DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0799
1459 Digeſtorum Liber XIV. Titv. 1460
rem parris verſum eſt: aut neque iuſſus eius interceſſir: neque
ma? videtur quod non. non cnin inuenitur, dominum habere
priuilegium dedutendi niſi quod ſibi,& in ſua poreſtate vel uu-
tela poſitis debeturevt Jde pecu.lſed ſi dama.S poculiu. Ecõ-
trà vdetur quôd ſic:quia & pro creditore quandoque eſt dedu-
cem nr aits um porqrur e ey at runl i hare e es ſe, ſes
teſponde dominum non
debere deducere: ſed ſi
irur e. nomine cõ domino agit. Quaſi-
reperiarur poſtea ali-
uus habere ermere. toneſt an eſts aà dldar eedd mniiut
bus, conuenitur: alils de peculio debeat, quod tribu-
non, niſi de dolo,ſi do¬ tora agenti praſtaturus a ſit.
lo feciſſet quo minus Reſpondit b, Tributoria actio-
baberet pris ne tune demum agi poreſt e,
cributoria conuenitur, ,uam¬:m. 2 :1
hie conſtat qud non cûm dominus in diſtribuendo
dedurit ſibi debitom,& pretio mercis, edicto prætoris
ſi poſtea conuenitur, de non ſatisfecit: id eſt, cum maio-
eeulio. pdeductt rem parté debiti ſui deduxit a,
A cevR SIS quam creditoribus tribuitvel.
.. Pamu. re quam creditoribus tribuitvelu-
ſpondeo,no ti ſi cûm in merce triginta fuiſ-
b Rppndit. non ad ſent, in quamipſe quidem quin-
primam; ſed quandam decim crediderat: duo autem
aiam orditur, quan ura reea-a -m .
ſoluit. extranei triginta, tota quinde-
e J Potet propter do¬ cim deduxerit: & creditoribus
auamn diſibutionem: reliqua quindecim dederit, cum
quia & propter ſeien¬ deberet ſola decem deducere,
tam tantum tenetur pno2......:. .e-1
tributor netur (& extraneis dena s tribuere.
d T Deduxit. no. pro cum igitur hoc fecit, nec intel-
M. qui dirit, tributoris ligendus eſt ſeruum à ſe libe-
tune demum habet lo¬ raſſe l: eo quod quinque adhuc
Am dominus di¬ A.àT ..-a. -:
cn, cuun dominus di, nomine eius triburoria actione
certé imô & alis dolo preſtaturus ſit. Quare ſi agi de
commiſſo à dominon peculio cœperit s, cum forte
Seliud.S. minus. & extra mercem peculium eſſer:
sſaamn bSſimer, quinque tanquam adhue credi-
2 qua in perede. quinquea e-.
am& lqudin herde. or ſerui deducere debebit.
Sſi ſuo. Iten & pro-
ter ſciẽtiam nullo do-
lo commiſo.
eS Dena id eſt, de- QVOD CVMEO, QVI
cen & deen e ſis in aliena poreſtate eſt, ne-
mi:i vr e geai gorium geſtum T.
t a immurrs Soien geu t
Araſe
fq Seuu à ſe liberaſſe.
an’en ſe eiut e, vadeanéeſur, au err
tiheraſſe:vel dic, nou li¬ Verba editi hac ſunt; quo ex nego-
ioeraſerel diemonli ſo ent eanfieſe un ade-
mini aut vſus, aut vſusfr iure, vel cum
libor homine, aut ſeruo alieno, quem bo-
beratum ſeruum ab an-
tiquo debito, quo do-
mino tenebaturenõ au-
tem dicas quod tantum na fde jeruorunm numers babemus, non
domino ſeruus debet, tiamut ex edito de exercitorin, & in-
quantum alij tributoria ſtitoria actione, eum libero homine, vel
tione pretaturus eſt. ſerus alien qui nobis bona fide non ſer-
Item nota, quod vna ui, dantur in nos actines tres De peu-
ſolurio non parit dus fi, De i ren veſ , d iudui ſe ſer
contrarios effectus, & uum non detur actis n filiumfeſt actis
quod liberetur ſeruus. in ſolidum, ſed emancpatione ſoluitur
& quod dominus aij bligatiioquis epits mimuitur reſtitui-
hoc idem habeat reſti¬ tur vlis ex edicto de capite minutu in
uere ſie inſr de ſul qui ſalidun nis cauſa egnit quà pratori
hommem Sſi quod fa-
gJ Cœperit: per ali¬ cre poteſt. Finge, poftulari actiont eius
quem peculiarem cre- n oma a sarm:¬
ditorem. ACeRs. que per emancipationempropriam fami-
li habere cpit. Importuna petitis eſt,
QVODCVMEO, nſi eius temporis nomine, quod fuit ante
qui in aliena por muneipatimem pr mode
ſtate eſt, negoriun facultatum eius poſint eſſe nule, poſ-
geſtum eſſe dicetur.
