DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.17577#0160
I
SEND O M 1 R I Ar
Endomiriense minoris Poloni^opidum,ctfifpaciononampIifilmu,dignitatistame
Oifitiahx prxrogatiuainterprimatotiusRegniccnfetur;idemq;omnibus ad vitafua-
uiter degendam commoditatibus mirum in modum abundat.Situm eft in colle,querri, ,
ViftulaaliuitjXXii.aCracouiadiftatmilliaribus. Aclicetnatura fatis munitum fit,
muro tamen includitur acfirmatur. Arccm habet ad meridiem faxis conftru£tam,&
colli inipofitam,vnde exterius praeceps eft tam aditus,quam defcenfus Ad radices col-
lis(qui vniuerfumopidumabiriundationetutumpraeftat) nauigia merces exponunt.
Ex fupcriori verd parte quum in praeterfluentem amnem,tum in circumiacentcs eam<
posamoenifllmuseftprdfpe&us. ,
Porro Ciuitas hxc Satrapiae fiue Palatinatus(vt Poloni vocant)dignitate in primis fulget, fic vt poft Craco-
uienfe territorium.Sendomirienfis terra primo loco numeretur;eiufque Prasfe&us fiue Palatinus a Cracouienfi
primum obtineat locum. Habet enim fub fe complures infignes ciuitates/inter quas praecipuaefunt,Secinium,
infigrie opidum.Iocoplano fitum.cum af ce murata eminenti rupi impofito. A Cracouia X ni. abeft milliari-
bus:Fodinis Iafuli clarum:vbi & argentum tcychtmXJorcinium jCimtis noua lignea,cum arcemurata,ad yiflo-
ciim amneminterpaludesCitz.Fi/licia, ciuitaslignea>inter lutofasitidempaludes ad Nidamamnemfita. Tum
Pilz>no'uium,Radomidmutoacva.\lo ciicumdata,Polouicium'micicolles conftru&a, Zauichosium, Zarnouium%
Malagoftum-,a\\zc[\xc norinulla:praeter pagosac villas quamplurimas.Habet quoque Praefectura Sendomirien-
fis hocpriuilegium,ne cui oppigrioratanijaut quouis mddobbligatampoflidere eam liceat. Quod publica lege
Cafimirusrexfubcriminel3elasmaieftatisedixit,annitentep6tiflrimum Rithuianio Palatirio Cracouienfi, quvi
ex teftamento Derflai fratris,Caftellani Cracouienfis,paull6 ante mortui, Prefecturam hancab Vladiflao III.
Regeipfioppignoratam gratisRegireddidiflet. , .
Quia vero Sendomirienfis tracltus Rufliae vicinus eft, cuiusreges antequam eaPoloniae regnoaccefllfletj
grauiflimacum Polonis bella geflerunt,deinde ipfi a Tattarisin ordinem reda&i,ac fere fubiugati fuerunt;di-
ci vix poteft,quot quamquc atroces cladesquum ipfum opidum,tum vniuerfa regio pafla fit. Nam annd Chri-
fti M.CC.XL.Tattafi,peruaftata Ruflia,tra&um hunc magnd impetu inuaferunt,exuftaque arce Lublinenfi o-
mnemillamregioriem ad Viftulam vfquelongelateque depopulati,Zauichoftum arcem inripa Viftuls fitani
inceriderunt:indequein Rufliam reuerfi,depofitatuto loco praeda, quam opulentam afportaranr, curriculo in
Poloniam hyberno temporereucrfi,trarifmiflb Viftula glacie cbncretojpfum opiduni expugnaruntac diripu-
erunt, pluribus mortalibus in captiuitatem abductis.Sed praz caeteris immanis illa clades fuit, quam ab eadem
gentCjdum CafimirusRexcum agnatis,fratribus,atquectiam filijs intcftino bello appetitur, Senddmiriapafla
eft.Media enini hyeme,omnibus fluminibus glacie cdncretis.ingens Tattarorum multitudo, Ruflis ipfis adiu-
toribus acdu£toribus,in Poloniam fefe effudit.qui fumma celeritate vfi,& Lublinenfem vrbem a Lituanis non
multoantevaftatam,fed tuncaDaniele RuflBrum regCiarcecapta,turriquerotundapraefidio munita occupa-
ta.pretergreirijininterioraSendomirienfis tradiisimpetumfaciunt.miiltifqUe pagis,monafterijs&opidisdire-
ptis,tandem & ipfam Sendomiriam inccndunt,&arcem fine vlla intermiflione oppugnat.Sed fruftra,gnauiter
eam defendentibustani oppidanis & rufticisjquam Nobilibus,qui eo tamquam in tutum afylum liberos & vxo-
