DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0523
9ù Digeſtorum Liber ſeptimus. Tit viij. 912
facta mentio, refertur, non ad legatum oper.Irem nec ob. Inſti.
d aequiſit ur ere j i opea perit cnp demin quia ibi de
aoperis libertorum que à ius in perſonam non tribuunt, cum ſir
umiiu per. liber: hie in ſeruonum, que ius tribuunt, & cum non ſit perſo-
utu-
E nt nõ.
a eaagie
e, quod vi-
ua, e Euſnn,
notur Abei-
u ie
f.a
ue n.
omuia iura publican-
tur. AcCVRS.
N hominis.JCASv.
Aliquando legat mi-
Ai aliqus vſumfrutt,
& aliquãdo operas ſer-
ui. In hoe ſecundo caſu
locabo operas& habe-
be iude mercedem ex
operis illins ſerui& iſte
. ſeruus operabitur mihi:
& habebo cius operas.
& hoc dieit hae lex.
VIVIAN.
a In hoinis. obſtat
LrSſi vſurrucuu. ja
ug Fale Dicendã, quod
hie diciur, eas eſſe in
ſu, aut fotu, id diei
comparatine, non veré,
proptur vti. In eo opera
t Sou in l. vſui ſimilis eſtaqud ſi-
iuaated eut vſus indiuidaus eſt,
a e lur cegeper, ſaiſruidis
Pux, quo verô, quod locari po-
a n, gad reto, qudl lotari p
t VEfuus a Pſufruu id b eſt
po oumodi¬ aommoditate, nam non
e. ſdefrutus, ſed opera
ſemi fuit legata: qua
t Vacans diffec a ſufructuet
rerr eu E. Lprax- & ſie facit ad
Eun die- tit. & probatur ifis.
Iveai au. Vel erpone hane,
e éon ve illam-Accvns.
nancipiotu b Meduit locbit
Eeri - S. igitur opera ſerui ile,
a t aunauye eui legata.
axrauspae d vſiſiua us dj Ae.
3, ui lea homimii.
tuxx ſerui ICa vs. S habe
2 ia ſemo vſum operar,
videor pretium luerari,
quod ſumpribus dedu-
is reſta.VIVIAN.
e Operaum,, TIn apir, v iratatée
vuuuus quandam voluit notare
auun fit ieer vſium, &
2 operas. vt enim illud
ditumEgo sû in patre,
& pater in me eſt: ita
Lie in frutu ſunt ope-
rxe in opéris eſt vſus-
focsunon eſt hae ta-
men vr illa omnimoda
Emilitudo: ve paret ex
diſfremtis multis no-
tais ſuprà uod l uera.
AcEVRS .
ãr Emaiuqdſine le-
getur opera lin homi-
ne, habebit legatarius
frutum hominis: &
E.
iaa eny a eva.
nale,non perit, vr dixi, niſi magna, vel media cap. demin. qua
I12. GAIVS libre ſeptime dd
Edit prouinaiae.
N hominis a vſufructua
operæ ſunt, & oboperas mer-
cedesb.
IV. IDE libe ſecunde de lilueal
cauſa Edicti Vrbaniei.
FRuotus hominis in operise
conſiſtit *: & retro in vſu-
fructu hominis operæ ſunt.
1. JEt vt in cteris rebus fru-
ctus d deductis neceſſariis im-
penſis intellegitur e, ita & in
operis ſeruorum.
v, TERETIVS CLEMENE lEbre
otauudecime adlgem Iulian,
& Papiam.
OPerls ſenui legauis vot pe
datum intellegi & ego di-
dici, & Iulianus exiſtimat.
V. IVLIANVS lbre quinquagenſi-
moquinm ad Editum.
CVn de ſerui operis ari-
ficis agitur, pro modot
reſtituende ſunt h: ſed media-
ſtini * ſecundûm miniſterium,
& ita Mela ſeribit. 1. Si mi-
nor annis quinque, vel debilis
ſeruus ſit, vel quis alius, cuius
nulla opera eſſe apud dominui
potuit, nulla eſtimatio fiet.
