DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0519
fructus in rebus, qu vſu couſumuntur. ACCVs.
a Careraruy que vſu conſumuntur. ACCVRE.
b q abuit-in ſuo dominio.
c Cauti, id’eſt non fuit.
d5 Poſſe condi. amplius & rei vindicatio datur, ſi non ſit preſti-
ta cantio in his rebus,
in quibus veré vſusfro-
cus eſtet j.vſufr quem
admodum eau. l ſi vſu-
n vf aut fruus nomine. ſecus ain
porius, quſi his quarum domimium
iafmqu ee fuit tranſaun , quis
onſumunun, hoc agitur non ſie agi-
ieguu videtur tur in alis. Ité quod
ais propie dieit condictlonen da-
ms ſimul ri, hoc eſt verum, ſi bis
ouoiez rihoc eſt vemm ſi b in
quemadmoui
proprietatis
doininm iuo
aſ rasfera-
tur cõtroner-
minus ille, qui vult cõ-
dicere cautionem aliàs
non daretur ei condi-
uuer¬ ctiorſed actione in fa-
fen, ijluen etun ei conſuleur ad
ur ipſam quatitatemrej.
Mexbib.l IulinusSſi
ribi & foré ad cau-
ionem eadem actio lo-
cum habet:vt j. de pra-
ſer ver lpartu-Item ei,
quod dico dari condi-
cionem, eſt contrà j¬
leg.ajlpoto.S fratre. Sol.
intereſt agétis praſtari
cautionem, vr cuilibet
paret. Ibi nullum eſt in-
tereſſe heredis, eù ipſe
liberatus ſit ſemel pr-
ſtando. Item facit j. de
condict. indebLſdd ſi
Sfn. ACCVRS.
a J Pſſe condici. Actio-
ne in factum prztoria.
CVrAC.
eJ Condici, per actio-
nem in factum, aut in-
certi:ttj.de praſer ver.
iaa.. Iparti, que eſt conttà
rio tde ias felfalte vr bi en
poteſt condiei ceri condictionervtj
tonſtante ipſo ſi eer, put. l ſi quis cer-
ſufrum. & llaerti conditie.
to vero ipſe in prine.
uaporen cmimmeeranee
Vſu& vius- plus d,nec minus: hoe
tnus peuu- autem facit qualitas
nie iden con- ipius reive jaudlque-
pis, neque iam S ldem in ylux
plus, neque vſu habi-
d idé dicitur, tatione ldiuus Acevns.
quod neque Cr bbi CASv.,
lus, neque Tria diei. Primdm
aius coni- Titius legauit tibix.
e nilia in plena proprie-
tare: & mihi vſumfr.
eorundem-habeo dimi-
diam vſusfru, tu aliam
dimidiam cu proprie-
tate. Secundo idem in
fundo, ſelieet ſi Tir.
legauit tibi plenam
ms eiſa ſyla- proprietarem fundi,
bEAautt u. mihi vſumfr. eiuſdem
E aimeme fundi. Nam ego dimi-
diam vſusfr. habeo, tu
Alij
praſtita, vel
oblata ſautda-
tone. Gleſa
hie exiitimar,
donini tra-
fre in legau-
ri, etiamaame
bratirã faitir-
Aionen. ci
ſmiſ G aſſa is quaſa j
Leij r oſt-
a. qumad
uue dde i¬
p m li ¬
ern 6x. de
la
t’ibnſe eonn
roprie malu
vpri mai.¬
ceuhh e en
pro conſum-
pione, vl di-
ninutlone rei
per vſum fda
ſumitur.
Le paſim in
Pnde. Fio-
rent. legirur,
pro reftirau
aliquo tépore fuit do-
qui pecunix vſumfructum, vel
cœterarum? rerum, quas ha-
buit b, legauit; verum & ſi
fuerint aliene.
Cautio omiſſa condicitur
condictionom incertih. &
ad hoc allegatur.
