DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0806
1473 De ſenatuſconſ Macedoniano. 1474
repetit à erediore hos in primaLicdt ſoluens pepemam ha-
br retouien non repetit fieiuſſor: quit ainus non teperit
quia idem ſoluens non reperi, qui in odium creditoris abacti-
ne liberatux & hoc in ſecundaQuauis verd filij ſoluentes non
repeunrquia nauralis remanet obligatioamen ſi connenian-
mr,nee exceptio oppo-
natur, & condemnaren-
tmr: poſtea tamen eam
opponere poſſont ex-
plo muiiers, que ſi õ¬
eniatur ex interceſſio-
ne, neque opponat ex-
ceptionem Velleian. &
cõdemnetur, poſtea por
terit éam opponere &
hocin tertia-Si vero pa-
tre ſeiéte munetur, ceſ-
ſar ſenatuſconſ, Si ver0
iubente, & ignorante
ereditore parer tuter
voluntaté: nihilominus
ceſſat luſpecto initio
contractus cum parer
it. & hoc vſqu ad lſi
qud al-VIVIAN.
I T Dengandam. Sed
ju eſt ratio diuerſita-
s inter hune caſum, &
ſuperiorem? Reſpquia
pignus a non datur pro
dbito liberando lu ſo-
Iutum creditori:ſed pe-
cuia ſie.Item& pigaus
pro eo quod debe, e ſi
nihil debeo. Accvrs.
a Vſque ad pignoris
quantitatem. Vt i centõ
acceperit, & pignus de-
derit dignunm so-in illa
tenetur fine excepuo-
ne: in alla non. Quod-
admiſſum eſt ſeuerius.
Na aliàs ſortis rarie
ditigitur ad pignoris
pretium. lſi pro mutuua.
Cſi cert-pet. Vide ſeri-
pe CACCiAE.
Profetam protius.
Vide c.de praſeriptie-
nbus. CvraAC.
b FFiri nummos imô.
niſi ſolueret, reddere
teneretur danti: vt jde
ur dot. l. proſetitisi
i. Irem facit jnand.
Lſimandauero. S, ſi ma-
dauerim. ACCVRS.
e 5Ex mni euentu.
ſiue extat, ſiue nõdum-
modo mala fide acce-
pet, ſie erit furti
condictio, ve hie. ſi au-
tem bona fide, non te-
nenreve S ſi certpet.4i
liuu, qu eſt cõtr Alij
dicunt. ble indiſtinté
dari condictionem ſine cauſa:ibi autem denegan in caſu condi-
ihoe non valetquia vbibremouetur genus, vr condi-
ucerti:& ſpecies rémouetur, ve cõdictio incert, vel ſine cauſa.
yJ Nan & ei quoque. Vide ſeripta ad eundem titC. Cvrac.
exceptionem el denegandam?
vſque ad pignoris quantitaté c.
Flius pateſt ſolere mutuampe-
cumiam ad hoc ſibi dnatam: ſeus
in donata ſimpliciter. BART.
1. 5 Si ab alio donatam ſibi
pecuniam filius creditori ſolue-
rit, an parer vindicare, vel repe-
tere poſſitEt ait Iulianus:ſi qui-
dem hac conditione éi donata
ſit pecunia, vr creditori ſoluat,
videri à donatore profectã pro-
tinus ad creditorem, & fieri
nummos * accipientis. Si verô
ſimpliclter ei donauit, aliena-
tionem corum filium non ha-
buiſſe: & ideo ſi ſoluerit condi-
ctionem patri ex omni euentu
competere.
Hac exceptis cõpetit fins vtriuſ-
que ſexus, etiam pecunia extante.
BART.
2. Hoc ſenatuſconſultum &
ad filias quoque familiari perti-
net. Nec ad rem pertinet, ſi ad-
firmerur ornamenta ex ea pecu-
nia comparaſſe. Nam & ei quo-
que y qui filiofamilias credidit,
decreto ampliſſimi ordinis a¬
ctio denegatur. Nec intereſt, cõ-
ſumpri ſint nummi:an extent A
in peculio. Multo igitur magis
ſeueritare ſenatuſconſuli eiuse
contractus improbabitur, qui
filizfamilias mutuum dedit.