reslepofuerant,& fortunasacchariffimaquaequec6portarant.Viribuscrgodiflifi Barbari,aftu, vel perfidiapo-
tius traftare reminftituunt;&Leone ac Rdman6,Danielis Ruflbrum regisfilijsinternuncijs,Pctrum de Crem^
pa Praefedum hortantur,vt in caftra veniat,& fe afcemque & omnem multitudinerii paruo redimaf.Sequutus
illorumfidem Petrus,cumSbigneofratre,& primoribusNobilitatisin caftravenit, accumBarbaris defuaac
reliquorum falute fupplex agit:qui confeftim mifere omnes dbtruncantifublatoque clamof e,arcem,nihil eiuA
rriddi expcftantibus defenforibus,inuadunt ac capiunt,& promifcua cxde in perterritos & latebras quaerentes
grailantur,nemirii parcentespraeter puellas quafdam & matronas fdrmofiores,adcdntunieliam & explendam
libidiriem adferuatas.Tandenl caede defefli,reliquum vulgus honiiriiim iri Viftulaminipulerunt : Tanta verd
tunc caedes in arce fada dicitur,vt cruor ad Viftulam vfque exuridarit.Caeteras quas quum dpidum,tum tra&us
Sendomirienfisolirri pafla cft calamitates,hdt ldcd recenlere riihil attinet,quasfudquamque loco Polonicam
rerumfcriptoresiCromerusinprimisdefcribunt.Supcriofibuscerte anniseandem regionemRokoflani(ficvo-
cant,qui Regiminiisdiftoaudientes funt)grauiflime afflixerunt;fed illis vel ad meliorem mentem reuerfis,vel
dignapcenacdercitis,facileiam fefpirauit.Eftenim fdlumcircaSendomiriamfertileadmodum,& maximeo-
ptimorum pomorum acfruftuum dninis generis ferax,qui vel exoticis nihil cedant.
Non procul ab opidd alter exfurgit collis,qua Viftulam refpicit, in planiciem fefe explicans, fyluis & arBori-
bus confitus,acligneo fepto iricliifus;in quo duae Religiofae aedes viiimtur, quarum vna opido proxiniior S.Ia-
cobo.altera remotidr S.PauIo Apoftolis facra eft,& a deuotis vtraque frequenter vifitatur.
BlETZAi
50
SEND O M 1 R I Ar
Endomiriense minoris Poloni^opidum,ctfifpaciononampIifilmu,dignitatistame
Oifitiahx prxrogatiuainterprimatotiusRegniccnfetur;idemq;omnibus ad vitafua-
uiter degendam commoditatibus mirum in modum abundat.Situm eft in colle,querri, ,
ViftulaaliuitjXXii.aCracouiadiftatmilliaribus. Aclicetnatura fatis munitum fit,
muro tamen includitur acfirmatur. Arccm habet ad meridiem faxis conftru£tam,&
colli inipofitam,vnde exterius praeceps eft tam aditus,quam defcenfus Ad radices col-
lis(qui vniuerfumopidumabiriundationetutumpraeftat) nauigia merces exponunt.
Ex fupcriori verd parte quum in praeterfluentem amnem,tum in circumiacentcs eam<
posamoenifllmuseftprdfpe&us. ,
Porro Ciuitas hxc Satrapiae fiue Palatinatus(vt Poloni vocant)dignitate in primis fulget, fic vt poft Craco-
uienfe territorium.Sendomirienfis terra primo loco numeretur;eiufque Prasfe&us fiue Palatinus a Cracouienfi
primum obtineat locum. Habet enim fub fe complures infignes ciuitates/inter quas praecipuaefunt,Secinium,
infigrie opidum.Iocoplano fitum.cum af ce murata eminenti rupi impofito. A Cracouia X ni. abeft milliari-
bus:Fodinis Iafuli clarum:vbi & argentum tcychtmXJorcinium jCimtis noua lignea,cum arcemurata,ad yiflo-
ciim amneminterpaludesCitz.Fi/licia, ciuitaslignea>inter lutofasitidempaludes ad Nidamamnemfita. Tum
Pilz>no'uium,Radomidmutoacva.\lo ciicumdata,Polouicium'micicolles conftru&a, Zauichosium, Zarnouium%
Malagoftum-,a\\zc[\xc norinulla:praeter pagosac villas quamplurimas.Habet quoque Praefectura Sendomirien-
fis hocpriuilegium,ne cui oppigrioratanijaut quouis mddobbligatampoflidere eam liceat. Quod publica lege
Cafimirusrexfubcriminel3elasmaieftatisedixit,annitentep6tiflrimum Rithuianio Palatirio Cracouienfi, quvi
ex teftamento Derflai fratris,Caftellani Cracouienfis,paull6 ante mortui, Prefecturam hancab Vladiflao III.