2. Item voluptatis, vel affe-
ctionis aſtimatio non habebi-
tur *; veluti ſi dilexerit eum
dominus, aut in deliciis habue-
rit, 3. J Cæterum deductis!
neceſſariis impenſis fiet ſti-
matio.
DE VSVET HAB
tarione.
TITVLVS VIIL
Epoſita eſt vna ſeruitus parſonarum,
vſuffutu-hoe oxplicatur alte-
ra, vſus. hae indiuidua iila diuidua.
qua ratlone forftan pera ſeruorun,
qu & ids ſiunt, ad vſun magis,
quam ad vſmuun acceduntlv&.
tit proz nam fiuu, qui in ii eſſe
diur. non talas eſt qui in vſu-
quia non ex pſena petatur
ius, eu debtur: ſed ex perſon iuu,
econtra ſi legetur vſusfructus in homine, habebit operas.
aiitur e q’iedyiur. hoenon ideo dicit, vr debeant expenſe reſtirui
dn opere.
illi, qui habet operst J-oommod. in tebus S poſſut, ſed propter
limunun, in quo legatum opet fnitur. nam pro quou-
Sõpai au, &
ano deu-
at feri,i,
ui legata at
eui opera.
i operz vſis,
e vſus
diei poſſunt.
anni non durauir opera,
bus h ſieur in dotai pradiovt ſil mtusa. Vel lege pla-
né ve ſonar: ve jſilmxl-utaindprme & i fu-
QOenieſge v a egaſti miſi operas in em iaetis mihi?
legaſſe omne ius, quod ex eo pereipi poreſt.VIVIANYS.
r’ uu & plus. nam non proprié poſſunt operz i dici vſus,
vel vſusfroctus: vr adlg. Fal lyS. ſi qrri, quod & probari
poeſt per mulea diſſimilia,que no s d opere.
Iit eſtimationem retentis ſumpti-
Cr d ſoui la sys Trinus legruit mihi pers ſernui,
poſtea eg ron feſoriu el atione ez ceſtamenro aduerſa-
us fuit in morateneur mibi ad operas ſerui, quas amiſi. ſad
aſtimationen eamm-aliter melioris ſeru, & deterioris eſtima-
3ur opera Irem ſi talis
ſeruns, ve eins opera ſit nullanulla fit
Etimatiore ſi alieuius veiltatis e ſeruus, nou plus aſtimatur,
vuà dominus eum Iernm in afeetiune habuerit Veids dieit,
ſpites, & libertosr ſuos.)
quod dominus dedueit ſumpeus quos fecit in ſeruum. Vrvtan.
PrN mado congruo arbitio boni viri E-¬:.
tt Paa aart merz eamn atimatioipſ nin eue
ieri non paſuntevt j dt conda ade- ſ non ſortemgabertus.
iJApud demimum deni poſſidétem ſermum-t facit S de rei vin.
Leuem.ACCVRS.
E Non hababitur. vt
ratione affectionis ?.
poſſeſſors cõdemnetur
in plus licét ratione af-
fectiouis actoris quan-
reus condemnetur:
rtj d tut. & ra.adiſtra.
J. manIa ſeruus
exer & de ſeruaxport.
ſeruaea. Ioan.
l’q Deduti. factis ab
operario in eius alimé-
tis, non ratione tem-
poris, quo vſus eſt ope-
rſed vltimi anni, quod
deber ad proprietariun
peruenire: ve dixi -en.
lfutus vel plané:rr i.
princ. huiuu leg. dixi.
ACCVRS.
DE. VSV b, ET
habitationee.
m ſi Pue vie-
dum. JEt
habitatio-
ne. Eſt d autem habi-
tatio ius habitandi in
aliena domo, quod non
eſt vſus, vel vſusfru-
ctus: vt Imſtit. eod.5.
ſi
nJ Etiam nudus vſus.
i’non ſolum vſusfruct.
5Sedfquid eſt vſus nu-
msReſponnudus dici-
tur in reſpectusquia eſt
ine fructur& poteſt ita
deſniri Vſus eſt ius rté-
di rebus alienis ſalua
rerum ſubſtantia fruen-
di enim in definitione
vſus non ponitur: vt .