Hec exceptio competit fils, &
corum imterceſſoribus: niſi animo
donandi imerceſſerim. Et quia eſt
odioſa, ſolutum indebité non ripeti-
tur. BART.
3.Non ſolûm filiofamilias,
& patri eius ſuccurritur: verum
fideiuſſorif quoque & manda-
tori eius: qui & ipſi mandati ha-
bent s regreſſum, niſi forte
donandi animõ interceſſerunt.
tunc enim cum nullum regreſ-
aPignus non
dauu in ſoloetd
editori pro
dbi-
ur üies E a es Tarrt rax a-ai. vax a i-. .
cda qualibt. d’ q Anec ez eo quod extent in ré parris dicuntur ver-
aue . i. ſirt Jde in rem verſa lmm. Sed an in quantum locupletior
bitde ſteeuſr factus eſt parer tenetur, vel flinslouu. ſie arg forte pro cojae
petdia& peraue at ygl a ai e e etdiee
ſua quod in actione de peculio diei non poreſt.
e q’Eius. creditoris.
f ituſſori etiam filio inuito: ve j. de exceptine,
que Srei & Lomnes. ACCVRS.
g abent. id eſt haberent:vbi tenentur. AcCVs.
I vſforte, abundat foréevt s de arbirr ſiduoItem excipe
alios caſus, in quibus non babet regreſſum: ve jamand ſ remu-
nerandi ſ paſſiuACEVRS.
i abebit Imd videtur quod Ge, ad inſtar eius, qui promuliere
tune, Mdeiaoent iuehert Fluaniel enmuir s ſial i que eſteur
ihaueauue auus ra Solilud ideo quia fauoreie ſenr prorogdihhle auré diunm
iebhiienead oatctandum: ve ll & poſta lebm quiau6&
Lj de teſteut qui ſiio. Vel die, vt ibi diimus.
f.Vetus.
5
mat cauſſi cdm ſi quis per vim.
ſum habeant, ſenatuſconſultum
locum non habebit i, Sed & ſi
non donandi animo: parris ta-
men voluntate interceſſerunt,
totus contractus à parre vide-
bitur comprobatus E. 4JEt hi
tamenl, qui pro filiofamiliàs
ſine voluntate patris eius inter-
ceſſerunt, ſoluendo non repe-
tent . Hoc enim & diuus Ha-
drianus conſtituit, & poteſt di-
ci nõ repetituros. Arquin per-
petua exceptione turi ſunt: ſed
& ipſe filins e: & tamen non re-
petit: quia hi demum ſolutum
non repetunt, qui ob pœnã cre-
ditorum actione liberantur,
non quoniam exonerare eos lex
voluit. 5. Quamquam autem
ſoluendo non repetant:
Hacexceptio poteſt opponi etiam
poſt ſententiam. BART.
x. PAVLV libro trigenſime
Via * naturalis a obliga-
tio manet:
iE VLPEAvS libro vicenſi-
monouo ad Editum.
Amen * ſi non oppoſitarA
exceptione condemnati
ſunt, vtentur ſ ſenatuſconſulti
exceptione. & ita Iulianus ſcri-
plo mulieris intercedentis
11i. PAVLlibro trigenſime
ad Edictum.
Iramen ſciẽte patre creditu
Si rlon aiendan et eſa-
re t ſenatuſconſultum. Sed & ſi
iuſſerit parer filio credi; deinde
ignorante creditore mutauerit
voluntatẽ, locus ſenatuſconſul-
to non erit : quoniam initi?
contractus ſpectandum eſt.
xrII. GAIVS libre none ad
Edile.
I,quod alij mutuum dedi-
mus, à filiofamiliàs nouandi
l J. ſponte fuerir datus: alis non :vv S. quos
bit in ipſo filiofamiliàs exem-
y redcerts
mitrit.
