DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0956
é
Vide
bſeripta adait. C ſiman-
p.;, ita fuorit alin. ve
inum. Opponitur .i&
j Vide nor ad eam
aaeC. .
n Non eſſe. hoë caſu-
alias autem quandoque
ſioi it j. de donas iut
irum, & vx.l ſed inte-
rim.ſi vor.
bJ Q minor JTradi-
.Derat bãde m¬
nor. I v quod ſi mi-
non & C. qui manumit.
n’ poſlſi minr, jde
vrbabig lſi miner Sed
i contrà j d manu vii.
L id.d.3. Sol. ibl fuit
datus ſeruus minori hac
lege,vt manumittar; vr
bi. ie à minore datus
ali. Item contrà infi
de manu. l iiiij S nihil
autem intereſt. Sol. ibi
non fuit ler à minore
appoſita vt manumitte-
retur: ſed ab ipſo ſeruo;
qui hoc pepigit cum
emptore vr manumitte-
retur ab eo. AcCvs.
Avi. ſeilicet filio,
. rel ſeruo veu-
lito. ACGVRE.
d’qPomœrioi.i- E ſubur-
biis, velhortis d cirea
’ciuitatem poſitis. Ac-
EiR vE.
e Vrbe. cuius vrbis
ſunt illa pomeri
CVRSIVS.
Es urid eſtha-
bentibus mais priuile-
i’gium, ſed econrr à cui
Et interdictum maiori-
bus, porerit vni minori-
busvt de nterdi re-
lega.ll relegatorum Spo-
teſt Si ergo patria l ſua
eſt interdicta alicui, vel
l ciuitas, aliqua etis vrbs
interdici videtureſed nõ
econtratvt j. de interdi.
& relegatorumS.
onſtitutum eſt. S.ſi
teui & &de ffie. prafeã.
i vr. l. j ;. cuim vrbem.
Aë RSIVSv?
QIvmditr.
ter duopacta: quia re-
fert dicat véditon,ven-
do tibi mancipium hoë
pacto ne manumitta-
tur: & ſ contrà factum.
, & manus etiam
iniectionem teſeruauite
gratia vnius corum, vel verit
fuerit, ſtipulatur po-
1773 De ſerûis exportandis, &
vel in ſeeundo diair quod eſe lier ſemius vendituz. Iem po-
ausve equentia declaranir r
Nr Comrr q quamaitarpuer protituente empiore vel facien-
te aliquid alind, quod loco à prottirutionis eſ putà moratur i a Tabena;
vt c ſ ma ita fue. as proſtitu- ffn. & ideo euinei-
poſſir voluntate venditoris: ve Cde at & oblg dſieut & eſt pre
ſolurione arg ſupri de pa ſi eundus n fi. Fit à autem
-mine eorum, vel veriuſque: quia forté alteri, vel vtrique
eſt conſanguineur, & affectionis ratio habetur in bonz fidei iu-
,oiis it ſuprà man aum ſeruus. vvruu upee-
iuſque
heredis voluntatem non eſſe?
exquirendam.
Vbi eſt inhabilitas perſone à prin-
cpio: actus non poteſt confirmari,
lcët conferatur in tempus permiſ-
ſum. BA LD.
II11. MRCEtLvs libre vicen-
ſimoquarto Digeſtorum.
Si minot vigi amis ſer-
luum tibi in hoc vendiderit,
& tradiderit, ve cum manumit-
teres: nullius momenti eſt tra-
ditio : quamquam ea mente
tradiderit, vr cûm viginti annos
ipſe expleſſet, manumitreres.
Non enim multum facir quod
diſtulit liberratis praſtationem.
lex quippe conſilio eius quaſi
parum firmo reſtitit.
Pactum pœndle, & odioſum pro-
pier euitandam abſurditatem recipit
interpretationem etiam extenſiuam.
BALn.
v. PaP1
NIANVS libro dcime
Quastionum.
Vi e pacto venditoris po-
mœrio d* cuiuſlibet ciui-
tatis interdictu eſt, vrbes etiam
interdictum eſſe videtur. Quod
quidem alias quum principum
mandatis prciperetur, etiam
natutalem haber intellectnm:
ne ſcilicer qui caret minoribus,
fruatur maioribus f.
Pœnalis ſtipulatio appoſita circa
id quod de iure poteſt fieri, non com-
mitiur, ſi de facto tantum fiat, ſe-
cus ſi non porerat niſi de facto. h d.
Vel ſic: Quando duo deducuntur in
pactos pœna ſimpli appoſita, cenſetur
appoſua proprer id, quod ladit; non
proper id quod non lad,BALD.
