DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0053
De confirmatione Digeſtorum.
crimini ſubiectus, vnà cum iudice, qui eis audientiam accommodaueritpenis grauiſſimis la-
borare. e auremincognitum vobis fiat ex quibus veterum libris hc conſummatio ordina-
’eſtauſſimus & hoc in primordis Digeſtorum noſtrorum inſcribi; vt manifeſtiſſimum ſit,
ex quibus legiſlatoribus, quibûſque libris éorum, & quot millibus hoc iuſtitia Romanz tem-
plum dificatum eſt. Legiſſatores autem, vel commentatores eos elegimus, qui digni tanto
opere fuerant, & quos anteriores piiſſimi principes admittere non ſunt indignati: omnibus
vno dignitatis apice impertito, nec ſibi quoquam aliquam prarogatiuam vindicante; cum
enim conſtiturionum vicem & has leges obrinere cenſuimus, quaſi ex nobis promulgatas:
quid amplius, aut minus in quibuſdam eſſe intelligatur, cum vna dignitas, vna poteſtas omni-
bus eſt indulta? Hoc autem, quod & ab initio nobis viſum eſt, cûm hoc opus fieri Deo ad-
nuente mandabamus: tempeſtiuum nobisſeſſe lvidetur & in præſenti ſancire:vt nemo neque
corum, qui in prſenti iuris peritiam habent, neque qui poſtea fierent, audeat commentarios
hiſdem legibus adnectere: niſi tantum ſi velit eas in Græcam vocem transformare ſub eodem
ordine, eadémque conſequentia, ſub qua & voces Romanæ poſit ſunt, hoc quod Græci
tddet, iux- édu T dicunt, & ſi qui forſitan per titulorum ſubtilitatem adnotare maluerint, & ea qua
I p a an nuncupantur, componere: alias autem legum interpretationes, imô magis peruer-
meot, vi ſiones, eos iactare non concedimus: ne verboſitas eorum aliquid legibus noſtris adferat ex
aiu confuſione dedeous: quod & in antiquis edicti perpetui commentatoribus factum eſt, qui
une. . .a,.. C.. e armaillr in diorac ſearnranrie xdunon-iiEc..
I1ac. opus moderaté confectum huc atque illuc in diuerſas ſententias producentes, in infinitum
* uunl, detraxerunt,vt pene omnem Romanam ſanctionem eſſe confuſamſcerneres.Quod ſi non
paſſi ſumus:quemadmodum poſteritatis admittetur vana diſcordia? Si quid autem tale facere
auſi fuerint: ipſl quidem falſitatis rei conſtituantur volumina autem eorum omnino corrum-
pantur. Si quid ver (ve ſuprà dictum eſt) ambiguum fuerit viſum: hoc ad Imperiale culmen
per iudices referatur, & ex auctoritate Auguſta manifeſtetur, cui ſoli leges & condere, & in-
terpri conceſſum eſt. Eandem autem pœnam falſitatis conſtituimus & aduerſus eos, qui
*Flrr ſu- in poſterum leges noſtras per ſignorum obſcuritates auſi fuerint conſcribere: omnia enim,
a lrat id eſt, & nomina prudentium, & titulos, & librorum numeros: per conſequentias litterarum
Auut. reca volumus, non per ſigna * manifeſtari:ita, vt qui talem librum ſibi parauerit, in quo ſigna po-
ſt ſita ſunt in qualemcunque locum libri, vel voluminis, ſciat inutilis ſe eſſe Codicis dominum,
ge. neque enim licentiam aperimus ex tali Codice in iudicium aliquid recitare, qui inquacun-
*ſſlnm que ſua parte ſignorum * habet malitias. Ipſe autem librarius, qui eas inſcribére auſus fuerit:
non ſolum criminali pœna (ſecundum quod dictum eſt) plectetur; ſed etiam libri eſtmatio-
nem in duplum domino redder, ſi & ipſe dominus ignorans talem librum vel comparauerit,
vel confici curauerit quod & antea à nobis diſpoſitum eſt in Latina conſtitutione, & in Græ-