I5 Et bi tamen.licét fideinſſori ſuceurraturtamn, &c. Acevns.
n mpurque ſeiiiet à ecreditore T Sed aià fio uidan
de per acctionem mandati: ve lt prine huius. Ego contrs, c¬¬
omiſeriut exceptionem
peremprorimſeienter
re Jmn. lſ fideis
in pne. TEt qud
prà dicit, habent man-
dati regreun, &e d
eſt haberent, i dicere.
mus eos cun’efectt
teneri. neurrum tamen
verum eſt. Accvns.
n Atquin oppoſitie.
o t Ipſs fius. ſeilicet
tutus et per exceptio-
nem, & hac eſt reſpõſio
pradictz oppoſirionis.
pT Liberantur. ideo
quia, &c. T Nota hanc
ie udtm e ir dl enmnd aseutie as
inddbblqui exceptionem, tepetutuie
tieons lie ouia l peras eeor-
reſtringi, fauores ame ilperanr
piaritrt j de lib &poſt. LOdin reſtrin-
l ex quidam. Accrns. untur.
q ia natura-
Ii. hac non
eſt ſuficiens rationam
& in muliere naturalis
obligatio durat, & repe-
tiuve yad veleſi mu-
lir in iure. ſed hae eſt
odioſa exceptid: ve Sl.
pxciren fin. Accrns. tAne. Auguſt.
r VPAAmn ſi non ls..p.y.
appoſita. Duo
notaPrim an poſſit i¬
liusfamilias huic exce-
ptioni renuntiar?Reſp.
non quia non ſui cau- lias de rel-yua.
ſa: ſed in odium eredi¬ e ennnciare
toris eſt inducta, niſi actdoniane
paterfa, factu eancer fint rmias,
ierarateur uud’y.e non pote: &
mitteretere Caadl.e- eu t vehie, &
nodorus. Sed in mulie- lol pnad.
tum eſt, quod re- quod aſus a.
iſp, b. aduer:
ſus commené
ſententil im-
probat-
d Renunciare
Velleiano mu-
lier poreſt: &
cur.
* Hine ſumpta
eſt lffiiußrmi-
tit. nam ex ſuo fa-
uore eſt inductarvt jad
Velleia. & . e
cond ind, lqui exceptio-
nem. TItem quid ſi di-
xite ſe emancipatum?
Reſp. non haber exce-
prione qsccudôo no. exceptionen
quôd exceptioi perem- non habet, qui
ptoria opponitur poſt diit ſe eman-
lentétammquod eſt ſpe- tipaom.
cale in Maced, & Vel.T Eacepue
vt hie & in milirert C. perenr rtoia.
de iur. & fac igor. l & qubus p¬
st in faſo tocraaor poocntatr oſ
rel icet. Cde procurat. ſententiam.
4Et in donatore:vevj.
e Macedoniani
dſuiſi poiunutre it finhnius le & Cadſiplauis. hnm tes deſielt eſſe
dre iudl Neſenniu S vlt. 5. Irem n qualiber exceptione, per
quam dico nulum fuiſſe iudicium, vel ratione iudicis vel partis,
vel rei de qua dicitur, vel quia fuit iudicatu falſis inſtumentis,
vel alia cauſa& facit jde ps fundusi S ſiplures at regulariter
boc fieti nou poteſtare G ſent reſcinõ paſdperemptorius.Accs..
4 5 Tmen ſi non opoſia Hoe ſit ex ſententia Senatuſconſul-
ti: alioqui poſt ſentenrian non opponitur peremptoria. Vide
ſeripta ad l1y9.Ci probat & ad tit CrIad.
ſ Ventur. contra exccurorem. ACCVRS.
4 Exemplo muliers intereedenti. Nam & receptioS. C. Vel-
leiani opponirur actioni iudiealG aC,,.
? S tamnlfeſtre ais prohiouerits Ire& aldtſ iree
s.odIſed Ilianus S-quamquaa inquit ſie not ſo-
lam S ſeientiam praiuditareniſi contradieatur: vt jAde mi gsctentla ola
qudanx dices ian jſſ fflu AecrR... prindetnit
n C an rit. Paréitur ignoranti l reuocatomevt hie, & Sde ontradiaaer.
int. Lſeld & i pidu S poſe & J, de ſld mSſes & fi,an aenni-
quit Arg zontra vii mu voiolſputu, L. . , . otam, ¬
1T Iitium. Not initium i ſpectandum: ve Jdepoſit L S.idem cuear.
am Pomponi. & J mand l’ſi procurator joeſt. Acerr,.i Iiiun ce-
guodPCna va Murmaui Titio a fiiofamil anino nos uafus feri.
