DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0153
75 Digeſtorum Libe
a eaite que
out; non-
aunquam aon
ſicimas.
aT Poſſit, & eſt ratio quia nec condemnatus videtur
pon L2.S fin-cdn aihil nouari, &c.ve J-nibil nuari.
reJde
not non inſpicia quod eueuire poreſt-args d iuriſdamnudls
ams A’iten quid l ſerenpona pp laaiois eetende ſunr
finita, vr certum ſit iam ſententiam cxecurioni mandari eſp.
idem: vt SeodS ſi fun-
r ſecundus. Tit. ix. 176
aduerſus te reſtituitur. VIVIANES a:..¬
A TSS pui uun ſecilicer ſeruu, cius nomine dominus con-
uenitur noxaliter.
iT Eun, ſeiicet fideiuſſorem.
Tune. cüm promittitur.
Tune. cûm promittitur. J Idiciumid eſt ſen-
L Pſeions
anour de-
auone ap-
pelationis.
Sa.Agu.
dus in fin. SAbi, diuerſa
cauſa.
b Tempus cautionis.
quod eſt ante lit. con-
teſt vt de proc.. Pom-
poius S rati.
e TSpactandumvt ſcia-
tur, ſubaudi.
à j Cautimam. ſimpli-
cem, ſine fideiuſſore,
cum poſidebat immo-
bilia.
e obeſtvt cogaur ſa-
ſdarevt J t poſle.
l etiam ſi condemmatus.
5ſ ſecus ſi inſignis ca-
lamitas & inopinata ſu-
peueniat fideiuſſorb.
veS. eod. ſi ab arbitre.
j. de interrog. at. Ide
ate S-ex cauſa.
F Ne prodſt. E ei
ſariſdatio remittatur.
e Contarion Et not. hie quod
eaden eſt d- contrariorum eadem
aſpiua Ce eſt diſeipia; veS e¬
au e ſui vilalii-
ris, coguoſei. niiur. j in prne.
ur & aliud ſ Viiurato. JCA-
tauieſé. Qye u eurmeie
Iet urp de & eSn non poſes ſa
qul fe nur iidare iuraſt quod ta-
n oc ra li die ſiſteres iudiciortu
rEdef pu- autem non feciſti ali-
uuiiu, ſu qua iuſta ex cauſa: non
Pirrameto in videris peierare.
oani intelie Non videtur quia
pitur excepta lex ſibi remittit: vt &
audtoiun le alids, jade iur par Lau-
gis& ſuperi gere S & Cale non nu.
n fairiea emnsilſt rfauampre
auraa a tere p peieza Quidan
i Cus de iue- dicunt quod non: quia
ar. &r aſ ſemper dicunt, ineſſe?
hic... tacitam conditionem,
aipae ſaoeis oiſi iuſta tanſainterue-
n ndetur, eni neriet hie, & Codd
Iez iuſimandi tranſatte lf ex falſis.
temii, vbi conditionem dicõt
s undiomes ineſſe, ſ faiſa non ſunt
nrantius, & inſtrumenta, euius me-
ſigenus: tu tranſactio fir. 2. Tu
ve non alirer dic quod peiera: ſed
tamenum, remittitur f: alioquin
ae run ſaſis non dieitur peierareſ-
Ainramdit, aur ut hble dicit & pro hoe
anfeendi iu-jde adqpoſſl qued meo.
a uſi fue- Sſi furioſo. ACCVRS.
rie de cuiuſ-
modi aeits
conditionibus.
vde otdnds
panm in Topicis.
es aut-
tat, ſu pra-
j¬
AA
SIEX NOXALI
cauſa agatur, &c.
Ditum eſt qualiter
p libers ſatiſdatur iu-
5Pernmia,e itinſiſ: qune quaiter
riui re-
moentee prerui
vſqu
tem ad eum, qui controuerſiam fa-
cit, an releuet, dictum fuit in princi-
pio legis. BART.
6. 5 Si fundum, quem poſſi-
debam, à me petieris; deinde
cûm ſecundûm te eſſet iudica-
tum, appellauerim: an poſſeſ-
ſor eiuſdem fundi ſim? Et recte
dicetur poſſeſſoré me eſſe: quia
nihilominus poſſideo: nec ad
rem pertinet, quod euinci mihi
ea poſſeſſio poſſir ?.
