DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0341
551 Digeſtorum Liber quartus. Tit vj.
nSErequentatur eſt tamen in vſuvt hie ſubieit, uiuſmadi, &c.
miles, 3 a eendim quoſda, .... C.--a
a Vmeulu, praleess vel abſens: & iden in duabus ſequentib.
bq Poteſtatnm vt inà eodl ait pretor s demde.
a on iceret quia a forté erat couſul, vel pratort ià eud.
iuit
ilu, py
non;
uores
d Aelatus eſſet boc
verbum non exponitut
ab VIpiano in touo tit.
ſed dic, conueni te, cam
t dies tauum ſupereſ-
ſent, & iudex dedit tibi
dilationem xv. dieuu:
nam hoc tempore actio
non perpetuatur: vt S.
ee, per quemfat eſt.
bala. ijreſpp. sed boc non
mmn ’ar placerquia hoe exee-
ale in atribuitur infe-
r gie riori proxima clauſule
rt J od. l. ſed & ſi per
pratre m ait prator.
verſhoe quo. Dic ergo.
quod hie fuit quecela
prtori propoſita: non
t Genodis autem alteri parti de-
diufua nonriatumat hoc n6
t be he cl’ut fuit magiſtratus in do-
fiiſi qua mi lo, vt pon redderer ius.
a da e proboe jeudl ſeaé
aa vaxs tr ſipuirpraoen jLreſfpoſe
tune enim habez lo-
eum ſequens claufula.
ACCVRS.
e ipſius, qui amiſit.
e Sure pa Et dicirur ſare per
ainrun magiſtratum; ſiue Ha-
ndu ditne giſtratus ius non dii
lolo, vel ſiue dolo: ſiue
non fuit cius copia:ve
Jan. lſed& ſiprar-
r, S-ait pratu- uu ſe-
meibus 5. Accvns.
pe n., s mmon bo-
Reſtitions die quadriennium de vr
vie tempus &l vemp- i imureſt.
quadrienni, Ifin-innfi actio e tamen
Adionis de de dolo biennium ſunm
olo reſtitutio
Adbn reſtirmis retinet Loit d& det
u.
ur.
a ee.
5 Reſiiixg Rotituam. nonf
danſua gene- ve ante reſtiutionem
ri an abeit ſed per reſtiturionem
aiamaua mre lailere ua tn er mu
ope ipfius in minore: ves, tit jd.
reſtimtiopis. quod ſi mar Sin. Aij
contrà: dicunt cuim
2 etiam hanc reſtiturio-
nem iure actionis dari
in integrm reſtituen-
dis. Accvis.
h uodeies Clicebitr
quod eſt infr & intel-
Lria aen- ligas ſemper litere e.
euur uz n niſ prohibeaur aliqua
probibita.
i couu lſta & ſi per pratorem .
vu e vncvuiss essrr, pE-
CVMVE AGENDI POTESTATEN
NON FACERET, AVT CVM EVM
INVITVM IN IVS VOCARI NON
LICERET S NEQVE DEFENDE-
RETVR ! CVMVE MAGSTRA-
TVS DE EA RE APPELLATVS
ESSET, SIVE CVI PRO MAGI-
STRATV *SINE DOLO pSIVS
AC110 EXEMPTA ESSE DICE-
TVR EARVM RERvVM AcTIO-
NEM INTRA ANNVM J, Q0
PRIMVM DE EA RE EXPERIVN-
DI POTESTAS ET, DABO.
ITE TSS QVA ALIA MIEI
IVSTA J CAVSA ESSE VIDE-
BITVR, IN INTEGRVM RESTI-
TVAM B: QVOD EIVS P PER
LEGES, PLEBISCITA, SENATVS-
COssVLTA, EDICTA l, DEGRE-
TA PRINCIPVM LGzIT.
Iuriſconſultus tractat hic de vl-
tima parte edictiBART.
11. CALLISTRATES ibro ſeunde
Editi monitor.
Oc edictum *, quod ad
cos pertinet, qui eislr
continentur, mins in vſu fre-
quentatur d. Huiuſmodi enim
perſonis extra ordinem? ius
dicitur ex ſenaruſconſultis, &
principalibus conſtitutionib.