Iprox. j reſpon lieét i
vſufr. ponatur: ve ſu-
pa de vſur. lj. Ex quai
definitione paret, quod
vſus non s poreſt eſſee
proprié in rebus, qua!
ſolo vſu conſummneur!
ſieut nec vſusfrcum in?
eis non poſit eſſe ſalua.
ſbſtantia, Iicét videa-
tu contti ſip. de vſ¬!
i
1
in uuir peris comſiſtit, cuiu generis
qpium conſtiutum
ſus vſu e l xiiijsSvlt. hoc titlv tit.
ſeq Vſum quoque imitatur habitatis,
ſ as aniri maaiiee, & ne
vtand amittitur, & ex re ipſa, que
babitationem debet etiam, ſpectatur
magis, quam ex perſona, eui debeturevt
pera ſeoorm, ve fruttus ſius vſu.
Cvrc.
1. GAIV ibre ſeptime ad Editum
Prouinciale.
e VNc videndum
de vſu, & habita-
tione . 1. Con-
ſtituitur etiam nu-
t dus vſus n, id eſt,
ſine fructu: qui & ipſe iiſdem
modis conſtitui ſolet, quibus &
vſusfructuse.
I1. VLPIANVS libe ſeptime
d Sabinum.
Vi vſus relictus eſt, vti po-
treſt, frui non poreſt: & de
ſingulis videndum. 1. J Do-
mus vſus relictus eſt aur mari-
to, aut mulieri. Si marito, poteſt
illic habitare non ſolus : ve-
rûm cum familia quoque ſua.
An & cudibertis, fuit quaeſtio-
nis. Et Celſus ſeripſit, & eum
recipere. nam ita libro octauo-
decimo Digeſtorum ſeripſit.
quam ſententiam & Tubero
probat. Sed an f eriam inquili-
num recipere poſſit, apud La-
beonem memini tractatum li-
bro Poſteriorum. Et ait Labeo
eum, qui ipſe habitat, mquilinõ
poſſe recipere: Iitem* & ho-
II1. PAVLV Ebba tertie ad
Vitlium.
ETtelentes.
Iv. VLPIANVS ibb ſeptimo-
dims ad Sabluum.
lEterum ſine eo ne hos
quidem habitare poſſe.
Proculus autem de inquilino
notatt, non belle inquilinum
dici, qui cum eo habiterv.
frut, eure. que vſu
cmſ li- i ait enim,
vſu conſumuntur. vnde
viderur quod vſus ſit in
cis ſed cerééibi non lo-
quitur de vſe, qui ſt
ſeruitus. Az0.
o q Et vſusffuns..t
Imſttut aodin prine Sed fallit h in caſuz vriifrà ,dd vſus pars.2
AceVRs...
P i vſus. JSigulls. ſellicer in rebus, vel perſonis, in!
aae unb e iaie paitimurgs lerun ut vi.
5Non ſolus. Imô & ſolos poteſt. ergo legatur ſolus i, pro ſo-
Jelu aeaurtore e e
vul, ſubſti lqui librii Vel ſubaudias tantum, vel ſoltmEt di-
catur non tantum ſolus, ſed etiam, &e ſie ſubaudiatur tantum,
vel ſolum vel ſimilevt jde rbus dublſi is qui dutemte Sjy.
de pecl Ficet. in f. l’. Vel infioitetur nomen, & dicatur, poreſt
habirare non ſolus ſce & de reſtamette s ſerus &
J fun dolldota pradium j n ſuprà de udi jj i.
tTEE lbertos poſſe recipere ait.Azo.
i uraa liadhiati artv aau re aeosed comr c’ad.
ruſufr d habilelm amiquitas Solibi in habitatione,
vt poſſit locariehie in vſu. u...
t reprehendit Labeonem, qui inquilinum vocauit eſ,
qui recipiatur ab vſuario gratis, & quod ſfbieit, aoni velei.
non debere, iuxta illudaSis volo ie iuben, &e.
a Qui cum o habittt. & eſt ratioiquia qui mercedem non
prs
facta mentio, refertur, non ad legatum oper.Irem nec ob. Inſti.
d aequiſit ur ere j i opea perit cnp demin quia ibi de
aoperis libertorum que à ius in perſonam non tribuunt, cum ſir
umiiu per. liber: hie in ſeruonum, que ius tribuunt, & cum non ſit perſo-
utu-
E nt nõ.
a eaagie
e, quod vi-
ua, e Euſnn,
notur Abei-
u ie
f.a
ue n.
omuia iura publican-
tur. AcCVRS.