Tempus cautionis praſtande in-
ſpicitur, ot quis poſſideat immobi-
la: non autem tempus pracedens,
vel ſequens. hd.
7. Poſſeſſor autem quis néc-
ne fuerit, tempus cautionisl
ſpectandum s eſt nam ſicut ei,
qui poſt cautionem d poſſeſſio-
nem vendidit, nihil obeſt t: ita
nec prodeſt ei, qui poſt cautio-
nem poſſidere cœpit.
In iuramento videtur excepta
auctoritas legis, vel ſuperioris, h. d.
xV. PAVLVS libro ſexte
ad Edictum.
Vi iuratd promiſit iudicio
QOi nonv ilerur e t peie
raſſe, ſi ex conceſſa çauſa hoc
deſeruerit.
SIEXNOXALICAVSA
agatur, quemadmodum
caueatur.
TITVLVS IX.
Eſt etiam hie titulus de cautions iu-
dicio ſiſti, qua domino ſeruum defenden-
te noxali iudicio ita interponitur, vt-
ſerum prondtat dominus iucio in
cadem cauſa ſiſti. CVIAE.
Primo ponit verba edicti. Secun-
dô incipit exponere aa. Secunda ibi,
un eadenid eertmn quis
multa duplicat. Primô ponit ſum-
marium vnum, quid ſit dictum in
tadem cauſa. Secundo illud ſumma-
rium doclarat per plura membra,
Tertio illa membra declarat. Secun-
da ibi, Si deſinat. Tertia ibi, Ita-
que. BART.
Iquis eum. CASVS. Sermus tuus damnum mlhi
dedit: vnde te noxali actione conuenio, debebis mihi
quidem promittere, ve ſemum ſiſtas in eadem cauſa
lum ſententia feratur. Et videtur ſiſtere quis in eadem
1. VLPIANVs libo ſeptimo,
ad Editum.
I quis eum
de quo noxalis
actio eſt, iudi-
cio ſiſti promi-
r ſitpratorait, In
eadem cauſa eum i exhibere,in qua
tune eſt donec iudiciuml accipia-
tur. 1. J In eadem cauſa ſiſtere
quid ſit, videamus. & puto ve-
rius enm videri in eadem cau-
ſa *, qui ad experiendum non
facit ius n actoris deterius. Si
deſinat ſeruus eſſe promiſſo-
ris e, vel actioP amiſſa ſit: non
videri in eadem cauſa ſtatum
Labeo ait: vel ſi qui pari loco
erat in lltigando, cœpit eſſe in
duriore, vel loco, vel perſona
mutata . Itaque ſi quisr ei, qui
in for promiſſoris conueniri
non poreſt, venditus f, aut po-
tentiori t datus ſit: magis eſſe
putar, vr non videatur in eadem
cauſa ſiſti. Sed & ſi noxæ dedi-
tus u ſit, Ofilius non putat in
eadem cauſa ſiſti: cûm noxx*
deditione ceteris noxalé actio-
nem perimi puterr.
11. PAVLVS ibbr ſexte
ad Edictum.
lEd alio iure vrimur. nam ex
lpræcedentibus cauſis non
liberatur noxa deditus:perinde
enim noxa caput ſequitur, ac ſi
vaniſſet.
Iſte . diuiditur in duas partes.
Primô loquitur, quando dominus
conuentus noxali erat preſens, &
ſeruus abſens. Secũdo loquiturecon-
tra quando ſeruus erat praſens, &
dominus abſens. Secunda ibi, Si
duas: quia primi ponit tria priui-
legia, qua babet dominus. Secunde
ponuntur dua cauſe, in quibus
amittuntur dicta priuilegia. Secun-
da ibi; Si verô falsd. Item ſecunda
pars principalis diuiditur in tres
partesquia primi ponitur de rome-
dio agentis, quod habet reſciſſa da-
mut. eauſfact liu nprine.