Hoc autem capite t adiu-
uantur in primis hi, qui metus
cauſa abfuiſſent: ſcilicet ſi non
ſuperuacuo timore dererriti ab-
fuiſſent.
I2L VLPIANS libro duodeçime
ad Edictun.
Etus autem cauſa abeſ-
ſe videtur, qui iuſto ti-
more mortis, vel cruclatus
corporis conterritus abeſt. &
iſtarum partium iuris:ve Jaod.Lmeenon Squod eius.
icta, ſeilicet prtorum.
Honse s s vx ua lex rast levlima parieula?
cedi
tpratoris: dicens quod ila pars in vſu non eſt-quo-
niam alix ſpeciales elauſula frequentius locum babent:occurrir
camen quandoque quod ei lous eſt Tuoc avrut canr2.J
Nonc incipit Vlpianus exponere vorba pratoris; & dicit quod
qui metu abfuerint, adiuuantur: & oporter quod iuſtus fuerit
2 metus: & hoe exquiret iudez. Item reſtituentur, qui abfuerint
aauſrerpuplſſre doio g quiteraeipiendus ſis velaeeipiur
dolus malus, exponiteſed qui operam
tItafſe equ¬ uitur. VIAN.
ledit, pe abeſſet, non reſti-
Lnene reſ q Hée adium. id eſt he verba poſita in fine, qud eiuu per
maionis, uon ges h, &e. ſecmdm quoſdam. Tu dic id eſt bec vltima pars
committiur
aditi , iia
udtd vtiuſta Lur.
fit cauſ, néc paea dicturus pl
ne, ex legibus Sin.
mquirat.
Generales
mla rare
a er
lege
pe.
CCVRS.
dieti grneralis, in ſi qua ce & quod dieit iofra qui eis ton-
tinentr, id eſt generalibus verbis. & exponi primô ea verba
euis aren dieit jeriſ&.
rſi paar prateram.
I Qui ei-cilicet vebis generaliter prolatis, ſi qua, &c alias eo.
uins- quanm ceterz ſuperinres ſpetiales cauſe nam cbnm
ſemper i ſpeclali lege ſubucnitur, tard generalis clauſula eſt in
Eeai. i eluſiua.
ſpecialiter. ACGVRS.
hoct ex affectu eins intelle-
gitur: ſed non ſufficit quoli-
bet x tertore abductum * ti-
muiſſe; ſed huius rei diſquiſi-
tio iudicis eſt,
IV. CALLISTRATTS libro ſecunde
Edti monitorij,
Tem hi r, qui reipublice
cauſa ſine dolo malo abfuiſ-
ſent. Dolum malun eô perti-
nere accepi, vt qui reuerti poſ-
ſer*, neque reuerteretur, in
eo, quod per id tempus aduer-
sus eum factum eſt, non adin-
uetur: veluti ſi alterius gran-
dis commodi captandi gratia
id egerit, vt reipublicz cauſa
abeſſer t, reuocatur ab iſto pri-
uilegio.
V. VLPIANs bbo bbrduodeci
ad Editum.
Et qui dara opern, & ſine
lucro hoc affectauerit: vel
qui maturiùs profectus eſt:
vel litis *e gratia cœpit reipu-
blicæ cauſa abeſſe. Sed hac ad-
iectio doli mali, ad reipublica
cauſa abſentes refertur: non
etiam ad eum, qui metus cau-
ſa: quoniam nullus metus eſt,
ſi dolus d intercedit. 1. J Sed
qui Roma reipublice cauſa
operam dant, reipublicæ cauſa
non abſunt;
V1. PAVLS llbro duodecime
ad Edictum.
VTſnt magiſtratus.
VI1. VLPIANVS llbro duodecime
ad Editum.
Mlires plane, qui Romaa
militant f, pro reipubli-
cas cauſa abſentibus habentur.
do ſe reipubliez.
e Vel ſtis, ſeilicet euitanda.
d j Dolus. ſeilicet eius qui ſe metum paſſum dicit.
Teae megiſtrt Adſeſores h autem rruinncaa ſux Adſemores
dicuntur abeſſe reipubleanſaetrt j eddlſi eui. in prine.
e
Labeſſe.
ju ſunt contrà.
alio. 4 Sed quare miles ! at
non adfeſſorvv de aeeſs
gnatis ſtipendia labent.