M libre vicenſime ſoptime
Quationum.
venditor ab emptore ca-
Sues ne ſerua manumit.
teretur, néve proſtituatur, & ali-
quo facto contra quam l fue-
rat exceptum, euincatur, aut li-
bera iudicetur, & ex ſtipulatu
pœna petatur, doli exceptiõnem
quidam obſtarram putant: Sa-
VI. IDE
vel ne proſtituatur ſub pradicto pactos quia prime caſu ſi poſte;
manumixtatur,ponam non paritur quia ipſo iure non tenet ma-
numiſſio Secundo caſu peti porerit pœaa ſi ſtipulatio pœnalis
terpoſita non fuiſſet, agi porerat ex rendito. (SL QIDS
mancipinm vendo ne exporterur, vel vr exportetur, & contrà fa-
ctum fuerit? Papiniaui ſententia eſt; quod venditor ex vendito
no ager ſi contrapaaum factum eſſet: niſi pecuniariter inter-
aſt far ui peeman promiſe ſ¬
m contràa a rarionem ſubiungit, Sabiniverd ſeutentia fuiryt
parattaa iatreſe quiln minoris faſta foit vendir io ve tale pa-
f. Vetus.
ri
um ſerceur. & hanc approbat Papinianus auctor huius l. non
autem ad pmamene JlproVIVIA e a die a’
g. Cauieiit. d eſt i cauer ſibi fecerit per pactun de infr
pei,& ſi contn fiere ſeruauit fibl manus iniectionemin pri
r ſeri-
nam pecuniariam,vr
tabern:
inus non obſtaruram. Sed ra-
ti facietvt iure non tencat ſti-
pulatioi, ſi ne manumitreretur
exceptum eſt. Nam incredibile
eſt, de actu manumittentis, ac
non porius de effectu beneficij
cogitatum l. Carerum ſi, ne
proſtituatur, exceptum eſt, nulla
ratio occurrit cur pœna peti, &
exigi non debeat: cuim & ancil-
lam contumelia adfecerit, &
venditoris affectionem forte
ſimul, & verecundiam laſerit.
Etenim alias remota quoque
ſtipulatione placuit ex vendi-
to eſſe actionem 7.
1. Si quid emptor contra
quam lege venditionis cautum
les
eſt, feciſſer, aut non feciſſet :
nobis aliquando placebat non
alias ex vendito propter poenam
homin irrogatam ? agi poſſe.
quam ſi pecunie ratione vendi-
toris intereſſetiveluti quia pe-
nam promiſiſſet d: cterum vi-
to bono non conuenire crede-
re, venditoris intereſſe, quod
animo ſœuientis ſatisfactum nõ
fuiſſer t. Sed in contrarium me
vocat Sabini ſententiaſ, qui vri-
liter agi ideo arbitratus eſtquo-
niam hoe minoris homo vaeniſ-
ſe videatur.
Si pna promittitur pacto nude,
non poteſt exigi, niſi interſitBART.
VI1. IDE libro dacime
Quaſtionum.
Eruus ea lege vaniit, ne in
Sinits ſet quod ſ alirer fa-
ctum eſſet, conuenit circa ſtipu-
lationem, vt pœnam preſtaret
emptor. Vix eſt vt eo nomine
vindicte ratione vẽditor agere
poſſir: acturus vtiliter, ſi nõ ſer-
uata lege in penam, quam alij
promiſit, inciderit. Huie conſe-
quẽs erit, vt hactenus agere poſ-
ſit u, quarenus alij praſtare co-
pœnay, non reiz perſecutio eſt.
Quod ſi ne pene cauſa expor-
taretur, conuenir: etiam adfe-
cionis ratione recte àgetir?.
trà ſuprà lprox in fine. Sol-il
appoſito, niſi interſit. Azo.
vi’s uan q an igl
z 4 Rei. id’eſt damni ſui, Azo.
gitur r. Quidquid enim excedit:
inéerceſſit ſtipulatio, bie nontve in
principio huiu l preterea ibi agiru ex vendito ad ipſum inter-
eſelle ad queo or puto rli
nota quod pactum e in connneuti appoſitun non valet ad actio. valet ad pe-
nem in pona iſtaſie necin vſuraevt Cde vſur i, & plené dixi na, & aa vſu-
.de pact L iuriſgentiei , ſeim nau.lr. t, am.
x J’Cogitur. ergo intereſſe d’ſpectaeur in penali actione: vt
hieſecus e in pnali ſtipulatione: ve j’de verb. oblig lſtipulatio mus i,
iſta.S alteri & ſic pro pea non agitur ex pacto in continenn
ſe promiſit. Ao.
a Agetur. ad pona eeri Sed videtur que
manumiſſionis quia tener libértas: vnde ad pham agi nonpo fereti.