ſeruus. Item prima diuiditur in fis
tentia.
m Eum. ſcilicer do-
minum, qui promi-
fit.
n 4 Non facit ius, que
qualiter fianr?, decla-
rant ſequentia. Ac-
CVRSIVS..
OJ Promiſſorus. vt quia
pro derelicto habea-
iur vr differat à fe-
quentibus. 2. Vel dic,
manumiſſus. & ſie eſt
contrà infrà lpenult. in
fin. Solue vr ibi nor. in
princip.
pT Vol actin que datur
actori. Azo& eſt amiſ-
ſa forté in re noxali
quia ille non exhibuit:
& ſie actor, nec teſtes
eius poterunt eum e¬
gnoſcere, quem exhibi-
tun b coguouiſent.
Sed quomodo potuit
amitri actio, cim per
executorem fuerit fa-
cta conuentio? Reſpon.
n he & A E
die jde eo per quen
fuerit finii reſponſ-
q Mutata-id eſt, mu-
tatione perſonz mu-
tatur cauſa: ve hie. &
Inftitut. de heredinſtit.
S ſeruus autem. T Et
not-hunc alienantem d
tribus actionibus poſſe
conueri. Primô, ex
ſatiſdatione ad inter-
eſſe: ve bic. 2. Secun-
dh quia dolo deſit poſ-
ſidere, tenetur vtili ex
ea cauſa, ex qua prius
directa tenebatur: vt
infrà de regul. iur. lpa-
rem, & infrà de noxa.
l ſi plurium. S. final.
3. Tertiô tenetur actio-
ne in factum ex edicto
de alien. iu mutan cau.
facta. licét ea t libere-
tur ſe offerendo defen-
ſoni: vt j. de alienu.
mutan, cau, fact..
finali.
r Iaque ſi qui. ſer-
uus promiſſus iudicio
ſiſti. ACCVRS.
ſ Venditus. alicui,
qui non ſit de foro pro-
mittentis nam tunc fie-
ret conditio melior;
cum contra vendito-
rem, & contra em-
ptorem agere poſſir.
AcCVRS.
Potemtiri, quia porentioribus f pares, &c vt jde alien iud.
u q Sed & ſi deditus. ſeilicet alicui agenti noraliter.
r( Cum noxa, mala ratio eſt: & in hoë ſolo ſecundum quoſ-
cauſa, quando ius actoris dererius non facir: non alirer. tu il-
lum ſeuum ſimiliter alij, qui adueraus te noraliter agit, de-
diſit nunquid videris eum in eadem cauſa ſiſtere? Dxerunt
quidam quod non: ſed ſeeus eſt, quia bene ſiſtitur in eadem
cauſa Vel ſi ſerous tuns, qui dammum dedit, abſens fuit:
yel defendes ſerum: vel cauebis quod exhibebis eum, cum
habebis iſtum ſeruum, & hoc ſi dicas eum in tua poreſtate eſ-
ſe, fuſcipies iudicium ſine noxe deditione: quia teneris in ſo-
Iidum; ſed ſi ſeruus fuit praſens, & tu abſens: & cum non de-
fenderetur, iuſſu iudicis. accepi illum ſeruum: extincta fuit
nictio mea, cum ſeruus cœperit eſſe meus, ſi tu venias pe-
tens reſtiturionem, ad defenſionem audiris: ſed mihi atio
dam reprehenditur infrà l proxim non autem dicit ibi, an vi-
deatur ſiſti in eadem cauſa, vel non. Et dieunt tune diſtingui,
an s potentiori ſit datus pro noxat vt tme non videarur fſti
in eadem cauſa: vt hie. alids ſie. Sed melius eſt ve dicam cor-
rigi totum: ve videatur, ſcilicet in eadem cauſa ſiſtere, ſ h bo-
na fide dederit pro noxa. ſcilicet ex neceſſitate i, & cui ſe te-
neri ſeiebar: huie, autem, cui cauit, neſcicbat adhuc ſe tene-
i vr infià de a, ſi quis à multi. Quid autem ſi vtrique
ſe teneri ſebat? Reſpond prauenienti l ſeilicet ad ſententiam
debuit darealias in dolo verſatur: vr infià de pae Lquedam S.i
Auutem.