Suni s lo eamdi rAium ſi pailrus amnprentl mla liun, dont
A’Aa 2
repetit à erediore hos in primaLicdt ſoluens pepemam ha-
br retouien non repetit fieiuſſor: quit ainus non teperit
quia idem ſoluens non reperi, qui in odium creditoris abacti-
ne liberatux & hoc in ſecundaQuauis verd filij ſoluentes non
repeunrquia nauralis remanet obligatioamen ſi connenian-
mr,nee exceptio oppo-
natur, & condemnaren-
tmr: poſtea tamen eam
opponere poſſont ex-
plo muiiers, que ſi õ¬
eniatur ex interceſſio-
ne, neque opponat ex-
ceptionem Velleian. &
cõdemnetur, poſtea por
terit éam opponere &
hocin tertia-Si vero pa-
tre ſeiéte munetur, ceſ-
ſar ſenatuſconſ, Si ver0
iubente, & ignorante
ereditore parer tuter
voluntaté: nihilominus
ceſſat luſpecto initio
contractus cum parer
it. & hoc vſqu ad lſi
qud al-VIVIAN.
I T Dengandam. Sed
ju eſt ratio diuerſita-
s inter hune caſum, &
ſuperiorem? Reſpquia
pignus a non datur pro
dbito liberando lu ſo-
Iutum creditori:ſed pe-
cuia ſie.Item& pigaus
pro eo quod debe, e ſi
nihil debeo. Accvrs.
a Vſque ad pignoris
quantitatem. Vt i centõ
acceperit, & pignus de-
derit dignunm so-in illa
tenetur fine excepuo-
ne: in alla non. Quod-
admiſſum eſt ſeuerius.
Na aliàs ſortis rarie
ditigitur ad pignoris
pretium. lſi pro mutuua.
Cſi cert-pet. Vide ſeri-
pe CACCiAE.
Profetam protius.
Vide c.de praſeriptie-
nbus. CvraAC.
b FFiri nummos imô.
niſi ſolueret, reddere
teneretur danti: vt jde
ur dot. l. proſetitisi
i. Irem facit jnand.
Lſimandauero. S, ſi ma-
dauerim. ACCVRS.
e 5Ex mni euentu.
ſiue extat, ſiue nõdum-
modo mala fide acce-
pet, ſie erit furti
condictio, ve hie. ſi au-
tem bona fide, non te-
nenreve S ſi certpet.4i
liuu, qu eſt cõtr Alij
dicunt. ble indiſtinté
dari condictionem ſine cauſa:ibi autem denegan in caſu condi-
ihoe non valetquia vbibremouetur genus, vr condi-
ucerti:& ſpecies rémouetur, ve cõdictio incert, vel ſine cauſa.
yJ Nan & ei quoque. Vide ſeripta ad eundem titC. Cvrac.
exceptionem el denegandam?
vſque ad pignoris quantitaté c.
Flius pateſt ſolere mutuampe-
cumiam ad hoc ſibi dnatam: ſeus
in donata ſimpliciter. BART.
1. 5 Si ab alio donatam ſibi
pecuniam filius creditori ſolue-
rit, an parer vindicare, vel repe-
tere poſſitEt ait Iulianus:ſi qui-
dem hac conditione éi donata
ſit pecunia, vr creditori ſoluat,
videri à donatore profectã pro-
tinus ad creditorem, & fieri
nummos * accipientis. Si verô
ſimpliclter ei donauit, aliena-
tionem corum filium non ha-
buiſſe: & ideo ſi ſoluerit condi-
ctionem patri ex omni euentu
competere.
Hac exceptis cõpetit fins vtriuſ-
que ſexus, etiam pecunia extante.
BART.
2. Hoc ſenatuſconſultum &
ad filias quoque familiari perti-
net. Nec ad rem pertinet, ſi ad-
firmerur ornamenta ex ea pecu-
nia comparaſſe. Nam & ei quo-
que y qui filiofamilias credidit,
decreto ampliſſimi ordinis a¬
ctio denegatur. Nec intereſt, cõ-
ſumpri ſint nummi:an extent A
in peculio. Multo igitur magis
ſeueritare ſenatuſconſuli eiuse
contractus improbabitur, qui
filizfamilias mutuum dedit.
