Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 1): Tomus Hic Primus Digestum Vetus continet — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0073
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
15

aa ulur p Sprdndlitez peunda non abiciamur , ve Jd vara & xe.
is ui daz mMin honoribus S pbi, & facit Cde deit. ioo46&

ſont ſpecies.
L Poeis re

Cplur valere quod aitur per totum.
a Hus ſtudy id eſt iuris aſtudio quarendi, duz ſuntbſpecies

spoe, us prour dialectienm enon prout legiſterqua dpoſita

S5
ad eepans ponitur & gemus ſedns
à Dialeis, conuertitur ſecundum
io à Iariſpe- ounny e. 2Licét qui-
dam dicant Plat intel-
lexiſſe quod ſpecies fi-
ue poſitiones dicerẽtur
... res ſuper S quibus ius
a Poftus pro tractarx lan conſtaret
I oſtin pro ſpecies eſte infnitas.
ſitio pro Qa ſane maiei.
duiſione: liis cum ſuper multis tna-
conſidenatio, ctet hoe ius, & ſuper
e obieun. ſeruis & liberis, rode
t aux caiſer. teprehendunr eun &
mio ar ſoui adit ad hones mſta-
pu. aun ia d de i r h i¬
Micz pertinet iuſtitia & iure hatus.
EEundario b oſiines. id eſt ,
Proinde arbi diuifiones.
i ens, aut cT Pubieuun ad ſtari
A ſaheiuri conſeruandi ne pereat
poſſunt in is Sed cum pubhic ius
ommous que ſir in ſacris, & ſimili-
ubſunt repu-bus, & hoc etiã in qua-
’in, ns lbet vila fiat, qualirer
tmb ſtams eT Ar.
reéi Romane pertinet ad ſtarun tei
bie nihil aiiud Romane tantim? die
quan impeii quod villam s quamli-
Romnu. bet conſeruari, & ibi ta-

ruis.
apecie pofta
ponitur genus:
nt on e con-
uerſo.

Vea legi, lia fieri, pertiner ad ci-

aaito l huoa e atan n omanas cun
ooat, prin. don eſſet perfecta, niſi
Epaliter, non ex ſuis par
ſecundario in- retevt j.tit.
argretanda cet
’Erinecipai-
r & ſeeun, appellatrou,
dri refenri loca referri, quam Ro-
naiui. mant ciuitatisbet jde
Iius pablieum ver ſig leu qui vetigea.
uemadimoaiu à l dd fiugr brmam ſei-
nſacris ſacet prinaierr:
dorbus magi. liet printipaliter i ſe
atibus, & a- cundariô, ad publicam
is quibuſdam vtilitaté. expedit enim
conſſtat.. reipll ne quis re ſua
Etcleſz maae vraturt Iſtit de

poſſunt à que-
cunque vindi
cati & defes
n Tiuli iuris

pla ponendo. Et diuiditur principa-
liter in quatuor partes. In prima po-
nit diuiſionem iuris. In ſecunda aſ-
ſigaat rationemIn tertia ponit ſub-
ſtaniã iuris publici. In quarta pre-
ſequitur ſecundum membrã diuiſio-
nis, videlicet de iure priuato, & illud
tripertitã. Secunda incipit ibi ſunt
enim qudã. Tertia ibi:publicû.
Quarta ibi priuatum. BART.
Diuiſio cum ſubdiuiſione.
2 Huius ſtudij du ſunt
poſitiones b, publicum & priua-
tum. Publicum e ius eſt, quod
ad ſtatum rei Romanæ ſpectat:
priuatum, quod ad ſingulord
vtilitatem. Sunt enim quædam
publice vtilia, quadam priua-
tim. Publicum ius in ſacris e, in
ſacerdotibus, in magiſtratibus
conſiſtit. Priuatum ius triperti-
tum ſ’eſt: collectum etenim eſt
ex naturalibus præceptisS, aut
gentium P, aut ciuilibus.
De iure naturali.
3 lus naturale eſt quodi na-
rura omnia animalia docuit. Nã
ius iſtud non humani generis
proprium: ſed omnium anima-
lium , quæ in terra, que in mari
naſcuntur, auium quoq; cõmu-
ne eſt. Hinc deſcédit maris atq;

his qui ſunt ſui, vel alie iur Spen. & Jde procur. ſerumS pabli-
eà ſie & econtra quod eſt publieum principaliter, ſecundariol
pertinet ad vtilitatem ſingulorumvt fin C de cadue. tt.
e q In ſacris, conſiſtit ius publicum in ſacris l(ve ſunt Eccleſia,