Qualiter in ſolidum aoumiamur ex cõtmactibus allenis, dictum
eAnune qualiter ipſe fius fatus ſui iur temeatur. Audi, & ne.
quod bie tiulus & ſequens cirea fliumfem anthm reſtringuntur.
Ieem ne quod ſui x , quud ſius iuris ſit filius, admittitur de iure
ciuil cum ſit alius: ſu per pratorem reſtituitur per titulum illum
S. de capit. de. Per hune autm poſtea modifeatur: vt infrà cod.
Li. & ie aſt vnum benfieium i reſtituedo: & alaud in modifi-
cad.ACeVRS.
a Quod cum eo&e Su oditi vrbasvt conſtat ex LI. infrà
de pecu.ride ſeripta ad la CodCVIAc.
MIA. JCASVE. Intendit hle dicere qualiter filias-
fam. ſui inris factus tencetur quando ſuperiores atio-
nes non competune, & iuſton eſt ve cum eo contrahens
ſmm recipiat. aut ergo contabit iuſſu paris: au non, ſi in
rel nomine, quam filiufgeſſit ſtatim at-
in rem eius verſum eſt. primo caſu tenetur parer quod i
ſu,
ſecundo de in rem verſo, tertio de peculio, de quibus l. prox.
dicet.
h Ommia qua ſunt agenda in iure ciuil
ſint eſſe tenues, vt ſi paculium emanci-
cipate non conceſſerit pater, vel ſi pecu-
lium, & nihil praterea. Solebat conce-
di aliquidlavt liberis in fiCde colx
L& vle C. de emãc. lib. Ceterim eius
temporis, quod eſt poſt emancipationem,
directa & in ſolid atio eſt, eët nego-
tium cperit ante emancipationem. la4.
S.1. & I.Ir.de tut & rat diſt. Eadem ve-
r aquitus intemenit, ſi filiusf mrte pa-
tri ſui iuris effectus ex modica parte in-
ſtituus vel axheredatus ſit, vnl ſi pa-
terna bereditate abſtinuerit-ité ſi alias
ſui iuris effectus ſit, veluti ſacerdotis,
vel digaitate, vl deportatine patris,
quibus modis in eum actio perſeuerat a¬
dem net neceſſaria eſt reftitutio in inte-
grumquia capite non minuitur; itemſi
in adoptionem datus ſit, deinde pater
adoptluus deceſſerit, ſie lego L.a nmec enim
rocidit in poteſtatem patris naturalus, ſed
remanere inteigitur in familia adopti-
ui. lvtrm de bon poſſicontra tabl i¬
cdt ſui iuris effectus. Ex diuerſo hiſdem
caſibus actie fiis dabitur, quam pater
miſit quatum in ipſo fuit. lyS vlt dé
iniuriis & bac pertinent ad imepreta-
tionem edicti, quod primum ſub hoc ti-
tule propoſitum eſtCrtaC.
1. GAIVS libre nmone ad
Ediſtum Prouinciale.
PgMNIA procon-
ſul i agit, vr qui
icontraxit cum eol,
qui in aliena pore-
ſtate ſit, etiam ſi
deficiant ſuperiores actiones:id
eſt exercitoria, inſtitoria, tribu-
toriave, nihilo minus tamen in
quantum ex bono, & æquo res
patitur, ſuum conſequatur.
