorabi!em,rate deferri volui,breui-
tcrq; referam,qux viderim Primum in eam partem montis,circa lacum egreffi, quae inter Septentrionem
&Occafum iacet, de qua Vergilius,Facilis defcenfus Auerni, ad medium vepreti, quod ibi eft.autpaulo
inferius, inter dumos,&vrticas,antrum exiguum,inftar aditus fepulchricollapfireperimus.In id ingreffi,
per ruinas operum aliquandiu procedentes, viam elegantem in faxum cxcauatam,latitudine pedum X. altam X X. in longum D. ex-
tentam,vidimus;& quantum conieftura licet aflequi,cum obftrufta muro fit. vlterius olim ad Baias procedebat. Hanc eam eflfe cre-
di derim,quam Strabo fcribit,Coccfeium fecifie, qua Cumis, &ab Auerno, Baias commeabatur. Ad 4fo.pedem oftiolum in ea cerni-
tur altum pedes f latum J.per quod eiufdemmenmrx via, in faxum excifa,longitudinisped.8o.proceditur. Ad eiusfinem,dextraper-
bellumeftconclaue, longum ped.t* altum rt.latumg.Intus exaduerfum ingreffi» iuxta parietem, faxum apauimento eleuatum, in-
ftar exigui tori eft. Penetrale hoc olim, vti etiamnum ex parte cernitur,magnificentiftimc perfeftum,ornatumq; fuit: fumma teftudo
file attico, cum auri notis depi&a: parietes Zophoris diftin<fd, ex margaritarum conchis, & coralio compofitis,infra Zophoros vfque
adimumfolum,opere teffellato exgemmis,ifemquecoralio&margaritarum conchis indufti erant,cuius operis etianmu aliqua fig
na confpiciuntur, non minori fumpru,quAm artificio quondam faci i. V ulgo fama eft, hanc Sibyllx Cumex habitationem fuilfe. Ad
lamam introitus eius conclauis, eodem in pariete, quasdam alia portula cernitur, paulo latior altior^ue-.per quam ad cryptam aliam
latitudinis ped. 6.longitudinis 2f. via lata ped. 4. alta totidem, fed longa 40. ducit.Inde tum via breui,& perangufta, fed altitudinis
pedes 4. in quandam cryptoporticum altam, pedes 8 latam /o.Iongam 24. deuenitur.quxdireftopropemodumin alterius medium
definit, altx ped. jo.latx 6,Iongx 41.Contra eius introitura, anguftumitem in fixo excauatum facellum eft, latitudineped. 10.1011-
gitudinc (5. altitudine totidem,ad cuius introitum in eodem pariete, dextra,alterum confpicitur,latum ped.?.longum& altum vt fu-
pcrius Huius in medio lacufculus aqux eft,locusque tanta vi caloris xftuat,vt fudorem nemini non excutiat intranti Qui receifus hos
tenent, Sibyllam aiunt inibi votis operam dare confueuifle.-rnihi tamen fudatorium verius fuiffie videtur. Hucufquc a primo ingreC.
fu, qui lacum Auernum fpecftat,nullum omnino fpiraculum eft.fed obfcurx cauernx,perpetux, in faxum excifx.perquasabfque lu-
cerna commeari nequit:& fi quis ingrederetur aliter,euadere proferto hau d poflet,vti cuidam accidifle conflat, per cuius offa nobis
in i js anguftijs necelfario fuit incedendum. Prius etiam exitus in fine nullus patebat, fed ad oftium,quo introibatur, retro erat com-
meandum, quod & prima vice nobis vfu venit; nunc etiam auulfi montis parte, verfus Baias, antrum apertum eftanguftu,perquod,
non tamen prxter difficultatem, egredi licet; vt manifefto appareat, hac olim viafubterranea, Baias ab Auerno commeari folnum.
Res eft equidem admirationis plena, qua ratione tot cuniculi cryprxque ferro potuerint excidi,filexque cxfirs egeri,cum prxter vl-
lumfjfiraculum,in tenebris opus omne paratum fit. Vtcunque aut Cymmeriorum habitationes, autantiquorum vatum adyta, vel
antrum Sibyllae,vel quiduis denique fuilfe dicamus,cerre ves eft cum arrefumptuque tum raritate mirabilis. Enimuerd non male pu-
to conijciemushic olim Sibyllx Cum^xfedemfuiffie,quod id a Vergilio probari videatur,cum inquit:Excifum Euboica: Jatusingens
rupis in antrum.
lacvs anianvs.
ANian v s Lacus,hodie,LagoSudatorio, Aqua eft,Puteolisvicina,vndiqueripisaltiffimis,inftaramphiteatricondu{a.Fundu
in ea deprehendi haudpofie,Bocatiusteftiseft:nihilprxterranasquicquamgenerat, Ad Septentrionem prxcelfam habet ru-
pem toto faxoveftitam, ex qua primo Vere tot ferpentium couoluti globi decidunt,& in aquas magno cum impetu prouoluuntur,
vt abfq; vehementi admiratione fpertari nequeant Earu m in ftagno,quanquam fumma frequentia delabantur, nullam omnino con.
fpici.ac ne fignum quidem aliquod, poftquam aquas fubiere, locorum accolx confirmant.