11 5.1.. Pe.
Digeſtorum Liber primus. Titj.
ion , vos
in ſingulis generumſie euſt de fupetttatSiiSed purohoe que
n ſnuais gueree nau aas arlle dutlrur puod ornini ani-
malia per coitum protreantur, ſe iure naturali regr:quod rgi-
men eſt in eo qud auis volatquôd piſei

ingule

qud hie loquitur in generibus

fœmine coniunctio , quam nos
matrimoniú appellamus: hinc
liberorũ procreatio, hinc edu-
catio. Videmns erenim ctera
quoque animalia, feras etiam,
iſtius iuris peritia cenſeri.
De iure gentium.
4 J Ius gentium eſt, quo gen-
tes humanæ n vtuntur: quod à
naturali recedere e facile intel-
legere licet: quia illud? omni-
bus animalibus, hoc ſolis ho-
minibus inter ſe commune ſit.
Prium exemplum iuriſgentium.
I1. POMPONIVS libo ſingulari
Enchiridij.
Eluti erga Deum religior,
vt parentibus & patrit
pareamus.

Secundum exemplum iuriſgentiũ.

III. FLORENTINVS libro prime
Instieutionum.

T vim , atque iniuriam
VPopoiſſemus Namlure?
hoc euenit, vt quod quiſque ob
turelan t corporis lui fecerit,
iure feciſſe exiſtimetur. Et cum
inter nos cognationem? quan-
dam natura conſtituerit, conſe-
quens eſt hominem homini
inſidiari nefas eſſe.

OJ Recedere. id eſt differre.
P Ilud ſcilicet natmrale.
q oe ſeilicer ius gentium.

uHumana. & ſol. na & iure nat vtuntur, ſed non ſol.

16

cis natau&c ſe de aliis.
Iſ Coniunctio, aliàs cõ-
iugatiori coniunctio &
conſenſus animorum,
que ſola ſeilicet ſine
concubitu, facit matri-
monium: vt ſubiicit, &
Jde reg-iur luupris. &
lae ſt vermn de lieita
coniunctione. 5Quid
de ilicitn , cum ad nae
codem modo, quo ad
licitã inducamurequidã
dicunt quod non idem:
ſel mos quod ide. Net
ob quod illicité com-
mittitur:quia primus d
motus iuris natur. eſt
impunitus: ſed propter
ſequens oblectamétum
cõtrahitur veniale pec-
catumapropter factum,
ſi ſequitur, contrahitur
mortale peccatum. in
brutis auté animalibus
non habetur diſcretio:
cum ſine ratione duca-
tur. 5 Item nunquid
ergo ipſe actus matri-
monij, vel copule car-
nalis, eſt ius naturale?!
Reſpaõõ ſed cipſe mo?
ad’actu. ite ad peccati
iure naturali mouemur:
vt in auth deſt. & ca.
qua S vnum. fcol iij.
m q’Educatio. eo enin
quod mouetur s parés,
ad educationen filij,,
eſt ius naturale: & adl
hoe etam adſtingitur,;

a . , va a aa,

!

1

niſi filius per ſe fit ſuf-

fieien vrffde ui agnl.
ſ quu à la s ſedſiffuius.