ca, quam ad legum profeſſores dimiſimus, Leges autem noſtras, quas in his Codicibus, id eſt,
Inſtitutionum ſeu elementorum, & Digeſtorum vel Pandectarum poſuimus: ſuum obtinere
robur ex tertio moſtro foliciſſimo ſancimus conſulatu prſentis duodecimæ indictionis, ter-
tio Ralendas Ianuarias, in omne uum valituras, & vnà cum noſtris conſtitutionibus pollen-
tes, & ſuum vigorem in iudicis oſtendentes in omnibus cauſis, ſiue qu poſtea emerſerint,
ſue qu in iudiciis adhue pendent, nec eas iudicialis, vel amicalis forma compeſcuit qua
enim iam vel iudiciali ſententia finita ſunt, vel amicali pacto ſopita, hæc reſuſcitari nullo vo-
lumus modo. Bene autem properauimus in tertium noſtrum Conſulatum, & has leges edere:
quia maximi Dei & Domini noſtri leſu Chriſti auxilium fœliciſſimum, eum noſtee reipu-
blic donauit: cum in hunc & bella Parthica abolita ſunt, & quieti perpetux tradita, & rerti
pars mundi nobis adcréuit. Poſt Europam enim & Aſiam, & tota Libya noſtro imperio ad-
iuncta eſt, & tanto operi legum caput impoſitum eſt, ſ&) omnia coeleſtia dona noſtro tertio
conſulatui indulta. Omnes itaque iudices noſtri pro ſua iuriſdictione eaſdem leges ſufpi-
J ſuſiipiant ciant y: & tanr in ſuis iudiciis, quam in hac regia vrbe habeant, & proponant, & precipue vir
ilr. excelſus huius alm vrbis prafectus. Cur autem erit tribus excelſis prafectis pratoriis, ram
Orentalibus, quam Illyricis, nécnon Libycis per ſuas auctoritates omnibus, qui ſuz iuriſdi.
oni ſuppoſiti ſunt, eas manifeſtare. Data ſeptimodecimo Ralend. Ianuar. Iuſtiniano domi-
no noſtro ter Conſule.
oos retre
crimini ſubiectus, vnà cum iudice, qui eis audientiam accommodaueritpenis grauiſſimis la-
borare. e auremincognitum vobis fiat ex quibus veterum libris hc conſummatio ordina-
’eſtauſſimus & hoc in primordis Digeſtorum noſtrorum inſcribi; vt manifeſtiſſimum ſit,
ex quibus legiſlatoribus, quibûſque libris éorum, & quot millibus hoc iuſtitia Romanz tem-
plum dificatum eſt. Legiſſatores autem, vel commentatores eos elegimus, qui digni tanto
opere fuerant, & quos anteriores piiſſimi principes admittere non ſunt indignati: omnibus
vno dignitatis apice impertito, nec ſibi quoquam aliquam prarogatiuam vindicante; cum
enim conſtiturionum vicem & has leges obrinere cenſuimus, quaſi ex nobis promulgatas:
quid amplius, aut minus in quibuſdam eſſe intelligatur, cum vna dignitas, vna poteſtas omni-
bus eſt indulta? Hoc autem, quod & ab initio nobis viſum eſt, cûm hoc opus fieri Deo ad-
nuente mandabamus: tempeſtiuum nobisſeſſe lvidetur & in præſenti ſancire:vt nemo neque
corum, qui in prſenti iuris peritiam habent, neque qui poſtea fierent, audeat commentarios
hiſdem legibus adnectere: niſi tantum ſi velit eas in Græcam vocem transformare ſub eodem
ordine, eadémque conſequentia, ſub qua & voces Romanæ poſit ſunt, hoc quod Græci
tddet, iux- édu T dicunt, & ſi qui forſitan per titulorum ſubtilitatem adnotare maluerint, & ea qua
I p a an nuncupantur, componere: alias autem legum interpretationes, imô magis peruer-
meot, vi ſiones, eos iactare non concedimus: ne verboſitas eorum aliquid legibus noſtris adferat ex
aiu confuſione dedeous: quod & in antiquis edicti perpetui commentatoribus factum eſt, qui
une. . .a,.. C.. e armaillr in diorac ſearnranrie xdunon-iiEc..