y Putet. & malévt jl proxim,
a sed
a eaite que
out; non-
aunquam aon
ſicimas.
aT Poſſit, & eſt ratio quia nec condemnatus videtur
pon L2.S fin-cdn aihil nouari, &c.ve J-nibil nuari.
reJde
not non inſpicia quod eueuire poreſt-args d iuriſdamnudls
ams A’iten quid l ſerenpona pp laaiois eetende ſunr
finita, vr certum ſit iam ſententiam cxecurioni mandari eſp.
idem: vt SeodS ſi fun-
r ſecundus. Tit. ix. 176
aduerſus te reſtituitur. VIVIANES a:..¬
A TSS pui uun ſecilicer ſeruu, cius nomine dominus con-
uenitur noxaliter.
iT Eun, ſeiicet fideiuſſorem.
Tune. cüm promittitur.
Tune. cûm promittitur. J Idiciumid eſt ſen-
L Pſeions
anour de-
auone ap-
pelationis.
Sa.Agu.
dus in fin. SAbi, diuerſa
cauſa.
b Tempus cautionis.
quod eſt ante lit. con-
teſt vt de proc.. Pom-
poius S rati.
e TSpactandumvt ſcia-
tur, ſubaudi.
à j Cautimam. ſimpli-
cem, ſine fideiuſſore,
cum poſidebat immo-
bilia.
e obeſtvt cogaur ſa-
ſdarevt J t poſle.
l etiam ſi condemmatus.
5ſ ſecus ſi inſignis ca-
lamitas & inopinata ſu-
peueniat fideiuſſorb.
veS. eod. ſi ab arbitre.
j. de interrog. at. Ide
ate S-ex cauſa.
F Ne prodſt. E ei
ſariſdatio remittatur.
e Contarion Et not. hie quod
eaden eſt d- contrariorum eadem
aſpiua Ce eſt diſeipia; veS e¬
au e ſui vilalii-
ris, coguoſei. niiur. j in prne.
ur & aliud ſ Viiurato. JCA-
tauieſé. Qye u eurmeie
Iet urp de & eSn non poſes ſa
qul fe nur iidare iuraſt quod ta-
n oc ra li die ſiſteres iudiciortu
rEdef pu- autem non feciſti ali-
uuiiu, ſu qua iuſta ex cauſa: non
Pirrameto in videris peierare.
oani intelie Non videtur quia
pitur excepta lex ſibi remittit: vt &
audtoiun le alids, jade iur par Lau-
gis& ſuperi gere S & Cale non nu.
n fairiea emnsilſt rfauampre
auraa a tere p peieza Quidan
i Cus de iue- dicunt quod non: quia
ar. &r aſ ſemper dicunt, ineſſe?
hic... tacitam conditionem,
aipae ſaoeis oiſi iuſta tanſainterue-
n ndetur, eni neriet hie, & Codd
Iez iuſimandi tranſatte lf ex falſis.
temii, vbi conditionem dicõt
s undiomes ineſſe, ſ faiſa non ſunt
nrantius, & inſtrumenta, euius me-
ſigenus: tu tranſactio fir. 2. Tu
ve non alirer dic quod peiera: ſed
tamenum, remittitur f: alioquin
ae run ſaſis non dieitur peierareſ-
Ainramdit, aur ut hble dicit & pro hoe
anfeendi iu-jde adqpoſſl qued meo.
a uſi fue- Sſi furioſo. ACCVRS.
rie de cuiuſ-
modi aeits
conditionibus.
vde otdnds
panm in Topicis.
es aut-
tat, ſu pra-
j¬
AA
SIEX NOXALI
cauſa agatur, &c.
Ditum eſt qualiter
p libers ſatiſdatur iu-
5Pernmia,e itinſiſ: qune quaiter
riui re-
moentee prerui
vſqu
tem ad eum, qui controuerſiam fa-
cit, an releuet, dictum fuit in princi-
pio legis. BART.
6. 5 Si fundum, quem poſſi-
debam, à me petieris; deinde
cûm ſecundûm te eſſet iudica-
tum, appellauerim: an poſſeſ-
ſor eiuſdem fundi ſim? Et recte
dicetur poſſeſſoré me eſſe: quia
nihilominus poſſideo: nec ad
rem pertinet, quod euinci mihi
ea poſſeſſio poſſir ?.