1.J Si pecuniæ ſit vſusfructus
legatus, vel aliarum rerum, qua
in abuſu conſiſtunt, nec cau-
tio interueniat: videndum,
finito vſufructu an pecunia,
quae data ſit, vel cœrer res, quaæ
in abſumptione ſunt, condici
oſſint. Sed ſi quidẽ adhuc con-
anre durctu caurione quies
velit cõdicere, dici poreſt omiſ-
ſam cautionem poſſe condi-
ci d’a incerti condictione. ſed
finito vſufructu, ipſam quanti-
tarem Sabinus purat poſſe con-
dicis. quam ſententiam & Cel-
ſus libro octauodecimo Dige-
ſtorum probat: que mihi non
inarguta videtur. 2. 5 Qua in
vſufruct. pecuniæ diximus, vel
caterarum rerum, que ſunt in
abuſu, eadem & in vſu dicenda
ſunt. Nam idẽ continere f vſum
peeunia , & vſumfructum, &
lulianus ſcribit, & Pomponius
libro viij de ſtipulationibus.
Legatarius vſufructus pecunie
auet legatarip proprietatis ciuſdem
pecunie:& de ſua manu habet per-
cipere, ſicut in vero vſufructut &
fructuari debent cauere ſibi ad in-
uicem, propter alios, ſuper lus ad-
creſcendé. BALD.
V1. IVLIARVS libre trigenſio-
quinto Digestorum.
I tibi decem millia legata
fuerints, mihi eorundé de-
cem millium vſusfructus, fient
quidem tua tota decẽ millia:ſed
mihi quinque numerari debe-
bunt, ita vt tibi caueam, tépore
mortis mez, aut capitis demi-
nutionis reſtituiri *. Nam & ſi
fundus tibi legarus fuiſſet, &
mihi eiuſdé fundi vſusfructus,
haberes tu quidem torius fundi
proprietatem : ſed partemi
aliam dimidiam habes: ſed tamen eum proprietate. Tertio
903 Digeſtorum Liber ſeptimus. Titiv. 904
vero: quia ibi proptietari cauetur, no * ſociotquia res extat,.
quam vindicare poſſet per confeſſoriam, petendoin ea ſeuitu¬!
tem; hie non. 2. Alij exponunt ſicanuicem id eſt vrerque ſimul!
ſatis ſdare heredi debez Sed duplex copula, & illius verbi ſignifi-
cario, ſçilicet inuicem cis repugnat....
IviniJCASVS. Le-
lgaſti mibi vſumfru-
ctun in vino, frumen-
to, vel oleoheres qui-
dem tuus deber in me
transferre propriera-
tem: & go ſatiſdabo
de toto reſtitnendo, vel
eius eſtimatione. VI-
VIANVS.
m Qualitatis. ſcili-
cetbita vinnm bonume
vr nune eſt: vt J. ſi cer.
pet Ld cnn quid.
Rbus primo,
ſecundo, &
tertio.
OHeredibus ſcilicet
vnumquemque eorum
apud alterum, quia eſt
ſatiſdatione ſimiliter
oneratus: & terrio, qui
non eſt oneratus. A ce.
p qPlacebat. reſponſio.
primæ quaſtionis.
q Legatum quot ex-
oneratus fuit legara-
rius.
cum vſufructu, parteme ſine
vſufructu. & non heredi, ſed
tibi cauerem boni viri arbitra-
tu. r Sed ſi duobus eorundem
decem milium vſusfructus le-
gatus fuerit, quina millia ac-
cipient: & inuiceml, & heredi
ſariſdabunt.
V11. GAIVS libro ſeptime, ad
Edlctum prouinciale.
Sl ini oles frumenti vuus
lfructus legatus erit, pro-
tieras ad legatarium transfer-
ri deber: & ab eo cautio deſi-
deranda eſt, vt quandoque is
mortuus, aut capite deminutus
ſit, eiuſdem qualitatis res re-
ſtituatur: aut ſtimatis rebus,
certæ pecuniz nomine cauen-
dum eſt. quod & commodius
eſt. Idem ſcilicet de cæteris
quoque rebus, qu vſu conti-
nentur J, intellegemus.
Quando plures heredes ſunt
pedirtur. fit enim ab
modo, teſtator legauit mihi, & Titio vſumfr. amiliumdiuidi-
tur inter vrroſque, & vno noſtrum deficieute redit ad alterum,
non ad heredem:& ideo inter nos & heredem cauemus de reſti-
tuendo imminente morte, vel capitis deminutione.
gS auares ſarint in plena proprieate Ac c e
Pprietatem re & sde vſiffruttaacereſeend lidem Neratius.