I1ac. opus moderaté confectum huc atque illuc in diuerſas ſententias producentes, in infinitum
* uunl, detraxerunt,vt pene omnem Romanam ſanctionem eſſe confuſamſcerneres.Quod ſi non
paſſi ſumus:quemadmodum poſteritatis admittetur vana diſcordia? Si quid autem tale facere
auſi fuerint: ipſl quidem falſitatis rei conſtituantur volumina autem eorum omnino corrum-
pantur. Si quid ver (ve ſuprà dictum eſt) ambiguum fuerit viſum: hoc ad Imperiale culmen
per iudices referatur, & ex auctoritate Auguſta manifeſtetur, cui ſoli leges & condere, & in-
terpri conceſſum eſt. Eandem autem pœnam falſitatis conſtituimus & aduerſus eos, qui
*Flrr ſu- in poſterum leges noſtras per ſignorum obſcuritates auſi fuerint conſcribere: omnia enim,
a lrat id eſt, & nomina prudentium, & titulos, & librorum numeros: per conſequentias litterarum
Auut. reca volumus, non per ſigna * manifeſtari:ita, vt qui talem librum ſibi parauerit, in quo ſigna po-
ſt ſita ſunt in qualemcunque locum libri, vel voluminis, ſciat inutilis ſe eſſe Codicis dominum,
ge. neque enim licentiam aperimus ex tali Codice in iudicium aliquid recitare, qui inquacun-
*ſſlnm que ſua parte ſignorum * habet malitias. Ipſe autem librarius, qui eas inſcribére auſus fuerit:
non ſolum criminali pœna (ſecundum quod dictum eſt) plectetur; ſed etiam libri eſtmatio-
nem in duplum domino redder, ſi & ipſe dominus ignorans talem librum vel comparauerit,
vel confici curauerit quod & antea à nobis diſpoſitum eſt in Latina conſtitutione, & in Græ-
ca, quam ad legum profeſſores dimiſimus, Leges autem noſtras, quas in his Codicibus, id eſt,
Inſtitutionum ſeu elementorum, & Digeſtorum vel Pandectarum poſuimus: ſuum obtinere
robur ex tertio moſtro foliciſſimo ſancimus conſulatu prſentis duodecimæ indictionis, ter-
tio Ralendas Ianuarias, in omne uum valituras, & vnà cum noſtris conſtitutionibus pollen-
tes, & ſuum vigorem in iudicis oſtendentes in omnibus cauſis, ſiue qu poſtea emerſerint,
ſue qu in iudiciis adhue pendent, nec eas iudicialis, vel amicalis forma compeſcuit qua
enim iam vel iudiciali ſententia finita ſunt, vel amicali pacto ſopita, hæc reſuſcitari nullo vo-
lumus modo. Bene autem properauimus in tertium noſtrum Conſulatum, & has leges edere:
quia maximi Dei & Domini noſtri leſu Chriſti auxilium fœliciſſimum, eum noſtee reipu-
blic donauit: cum in hunc & bella Parthica abolita ſunt, & quieti perpetux tradita, & rerti
pars mundi nobis adcréuit. Poſt Europam enim & Aſiam, & tota Libya noſtro imperio ad-
iuncta eſt, & tanto operi legum caput impoſitum eſt, ſ&) omnia coeleſtia dona noſtro tertio
conſulatui indulta. Omnes itaque iudices noſtri pro ſua iuriſdictione eaſdem leges ſufpi-
J ſuſiipiant ciant y: & tanr in ſuis iudiciis, quam in hac regia vrbe habeant, & proponant, & precipue vir
ilr. excelſus huius alm vrbis prafectus. Cur autem erit tribus excelſis prafectis pratoriis, ram
Orentalibus, quam Illyricis, nécnon Libycis per ſuas auctoritates omnibus, qui ſuz iuriſdi.
oni ſuppoſiti ſunt, eas manifeſtare. Data ſeptimodecimo Ralend. Ianuar. Iuſtiniano domi-
no noſtro ter Conſule.
oos retre