552
o Parſoni, vilibus: quibus per hoc edictum non ſubuénitur
p Extra ordine id eſt extra ſpeciales claufulas.
q Citutinibu. ve legatis mumicipiorm: vt dddlga-
ti. & ſi per pra-
torem finn ſſ.
r5 c aute apite.
id eſt, hoe edicto, & per
ordinem incipit epos adum
nere ſingula.
IT EuJ mſte.
quantum a Luftus metns
a ſe: iniuſto tamen cſideraurna
quantum ad iuferen. Lione eiur, cui
tem Vel die iuſto b, id l lutumpr
eſt ſufficienti. ſcienei
t Ethoc. ſeilicet an
fucrit iuſtus.
uSEx affecu. aliàs ex
effectue, id eſt ex eo,
quod ſecutun eſt pro? feu, & afſe-
pter talem merum, u cognoſti-
Alis d’aaeetu, id’eſt, TEr eſteee
quia affectauit: vr ar di oteee
S quod met cau lſi mu¬ aliquid.
ler j reſp Vel dic ab af-
e Metus exeſ-
ficio, afficis. ACCVRS.
x Quolibet vrõ quod
met cauſ. Lmetum acei-
piendum. 5 Et nota hie
argumentum, quod mi-
nz ſufficientes faciut e Me ſſfi-
iuſtum metum: ve hie, cientes fiir
8Cdruſu utd hers ufrs atanr
oſiteu, ô s& uod mertus quinſeu dei-
cauſlaetat jj de ex¬ nitio relinqui-
tmorderim. lpen.S ple- tur iudieis ar-
rque quod facit in cau- biriu de que
ſis commiſſis à domino iis ur ſernt
pa t quia taia fuume ala raa a,
ideol venitur ad locum cueinum. c.
tut. ADDITIO. Cum de tranſa.
goſidiete, quod mine , aie ou ii
faciunt iuſtum mauier. ¬
intelige quando mina c errt ou-
ſunt illate à perſona renus, ditis
veriten, ionemauas
vt à quodam tyranno: ſ Citandara&
t a uſus a leul, us e tes
nius s quiAſii, bippreſt ire aArre
emimquibuus ox cauſis in aanJT- Tr-
poſeat, vel ab ali hor le. faauut.
mine peſtilentioſo: ve extrà dereſcrie.
lj. CA quis imper-malé
ix. ita debet inteligi,
C.de ijs, qua vi metſve
cau lmetu, ſecundûn
BARThie.
y TTTembi, ſeilicet
reſtituuntur ex
hoe edicto. ACCVRS.
J Reuerti poſſer. t
his, & jaod lſi eut5.
tamdiu. & l. &
C. de reſtitamA l- gnomane. Et ſie not que oo onſequi pri Priuilegie
uilegium ex ouere, quod libenter ſubitimô perdit: vt Jade res priuaur, qui
milit lnon omnes S qui eaptus. & Iaſtit. d. exeuſut satopus priuile-
Argum, contrà C.de exeuſt t voluntarie.
a Abeſſer. id eſt abſens ſtaret. Accvns.
b Tquauturris quan apedire vlro oſten-
gio cõtarium
Iponte ſubir.
an abfint rei-
publier cabſi-
Es lites plane, qui Roma militant. vt ſont prafecti vi-
lglun ſe oudiun quoſan, iden tamn n quoiber
n r eN quare miles ! abſens eſle fngitur, vr bie, & non? Apſennee
magiſtratus: v EApncim. Reſpondetur, quia oſcium militia reipblie-
remotn: im contrariun eſt cauſis, & legous: vnde ſupereſſe caſ-
non poſſunt milites alis negorisnt Cod loœat lmtites.
Ae magiſtrarns poreſt, cum ad cauſas principalirer fit prapoſi-
tus. 2 Praterea magiſtratus habet ſalariun de publico: licét
in. & ideo fui commodi cauſa facere
iderurmilites autem aliterepurà de pliquibus prœdis ſibi aſ¬¬
cur fin-
gaur mileat
non magifra-
te.