CHARONEA SCROBES.
SPiracvla, intrartuPuteolanofunt,alii,Charoneasferobesvocant,mortiferumfpiritum exhalantes,Bucovelenofo,nuncu-
pat Leander in fua Italia,quod antrum venenofuminterpretatur.Scrqbs eft inrupem modice excauata,nec lata, profundauemul
tum.pofito figno,prxmunita, ne quis eo proprius accedat,quod exanimati repente concidant vitra procedentes,vt iniertis fxpe ani-
malibus compertum fuit. Collapfum tamenintus animal,fi protinus educatur, afpergine ex ftagno aqux, vitales (piritus recuperat:
fed auxilium eainre,velquauisalia,nullumeft,ficommoreturplufculum.AccolxCarolum V [II. Gallix Regem, cumAlfonfum
Arragonium regno Neapolitano pepuliflet,afinum inijei iuffifTe narrant,qui & ftatim expirauerit.
SVDATORIVM S. GERMANI.
THe r m ae Anianx, vulgo Sudatorio, fiuelefuMtarole Agnano, ad lacum Amanum in finu Puteolano reperiuntur. Cellae quxdam
funt.concameratx teftudine, quarumfolum, magna frequentia calidos emittit vapores, adeo, vt abfque veftibus intranti, re-
pente fudor excutiatur,vade fudatoria quoque nominantur Humores crudos euacuant, corpus vniuerfum alienant, langui.
dos reficiunt,ilia fanant, inteftina vlcera deficcant, & podagricis vehementer auxiliantur. D.Germanum Cam-
panorum Antiftitem animam Pafcafij Cardinalis hicinueniffe, D.Gregoriusin
Dialogis commemorat, vnde & Sudatorium fanrti
Germani cognominatur.
ANTRVM SIBYLLAE
CVMANl.
Cvmis nobiliflima&antiquiffima quondam Campaniae vrbe, adAuernum Lacum proficifcentes,
Sibyllx caucrnam,vt vocant,obuiam habent. Antrum eft, opere non minus admirabili, quam fumptuo-
fo, in Saxum efFoflfum, de quo ita, venufta narratione Leander. Ego, cumaC.N.M. D. XXVI. primum,
& poft decimum iterum ad haec loca deuenilTem,cun<fta figillatim infpiciendi, cognofcendiq; ftudio du-
cftus,affuinptiscomitibusduobus,guiiecefrusornnesexacfte tenebant, perfinumBaianum &Puteola-
num.vbi multa confpiciuntur admiranda, (veluti quoque circa Mare Mortuum, vt nunc vocant) ad la-
cum Auernum, poetis celcbratiffimumfitemq; multis nominibus memorabi!em,rate deferri volui,breui-
tcrq; referam,qux viderim Primum in eam partem montis,circa lacum egreffi, quae inter Septentrionem
&Occafum iacet, de qua Vergilius,Facilis defcenfus Auerni, ad medium vepreti, quod ibi eft.autpaulo
inferius, inter dumos,&vrticas,antrum exiguum,inftar aditus fepulchricollapfireperimus.In id ingreffi,
per ruinas operum aliquandiu procedentes, viam elegantem in faxum cxcauatam,latitudine pedum X. altam X X. in longum D. ex-
tentam,vidimus;& quantum conieftura licet aflequi,cum obftrufta muro fit. vlterius olim ad Baias procedebat. Hanc eam eflfe cre-
di derim,quam Strabo fcribit,Coccfeium fecifie, qua Cumis, &ab Auerno, Baias commeabatur. Ad 4fo.pedem oftiolum in ea cerni-
tur altum pedes f latum J.per quod eiufdemmenmrx via, in faxum excifa,longitudinisped.8o.proceditur. Ad eiusfinem,dextraper-
bellumeftconclaue, longum ped.t* altum rt.latumg.Intus exaduerfum ingreffi» iuxta parietem, faxum apauimento eleuatum, in-
ftar exigui tori eft. Penetrale hoc olim, vti etiamnum ex parte cernitur,magnificentiftimc perfeftum,ornatumq; fuit: fumma teftudo
file attico, cum auri notis depi&a: parietes Zophoris diftin<fd, ex margaritarum conchis, & coralio compofitis,infra Zophoros vfque
adimumfolum,opere teffellato exgemmis,ifemquecoralio&margaritarum conchis indufti erant,cuius operis etianmu aliqua fig
na confpiciuntur, non minori fumpru,quAm artificio quondam faci i. V ulgo fama eft, hanc Sibyllx Cumex habitationem fuilfe. Ad
lamam introitus eius conclauis, eodem in pariete, quasdam alia portula cernitur, paulo latior altior^ue-.per quam ad cryptam aliam
latitudinis ped. 6.longitudinis 2f. via lata ped. 4. alta totidem, fed longa 40. ducit.Inde tum via breui,& perangufta, fed altitudinis
pedes 4. in quandam cryptoporticum altam, pedes 8 latam /o.Iongam 24. deuenitur.quxdireftopropemodumin alterius medium
definit, altx ped. jo.latx 6,Iongx 41.Contra eius introitura, anguftumitem in fixo excauatum facellum eft, latitudineped. 10.1011-
gitudinc (5. altitudine totidem,ad cuius introitum in eodem pariete, dextra,alterum confpicitur,latum ped.?.longum& altum vt fu-
pcrius Huius in medio lacufculus aqux eft,locusque tanta vi caloris xftuat,vt fudorem nemini non excutiat intranti Qui receifus hos
tenent, Sibyllam aiunt inibi votis operam dare confueuifle.-rnihi tamen fudatorium verius fuiffie videtur. Hucufquc a primo ingreC.