Son ſolm.
sed partm. Etiam ſi teſtator eius animi fuerit,vr vellet re
ripiura inr habere propriettem nudam quia inrerdum? plus valet, quod
terdun plus ſeribitur quam quod agiturveve vſuſr lgegli alu.
alegatu ſciliget abherede.
quod agiur.I Et inutisam, ſeilicet vnuſquiſque alteri, de tanta pecunia re-
ſtituenda ſi morieris, aut capite minueris, propter ius accre-
ſſeedi, quod eſt intez eos. & eſt hie aliud, quin in vſufructu
herede vult enim ſena-
tuſconſultum cautio-
nein d quodammodo
eſſe loco nudæ proprie-
tatis penés hetedemevt
S eo iiinfii& Iaſtit.de
vſufruts. conſtituitur.
AcevRS...
ſ Legatum Sol. ſecun-
de queſtionis: & quod:
ſubieit, veluri certr i.
grauati in prastando vſumfructum
pecunie, & etiam cauendo pro le-
gatario, duo verſantur in legato ſci-
licet datio pecunia, & factum, id eſt
icautio: & pro legatario debet heres
vnus cauere alteri, & alter alteri:
& legatarius etiam cogitur pro-
mittere tanquam principalis perſo-
na: & ſi finito vſufructu fideiubens
ſoluat, nõ repait:quia ex neceſſiate
fideiuſſi: & legatum istud quan-
tum ad ſecundum caput de fideiu-
bendo videtur appoſitum fauore le-
gatari, non fauore heredum.BALD.
VIII. PAPINIANV libro ſepti-
modecimo Quastionum.
Ribus n heredibuse in-
ſtitutis vſumfr. quindecim
milium Titio legauit, & duos ex
heredib. iuſſit pro legatario ſa-
tiſdare Placebat? vtile eſſe cau-
tionis quoque legatu, nec re-
fragari ſenatuſconſultum: quia
cautio non impedireturr: & eſſe
alterum legatum velut certi o,
alterum incerti vſusfructus ita-
que nomine partem pecuniæ
petendamt ab eo, qui ſatis ac-
cepit à coherede, incertique
das naada Aa.
r( Quiu cautis nõ im-
l
vſosfr. qui eſt certus:ve
bie. Sed contra ej. de
verb. obli. l. vbi autem,
nonS fundi.Sed hic di-
citur certum, quantum
ad rem, ex qua praſta-
tur:ibi incertum, quan-
tum ad vtilitaté. 2. Vel
die aliter in legato vſu-
fructuquantitas:vt hie.
aliter ſpeciei, vt ibi, que
juidem accipientis nõ
it. 3. Vel dic, eſt cer-
tum, vt hic dicit, reſpe-
ctu incertioris, vefacti.
AJVelut certi. Obſtat
l vbi. . fundi de ver-
bor. obligat, ſed placet
Aceurſij ſolutio, ſepa-
randum eſſe vſumfru-
ctum pecunia ab vſu-
trutu aliarum rerum.
nam in vſufructu pe-
cunia verum eſt, cer-
tum eſſe: quia, ipſius
proprietas videtur le-
gata. Quare male Fer-
retus, & eum ſequutus Duarenus, aiunt legatum vſusfructus
pecuni eſſe incertum, & ideo hie dici veluri certum, id eſt,
minus proprié certum. Nam veluti ſape certum exprimit: ye
in l preeibus, C. de impud. & dicendum eſſe legarum cautionis,
quod in hac lege dicitur, veluti incerti improprié eſſe incer-
tu, quod eſt falſum. IjS.j S. Vide ſeripta ad d l. vbi. 75. de
verboblig. CVIA....
t Petendam, ſcilicet actione ex teſtamento. ACCVRS.
u J Incertique. id eſt actione ex teſtamento ob ſatiſda-
tionem, que incertum dicitur continere, ob id quod in
as ’ordtin, rmt ageur sl aue pae,
mô eſt incertum: certificatur E tamen poſtea: vt infà d de!
vrborum obligationibuu. l. vbs autem non apparetS qui id quod
& quis. Azo. & façit ifrà de adio, empe. l. ſi heres,
1
fin..j
a Pre
a Careraruy que vſu conſumuntur. ACCVRE.