Siue enim iuſſu eius, cuius in
poteſtate ſit, negorium geſtum
fuerit, in ſolidû eo nomine iu-
dicium pollicetur:ſiue non iuſ-
ſu: ſed tamen in rem eius versu
fuerit eatenus introducit actio-
nẽ, quatenus in ré eius verſum
fuerit: ſiue neutrum eorum ſit,
de peculio actioné conſtituit .
In caſibus hic expreſſis filiuufa.
ſui iuris effectus, tenetur in quan-
tum facere poteſt.BART.
I1. VLPIANVS libre vicenſimo-
nono ad Edictum.
It prætor : In eum, qui
emãcipatus, aut exheredatus
erit, quive abstinuerit ſe hereditate
eius, cuius in potestate?, cum is
debetu..VIVIANVS.
:vt ſuprà de iutt
iu l. ius autem. 5. ins
pres.AccVRs.
i q Proconſul prtor:
vt ſuprà de alie ud mu.
ij
5’Asit proponendo
edita.
l 5 Cum en. ſeilicet
filio.
m 5Suum conſequa-
tur. id et ? debitum
ſibi. ic & ſuprà ſi cer.
pet. ſed me. & i- inl ei dubu-
fra profoe. l cum dua- ya. & idem re-
bus. S. iduem refpondit in verle.
at proprie ſuum bdici- colequau, j.
tur quod vindicare po- rr ſirit di-
teſtevt ſurà de rei vin-
die. I. ſolum. S. meum.
Aecvns. pro tbi debi-
n e Aſiz oue ireoiſe
tuit, etiam in hoe caſu, ycde ne
non ſoum in pradictis mea pro ni
caſibus. Azo hac ex-debits, Glſ-
picantur proz infr per il i m ei.
diuerſos titulos. AC. ee ’nir eit
CVRSIVS. uientem, cr
I. in inlS. Sf
hacl. & ſequ. eſt ſuitus, & n¬
talis: Contrax cnm ſrunm, quou
fliofam. vel iuſu pa- puondan a¬
nis, vel non:, vel non: vel in ſnun d ipit
rem parris verſum eſt, per. d& in lai.
vel non eſt verſum, ne- n urrhi def-
que ius interuenit, que- is. fe. l
rieur, qualiter debea que ad rer
fins conueni,a e. l’arr prpne
ſpon, quod dum eſt in dieitur, quo
porettite, in ſoidun; iudiore
emancipatus verd, vel poteſt.
aheeeearns, vel laſnia, ie gnnne
tutns abſtentus in qu menoai.
tum facere poreſt: vel AatAuggaa
ſi per dignitatem-exiit Emmaeps-
de poreſtate parris, vel
in adoptionem datus
fuerit à patre naturali,
& pater decedat: vel ſi
in modica parte heres
inſtiturus fuerit, habeat
creditores alios:& ego
hoc caſu eum conue-
niam. Sed an poſſit de-
trahere, quod aliis de-
betur, vt’cum aliis ve-
niam in contributioié,
quritur. Et diſtingui-
tur, an contraxerunt ci
eo dum erat in pore-
ſtate: ſicut égo me-
lior erit conditio mei
occupantis, niſi aliquis
fuerit prinilegiatuspu-
tà quia mutuauit in re-
fectionem domus. &
hee ratio prius erit ha-
benda; aut poſt: & ha-
bebitur corum ratio,:
vt detrahatur, quod eis
à Suû pro ſibi
debitnm, ſimi-
is eſt Gioſſa
OS Ait prator. Hie nota, quod filius, dum eſt in poreſtate, in
ſolidum tenetur de ſuis contractibus: vt infrà de péeu. l. ſi quis
cumfili, & L iden. & ſuprà de iud. l tam x conracus. Sed
quando ſit ſui iuris, regulariter conuenitur in quantum face-
re poreſt; ſecundum lox x. vt hae . falit autem: vt ifrdecd.
l ſed ſi ex parte. in prin & Sj & S. quanquam. Melius videtur
econtra quod in totum fiat reſtio, quando emancipatur, per
illum tit de cademi- ve arg ſuprà de minor. S. reſti-
tio fallit autem in caſibus ſex, qui hac lege dicuntur, in quibus
modificatur. AccVS.