Hec exceptio competit fils, &
corum imterceſſoribus: niſi animo
donandi imerceſſerim. Et quia eſt
odioſa, ſolutum indebité non ripeti-
tur. BART.
3.Non ſolûm filiofamilias,
& patri eius ſuccurritur: verum
fideiuſſorif quoque & manda-
tori eius: qui & ipſi mandati ha-
bent s regreſſum, niſi forte
donandi animõ interceſſerunt.
tunc enim cum nullum regreſ-
aPignus non
dauu in ſoloetd
editori pro
dbi-
ur üies E a es Tarrt rax a-ai. vax a i-. .
cda qualibt. d’ q Anec ez eo quod extent in ré parris dicuntur ver-
aue . i. ſirt Jde in rem verſa lmm. Sed an in quantum locupletior
bitde ſteeuſr factus eſt parer tenetur, vel flinslouu. ſie arg forte pro cojae
petdia& peraue at ygl a ai e e etdiee
ſua quod in actione de peculio diei non poreſt.
e q’Eius. creditoris.
f ituſſori etiam filio inuito: ve j. de exceptine,
que Srei & Lomnes. ACCVRS.
g abent. id eſt haberent:vbi tenentur. AcCVs.
I vſforte, abundat foréevt s de arbirr ſiduoItem excipe
alios caſus, in quibus non babet regreſſum: ve jamand ſ remu-
nerandi ſ paſſiuACEVRS.
i abebit Imd videtur quod Ge, ad inſtar eius, qui promuliere
tune, Mdeiaoent iuehert Fluaniel enmuir s ſial i que eſteur
ihaueauue auus ra Solilud ideo quia fauoreie ſenr prorogdihhle auré diunm
iebhiienead oatctandum: ve ll & poſta lebm quiau6&
Lj de teſteut qui ſiio. Vel die, vt ibi diimus.
f.Vetus.
5
mat cauſſi cdm ſi quis per vim.
ſum habeant, ſenatuſconſultum
locum non habebit i, Sed & ſi
non donandi animo: parris ta-
men voluntate interceſſerunt,
totus contractus à parre vide-
bitur comprobatus E. 4JEt hi
tamenl, qui pro filiofamiliàs
ſine voluntate patris eius inter-
ceſſerunt, ſoluendo non repe-
tent . Hoc enim & diuus Ha-
drianus conſtituit, & poteſt di-
ci nõ repetituros. Arquin per-
petua exceptione turi ſunt: ſed
& ipſe filins e: & tamen non re-
petit: quia hi demum ſolutum
non repetunt, qui ob pœnã cre-
ditorum actione liberantur,
non quoniam exonerare eos lex
voluit. 5. Quamquam autem
ſoluendo non repetant:
Hacexceptio poteſt opponi etiam
poſt ſententiam. BART.
x. PAVLV libro trigenſime
Via * naturalis a obliga-
tio manet:
iE VLPEAvS libro vicenſi-
monouo ad Editum.
Amen * ſi non oppoſitarA
exceptione condemnati
ſunt, vtentur ſ ſenatuſconſulti
exceptione. & ita Iulianus ſcri-
plo mulieris intercedentis
11i. PAVLlibro trigenſime
ad Edictum.
Iramen ſciẽte patre creditu
Si rlon aiendan et eſa-
re t ſenatuſconſultum. Sed & ſi
iuſſerit parer filio credi; deinde
ignorante creditore mutauerit
voluntatẽ, locus ſenatuſconſul-
to non erit : quoniam initi?
contractus ſpectandum eſt.
xrII. GAIVS libre none ad
Edile.
I,quod alij mutuum dedi-
mus, à filiofamiliàs nouandi
l J. ſponte fuerir datus: alis non :vv S. quos
bit in ipſo filiofamiliàs exem-
y redcerts
mitrit.