LXE
.
e
habirarei,&
ur ſeuiet à venditoares prenie,
qui manus iniectio¬ ria ut certe
nen ſibi ſeruauit. non moltuun
i ’ripulatio. ſe ppen, duſſentanea.
vt ex ea agatur. Azo&
hoe in caſu qui ſequi-
tur: vr hie, & Cſi man.
ita fue. alie. vt ma. Lea
pnenAA e v se
gitatmm arg.
contr Cls adul. laum,
qui Sol-bi in pna le-
gali loquitur: & ita in-
nuitgd j. Cade piſe.
audien. ACCVRSIVS.
I Remota.id eſt poœn
ſtipulatio non interue-
nerit.
m Ex vondito. ratio-
ne affectionis:vt Smman
da.laam ſeruus. Ace.
Feciſſet. vt quia ex-
portauit cum eſſer actõ, duin ſie, a&i
quod non exportarer. auſi quid em-
6 Non feciſſet. vt quia pr rntrr-
non exportauit, ci eſſer ave.
actumquôd exportaret.
p Irigatamid eſt ir-
rogandam ex pacto, vel
etiam proptié altero
caſu. AcCVRR
qPromiſſſet ſuo acto-
rl forté vel etiam alij.
r Non fuiſſer malitiis ho-
enin homini, &er vt . minum no eſ
dei vind lin fudo in fe indulgendum.
ſq Sentẽtia. in vtroque
caſupradicto Sed cõtrà
Jlprox Sol-vtibiAcc.
t. ideatur.v S de cõ-
traben emp, l. fundi par-
té. & de here venl pen.
Eruus. JCavVS-Sive-
lditur ſeruus boc pa-
cto, ne morerur in lta-
liaeſi cotrà factum ſit,
pœnã preſtare conuenie
& agi non poreſt ad,
cais?
tereſſet véditoris pecu-
niariter: quo caſu age-
tur eatenus i verô con-
uenit ne exportetur, &
factumſit cõtrà, agetur.
Ratio diuerſitaris eſt:
quia hominem, &c quia
pactum quod exporte-
tur, ſolam duritiam cõ-
tinetera plana ſunt
vſque ad tit ſequé. quia:
procedit per terminos
xemplorum Vrran.
4 haſit. Id eſt non
aget, nſi petuniariter.
itoris interſit, vi
it. & ſie cm p¬
prober hane diſtinctio-
nem, interſit ſua pecu-
niariter, vel nõ, eſt con-
ePatu ia-
. EA contineti au-
e TEt ſie poſtum n¬
J Dubitar
Taurelus n
ita diſpunge,
d’id, quod in-
tereſt, ſpeca-
pœnali
ationeat non
in penala fti-
pularione.
Pnmlis a¬
-...., ionis, & ſti-
d non in caſu pufationis dif-
teſt:
4
Vide
bſeripta adait. C ſiman-
p.;, ita fuorit alin. ve
inum. Opponitur .i&
j Vide nor ad eam
aaeC. .
n Non eſſe. hoë caſu-
alias autem quandoque
ſioi it j. de donas iut
irum, & vx.l ſed inte-
rim.ſi vor.
bJ Q minor JTradi-
.Derat bãde m¬
nor. I v quod ſi mi-
non & C. qui manumit.
n’ poſlſi minr, jde
vrbabig lſi miner Sed
i contrà j d manu vii.
L id.d.3. Sol. ibl fuit
datus ſeruus minori hac
lege,vt manumittar; vr
bi. ie à minore datus
ali. Item contrà infi
de manu. l iiiij S nihil
autem intereſt. Sol. ibi
non fuit ler à minore
appoſita vt manumitte-
retur: ſed ab ipſo ſeruo;
qui hoc pepigit cum
emptore vr manumitte-
retur ab eo. AcCvs.
Avi. ſeilicet filio,
. rel ſeruo veu-
lito. ACGVRE.
d’qPomœrioi.i- E ſubur-
biis, velhortis d cirea
’ciuitatem poſitis. Ac-
EiR vE.
e Vrbe. cuius vrbis
ſunt illa pomeri
CVRSIVS.
Es urid eſtha-
bentibus mais priuile-
i’gium, ſed econrr à cui
Et interdictum maiori-
bus, porerit vni minori-
busvt de nterdi re-
lega.ll relegatorum Spo-
teſt Si ergo patria l ſua
eſt interdicta alicui, vel
l ciuitas, aliqua etis vrbs
interdici videtureſed nõ
econtratvt j. de interdi.