A VAit prator. Vide ſeripta ad la.CCadCVIAC.
p Cuius in pttetate. ſecds ſ poſtea t it ifirdprix. ufi&.
tit.jſ fus. fin & largo.
n jSus
rem parris verſum eſt: aut neque iuſſus eius interceſſir: neque
ma? videtur quod non. non cnin inuenitur, dominum habere
priuilegium dedutendi niſi quod ſibi,& in ſua poreſtate vel uu-
tela poſitis debeturevt Jde pecu.lſed ſi dama.S poculiu. Ecõ-
trà vdetur quôd ſic:quia & pro creditore quandoque eſt dedu-
cem nr aits um porqrur e ey at runl i hare e es ſe, ſes
teſponde dominum non
debere deducere: ſed ſi
irur e. nomine cõ domino agit. Quaſi-
reperiarur poſtea ali-
uus habere ermere. toneſt an eſts aà dldar eedd mniiut
bus, conuenitur: alils de peculio debeat, quod tribu-
non, niſi de dolo,ſi do¬ tora agenti praſtaturus a ſit.
lo feciſſet quo minus Reſpondit b, Tributoria actio-
baberet pris ne tune demum agi poreſt e,
cributoria conuenitur, ,uam¬:m. 2 :1
hie conſtat qud non cûm dominus in diſtribuendo
dedurit ſibi debitom,& pretio mercis, edicto prætoris
ſi poſtea conuenitur, de non ſatisfecit: id eſt, cum maio-
eeulio. pdeductt rem parté debiti ſui deduxit a,
A cevR SIS quam creditoribus tribuitvel.
.. Pamu. re quam creditoribus tribuitvelu-
ſpondeo,no ti ſi cûm in merce triginta fuiſ-
b Rppndit. non ad ſent, in quamipſe quidem quin-
primam; ſed quandam decim crediderat: duo autem
aiam orditur, quan ura reea-a -m .
ſoluit. extranei triginta, tota quinde-
e J Potet propter do¬ cim deduxerit: & creditoribus
auamn diſibutionem: reliqua quindecim dederit, cum
quia & propter ſeien¬ deberet ſola decem deducere,
tam tantum tenetur pno2......:. .e-1
tributor netur (& extraneis dena s tribuere.
d T Deduxit. no. pro cum igitur hoc fecit, nec intel-
M. qui dirit, tributoris ligendus eſt ſeruum à ſe libe-
tune demum habet lo¬ raſſe l: eo quod quinque adhuc
Am dominus di¬ A.àT ..-a. -:
cn, cuun dominus di, nomine eius triburoria actione
certé imô & alis dolo preſtaturus ſit. Quare ſi agi de
commiſſo à dominon peculio cœperit s, cum forte
Seliud.S. minus. & extra mercem peculium eſſer:
sſaamn bSſimer, quinque tanquam adhue credi-
2 qua in perede. quinquea e-.
am& lqudin herde. or ſerui deducere debebit.
Sſi ſuo. Iten & pro-
ter ſciẽtiam nullo do-
lo commiſo.
eS Dena id eſt, de- QVOD CVMEO, QVI
cen & deen e ſis in aliena poreſtate eſt, ne-
mi:i vr e geai gorium geſtum T.
t a immurrs Soien geu t
Araſe
fq Seuu à ſe liberaſſe.
an’en ſe eiut e, vadeanéeſur, au err
tiheraſſe:vel dic, nou li¬ Verba editi hac ſunt; quo ex nego-
ioeraſerel diemonli ſo ent eanfieſe un ade-
mini aut vſus, aut vſusfr iure, vel cum
libor homine, aut ſeruo alieno, quem bo-
beratum ſeruum ab an-
tiquo debito, quo do-
mino tenebaturenõ au-
tem dicas quod tantum na fde jeruorunm numers babemus, non
domino ſeruus debet, tiamut ex edito de exercitorin, & in-
quantum alij tributoria ſtitoria actione, eum libero homine, vel
tione pretaturus eſt. ſerus alien qui nobis bona fide non ſer-
Item nota, quod vna ui, dantur in nos actines tres De peu-
ſolurio non parit dus fi, De i ren veſ , d iudui ſe ſer
contrarios effectus, & uum non detur actis n filiumfeſt actis
quod liberetur ſeruus. in ſolidum, ſed emancpatione ſoluitur
& quod dominus aij bligatiioquis epits mimuitur reſtitui-
hoc idem habeat reſti¬ tur vlis ex edicto de capite minutu in
uere ſie inſr de ſul qui ſalidun nis cauſa egnit quà pratori
hommem Sſi quod fa-
gJ Cœperit: per ali¬ cre poteſt. Finge, poftulari actiont eius
quem peculiarem cre- n oma a sarm:¬
ditorem. ACeRs. que per emancipationempropriam fami-
li habere cpit. Importuna petitis eſt,
QVODCVMEO, nſi eius temporis nomine, quod fuit ante
qui in aliena por muneipatimem pr mode
ſtate eſt, negoriun facultatum eius poſint eſſe nule, poſ-
geſtum eſſe dicetur.