N hominis.JCASv.
Aliquando legat mi-
Ai aliqus vſumfrutt,
& aliquãdo operas ſer-
ui. In hoe ſecundo caſu
locabo operas& habe-
be iude mercedem ex
operis illins ſerui& iſte
. ſeruus operabitur mihi:
& habebo cius operas.
& hoc dieit hae lex.
VIVIAN.
a In hoinis. obſtat
LrSſi vſurrucuu. ja
ug Fale Dicendã, quod
hie diciur, eas eſſe in
ſu, aut fotu, id diei
comparatine, non veré,
proptur vti. In eo opera
t Sou in l. vſui ſimilis eſtaqud ſi-
iuaated eut vſus indiuidaus eſt,
a e lur cegeper, ſaiſruidis
Pux, quo verô, quod locari po-
a n, gad reto, qudl lotari p
t VEfuus a Pſufruu id b eſt
po oumodi¬ aommoditate, nam non
e. ſdefrutus, ſed opera
ſemi fuit legata: qua
t Vacans diffec a ſufructuet
rerr eu E. Lprax- & ſie facit ad
Eun die- tit. & probatur ifis.
Iveai au. Vel erpone hane,
e éon ve illam-Accvns.
nancipiotu b Meduit locbit
Eeri - S. igitur opera ſerui ile,
a t aunauye eui legata.
axrauspae d vſiſiua us dj Ae.
3, ui lea homimii.
tuxx ſerui ICa vs. S habe
2 ia ſemo vſum operar,
videor pretium luerari,
quod ſumpribus dedu-
is reſta.VIVIAN.
e Operaum,, TIn apir, v iratatée
vuuuus quandam voluit notare
auun fit ieer vſium, &
2 operas. vt enim illud
ditumEgo sû in patre,
& pater in me eſt: ita
Lie in frutu ſunt ope-
rxe in opéris eſt vſus-
focsunon eſt hae ta-
men vr illa omnimoda
Emilitudo: ve paret ex
diſfremtis multis no-
tais ſuprà uod l uera.
AcEVRS .
ãr Emaiuqdſine le-
getur opera lin homi-
ne, habebit legatarius
frutum hominis: &
E.
iaa eny a eva.
nale,non perit, vr dixi, niſi magna, vel media cap. demin. qua
I12. GAIVS libre ſeptime dd
Edit prouinaiae.
N hominis a vſufructua
operæ ſunt, & oboperas mer-
cedesb.
IV. IDE libe ſecunde de lilueal
cauſa Edicti Vrbaniei.
FRuotus hominis in operise
conſiſtit *: & retro in vſu-
fructu hominis operæ ſunt.
1. JEt vt in cteris rebus fru-
ctus d deductis neceſſariis im-
penſis intellegitur e, ita & in
operis ſeruorum.
v, TERETIVS CLEMENE lEbre
otauudecime adlgem Iulian,
& Papiam.
OPerls ſenui legauis vot pe
datum intellegi & ego di-
dici, & Iulianus exiſtimat.
V. IVLIANVS lbre quinquagenſi-
moquinm ad Editum.
CVn de ſerui operis ari-
ficis agitur, pro modot
reſtituende ſunt h: ſed media-
ſtini * ſecundûm miniſterium,
& ita Mela ſeribit. 1. Si mi-
nor annis quinque, vel debilis
ſeruus ſit, vel quis alius, cuius
nulla opera eſſe apud dominui
potuit, nulla eſtimatio fiet.