Regeipfioppignoratam gratisRegireddidiflet. , .
Quia vero Sendomirienfis tracltus Rufliae vicinus eft, cuiusreges antequam eaPoloniae regnoaccefllfletj
grauiflimacum Polonis bella geflerunt,deinde ipfi a Tattarisin ordinem reda&i,ac fere fubiugati fuerunt;di-
ci vix poteft,quot quamquc atroces cladesquum ipfum opidum,tum vniuerfa regio pafla fit. Nam annd Chri-
fti M.CC.XL.Tattafi,peruaftata Ruflia,tra&um hunc magnd impetu inuaferunt,exuftaque arce Lublinenfi o-
mnemillamregioriem ad Viftulam vfquelongelateque depopulati,Zauichoftum arcem inripa Viftuls fitani
inceriderunt:indequein Rufliam reuerfi,depofitatuto loco praeda, quam opulentam afportaranr, curriculo in
Poloniam hyberno temporereucrfi,trarifmiflb Viftula glacie cbncretojpfum opiduni expugnaruntac diripu-
erunt, pluribus mortalibus in captiuitatem abductis.Sed praz caeteris immanis illa clades fuit, quam ab eadem
gentCjdum CafimirusRexcum agnatis,fratribus,atquectiam filijs intcftino bello appetitur, Senddmiriapafla
eft.Media enini hyeme,omnibus fluminibus glacie cdncretis.ingens Tattarorum multitudo, Ruflis ipfis adiu-
toribus acdu£toribus,in Poloniam fefe effudit.qui fumma celeritate vfi,& Lublinenfem vrbem a Lituanis non
multoantevaftatam,fed tuncaDaniele RuflBrum regCiarcecapta,turriquerotundapraefidio munita occupa-
ta.pretergreirijininterioraSendomirienfis tradiisimpetumfaciunt.miiltifqUe pagis,monafterijs&opidisdire-
ptis,tandem & ipfam Sendomiriam inccndunt,&arcem fine vlla intermiflione oppugnat.Sed fruftra,gnauiter
eam defendentibustani oppidanis & rufticisjquam Nobilibus,qui eo tamquam in tutum afylum liberos & vxo-
reslepofuerant,& fortunasacchariffimaquaequec6portarant.Viribuscrgodiflifi Barbari,aftu, vel perfidiapo-
tius traftare reminftituunt;&Leone ac Rdman6,Danielis Ruflbrum regisfilijsinternuncijs,Pctrum de Crem^
pa Praefedum hortantur,vt in caftra veniat,& fe afcemque & omnem multitudinerii paruo redimaf.Sequutus
illorumfidem Petrus,cumSbigneofratre,& primoribusNobilitatisin caftravenit, accumBarbaris defuaac
reliquorum falute fupplex agit:qui confeftim mifere omnes dbtruncantifublatoque clamof e,arcem,nihil eiuA
rriddi expcftantibus defenforibus,inuadunt ac capiunt,& promifcua cxde in perterritos & latebras quaerentes
grailantur,nemirii parcentespraeter puellas quafdam & matronas fdrmofiores,adcdntunieliam & explendam
libidiriem adferuatas.Tandenl caede defefli,reliquum vulgus honiiriiim iri Viftulaminipulerunt : Tanta verd
tunc caedes in arce fada dicitur,vt cruor ad Viftulam vfque exuridarit.Caeteras quas quum dpidum,tum tra&us
Sendomirienfisolirri pafla cft calamitates,hdt ldcd recenlere riihil attinet,quasfudquamque loco Polonicam
rerumfcriptoresiCromerusinprimisdefcribunt.Supcriofibuscerte anniseandem regionemRokoflani(ficvo-
cant,qui Regiminiisdiftoaudientes funt)grauiflime afflixerunt;fed illis vel ad meliorem mentem reuerfis,vel
dignapcenacdercitis,facileiam fefpirauit.Eftenim fdlumcircaSendomiriamfertileadmodum,& maximeo-
ptimorum pomorum acfruftuum dninis generis ferax,qui vel exoticis nihil cedant.
Non procul ab opidd alter exfurgit collis,qua Viftulam refpicit, in planiciem fefe explicans, fyluis & arBori-
bus confitus,acligneo fepto iricliifus;in quo duae Religiofae aedes viiimtur, quarum vna opido proxiniior S.Ia-
cobo.altera remotidr S.PauIo Apoftolis facra eft,& a deuotis vtraque frequenter vifitatur.
BlETZAi
50