b q abuit-in ſuo dominio.
c Cauti, id’eſt non fuit.
d5 Poſſe condi. amplius & rei vindicatio datur, ſi non ſit preſti-
ta cantio in his rebus,
in quibus veré vſusfro-
cus eſtet j.vſufr quem
admodum eau. l ſi vſu-
n vf aut fruus nomine. ſecus ain
porius, quſi his quarum domimium
iafmqu ee fuit tranſaun , quis
onſumunun, hoc agitur non ſie agi-
ieguu videtur tur in alis. Ité quod
ais propie dieit condictlonen da-
ms ſimul ri, hoc eſt verum, ſi bis
ouoiez rihoc eſt vemm ſi b in
quemadmoui
proprietatis
doininm iuo
aſ rasfera-
tur cõtroner-
minus ille, qui vult cõ-
dicere cautionem aliàs
non daretur ei condi-
uuer¬ ctiorſed actione in fa-
fen, ijluen etun ei conſuleur ad
ur ipſam quatitatemrej.
Mexbib.l IulinusSſi
ribi & foré ad cau-
ionem eadem actio lo-
cum habet:vt j. de pra-
ſer ver lpartu-Item ei,
quod dico dari condi-
cionem, eſt contrà j¬
leg.ajlpoto.S fratre. Sol.
intereſt agétis praſtari
cautionem, vr cuilibet
paret. Ibi nullum eſt in-
tereſſe heredis, eù ipſe
liberatus ſit ſemel pr-
ſtando. Item facit j. de
condict. indebLſdd ſi
Sfn. ACCVRS.
a J Pſſe condici. Actio-
ne in factum prztoria.
CVrAC.
eJ Condici, per actio-
nem in factum, aut in-
certi:ttj.de praſer ver.
iaa.. Iparti, que eſt conttà
rio tde ias felfalte vr bi en
poteſt condiei ceri condictionervtj
tonſtante ipſo ſi eer, put. l ſi quis cer-
ſufrum. & llaerti conditie.
to vero ipſe in prine.
uaporen cmimmeeranee
Vſu& vius- plus d,nec minus: hoe
tnus peuu- autem facit qualitas
nie iden con- ipius reive jaudlque-
pis, neque iam S ldem in ylux
plus, neque vſu habi-
d idé dicitur, tatione ldiuus Acevns.
quod neque Cr bbi CASv.,
lus, neque Tria diei. Primdm
aius coni- Titius legauit tibix.
e nilia in plena proprie-
tare: & mihi vſumfr.
eorundem-habeo dimi-
diam vſusfru, tu aliam
dimidiam cu proprie-
tate. Secundo idem in
fundo, ſelieet ſi Tir.
legauit tibi plenam
ms eiſa ſyla- proprietarem fundi,
bEAautt u. mihi vſumfr. eiuſdem
E aimeme fundi. Nam ego dimi-
diam vſusfr. habeo, tu
Alij
praſtita, vel
oblata ſautda-
tone. Gleſa
hie exiitimar,
donini tra-
fre in legau-
ri, etiamaame
bratirã faitir-
Aionen. ci
ſmiſ G aſſa is quaſa j
Leij r oſt-
a. qumad
uue dde i¬
p m li ¬
ern 6x. de
la
t’ibnſe eonn
roprie malu
vpri mai.¬
ceuhh e en
pro conſum-
pione, vl di-
ninutlone rei
per vſum fda
ſumitur.
Le paſim in
Pnde. Fio-
rent. legirur,
pro reftirau
aliquo tépore fuit do-
qui pecunix vſumfructum, vel
cœterarum? rerum, quas ha-
buit b, legauit; verum & ſi
fuerint aliene.
Cautio omiſſa condicitur
condictionom incertih. &
ad hoc allegatur.
