Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 1): Tomus Hic Primus Digestum Vetus continet — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0597
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
ogS. Digeſtorum Lber nonus Titij, ioo
aeniri poſſir, qui poſitum habuit in decem aur. & quia decide-
tit, ex primo edicto quod diei poreſt: quia diuerſe ſunt cauſa
ve ſuprà edem l. quod eum ſuſpenderetur.
a Non vtique, ve directa competat.

.... 11..

b am,ſimile addu-
citevbi vtilis datur. A c¬
CVRSIVS.
e Lgiimavt Aquil.
d Et bonoraria ideſt
in factum. ACCVRS.
a Imô ve Heredi. non avt
aiſus, ſ des herai, fei T tmitr
t aliquid de populovt ſ ſiquadr.
d parinot p prpfieſi die I Sſt
Pergula hoe alioquin contnà s. Al.
toco pro par-js Sc autemACeT.
e domus e- d’ compert. niſi
peneue, & ipſe habear aſtioné.
aon diteaie quie ain rſuus met
zeneris, quas defuncti pe
Ialientes ari- tr. ACCVRS.
Eces appellae e T TOO adtumm
vas ianrr. HEt de primo,
preramt ee & de ſeido diei poret
e nob ei¬ h T Vios, id eſt b ſub-
io Ltins n urbia-
da eſt, niſii q vi. omnes vbi-
eaam hoe ver, cunque ſunt, in ciuirate,
un luyei, à vel extra.

premnitun, E r lumux iu eſt e
uod eſt ro in died. ACCYRS.
abiis,t & lqon ooue aam pro-
de bie pre per tranſeûtes tantunm
umphona pau et ergons
memoraa p- tranſeunt homines, ceſ-
Guume. ſat. AceVRS.
vie pro ſu- m qSi de naue. hoc ad
bobla, . primun edictun ſpe
t mainoa ia tat, in. ſ dammn ſit
te, puniuneur. datu tranſeunribus iux-
Suugrand. ta nauim. ACCRS.
Reulcfo n n m lberi
Ly J. . Cnputvr&
ed cum S.
fur amni r.V ¬ E a.
tiua vrmà ſi quad, paup ſieiſ d.
pmma pare catur-de has.
eiidharaa-
vt aiunt Gra-
ei adhüe loci.
d Ioem ſi cre
puſculo di
die enim fa-
um videtur,
qubd ita factur ritur
te dietur ttur,

3

DE NOXALIBVS
actionibus.
Oxales.JC a¬
S. Du di-
cit. Pone: qua-
qua apelatur
noxales actiones, plana
a ahieaitit eRtSecndo diéſe, quid
aLiberi homi natura carum actionum
ais deicione eſt, quod ille, qui do-
Eſ queadmor mius eſt ilius ſeruis
tio ſeu ai- qui damnum dediu, po-
mu ceſt enm dare pronora,
vel eſtimationem dam-
ni emendare VIVIAn.
JNoiaio.J Euuara. vtfC.
ne nõ molda-ooli & jade re iuami-
ur domin, lesSj & Jde pi a a.
a uai ee ſeſriue Aoe & auren
d eſtinrin beeefeiun amitit ta-
em praſtare. tione ſententiz, ſi po-
*uperas vein ſtea curtant tempora
pleriſque é- condemnarionis: eeS.
prn. aſ. de pet, Litem v¬
ane it ma de miant S ilen dta len
cee rarione mendativej.
Nor ſeru od. lſi ſeruu depoſitu.
dedendi facur S. vlt. . Item ratione
ance dominns patientie l, & conſen-
ae ſen a ſs: re f ; jittlay
nendacij, pa I ſeraus.ICSVs.
tdmmiz. Si ſeruus tuus dam-
’Parienia in num detſi te ſciente &
erdui aaeur prohibere valeute, in
tro mnns t, ſolidun tencberis: fte
nmuis de en ignorante , tune ilan
ibus aio- pro nora dare vel ſti-
nibus, mationem damni emẽ-