Iſn.
Lgati.
nSErequentatur eſt tamen in vſuvt hie ſubieit, uiuſmadi, &c.
miles, 3 a eendim quoſda, .... C.--a
a Vmeulu, praleess vel abſens: & iden in duabus ſequentib.
bq Poteſtatnm vt inà eodl ait pretor s demde.
a on iceret quia a forté erat couſul, vel pratort ià eud.
iuit
ilu, py
non;
uores
d Aelatus eſſet boc
verbum non exponitut
ab VIpiano in touo tit.
ſed dic, conueni te, cam
t dies tauum ſupereſ-
ſent, & iudex dedit tibi
dilationem xv. dieuu:
nam hoc tempore actio
non perpetuatur: vt S.
ee, per quemfat eſt.
bala. ijreſpp. sed boc non
mmn ’ar placerquia hoe exee-
ale in atribuitur infe-
r gie riori proxima clauſule
rt J od. l. ſed & ſi per
pratre m ait prator.
verſhoe quo. Dic ergo.
quod hie fuit quecela
prtori propoſita: non
t Genodis autem alteri parti de-
diufua nonriatumat hoc n6
t be he cl’ut fuit magiſtratus in do-
fiiſi qua mi lo, vt pon redderer ius.
a da e proboe jeudl ſeaé
aa vaxs tr ſipuirpraoen jLreſfpoſe
tune enim habez lo-
eum ſequens claufula.
ACCVRS.
e ipſius, qui amiſit.
e Sure pa Et dicirur ſare per
ainrun magiſtratum; ſiue Ha-
ndu ditne giſtratus ius non dii
lolo, vel ſiue dolo: ſiue
non fuit cius copia:ve
Jan. lſed& ſiprar-
r, S-ait pratu- uu ſe-
meibus 5. Accvns.
pe n., s mmon bo-
Reſtitions die quadriennium de vr
vie tempus &l vemp- i imureſt.
quadrienni, Ifin-innfi actio e tamen
Adionis de de dolo biennium ſunm
olo reſtitutio
Adbn reſtirmis retinet Loit d& det
u.
ur.
a ee.
5 Reſiiixg Rotituam. nonf
danſua gene- ve ante reſtiutionem
ri an abeit ſed per reſtiturionem
aiamaua mre lailere ua tn er mu
ope ipfius in minore: ves, tit jd.
reſtimtiopis. quod ſi mar Sin. Aij
contrà: dicunt cuim
2 etiam hanc reſtiturio-
nem iure actionis dari
in integrm reſtituen-
dis. Accvis.
h uodeies Clicebitr
quod eſt infr & intel-
Lria aen- ligas ſemper litere e.
euur uz n niſ prohibeaur aliqua
probibita.
i couu lſta & ſi per pratorem .
vu e vncvuiss essrr, pE-
CVMVE AGENDI POTESTATEN
NON FACERET, AVT CVM EVM
INVITVM IN IVS VOCARI NON
LICERET S NEQVE DEFENDE-
RETVR ! CVMVE MAGSTRA-
TVS DE EA RE APPELLATVS
ESSET, SIVE CVI PRO MAGI-
STRATV *SINE DOLO pSIVS
AC110 EXEMPTA ESSE DICE-
TVR EARVM RERvVM AcTIO-
NEM INTRA ANNVM J, Q0
PRIMVM DE EA RE EXPERIVN-
DI POTESTAS ET, DABO.
ITE TSS QVA ALIA MIEI
IVSTA J CAVSA ESSE VIDE-
BITVR, IN INTEGRVM RESTI-
TVAM B: QVOD EIVS P PER
LEGES, PLEBISCITA, SENATVS-
COssVLTA, EDICTA l, DEGRE-
TA PRINCIPVM LGzIT.
Iuriſconſultus tractat hic de vl-
tima parte edictiBART.
11. CALLISTRATES ibro ſeunde
Editi monitor.
Oc edictum *, quod ad
cos pertinet, qui eislr
continentur, mins in vſu fre-
quentatur d. Huiuſmodi enim
perſonis extra ordinem? ius
dicitur ex ſenaruſconſultis, &
principalibus conſtitutionib.