I5 Et bi tamen.licét fideinſſori ſuceurraturtamn, &c. Acevns.
n mpurque ſeiiiet à ecreditore T Sed aià fio uidan
de per acctionem mandati: ve lt prine huius. Ego contrs, c¬¬
omiſeriut exceptionem
peremprorimſeienter
re Jmn. lſ fideis
in pne. TEt qud
prà dicit, habent man-
dati regreun, &e d
eſt haberent, i dicere.
mus eos cun’efectt
teneri. neurrum tamen
verum eſt. Accvns.
n Atquin oppoſitie.
o t Ipſs fius. ſeilicet
tutus et per exceptio-
nem, & hac eſt reſpõſio
pradictz oppoſirionis.
pT Liberantur. ideo
quia, &c. T Nota hanc
ie udtm e ir dl enmnd aseutie as
inddbblqui exceptionem, tepetutuie
tieons lie ouia l peras eeor-
reſtringi, fauores ame ilperanr
piaritrt j de lib &poſt. LOdin reſtrin-
l ex quidam. Accrns. untur.
q ia natura-
Ii. hac non
eſt ſuficiens rationam
& in muliere naturalis
obligatio durat, & repe-
tiuve yad veleſi mu-
lir in iure. ſed hae eſt
odioſa exceptid: ve Sl.
pxciren fin. Accrns. tAne. Auguſt.
r VPAAmn ſi non ls..p.y.
appoſita. Duo
notaPrim an poſſit i¬
liusfamilias huic exce-
ptioni renuntiar?Reſp.
non quia non ſui cau- lias de rel-yua.
ſa: ſed in odium eredi¬ e ennnciare
toris eſt inducta, niſi actdoniane
paterfa, factu eancer fint rmias,
ierarateur uud’y.e non pote: &
mitteretere Caadl.e- eu t vehie, &
nodorus. Sed in mulie- lol pnad.
tum eſt, quod re- quod aſus a.
iſp, b. aduer:
ſus commené
ſententil im-
probat-
d Renunciare
Velleiano mu-
lier poreſt: &
cur.
* Hine ſumpta
eſt lffiiußrmi-
tit. nam ex ſuo fa-
uore eſt inductarvt jad
Velleia. & . e
cond ind, lqui exceptio-
nem. TItem quid ſi di-
xite ſe emancipatum?
Reſp. non haber exce-
prione qsccudôo no. exceptionen
quôd exceptioi perem- non habet, qui
ptoria opponitur poſt diit ſe eman-
lentétammquod eſt ſpe- tipaom.
cale in Maced, & Vel.T Eacepue
vt hie & in milirert C. perenr rtoia.
de iur. & fac igor. l & qubus p¬
st in faſo tocraaor poocntatr oſ
rel icet. Cde procurat. ſententiam.
4Et in donatore:vevj.
e Macedoniani
dſuiſi poiunutre it finhnius le & Cadſiplauis. hnm tes deſielt eſſe
dre iudl Neſenniu S vlt. 5. Irem n qualiber exceptione, per
quam dico nulum fuiſſe iudicium, vel ratione iudicis vel partis,
vel rei de qua dicitur, vel quia fuit iudicatu falſis inſtumentis,
vel alia cauſa& facit jde ps fundusi S ſiplures at regulariter
boc fieti nou poteſtare G ſent reſcinõ paſdperemptorius.Accs..
4 5 Tmen ſi non opoſia Hoe ſit ex ſententia Senatuſconſul-
ti: alioqui poſt ſentenrian non opponitur peremptoria. Vide
ſeripta ad l1y9.Ci probat & ad tit CrIad.
ſ Ventur. contra exccurorem. ACCVRS.
4 Exemplo muliers intereedenti. Nam & receptioS. C. Vel-
leiani opponirur actioni iudiealG aC,,.
? S tamnlfeſtre ais prohiouerits Ire& aldtſ iree
s.odIſed Ilianus S-quamquaa inquit ſie not ſo-
lam S ſeientiam praiuditareniſi contradieatur: vt jAde mi gsctentla ola
qudanx dices ian jſſ fflu AecrR... prindetnit
n C an rit. Paréitur ignoranti l reuocatomevt hie, & Sde ontradiaaer.
int. Lſeld & i pidu S poſe & J, de ſld mSſes & fi,an aenni-
quit Arg zontra vii mu voiolſputu, L. . , . otam, ¬
1T Iitium. Not initium i ſpectandum: ve Jdepoſit L S.idem cuear.
am Pomponi. & J mand l’ſi procurator joeſt. Acerr,.i Iiiun ce-
guodPCna va Murmaui Titio a fiiofamil anino nos uafus feri.
Suni s lo eamdi rAium ſi pailrus amnprentl mla liun, dont
A’Aa 2