425

De calumniatoribus.

tionem abundat. iie CJe-toa.ttsiJ.sin. §.sin. alias enim innueret,
quod aliquando vtraque non haberet eundem erTcitum, quod
esiet faisum. Vel dic quod nen abundat: vt iizz.%saperuaette.esi
maximh,&c.id est ilia maxim3,St potissiraa ratione: quia wmj
^Adaerbium actio&.c&. sic aduerbium a, ffMJMme.coiiuertiturin nomen.
ojo nomine XGnorante. JCasvs.
j>asitiim. J^Soror mea contraxit
matrimonium cum Ti-
tio,&dotemdedir:&
stipulacus sum docem
ibroris mea: mihi red-
di. si soiormeavelit,vt
iibi astio cedatur, vt
liberecur: po-

IGnorante* tjuoque sororcssi
frater.negotium eius gerens,
, . & „. , p. . mircaummarm
docem a viro stipularus b tuuxt- „ui!am aSionem

426

k s S^uandoquidem. pro qnia. Aocyrj.
I *\ Liberarer. cumramenhocstatuetis inanimo,sccundumlR.
B.& Io. Tu dk per exceptionem.Sc scacim,cum hereditario no-
i. Stcodemmodo intellisicut s.eod.t.qi

NV

dicio negotiorum gestorum,vt
virum liberer c, iure couenitur.
JVegotium non meo nominege-
hoc consequiper stuntin snbsidium, re perempta,vel
e .a • Vivia- przsertpta, pojsnm habereratum,vt
mihi b&c aliio toncedatur. Baki.

--//«£

xlix. AIk 1 c aN vs UbrooSaao
Quisticnum.
SI rem,quam seruus venditus
subripuiiicraineveridiiore,
em^tor vendiderit ^, eaquein
rctum natura este desierit: de
pretio c negotiorum gestorum
ailio mihi * danda est : vt dari
deberet,iinegoriu ,quod tuum
esse existimares , cum esset
meura &,gessiiies : iicut ex con-
rrario h in me tibi datetur, si
cum hereditatem , qua; ad :
perciner,tuamputares, restuas
proprias legatas soluistes
quandoqnidem k ea soluuone
liberarer'.

"Hicest
lus 1. libi.60.

a sj .JgBMWMMion tan-
tum sciente. Azo.
b 1~ StipttlatusScilicet
nomino sororis.
c % Vt virum liberet.
quia rcmittere ei vulr.
idem si velit sibi ccdi
actioiicm: vc J.mand.l.
idemqj. §.si cui. & idem
ii alio quocunque mo-
do mutaret obligatio-
nem : vt J. dejur. dot.l,
muiier.$.sin.
SJ>«w.]Casvs. Vcn-
didi cibi seruum
irteum,cjui seruus se-
cuin porcauit rcm mea;
rem issani alij veudidi-
sti: postea res iila pe-
riit: agam aduersus te
ncg.gdt.a£t. ad prctiu,
quod ck re mca pecce-
pisti. Sed pone : crede-
bam me heredem in te-
stamenco:cu eras insti-
. rutusivndclegatain te-
stameto tcliica de rtieo
solui: habeo concra cc
act. neg. gcst. quiaper
solutione es liberacus.
& sic ponit duos casus,
scciidum Io.Sed Azodicit,quodhxcIexponebattrescasus.Pri-
mus est:quando tes pcciit.Sccundus est:quando resest vsucapta.
Tertius : quando alius soiuic Icgaca. Sed secundum posirionem
Azo.qui dicic rcm furriuam vsucapi, ob.J.^e vsuca.l.sequitttr.§.
%uod autem. sed secundiim posicionem Io. in vcrb.air.vbi dicit,
quod tes futciua non potest vsucapi:sed ipse dicit quodnon erat
sur[iua:scd aliter apud ipsum cmpcoie erat,vel suic. Vivian.
d ^" Vendiderit. suo nomine, & pucans eam esse pcculiarem : &
ideo suamiquia sccuus fuecat vendicus iibi cum pecul
ponc casum duobus modis. Primo.*vc iinc
spousa in Icge ista.Secundo:quod sim tria,
nendolitcram.
c ^ Depretio. rci 1 seruo subtepta;:&ab emptore vcadita;.
f ^" M/'i(.ratumhabentiinsublidium,reperempta;nonaIiter,
secundumBvL.vrdiximus s.eoiLi:sipi^ilS.$.sidsie£o.mScsiia
ratio neceslaria.qua; adcst : quia ilte emptor habet pretium eius
rei vcnditx cy causa lucraiiua: yt "j.si cert.set.l.si eumseruum.Sc
quod seqiiiiur,ss i/ir/.&c.incipit secundum casucn.
g s Citm esset mcum.ciedebas crgo tuum,quod etat meum jpso
gcstu: vtquiaciedicoti meo soluebas : vc itacim ponit exem-
plum: iicutecontrarioj&c.secuiidumloan. Aliter enimsi esser
meiim negotium.vel b ratihabit ione,veI ipsa rcjvel cura,5t sol-
licicudine, & tufecisti tuo uomine,nonda[uraistioivr diirimus,
(ncw\&am'Bii..yd.eod.Lsi jiupiSi.^.quid ergo inquit Pedita.dsbi-
rur ergo hoc casu concraria: sed & dati potest dirccta e-ropter
uon c-cadam caucioncma IcgataciisivtJ.-jrf/cs.Fa/i-./.iiD/o. Sed
tu dicas secundura Azo.quod sunt trcs casus.Primus,(i vendidi-
itiremmeamj&eadeiiitelse inietum natuta , vsque illuc.sCj
dari, &C- Secundus, quando eil pra:scnpca, vel vsucapta : quod
nfctipiio- pco c eodeme(t,ac linacuraliccrdesiilscc,vsqueilluc,^K??ccn-
■iiiccuc its irarie,8ic. & C.de rebui alien.nonaiten.t.]. & vtroquc prasdicto-
delmcie. f|]m cas„um es^ meum ncgotium racihabitionc,& dabicuc roihi
domino aclio.Tcrcius quando cst meum ipso ge(lu,& datur con-
tra me. A c c v r 1.
h s S/Vwt^wJjtMw.exemplisicaciuc.sccundiimlo.sedsimili-
tudinarie,sccundum Aio.
i s So/«i(/fi.scilicctnominehereditaiio,secus(isuo,&iicnon:
ob. "j.commHni dittid. l.in hociudicittm. Sc de hoc plenc diximus
"i.eo.l.sipttpitti.$.item qmritnr.m distinstione, qua; dicit dc qna-
tuor modis,quibus cst alienumnegotium,
ff.Vetys.