2. Item voluptatis, vel affe-
ctionis aſtimatio non habebi-
tur *; veluti ſi dilexerit eum
dominus, aut in deliciis habue-
rit, 3. J Cæterum deductis!
neceſſariis impenſis fiet ſti-
matio.
DE VSVET HAB
tarione.
TITVLVS VIIL
Epoſita eſt vna ſeruitus parſonarum,
vſuffutu-hoe oxplicatur alte-
ra, vſus. hae indiuidua iila diuidua.
qua ratlone forftan pera ſeruorun,
qu & ids ſiunt, ad vſun magis,
quam ad vſmuun acceduntlv&.
tit proz nam fiuu, qui in ii eſſe
diur. non talas eſt qui in vſu-
quia non ex pſena petatur
ius, eu debtur: ſed ex perſon iuu,
econtra ſi legetur vſusfructus in homine, habebit operas.
aiitur e q’iedyiur. hoenon ideo dicit, vr debeant expenſe reſtirui
dn opere.
illi, qui habet operst J-oommod. in tebus S poſſut, ſed propter
limunun, in quo legatum opet fnitur. nam pro quou-
Sõpai au, &
ano deu-
at feri,i,
ui legata at
eui opera.
i operz vſis,
e vſus
diei poſſunt.
anni non durauir opera,
bus h ſieur in dotai pradiovt ſil mtusa. Vel lege pla-
né ve ſonar: ve jſilmxl-utaindprme & i fu-
QOenieſge v a egaſti miſi operas in em iaetis mihi?
legaſſe omne ius, quod ex eo pereipi poreſt.VIVIANYS.
r’ uu & plus. nam non proprié poſſunt operz i dici vſus,
vel vſusfroctus: vr adlg. Fal lyS. ſi qrri, quod & probari
poeſt per mulea diſſimilia,que no s d opere.
Iit eſtimationem retentis ſumpti-
Cr d ſoui la sys Trinus legruit mihi pers ſernui,
poſtea eg ron feſoriu el atione ez ceſtamenro aduerſa-
us fuit in morateneur mibi ad operas ſerui, quas amiſi. ſad
aſtimationen eamm-aliter melioris ſeru, & deterioris eſtima-
3ur opera Irem ſi talis
ſeruns, ve eins opera ſit nullanulla fit
Etimatiore ſi alieuius veiltatis e ſeruus, nou plus aſtimatur,
vuà dominus eum Iernm in afeetiune habuerit Veids dieit,
ſpites, & libertosr ſuos.)
quod dominus dedueit ſumpeus quos fecit in ſeruum. Vrvtan.
PrN mado congruo arbitio boni viri E-¬:.
tt Paa aart merz eamn atimatioipſ nin eue
ieri non paſuntevt j dt conda ade- ſ non ſortemgabertus.
iJApud demimum deni poſſidétem ſermum-t facit S de rei vin.
Leuem.ACCVRS.
E Non hababitur. vt
ratione affectionis ?.
poſſeſſors cõdemnetur
in plus licét ratione af-
fectiouis actoris quan-
reus condemnetur:
rtj d tut. & ra.adiſtra.
J. manIa ſeruus
exer & de ſeruaxport.
ſeruaea. Ioan.
l’q Deduti. factis ab
operario in eius alimé-
tis, non ratione tem-
poris, quo vſus eſt ope-
rſed vltimi anni, quod
deber ad proprietariun
peruenire: ve dixi -en.
lfutus vel plané:rr i.
princ. huiuu leg. dixi.
ACCVRS.
DE. VSV b, ET
habitationee.
m ſi Pue vie-
dum. JEt
habitatio-
ne. Eſt d autem habi-
tatio ius habitandi in
aliena domo, quod non
eſt vſus, vel vſusfru-
ctus: vt Imſtit. eod.5.
ſi
nJ Etiam nudus vſus.
i’non ſolum vſusfruct.
5Sedfquid eſt vſus nu-
msReſponnudus dici-
tur in reſpectusquia eſt
ine fructur& poteſt ita
deſniri Vſus eſt ius rté-
di rebus alienis ſalua
rerum ſubſtantia fruen-
di enim in definitione
vſus non ponitur: vt .