Qualiter in ſolidum aoumiamur ex cõtmactibus allenis, dictum
eAnune qualiter ipſe fius fatus ſui iur temeatur. Audi, & ne.
quod bie tiulus & ſequens cirea fliumfem anthm reſtringuntur.
Ieem ne quod ſui x , quud ſius iuris ſit filius, admittitur de iure
ciuil cum ſit alius: ſu per pratorem reſtituitur per titulum illum
S. de capit. de. Per hune autm poſtea modifeatur: vt infrà cod.
Li. & ie aſt vnum benfieium i reſtituedo: & alaud in modifi-
cad.ACeVRS.
a Quod cum eo&e Su oditi vrbasvt conſtat ex LI. infrà
de pecu.ride ſeripta ad la CodCVIAc.
MIA. JCASVE. Intendit hle dicere qualiter filias-
fam. ſui inris factus tencetur quando ſuperiores atio-
nes non competune, & iuſton eſt ve cum eo contrahens
ſmm recipiat. aut ergo contabit iuſſu paris: au non, ſi in
rel nomine, quam filiufgeſſit ſtatim at-
in rem eius verſum eſt. primo caſu tenetur parer quod i
ſu,
ſecundo de in rem verſo, tertio de peculio, de quibus l. prox.
dicet.
h Ommia qua ſunt agenda in iure ciuil
ſint eſſe tenues, vt ſi paculium emanci-
cipate non conceſſerit pater, vel ſi pecu-
lium, & nihil praterea. Solebat conce-
di aliquidlavt liberis in fiCde colx
L& vle C. de emãc. lib. Ceterim eius
temporis, quod eſt poſt emancipationem,
directa & in ſolid atio eſt, eët nego-
tium cperit ante emancipationem. la4.
S.1. & I.Ir.de tut & rat diſt. Eadem ve-
r aquitus intemenit, ſi filiusf mrte pa-
tri ſui iuris effectus ex modica parte in-
ſtituus vel axheredatus ſit, vnl ſi pa-
terna bereditate abſtinuerit-ité ſi alias
ſui iuris effectus ſit, veluti ſacerdotis,
vel digaitate, vl deportatine patris,
quibus modis in eum actio perſeuerat a¬
dem net neceſſaria eſt reftitutio in inte-
grumquia capite non minuitur; itemſi
in adoptionem datus ſit, deinde pater
adoptluus deceſſerit, ſie lego L.a nmec enim
rocidit in poteſtatem patris naturalus, ſed
remanere inteigitur in familia adopti-
ui. lvtrm de bon poſſicontra tabl i¬
cdt ſui iuris effectus. Ex diuerſo hiſdem
caſibus actie fiis dabitur, quam pater
miſit quatum in ipſo fuit. lyS vlt dé
iniuriis & bac pertinent ad imepreta-
tionem edicti, quod primum ſub hoc ti-
tule propoſitum eſtCrtaC.
1. GAIVS libre nmone ad
Ediſtum Prouinciale.
PgMNIA procon-
ſul i agit, vr qui
icontraxit cum eol,
qui in aliena pore-
ſtate ſit, etiam ſi
deficiant ſuperiores actiones:id
eſt exercitoria, inſtitoria, tribu-
toriave, nihilo minus tamen in
quantum ex bono, & æquo res
patitur, ſuum conſequatur.
Siue enim iuſſu eius, cuius in
poteſtate ſit, negorium geſtum
fuerit, in ſolidû eo nomine iu-
dicium pollicetur:ſiue non iuſ-
ſu: ſed tamen in rem eius versu
fuerit eatenus introducit actio-
nẽ, quatenus in ré eius verſum
fuerit: ſiue neutrum eorum ſit,
de peculio actioné conſtituit .