rit:quaſi hec actio non ſufficiar:
quia poſitum habuiſſe non vti-
que à videtur, qui poſuit, niſi
vel dominus fuit dium, vel in-
habitator. J Nam & cumpi-
ctor in pergula r clypeum,
vel tabulam expoſitam habuiſ-
ſer, eque excidiſſet, & tranſeü-
ti damni quid dediſſet: Seruius
reſpondit, ad exemplum huius
actionis dari oportere actionẽ.
Hanc enim non comperere pa-
lam eſſe:quia neq; in ſuggruen-
da t, neque in proteto tabula
fuerat poſira. Idem ſeruandum
reſpondit & ſi amphora ex reti-
culo * ſuſpenſa decidiſſet, &
damnum dediſſer: quia & le-
gitima, & honoraria dactio de-
feits ’iſta autemactio pope-
laris eſt, & heredie ſimilibuſq;
competit:in heredes autem non
competit f: quia pœnalis eſt.
V1. PAVLS oro noode-
cimo ad Edictum.
Oe edictums non tantum
ad ciuitates, & vicos ;
ſed & ad vias i, per quas volg
irer fit, pertinet.
Not, quod ſi deicitur in illum,
ui vadit de nocte, non punitur de-
yienst & not, bene, quia contingit
ſape de facto. BALD.
1. Labeo ait locum habere
hoc edictum, ſi interdiu l deie-
ctum fit, non noctel. Sed qui-
buſdam locis & nocte iter fit.
2.JHabitator ſuam, ſuorim-
que culpam preſtare deber.
3. 5 Si de naue deiectum
ſit, dabitur actio vtilis in eum,
qui naui prœpofitus ſit.
V11. GAIVS libro ſexo ad
Editum Prouinciale.
lVm liberi hominis cor-
pusPex eo, quod deiectum,
effuſûmve quid erit, læſum fue-
rit, iudex compurat mercedes
medicis prſtitas, cœteraque
impendia, qua in curatione fa-
cta ſunt:prœterea operarum *,
quibus caruit, aut carirurus eſt
ob id, quod inutilis factus eſt.
Cicatricum autem aut defor-
mitatis nulla fit eſtimatio:quia
liberum corpus nullam recipit
eſtimationem.

DE NOXALIBVS
actionibus.

TITVLVS IV.

Paſt noxales ationes de pauperie, &
de damno, datur pencralis iiulus de

dare poteris. LIS, I l Seruus tus delinquit te vidente,

vel etiam vidente, & prohibere valente: que poſtea aliena-

ſti: quritur an tenearis elus nomine, quaſi tu adhue deliqueris:

non verô nouus dominus quaſi ſeruus non deliquerit: ne iuſſu,
vel parientia domini primi enm excuſer& ſie nouum dominum
non teneri-& diſtingue inter iuſſum,& parientiam: ve ſeilicet ſi
iuſiiti, tenearis tu primus dominus, non nouus, quaſi non deli-

mnibus noxalibus atimibus. (fuiſſet
ii imnenſim, aeque etiam aluu
omnumerare) quarum defimition
tradit lj. dm ait, quarum actionum
vis, & poreſtas hac eſt, &c. vr Cicere
defnitimm * legis, dum ait, legis hane
eſſe vim, ſeitum, iuſſum in omnes. Et
magistratus, dum ait, magistratus hanc
ſe vim, vr preſit preſeribat ntaa
vtilia, & coniuncta cum legib. Vis au-
temoarum ationum hac eſt, ne mulcte-
tur dominus vltra deditionem noxa, ſi
dedere malit; qua facultas ei lege xi.
tab. tribuitur. CVIAC.
1. GAIVS libro ſecundo ad
Edifum Prouinciale.
e OxALES actiones
M appellantur, qua
non ex contractu:
ſed ex noxa, arque
maleficio ſeuor
e ne 4n...........
aduersus nos inſtituuntur: qua-
rum actionum vis & poreſtas
hc eſt, vr ſi damnati fuerimus,
liceat nobis deditione ipſius
corporis, quod deliquerit, eul-
tares litis eſtimationem.

11. VLPIANVa lbro otauo-
decime ad Editum,
Iſeruus ſciente dominoP
Sceuir, ia ſoldun domi-
num obligat. Ipſe enim videtur
dominus occidiſſe *. Si autem
inſciente, noxalis eſt. nec enim
debuit ex maleficio ſerui in plus
teneri, quam vt noxz eù dedat.

Primô ponit vnum dictum, in
quo rfert dictum Celſi. Secundo il-
lud limitat. Tertis ponit dictum Iul.
contradicentis Celſo, & illud decla-
rat. Secunda ibi;Et ſane Tertia ibi;
Celſus tamen. Quarta ibi; Sed
ſi placeat. BART.