Tempus cautionis praſtande in-
ſpicitur, ot quis poſſideat immobi-
la: non autem tempus pracedens,
vel ſequens. hd.
7. Poſſeſſor autem quis néc-
ne fuerit, tempus cautionisl
ſpectandum s eſt nam ſicut ei,
qui poſt cautionem d poſſeſſio-
nem vendidit, nihil obeſt t: ita
nec prodeſt ei, qui poſt cautio-
nem poſſidere cœpit.
In iuramento videtur excepta
auctoritas legis, vel ſuperioris, h. d.
xV. PAVLVS libro ſexte
ad Edictum.
Vi iuratd promiſit iudicio
QOi nonv ilerur e t peie
raſſe, ſi ex conceſſa çauſa hoc
deſeruerit.
SIEXNOXALICAVSA
agatur, quemadmodum
caueatur.
TITVLVS IX.
Eſt etiam hie titulus de cautions iu-
dicio ſiſti, qua domino ſeruum defenden-
te noxali iudicio ita interponitur, vt-
ſerum prondtat dominus iucio in
cadem cauſa ſiſti. CVIAE.
Primo ponit verba edicti. Secun-
dô incipit exponere aa. Secunda ibi,
un eadenid eertmn quis
multa duplicat. Primô ponit ſum-
marium vnum, quid ſit dictum in
tadem cauſa. Secundo illud ſumma-
rium doclarat per plura membra,
Tertio illa membra declarat. Secun-
da ibi, Si deſinat. Tertia ibi, Ita-
que. BART.
Iquis eum. CASVS. Sermus tuus damnum mlhi
dedit: vnde te noxali actione conuenio, debebis mihi
quidem promittere, ve ſemum ſiſtas in eadem cauſa
lum ſententia feratur. Et videtur ſiſtere quis in eadem
1. VLPIANVs libo ſeptimo,
ad Editum.
I quis eum
de quo noxalis
actio eſt, iudi-
cio ſiſti promi-
r ſitpratorait, In
eadem cauſa eum i exhibere,in qua
tune eſt donec iudiciuml accipia-
tur. 1. J In eadem cauſa ſiſtere
quid ſit, videamus. & puto ve-
rius enm videri in eadem cau-
ſa *, qui ad experiendum non
facit ius n actoris deterius. Si
deſinat ſeruus eſſe promiſſo-
ris e, vel actioP amiſſa ſit: non
videri in eadem cauſa ſtatum
Labeo ait: vel ſi qui pari loco
erat in lltigando, cœpit eſſe in
duriore, vel loco, vel perſona
mutata . Itaque ſi quisr ei, qui
in for promiſſoris conueniri
non poreſt, venditus f, aut po-
tentiori t datus ſit: magis eſſe
putar, vr non videatur in eadem
cauſa ſiſti. Sed & ſi noxæ dedi-
tus u ſit, Ofilius non putat in
eadem cauſa ſiſti: cûm noxx*
deditione ceteris noxalé actio-
nem perimi puterr.
11. PAVLVS ibbr ſexte
ad Edictum.
lEd alio iure vrimur. nam ex
lpræcedentibus cauſis non
liberatur noxa deditus:perinde
enim noxa caput ſequitur, ac ſi
vaniſſet.
Iſte . diuiditur in duas partes.
Primô loquitur, quando dominus
conuentus noxali erat preſens, &
ſeruus abſens. Secũdo loquiturecon-
tra quando ſeruus erat praſens, &
dominus abſens. Secunda ibi, Si
duas: quia primi ponit tria priui-
legia, qua babet dominus. Secunde
ponuntur dua cauſe, in quibus
amittuntur dicta priuilegia. Secun-
da ibi; Si verô falsd. Item ſecunda
pars principalis diuiditur in tres
partesquia primi ponitur de rome-
dio agentis, quod habet reſciſſa da-
mut. eauſfact liu nprine.
ſeruus. Item prima diuiditur in fis
tentia.
m Eum. ſcilicer do-
minum, qui promi-
fit.
n 4 Non facit ius, que
qualiter fianr?, decla-
rant ſequentia. Ac-
CVRSIVS..