in quibus perimus veniam peccatorum: vt in auth. ve lie matri
ttpriuaat iauaauquiS ver uera voy va & ſi laſa fuerint, quilibetnmpoeſt
pertitum eſſe vei interdictisevt j de interditorun ,ater-
puat . hie dita lz-Item in ſacerdotibus- quia intereſt ve ſint ſacerdores, à
ll Irn, Sed quibus veniam petamus peccarorumre Cde ſumatri ſudcuth.
aim ex ſois linter claru. & propter iniuriam eis factam quilibet agitvt C.
at paee de qpiſe&y elerilie qus in he l& en in mus quia in
peis colei. tereſt re ſinr magiſtratus parum enim prodeſſer iuta eſſe in ciui-
3 Quod ge tateniſi ſint homines, qui iura reddere poſſint: vt jait i lj
um t brris poſt originenm a Conſtit & in alisvt jad lerlul ma lpmn .
rne nmmeie ſin de rer diu S can iaſau, Pater ergo quos
puiious mos tit n de ſamoſintaeciſ, vetde piſe, & crr biicunque ſuut
dis dieitur. ſimiles, ſunt de iure publico: & idem de iure fiſcali, vbicunque
n Foreatulus ſi& idem de ofcio magiſtratuum vt C’ds offeper omes tit&
anen, in ſais de itrſeitmm itd& in alit fimilbeus iuribus frx C.
LI Ana f Triperitun. ſpecialius ideo ponit quia plurima de eo tra-
uraré triplex ctaturus eſt: idem tamen dico de publico, quod eſt triperite
conſtituit cum çollectum ſecundim Io & ſunt cadem exemplavr liceat reipu-
Deo comune: blica vim vi propulſare: & ve cum iuiuria eius alter non locu-
aun eis aer plereuu-iten z circa rſuapions , Lati.
aaui en g s E uaaira irirpei ua n tararaiiure p abeaiuu priuorun
po genere hocrt nemofiat loupletior cun aliena iacturarve j de eaaiet.
buma pro¬ indeb nam hoc.
dum et. h q’Gmium. à iure gentium hoe, vt quod quiſque ob tutelam.
taua de aon ainl ur oin a iure ciuili vt prarepta de vſurappv t mſt
ai raonit de vſiaeap in prine quid auten ſit vmmquodque iſtorun, ſubi-
urale, icét à cireſed alio modo ius naturale ibi accipitur, quam hocs.
nanai aqui-i q Quadnatura, id eſt Deus, & ſie nomiuatiui. a Vel die quod
uue pen ſit ablatiui caſus. J Item no ius naturale quatuorr modis
tunden ere diei primmô ler Moſdie de ur nart cem Sl z àecmdés
ia aurinait itinctus namavt bie, , Tertioiius gent iunmere inſ de r aiu.
d orig iur SSigulrum. 4 Quartd ius praorium seve mi
tAnmalia n cit imfitde iur amatur-in prine. J. Quintere j ud A pen m prine.
omniaex ali, & ſie accipitur prorims & ſic in idem recidit.
ſed ex ters l ’ Ommiun animaluufallit t ſecundum quoſda in vermibos,

an quedã din manla a airt.
tdn quadt qui non e auis ſed ex tera gignunturidem in eueulo& dicur,

is Venoin e hot de iure publieo eſted
ſit ſacrum: ve S aoli S publicum & hic ponitut inter!
priuata praceptailrem he due ſpecies, publicum & priuatum, in-
ter ſe differunt& nulla eſt alteraReſpa& hoc i, & illud conſiſtit
in tribus ſed de priuato deo tantûm dixit, quod conſiſtit in tri-
bus, quia de co plura erar dicturus. . Vel die quodhMe de reli-
gione tractat, ibi de ſacris ſeilicet domibus:vt ibi diximus. A¬
OITr o. Falitur clm dicit ius publicurm, ſinti & prium eſſe
tripartitumenam ius publicum non precipit religionem in Deû,
cûrm ea ſit naturaliter inſita; ſed de cerimonia, & cultu, arque
obeatione, & ritu religionis pracipit. CoT.
ſ Parentibus. Nor filium debere patri l obedire: ve in auh.
de ruptS ſi verô expect & co i.
t Et patria Pugnal pro patria,vt dixit Cato: vt hie.& Cde
aboli aaciter, ulma lpn.
Vroin ſeitie iuiine liaran db aliqu priutor

non illatam abeo, cui ſubditi ſumusvt j. de iniur lin-
iuriarum Sj. & J.de rei vindic.l qui reſtituere in prine. 2. Item
non illatam à priuato iuſté: vt jad le. AAul l ii. 3. S Sed
quid ſi à poreſtate, & iniuſté? Reſpon pati n debemus, ſecundum
Mar-vt J.de iniur d.iniuriarmm Sſi quis, ſed magiſtratum conue-
niet vel durante oficio ſi eſt de minoribus: vel eo finito ſi eſt de
maioribusevr j de inur lnec magiſtratiuu.
&de ludlpars literaru, & jqud metus cauſilai Saſed vim.
Item & brutis hoc permittitur: vt J ſi quad pau fe dili Sm
aietes non tamen dicuntur iniuriam facere, vel patirvt jſi qua-
dpu fe di l j in prine.
r TNam iure. ſcilicet forinon cœlie. Sed quid ſi ob tute-
lam terum ſuaru paReſpoud, iden, dummodô cum moderami-
ne : vt C. vnde vilj J vi & vi ar. lij-S, cum igiur.
TIIem quid ſi ob ſutelam alterius Reſp-affectionemr conſide-
rari: ve j. quod met cauſ Liſti quidem fin, & Camandat
ſeruus. Et facit adhoc quõd liceat vim vi repellere: ve ja
l. AquilL ſeientiamS qui cum aliter, & jde vi & vi amjS.
vim vi& jquod met.cauſl, ſed & partus S pen.
y Cognatione; quia omnes ab Adam proceſimus..
. ’a

!
i


t


!
1
!
i
i
1
i
ſ



P
1
3
1
1
t

i
c
n

1
t
i

1
e



..
 
Annotationen