1. JIs qui non prohibuit, ſi-
ue dominus manet, ſine defiit
eſſe dominus, hac actione tene-
tur. Sufficit enim ſi eo tempore
dominus, quo non prohibeat a,
fuit intantum vt Celſus purer,
ſi fucrit alienatus ſeruus in to-
tum, vel in partem, vel manu-
miſſus, noxam caput non ſe-
jui nam ſeruum nihil deliquiſ-
ſe 7. domino iubentit obtem-
perauit ſ. Et ſanë ſi iuſſit, poreſt
hoe dicit. Si autem non pro-
hibuit, quemadmodum factum
ſerui excuſabimus? Celſus ta-
men * differentiam facit in-
ter legem Aquiliamr, & le-
gem duodecim tabularum nam
in lege antiqua e, quando ſer-
uus quaſi ſciente domino
furum fecit, vel aliam noxam
commiſit a, ſerui nomine actio

ri: veJ- hasl.

querit, qui iubenti pa-
mit. Si verd fuiſti tan-
tm paſſus: nouns do-
minus teneatur, non tu.
Sed licet ſie videatur
diſtinguendum: Celfus
tamen aliter diſtioxit.ſ¬
an indirecté ſerui ad-
fuit dolus, vt in fur
quod punieur per leg.
tijx. an culpa tatuhn:
quod punitur per leg.
Aquil. In primo videa-
tur ſeruus delinquere,
non dominus: ſed etiam
iubens. In ſecundo vi-
deatur dominus delin-
quere non ſerus quaiſ
ſeruus in talibus habue-
rit neceſſe parere, quem
dominus verberaſſeni-
ſi paruiſſet. Sed reiecta
prima, & ſecunda di-
ſtinctione, ſoluit Vip.
dicens, quod ſiue dolus
affuit, ſiue culpa cõ de-
licto ſerui, qui commi-
ſit domino iubente, vel
pariente, etiam tencatur
dominus primo, & ſe-
cundo ſeruus, non nouus
dominus, & hac eſt ſen-
tentia Iuliani vera. VI-
VIA VS.
p Sciente domino. &
non prohibente, cum?
poruerit prohibere: ve
infà lprox. ACCVRS.
q Prohbeat cum pro-
hibere porerar: vt j.t.
proxim. & ſuprà ne quis
eum, qui in ius vcatus.
j.ACCVRS.
r’ Iubenti vel ſcienti, a Prolibere
rr ſcientia b pracepti qui potuerit,
loco habeatux. Ac. pee tamé pre
CVRSIVS. ibuit, teuc-

s htmperau rt c noai aa
&j. de reiur. L non vi. Scitda pre-
deur ve. & l eius et cepei lo i¬
noe & de & oblſ terdun habe.
ſeuus, A ceveuensn-
t Diei ſed malé. eux, qui o¬
u q Ceſius tamen. ex¬ ſequi adri,
euſans ſe in eo, quod eu pors
ſimpliciter dixerat ma. neceſe babet,
numiſſum non teneri:
quia ſe intellexiſſe di-
cit, quando in malefici,
non erat dolus.
x S Differentiam facit.
in illo ſeilicet caſu,
quand iuſſit: ſed mala
eſ differentia.
y ter legem Aquie , ous.
lian que ſermum ereu- lllamt e¬
ſare voluit, & domi- eula, qui, ve
num ſuo nomine tene- apparet ex lb.
t. & ma-
nuſer & vule.

t Vis prode-
Enitione.

JEx tiad leg.
Aquil
E Non impe-
diens maeſi-
ciun, videie
ipſum perpe-
pue era
verun, quade
eins muneris
eſt prohibere.

a I Nam in lge anti-
qua Sie in l. j. Ce ex-
cept. ſeu praſcript. C’v¬
IACIVS.
2 Quaſi ſeiente.idet
non ſimpliciter ſeiente
nam iuſſerat, ſed aliàs
deeſt, quaſi: & ſubaudi,
& frandem participan-
te: fie & pouitur nfa
odeml. ſi commuu fa-
milia, & hoc idem pro-

batur infrà vbi dicit, quaſi voluert ſeruos, &c.

aJ Commifit. in qua fit dolus.

a 5 Nes
 
Annotationen