fu, qui lacum Auernum fpecftat,nullum omnino fpiraculum eft.fed obfcurx cauernx,perpetux, in faxum excifx.perquasabfque lu-
cerna commeari nequit:& fi quis ingrederetur aliter,euadere proferto hau d poflet,vti cuidam accidifle conflat, per cuius offa nobis
in i js anguftijs necelfario fuit incedendum. Prius etiam exitus in fine nullus patebat, fed ad oftium,quo introibatur, retro erat com-
meandum, quod & prima vice nobis vfu venit; nunc etiam auulfi montis parte, verfus Baias, antrum apertum eftanguftu,perquod,
non tamen prxter difficultatem, egredi licet; vt manifefto appareat, hac olim viafubterranea, Baias ab Auerno commeari folnum.
Res eft equidem admirationis plena, qua ratione tot cuniculi cryprxque ferro potuerint excidi,filexque cxfirs egeri,cum prxter vl-
lumfjfiraculum,in tenebris opus omne paratum fit. Vtcunque aut Cymmeriorum habitationes, autantiquorum vatum adyta, vel
antrum Sibyllae,vel quiduis denique fuilfe dicamus,cerre ves eft cum arrefumptuque tum raritate mirabilis. Enimuerd non male pu-
to conijciemushic olim Sibyllx Cum^xfedemfuiffie,quod id a Vergilio probari videatur,cum inquit:Excifum Euboica: Jatusingens
rupis in antrum.
lacvs anianvs.
ANian v s Lacus,hodie,LagoSudatorio, Aqua eft,Puteolisvicina,vndiqueripisaltiffimis,inftaramphiteatricondu{a.Fundu
in ea deprehendi haudpofie,Bocatiusteftiseft:nihilprxterranasquicquamgenerat, Ad Septentrionem prxcelfam habet ru-
pem toto faxoveftitam, ex qua primo Vere tot ferpentium couoluti globi decidunt,& in aquas magno cum impetu prouoluuntur,
vt abfq; vehementi admiratione fpertari nequeant Earu m in ftagno,quanquam fumma frequentia delabantur, nullam omnino con.
fpici.ac ne fignum quidem aliquod, poftquam aquas fubiere, locorum accolx confirmant.
CHARONEA SCROBES.
SPiracvla, intrartuPuteolanofunt,alii,Charoneasferobesvocant,mortiferumfpiritum exhalantes,Bucovelenofo,nuncu-
pat Leander in fua Italia,quod antrum venenofuminterpretatur.Scrqbs eft inrupem modice excauata,nec lata, profundauemul
tum.pofito figno,prxmunita, ne quis eo proprius accedat,quod exanimati repente concidant vitra procedentes,vt iniertis fxpe ani-
malibus compertum fuit. Collapfum tamenintus animal,fi protinus educatur, afpergine ex ftagno aqux, vitales (piritus recuperat:
fed auxilium eainre,velquauisalia,nullumeft,ficommoreturplufculum.AccolxCarolum V [II. Gallix Regem, cumAlfonfum
Arragonium regno Neapolitano pepuliflet,afinum inijei iuffifTe narrant,qui & ftatim expirauerit.
SVDATORIVM S. GERMANI.
THe r m ae Anianx, vulgo Sudatorio, fiuelefuMtarole Agnano, ad lacum Amanum in finu Puteolano reperiuntur. Cellae quxdam
funt.concameratx teftudine, quarumfolum, magna frequentia calidos emittit vapores, adeo, vt abfque veftibus intranti, re-
pente fudor excutiatur,vade fudatoria quoque nominantur Humores crudos euacuant, corpus vniuerfum alienant, langui.
dos reficiunt,ilia fanant, inteftina vlcera deficcant, & podagricis vehementer auxiliantur. D.Germanum Cam-
panorum Antiftitem animam Pafcafij Cardinalis hicinueniffe, D.Gregoriusin
Dialogis commemorat, vnde & Sudatorium fanrti
Germani cognominatur.