1.J Si pecuniæ ſit vſusfructus
legatus, vel aliarum rerum, qua
in abuſu conſiſtunt, nec cau-
tio interueniat: videndum,
finito vſufructu an pecunia,
quae data ſit, vel cœrer res, quaæ
in abſumptione ſunt, condici
oſſint. Sed ſi quidẽ adhuc con-
anre durctu caurione quies
velit cõdicere, dici poreſt omiſ-
ſam cautionem poſſe condi-
ci d’a incerti condictione. ſed
finito vſufructu, ipſam quanti-
tarem Sabinus purat poſſe con-
dicis. quam ſententiam & Cel-
ſus libro octauodecimo Dige-
ſtorum probat: que mihi non
inarguta videtur. 2. 5 Qua in
vſufruct. pecuniæ diximus, vel
caterarum rerum, que ſunt in
abuſu, eadem & in vſu dicenda
ſunt. Nam idẽ continere f vſum
peeunia , & vſumfructum, &
lulianus ſcribit, & Pomponius
libro viij de ſtipulationibus.
Legatarius vſufructus pecunie
auet legatarip proprietatis ciuſdem
pecunie:& de ſua manu habet per-
cipere, ſicut in vero vſufructut &
fructuari debent cauere ſibi ad in-
uicem, propter alios, ſuper lus ad-
creſcendé. BALD.
V1. IVLIARVS libre trigenſio-
quinto Digestorum.
I tibi decem millia legata
fuerints, mihi eorundé de-
cem millium vſusfructus, fient
quidem tua tota decẽ millia:ſed
mihi quinque numerari debe-
bunt, ita vt tibi caueam, tépore
mortis mez, aut capitis demi-
nutionis reſtituiri *. Nam & ſi
fundus tibi legarus fuiſſet, &
mihi eiuſdé fundi vſusfructus,
haberes tu quidem torius fundi
proprietatem : ſed partemi
aliam dimidiam habes: ſed tamen eum proprietate. Tertio
903 Digeſtorum Liber ſeptimus. Titiv. 904
vero: quia ibi proptietari cauetur, no * ſociotquia res extat,.
quam vindicare poſſet per confeſſoriam, petendoin ea ſeuitu¬!
tem; hie non. 2. Alij exponunt ſicanuicem id eſt vrerque ſimul!
ſatis ſdare heredi debez Sed duplex copula, & illius verbi ſignifi-
cario, ſçilicet inuicem cis repugnat....
IviniJCASVS. Le-
lgaſti mibi vſumfru-
ctun in vino, frumen-
to, vel oleoheres qui-
dem tuus deber in me
transferre propriera-
tem: & go ſatiſdabo
de toto reſtitnendo, vel
eius eſtimatione. VI-
VIANVS.
m Qualitatis. ſcili-
cetbita vinnm bonume
vr nune eſt: vt J. ſi cer.
pet Ld cnn quid.
Rbus primo,
ſecundo, &
tertio.
OHeredibus ſcilicet
vnumquemque eorum
apud alterum, quia eſt
ſatiſdatione ſimiliter
oneratus: & terrio, qui
non eſt oneratus. A ce.
p qPlacebat. reſponſio.
primæ quaſtionis.
q Legatum quot ex-
oneratus fuit legara-
rius.
cum vſufructu, parteme ſine
vſufructu. & non heredi, ſed
tibi cauerem boni viri arbitra-
tu. r Sed ſi duobus eorundem
decem milium vſusfructus le-
gatus fuerit, quina millia ac-
cipient: & inuiceml, & heredi
ſariſdabunt.
V11. GAIVS libro ſeptime, ad
Edlctum prouinciale.
Sl ini oles frumenti vuus
lfructus legatus erit, pro-
tieras ad legatarium transfer-
ri deber: & ab eo cautio deſi-
deranda eſt, vt quandoque is
mortuus, aut capite deminutus
ſit, eiuſdem qualitatis res re-
ſtituatur: aut ſtimatis rebus,
certæ pecuniz nomine cauen-
dum eſt. quod & commodius
eſt. Idem ſcilicet de cæteris
quoque rebus, qu vſu conti-
nentur J, intellegemus.
Quando plures heredes ſunt
pedirtur. fit enim ab
modo, teſtator legauit mihi, & Titio vſumfr. amiliumdiuidi-
tur inter vrroſque, & vno noſtrum deficieute redit ad alterum,
non ad heredem:& ideo inter nos & heredem cauemus de reſti-
tuendo imminente morte, vel capitis deminutione.
gS auares ſarint in plena proprieate Ac c e
Pprietatem re & sde vſiffruttaacereſeend lidem Neratius.