OJ Promiſſorus. vt quia
pro derelicto habea-
iur vr differat à fe-
quentibus. 2. Vel dic,
manumiſſus. & ſie eſt
contrà infrà lpenult. in
fin. Solue vr ibi nor. in
princip.
pT Vol actin que datur
actori. Azo& eſt amiſ-
ſa forté in re noxali
quia ille non exhibuit:
& ſie actor, nec teſtes
eius poterunt eum e¬
gnoſcere, quem exhibi-
tun b coguouiſent.
Sed quomodo potuit
amitri actio, cim per
executorem fuerit fa-
cta conuentio? Reſpon.
n he & A E
die jde eo per quen
fuerit finii reſponſ-
q Mutata-id eſt, mu-
tatione perſonz mu-
tatur cauſa: ve hie. &
Inftitut. de heredinſtit.
S ſeruus autem. T Et
not-hunc alienantem d
tribus actionibus poſſe
conueri. Primô, ex
ſatiſdatione ad inter-
eſſe: ve bic. 2. Secun-
dh quia dolo deſit poſ-
ſidere, tenetur vtili ex
ea cauſa, ex qua prius
directa tenebatur: vt
infrà de regul. iur. lpa-
rem, & infrà de noxa.
l ſi plurium. S. final.
3. Tertiô tenetur actio-
ne in factum ex edicto
de alien. iu mutan cau.
facta. licét ea t libere-
tur ſe offerendo defen-
ſoni: vt j. de alienu.
mutan, cau, fact..
finali.
r Iaque ſi qui. ſer-
uus promiſſus iudicio
ſiſti. ACCVRS.
ſ Venditus. alicui,
qui non ſit de foro pro-
mittentis nam tunc fie-
ret conditio melior;
cum contra vendito-
rem, & contra em-
ptorem agere poſſir.
AcCVRS.
Potemtiri, quia porentioribus f pares, &c vt jde alien iud.
u q Sed & ſi deditus. ſeilicet alicui agenti noraliter.
r( Cum noxa, mala ratio eſt: & in hoë ſolo ſecundum quoſ-
cauſa, quando ius actoris dererius non facir: non alirer. tu il-
lum ſeuum ſimiliter alij, qui adueraus te noraliter agit, de-
diſit nunquid videris eum in eadem cauſa ſiſtere? Dxerunt
quidam quod non: ſed ſeeus eſt, quia bene ſiſtitur in eadem
cauſa Vel ſi ſerous tuns, qui dammum dedit, abſens fuit:
yel defendes ſerum: vel cauebis quod exhibebis eum, cum
habebis iſtum ſeruum, & hoc ſi dicas eum in tua poreſtate eſ-
ſe, fuſcipies iudicium ſine noxe deditione: quia teneris in ſo-
Iidum; ſed ſi ſeruus fuit praſens, & tu abſens: & cum non de-
fenderetur, iuſſu iudicis. accepi illum ſeruum: extincta fuit
nictio mea, cum ſeruus cœperit eſſe meus, ſi tu venias pe-
tens reſtiturionem, ad defenſionem audiris: ſed mihi atio
dam reprehenditur infrà l proxim non autem dicit ibi, an vi-
deatur ſiſti in eadem cauſa, vel non. Et dieunt tune diſtingui,
an s potentiori ſit datus pro noxat vt tme non videarur fſti
in eadem cauſa: vt hie. alids ſie. Sed melius eſt ve dicam cor-
rigi totum: ve videatur, ſcilicet in eadem cauſa ſiſtere, ſ h bo-
na fide dederit pro noxa. ſcilicet ex neceſſitate i, & cui ſe te-
neri ſeiebar: huie, autem, cui cauit, neſcicbat adhuc ſe tene-
i vr infià de a, ſi quis à multi. Quid autem ſi vtrique
ſe teneri ſebat? Reſpond prauenienti l ſeilicet ad ſententiam
debuit darealias in dolo verſatur: vr infià de pae Lquedam S.i
Auutem.
y Putet. & malévt jl proxim,
a sed