Iprox. j reſpon lieét i
vſufr. ponatur: ve ſu-
pa de vſur. lj. Ex quai
definitione paret, quod
vſus non s poreſt eſſee
proprié in rebus, qua!
ſolo vſu conſummneur!
ſieut nec vſusfrcum in?
eis non poſit eſſe ſalua.
ſbſtantia, Iicét videa-
tu contti ſip. de vſ¬!
i
1
in uuir peris comſiſtit, cuiu generis
qpium conſtiutum
ſus vſu e l xiiijsSvlt. hoc titlv tit.
ſeq Vſum quoque imitatur habitatis,
ſ as aniri maaiiee, & ne
vtand amittitur, & ex re ipſa, que
babitationem debet etiam, ſpectatur
magis, quam ex perſona, eui debeturevt
pera ſeoorm, ve fruttus ſius vſu.
Cvrc.
1. GAIV ibre ſeptime ad Editum
Prouinciale.
e VNc videndum
de vſu, & habita-
tione . 1. Con-
ſtituitur etiam nu-
t dus vſus n, id eſt,
ſine fructu: qui & ipſe iiſdem
modis conſtitui ſolet, quibus &
vſusfructuse.
I1. VLPIANVS libe ſeptime
d Sabinum.
Vi vſus relictus eſt, vti po-
treſt, frui non poreſt: & de
ſingulis videndum. 1. J Do-
mus vſus relictus eſt aur mari-
to, aut mulieri. Si marito, poteſt
illic habitare non ſolus : ve-
rûm cum familia quoque ſua.
An & cudibertis, fuit quaeſtio-
nis. Et Celſus ſeripſit, & eum
recipere. nam ita libro octauo-
decimo Digeſtorum ſeripſit.
quam ſententiam & Tubero
probat. Sed an f eriam inquili-
num recipere poſſit, apud La-
beonem memini tractatum li-
bro Poſteriorum. Et ait Labeo
eum, qui ipſe habitat, mquilinõ
poſſe recipere: Iitem* & ho-
II1. PAVLV Ebba tertie ad
Vitlium.
ETtelentes.
Iv. VLPIANVS ibb ſeptimo-
dims ad Sabluum.
lEterum ſine eo ne hos
quidem habitare poſſe.
Proculus autem de inquilino
notatt, non belle inquilinum
dici, qui cum eo habiterv.
frut, eure. que vſu
cmſ li- i ait enim,
vſu conſumuntur. vnde
viderur quod vſus ſit in
cis ſed cerééibi non lo-
quitur de vſe, qui ſt
ſeruitus. Az0.
o q Et vſusffuns..t
Imſttut aodin prine Sed fallit h in caſuz vriifrà ,dd vſus pars.2
AceVRs...
P i vſus. JSigulls. ſellicer in rebus, vel perſonis, in!
aae unb e iaie paitimurgs lerun ut vi.
5Non ſolus. Imô & ſolos poteſt. ergo legatur ſolus i, pro ſo-
Jelu aeaurtore e e
vul, ſubſti lqui librii Vel ſubaudias tantum, vel ſoltmEt di-
catur non tantum ſolus, ſed etiam, &e ſie ſubaudiatur tantum,
vel ſolum vel ſimilevt jde rbus dublſi is qui dutemte Sjy.
de pecl Ficet. in f. l’. Vel infioitetur nomen, & dicatur, poreſt
habirare non ſolus ſce & de reſtamette s ſerus &
J fun dolldota pradium j n ſuprà de udi jj i.
tTEE lbertos poſſe recipere ait.Azo.
i uraa liadhiati artv aau re aeosed comr c’ad.
ruſufr d habilelm amiquitas Solibi in habitatione,
vt poſſit locariehie in vſu. u...
t reprehendit Labeonem, qui inquilinum vocauit eſ,
qui recipiatur ab vſuario gratis, & quod ſfbieit, aoni velei.
non debere, iuxta illudaSis volo ie iuben, &e.
a Qui cum o habittt. & eſt ratioiquia qui mercedem non
prs