Son ſolm.
sed partm. Etiam ſi teſtator eius animi fuerit,vr vellet re
ripiura inr habere propriettem nudam quia inrerdum? plus valet, quod
terdun plus ſeribitur quam quod agiturveve vſuſr lgegli alu.
alegatu ſciliget abherede.
quod agiur.I Et inutisam, ſeilicet vnuſquiſque alteri, de tanta pecunia re-
ſtituenda ſi morieris, aut capite minueris, propter ius accre-
ſſeedi, quod eſt intez eos. & eſt hie aliud, quin in vſufructu
herede vult enim ſena-
tuſconſultum cautio-
nein d quodammodo
eſſe loco nudæ proprie-
tatis penés hetedemevt
S eo iiinfii& Iaſtit.de
vſufruts. conſtituitur.
AcevRS...
ſ Legatum Sol. ſecun-
de queſtionis: & quod:
ſubieit, veluri certr i.
grauati in prastando vſumfructum
pecunie, & etiam cauendo pro le-
gatario, duo verſantur in legato ſci-
licet datio pecunia, & factum, id eſt
icautio: & pro legatario debet heres
vnus cauere alteri, & alter alteri:
& legatarius etiam cogitur pro-
mittere tanquam principalis perſo-
na: & ſi finito vſufructu fideiubens
ſoluat, nõ repait:quia ex neceſſiate
fideiuſſi: & legatum istud quan-
tum ad ſecundum caput de fideiu-
bendo videtur appoſitum fauore le-
gatari, non fauore heredum.BALD.
VIII. PAPINIANV libro ſepti-
modecimo Quastionum.
Ribus n heredibuse in-
ſtitutis vſumfr. quindecim
milium Titio legauit, & duos ex
heredib. iuſſit pro legatario ſa-
tiſdare Placebat? vtile eſſe cau-
tionis quoque legatu, nec re-
fragari ſenatuſconſultum: quia
cautio non impedireturr: & eſſe
alterum legatum velut certi o,
alterum incerti vſusfructus ita-
que nomine partem pecuniæ
petendamt ab eo, qui ſatis ac-
cepit à coherede, incertique
das naada Aa.
r( Quiu cautis nõ im-
l
vſosfr. qui eſt certus:ve
bie. Sed contra ej. de
verb. obli. l. vbi autem,
nonS fundi.Sed hic di-
citur certum, quantum
ad rem, ex qua praſta-
tur:ibi incertum, quan-
tum ad vtilitaté. 2. Vel
die aliter in legato vſu-
fructuquantitas:vt hie.
aliter ſpeciei, vt ibi, que
juidem accipientis nõ
it. 3. Vel dic, eſt cer-
tum, vt hic dicit, reſpe-
ctu incertioris, vefacti.
AJVelut certi. Obſtat
l vbi. . fundi de ver-
bor. obligat, ſed placet
Aceurſij ſolutio, ſepa-
randum eſſe vſumfru-
ctum pecunia ab vſu-
trutu aliarum rerum.
nam in vſufructu pe-
cunia verum eſt, cer-
tum eſſe: quia, ipſius
proprietas videtur le-
gata. Quare male Fer-
retus, & eum ſequutus Duarenus, aiunt legatum vſusfructus
pecuni eſſe incertum, & ideo hie dici veluri certum, id eſt,
minus proprié certum. Nam veluti ſape certum exprimit: ye
in l preeibus, C. de impud. & dicendum eſſe legarum cautionis,
quod in hac lege dicitur, veluti incerti improprié eſſe incer-
tu, quod eſt falſum. IjS.j S. Vide ſeripta ad d l. vbi. 75. de
verboblig. CVIA....
t Petendam, ſcilicet actione ex teſtamento. ACCVRS.
u J Incertique. id eſt actione ex teſtamento ob ſatiſda-
tionem, que incertum dicitur continere, ob id quod in
as ’ordtin, rmt ageur sl aue pae,
mô eſt incertum: certificatur E tamen poſtea: vt infà d de!
vrborum obligationibuu. l. vbs autem non apparetS qui id quod
& quis. Azo. & façit ifrà de adio, empe. l. ſi heres,
1
fin..j
a Pre