In caſibus hic expreſſis filiuufa.
ſui iuris effectus, tenetur in quan-
tum facere poteſt.BART.
I1. VLPIANVS libre vicenſimo-
nono ad Edictum.
It prætor : In eum, qui
emãcipatus, aut exheredatus
erit, quive abstinuerit ſe hereditate
eius, cuius in potestate?, cum is
debetu..VIVIANVS.
:vt ſuprà de iutt
iu l. ius autem. 5. ins
pres.AccVRs.
i q Proconſul prtor:
vt ſuprà de alie ud mu.
ij
5’Asit proponendo
edita.
l 5 Cum en. ſeilicet
filio.
m 5Suum conſequa-
tur. id et ? debitum
ſibi. ic & ſuprà ſi cer.
pet. ſed me. & i- inl ei dubu-
fra profoe. l cum dua- ya. & idem re-
bus. S. iduem refpondit in verle.
at proprie ſuum bdici- colequau, j.
tur quod vindicare po- rr ſirit di-
teſtevt ſurà de rei vin-
die. I. ſolum. S. meum.
Aecvns. pro tbi debi-
n e Aſiz oue ireoiſe
tuit, etiam in hoe caſu, ycde ne
non ſoum in pradictis mea pro ni
caſibus. Azo hac ex-debits, Glſ-
picantur proz infr per il i m ei.
diuerſos titulos. AC. ee ’nir eit
CVRSIVS. uientem, cr
I. in inlS. Sf
hacl. & ſequ. eſt ſuitus, & n¬
talis: Contrax cnm ſrunm, quou
fliofam. vel iuſu pa- puondan a¬
nis, vel non:, vel non: vel in ſnun d ipit
rem parris verſum eſt, per. d& in lai.
vel non eſt verſum, ne- n urrhi def-
que ius interuenit, que- is. fe. l
rieur, qualiter debea que ad rer
fins conueni,a e. l’arr prpne
ſpon, quod dum eſt in dieitur, quo
porettite, in ſoidun; iudiore
emancipatus verd, vel poteſt.
aheeeearns, vel laſnia, ie gnnne
tutns abſtentus in qu menoai.
tum facere poreſt: vel AatAuggaa
ſi per dignitatem-exiit Emmaeps-
de poreſtate parris, vel
in adoptionem datus
fuerit à patre naturali,
& pater decedat: vel ſi
in modica parte heres
inſtiturus fuerit, habeat
creditores alios:& ego
hoc caſu eum conue-
niam. Sed an poſſit de-
trahere, quod aliis de-
betur, vt’cum aliis ve-
niam in contributioié,
quritur. Et diſtingui-
tur, an contraxerunt ci
eo dum erat in pore-
ſtate: ſicut égo me-
lior erit conditio mei
occupantis, niſi aliquis
fuerit prinilegiatuspu-
tà quia mutuauit in re-
fectionem domus. &
hee ratio prius erit ha-
benda; aut poſt: & ha-
bebitur corum ratio,:
vt detrahatur, quod eis
à Suû pro ſibi
debitnm, ſimi-
is eſt Gioſſa
OS Ait prator. Hie nota, quod filius, dum eſt in poreſtate, in
ſolidum tenetur de ſuis contractibus: vt infrà de péeu. l. ſi quis
cumfili, & L iden. & ſuprà de iud. l tam x conracus. Sed
quando ſit ſui iuris, regulariter conuenitur in quantum face-
re poreſt; ſecundum lox x. vt hae . falit autem: vt ifrdecd.
l ſed ſi ex parte. in prin & Sj & S. quanquam. Melius videtur
econtra quod in totum fiat reſtio, quando emancipatur, per
illum tit de cademi- ve arg ſuprà de minor. S. reſti-
tio fallit autem in caſibus ſex, qui hac lege dicuntur, in quibus
modificatur. AccVS.
A VAit prator. Vide ſeripta ad la.CCadCVIAC.
p Cuius in pttetate. ſecds ſ poſtea t it ifirdprix. ufi&.
tit.jſ fus. fin & largo.
n jSus