Hoc autem capite t adiu-
uantur in primis hi, qui metus
cauſa abfuiſſent: ſcilicet ſi non
ſuperuacuo timore dererriti ab-
fuiſſent.
I2L VLPIANS libro duodeçime
ad Edictun.
Etus autem cauſa abeſ-
ſe videtur, qui iuſto ti-
more mortis, vel cruclatus
corporis conterritus abeſt. &
iſtarum partium iuris:ve Jaod.Lmeenon Squod eius.
icta, ſeilicet prtorum.
Honse s s vx ua lex rast levlima parieula?
cedi
tpratoris: dicens quod ila pars in vſu non eſt-quo-
niam alix ſpeciales elauſula frequentius locum babent:occurrir
camen quandoque quod ei lous eſt Tuoc avrut canr2.J
Nonc incipit Vlpianus exponere vorba pratoris; & dicit quod
qui metu abfuerint, adiuuantur: & oporter quod iuſtus fuerit
2 metus: & hoe exquiret iudez. Item reſtituentur, qui abfuerint
aauſrerpuplſſre doio g quiteraeipiendus ſis velaeeipiur
dolus malus, exponiteſed qui operam
tItafſe equ¬ uitur. VIAN.
ledit, pe abeſſet, non reſti-
Lnene reſ q Hée adium. id eſt he verba poſita in fine, qud eiuu per
maionis, uon ges h, &e. ſecmdm quoſdam. Tu dic id eſt bec vltima pars
committiur
aditi , iia
udtd vtiuſta Lur.
fit cauſ, néc paea dicturus pl
ne, ex legibus Sin.
mquirat.
Generales
mla rare
a er
lege
pe.
CCVRS.
dieti grneralis, in ſi qua ce & quod dieit iofra qui eis ton-
tinentr, id eſt generalibus verbis. & exponi primô ea verba
euis aren dieit jeriſ&.
rſi paar prateram.
I Qui ei-cilicet vebis generaliter prolatis, ſi qua, &c alias eo.
uins- quanm ceterz ſuperinres ſpetiales cauſe nam cbnm
ſemper i ſpeclali lege ſubucnitur, tard generalis clauſula eſt in
Eeai. i eluſiua.
ſpecialiter. ACGVRS.
hoct ex affectu eins intelle-
gitur: ſed non ſufficit quoli-
bet x tertore abductum * ti-
muiſſe; ſed huius rei diſquiſi-
tio iudicis eſt,
IV. CALLISTRATTS libro ſecunde
Edti monitorij,
Tem hi r, qui reipublice
cauſa ſine dolo malo abfuiſ-
ſent. Dolum malun eô perti-
nere accepi, vt qui reuerti poſ-
ſer*, neque reuerteretur, in
eo, quod per id tempus aduer-
sus eum factum eſt, non adin-
uetur: veluti ſi alterius gran-
dis commodi captandi gratia
id egerit, vt reipublicz cauſa
abeſſer t, reuocatur ab iſto pri-
uilegio.
V. VLPIANs bbo bbrduodeci
ad Editum.
Et qui dara opern, & ſine
lucro hoc affectauerit: vel
qui maturiùs profectus eſt:
vel litis *e gratia cœpit reipu-
blicæ cauſa abeſſe. Sed hac ad-
iectio doli mali, ad reipublica
cauſa abſentes refertur: non
etiam ad eum, qui metus cau-
ſa: quoniam nullus metus eſt,
ſi dolus d intercedit. 1. J Sed
qui Roma reipublice cauſa
operam dant, reipublicæ cauſa
non abſunt;
V1. PAVLS llbro duodecime
ad Edictum.
VTſnt magiſtratus.
VI1. VLPIANVS llbro duodecime
ad Editum.
Mlires plane, qui Romaa
militant f, pro reipubli-
cas cauſa abſentibus habentur.
do ſe reipubliez.
e Vel ſtis, ſeilicet euitanda.
d j Dolus. ſeilicet eius qui ſe metum paſſum dicit.
Teae megiſtrt Adſeſores h autem rruinncaa ſux Adſemores
dicuntur abeſſe reipubleanſaetrt j eddlſi eui. in prine.
e
Labeſſe.
ju ſunt contrà.
alio. 4 Sed quare miles ! at
non adfeſſorvv de aeeſs
gnatis ſtipendia labent.