wtliter.§.si.Ycl ibi nomine tertijjhic 1
pstuktrunt in iureperse ,-velper alks,
qmddesiderabant,mox iniqtti,0- mali-
tiosi calumniatores apfarent.vel* dum
deprehendun-
incepto , iiei

ci dcbit



DE CALVMNIA-

tur, vei dum desisiunt

dttm arguttntur accepijse pecuniam,aut 3uan<*i

Vittttm esisttprxdt; . CalumM*
negottjs gesict nosins ab s?«jes Vat«.
- bona side : r.

DE CALVMNIATO-
RISVS f «.
TITVLVS VI.*
Tlerique vbi in itu vocarunt ali-
tjUem,vbi siipulati sunt in iaresisii.vb.

•. Azo.Et
iodo duo te-
c statim dices expo-

wiP&,c^
solicituJiue

depeBi esicjVt percaiumniamraperer.t-i
aliquem in ius:borainU scilicet tantitm
vexandt causa-.quod poslremum hoc ti-
tttlo vindicatur, acpr&tcrea qtti,vtsit,
calumniam intentat, $> comminatttr
sorte meticuloso homint , -w tisi ab ea
calumnia cogatur pecunia redimere.
Calumniator-f tgiturinkoctit.eji, aui
sciens,pritdensqtpetfraudemtitem,aut-i
controuersiasacitalteriiVtvexeteum,
vel vt ei aliquid extorqueat, & de ca-
iumniatoribtts,id esi de hU quipecuniS,
vt negotittmsacerent,attt nonsacerent,
accepijse dicentur.l.yza.C v 1 a C.
Primo ponit mentem eiiUi. Se-
cundb incipk exponere. Secunia
ibi->\xoc autem. Bart.
1. Vlpianvs iibro dectmo
adEdiilum.