552
o Parſoni, vilibus: quibus per hoc edictum non ſubuénitur
p Extra ordine id eſt extra ſpeciales claufulas.
q Citutinibu. ve legatis mumicipiorm: vt dddlga-
ti. & ſi per pra-
torem finn ſſ.
r5 c aute apite.
id eſt, hoe edicto, & per
ordinem incipit epos adum
nere ſingula.
IT EuJ mſte.
quantum a Luftus metns
a ſe: iniuſto tamen cſideraurna
quantum ad iuferen. Lione eiur, cui
tem Vel die iuſto b, id l lutumpr
eſt ſufficienti. ſcienei
t Ethoc. ſeilicet an
fucrit iuſtus.
uSEx affecu. aliàs ex
effectue, id eſt ex eo,
quod ſecutun eſt pro? feu, & afſe-
pter talem merum, u cognoſti-
Alis d’aaeetu, id’eſt, TEr eſteee
quia affectauit: vr ar di oteee
S quod met cau lſi mu¬ aliquid.
ler j reſp Vel dic ab af-
e Metus exeſ-
ficio, afficis. ACCVRS.
x Quolibet vrõ quod
met cauſ. Lmetum acei-
piendum. 5 Et nota hie
argumentum, quod mi-
nz ſufficientes faciut e Me ſſfi-
iuſtum metum: ve hie, cientes fiir
8Cdruſu utd hers ufrs atanr
oſiteu, ô s& uod mertus quinſeu dei-
cauſlaetat jj de ex¬ nitio relinqui-
tmorderim. lpen.S ple- tur iudieis ar-
rque quod facit in cau- biriu de que
ſis commiſſis à domino iis ur ſernt
pa t quia taia fuume ala raa a,
ideol venitur ad locum cueinum. c.
tut. ADDITIO. Cum de tranſa.
goſidiete, quod mine , aie ou ii
faciunt iuſtum mauier. ¬
intelige quando mina c errt ou-
ſunt illate à perſona renus, ditis
veriten, ionemauas
vt à quodam tyranno: ſ Citandara&
t a uſus a leul, us e tes
nius s quiAſii, bippreſt ire aArre
emimquibuus ox cauſis in aanJT- Tr-
poſeat, vel ab ali hor le. faauut.
mine peſtilentioſo: ve extrà dereſcrie.
lj. CA quis imper-malé
ix. ita debet inteligi,
C.de ijs, qua vi metſve
cau lmetu, ſecundûn
BARThie.
y TTTembi, ſeilicet
reſtituuntur ex
hoe edicto. ACCVRS.
J Reuerti poſſer. t
his, & jaod lſi eut5.
tamdiu. & l. &
C. de reſtitamA l- gnomane. Et ſie not que oo onſequi pri Priuilegie
uilegium ex ouere, quod libenter ſubitimô perdit: vt Jade res priuaur, qui
milit lnon omnes S qui eaptus. & Iaſtit. d. exeuſut satopus priuile-
Argum, contrà C.de exeuſt t voluntarie.
a Abeſſer. id eſt abſens ſtaret. Accvns.
b Tquauturris quan apedire vlro oſten-
gio cõtarium
Iponte ſubir.
an abfint rei-
publier cabſi-
Es lites plane, qui Roma militant. vt ſont prafecti vi-
lglun ſe oudiun quoſan, iden tamn n quoiber
n r eN quare miles ! abſens eſle fngitur, vr bie, & non? Apſennee
magiſtratus: v EApncim. Reſpondetur, quia oſcium militia reipblie-
remotn: im contrariun eſt cauſis, & legous: vnde ſupereſſe caſ-
non poſſunt milites alis negorisnt Cod loœat lmtites.
Ae magiſtrarns poreſt, cum ad cauſas principalirer fit prapoſi-
tus. 2 Praterea magiſtratus habet ſalariun de publico: licét
in. & ideo fui commodi cauſa facere
iderurmilites autem aliterepurà de pliquibus prœdis ſibi aſ¬¬
cur fin-
gaur mileat
non magifra-
te.
Iſn.
Lgati.