'jCalumiuater

lasionem.^pper
caiumniam,attdi.Et nt-
ta, quod in duobtu a ca- •> Calumniitor
sibus tanthm • loquitur Pro.e.°^ui P«-
uc ,uutM.siiu,«,«-- ™Vo"s
do accepit pecuniam.vtj calumniam si.
saceret quU negotium ceret, vel noa
per calumniam:& qua- saceie
da vt nonsaceretwx. in-
sracodem. l.i.inpiiu- '
cipio.
* Est ex hoc edisto
actio in quadtuplum
annale. Vide cap. ia.
de prttfiriptionibw. C v-

-]Ca-
In duo-
sibus lo-


Neum»,qui,vt ^
X calumnis y cau- volcbas
negotii


vei c

calumniose , tPtohisvtr^
dcdi, ne ageies : datuc bis , tJ*™ia*
aflio in factum ex hoc "*** "'s;"™
quadruplum, scripscruntic*-
ad (implum. inmniadtuiisi.
eius & habec iocumcamin resse-Nam/ie

fa-
ceret a vel non
faceret ", pecu-
niam accepisse dicetui, inira post aaasi ad ilmplt
anncim in quadruplura ° eiu.r -
pecunise , quam accepiiTe dice- "[-■■■
tur: post annum P simpli in fa- mms:bus ?uC,s--[cem niosum , ^i
r, ' „. ■ „l cntiocus huic acliom (iji,•:-,'-.,
Ctum aftlO competlt *. in faaum iiuc accepit /*■&»*» ■*
quis ante acceptum iu- £'"''"" *'*«»
dicium.siue postea:8c locum habcct quxdani consticutioncs, de ""'!*"'*
quibusin literasacic mencionem: qua; dicunt, quod ii aliquis
darcc pecuniam aduocaco aducrsarij , vel iudici, vt fcrrct sen-
tentiam proeo,vel vtmalefaciacicausam dominusperdjt.uam
iudex,&procucator etiam tcncntur hocedisto :& aducrsarius,
quidac, pcrdit causam. sed si aljquis pecuniaaccepta transcge-
rit, non erit iocus huic ediclo. nam hoc casu non tenetur dans,
nec accipiens : & valet transastio. & hoc intclliount quidam,
quando aduersarius cum procuratore aduersatij rrauscgit: pu-
ta quando calumniose dominus incepic agere , vcl accusare:
procutator vcio eius bona fide piosequiiui. [iecvnum.]
Qualicer quis vidcacur pccuniam accepiise , dicicur hlc,
legibus sequcntibus vsque ad %.itlud. [illvd. ] Dcdi
> pecuniam, vt Seio faceret ncgotium, id est vt Seium pet
nniam accusarec: dicitur hic,qu6dcgo non repecam:Seius
autem, qui accusari debebac, repetere postit. Si vero.Titio pe-
euuiam dedisti, vt mc pcr calumniam accusatet. &'ego aiiam
pccuniam dedero Titio prardicto , vc me non accularcc: duas , , . - ,
habco astiones infaaom, inquadruplum : vnamex donacio- „j, n'on"«ut
aliam ex donationc rua.boc dicit vsque ad X.httc atTto. ;n parentes, Be

F = t7,

IS,&

n ♦)" Inexm.m(i ^ sic pares,velpatronus,vel similis:vtwjs«^e iimiles :
>bfequifs.l.parens.Puco tameneos hoccasu teneriaAionein fa- ■Syaj?'-**'
aumgcnerali:cjua;c datur insubsidiumiqua: in multis arciculis .AaicTinVa-
admiccicur: vr infiadeprtscript.verb. l.quctiens,& Ced.dtsacr. aum gCneraI
sanft.cccies.l.sdncimui. ne lucrentur huiusmodi perionse inique: iis subiidwria
insra. de doio.l.non debet.insiu. & l.sequent. & Cod.de dolo.l.si wultis iuris
superfiite.cyc.de iur.dot.l.j. s Sedand mhoccasu hsecsubsi- ""™'« ad"
diariadaturinquadruplumJpotcst diciquodsic:vt j. desnrtj.si ^'j\Qh'in sa-
quU s*OT.$.j.licet marito in vxorem pccnalis non dctut:vt Cod. aum sublidia"
n % Nonsateret. ciim faceie vellet. »s Sed an c qui dedit.vt sa- datur ln l"»'
ceret,teneatut(imilipccna?Rcfpond.tenetuc:vta)^.C.rfe epifcop. d"?iUn1' Mi
& cler.l.si qttenquam.insi,& C.de patna iud.auth.nouo iure. &J. ]umnja tene-
<ad.l,$.siJ & constitutio. ">tur,quipecu-
i \ Inquadruplum.Aatotavnfapa:nz,vr.\Bon,ilicvt].eoJ.M niam dedic, vt
,eredcm.§.sin. si«« caJunia.
p s Annum. vriJem s : vt J.ecd.l.annus. {,>1nl"lnua
q s Competit. ei,qui dedic, vcnon ficrecr&ci.ob cuiusmalum Vcilcm nio-
'Cl bonum fuit datum:vt J.eo,t.&generatiter.s.iSud. & l.siqttic uenda.

3

ab