& relegatorumS.
onſtitutum eſt. S.ſi
teui & &de ffie. prafeã.
i vr. l. j ;. cuim vrbem.
Aë RSIVSv?
QIvmditr.
ter duopacta: quia re-
fert dicat véditon,ven-
do tibi mancipium hoë
pacto ne manumitta-
tur: & ſ contrà factum.
, & manus etiam
iniectionem teſeruauite
gratia vnius corum, vel verit
fuerit, ſtipulatur po-
1773 De ſerûis exportandis, &
vel in ſeeundo diair quod eſe lier ſemius vendituz. Iem po-
ausve equentia declaranir r
Nr Comrr q quamaitarpuer protituente empiore vel facien-
te aliquid alind, quod loco à prottirutionis eſ putà moratur i a Tabena;
vt c ſ ma ita fue. as proſtitu- ffn. & ideo euinei-
poſſir voluntate venditoris: ve Cde at & oblg dſieut & eſt pre
ſolurione arg ſupri de pa ſi eundus n fi. Fit à autem
-mine eorum, vel veriuſque: quia forté alteri, vel vtrique
eſt conſanguineur, & affectionis ratio habetur in bonz fidei iu-
,oiis it ſuprà man aum ſeruus. vvruu upee-
iuſque
heredis voluntatem non eſſe?
exquirendam.
Vbi eſt inhabilitas perſone à prin-
cpio: actus non poteſt confirmari,
lcët conferatur in tempus permiſ-
ſum. BA LD.
II11. MRCEtLvs libre vicen-
ſimoquarto Digeſtorum.
Si minot vigi amis ſer-
luum tibi in hoc vendiderit,
& tradiderit, ve cum manumit-
teres: nullius momenti eſt tra-
ditio : quamquam ea mente
tradiderit, vr cûm viginti annos
ipſe expleſſet, manumitreres.
Non enim multum facir quod
diſtulit liberratis praſtationem.
lex quippe conſilio eius quaſi
parum firmo reſtitit.
Pactum pœndle, & odioſum pro-
pier euitandam abſurditatem recipit
interpretationem etiam extenſiuam.
BALn.
v. PaP1
NIANVS libro dcime
Quastionum.
Vi e pacto venditoris po-
mœrio d* cuiuſlibet ciui-
tatis interdictu eſt, vrbes etiam
interdictum eſſe videtur. Quod
quidem alias quum principum
mandatis prciperetur, etiam
natutalem haber intellectnm:
ne ſcilicer qui caret minoribus,
fruatur maioribus f.
Pœnalis ſtipulatio appoſita circa
id quod de iure poteſt fieri, non com-
mitiur, ſi de facto tantum fiat, ſe-
cus ſi non porerat niſi de facto. h d.
Vel ſic: Quando duo deducuntur in
pactos pœna ſimpli appoſita, cenſetur
appoſua proprer id, quod ladit; non
proper id quod non lad,BALD.
M libre vicenſime ſoptime
Quationum.
venditor ab emptore ca-
Sues ne ſerua manumit.
teretur, néve proſtituatur, & ali-
quo facto contra quam l fue-
rat exceptum, euincatur, aut li-
bera iudicetur, & ex ſtipulatu
pœna petatur, doli exceptiõnem
quidam obſtarram putant: Sa-
VI. IDE
vel ne proſtituatur ſub pradicto pactos quia prime caſu ſi poſte;
manumixtatur,ponam non paritur quia ipſo iure non tenet ma-
numiſſio Secundo caſu peti porerit pœaa ſi ſtipulatio pœnalis
terpoſita non fuiſſet, agi porerat ex rendito. (SL QIDS
mancipinm vendo ne exporterur, vel vr exportetur, & contrà fa-
ctum fuerit? Papiniaui ſententia eſt; quod venditor ex vendito
no ager ſi contrapaaum factum eſſet: niſi pecuniariter inter-
aſt far ui peeman promiſe ſ¬
m contràa a rarionem ſubiungit, Sabiniverd ſeutentia fuiryt
parattaa iatreſe quiln minoris faſta foit vendir io ve tale pa-
f. Vetus.
ri
um ſerceur. & hanc approbat Papinianus auctor huius l. non
autem ad pmamene JlproVIVIA e a die a’
g. Cauieiit. d eſt i cauer ſibi fecerit per pactun de infr
pei,& ſi contn fiere ſeruauit fibl manus iniectionemin pri
r ſeri-
nam pecuniariam,vr
tabern:
inus non obſtaruram. Sed ra-
ti facietvt iure non tencat ſti-
pulatioi, ſi ne manumitreretur
exceptum eſt. Nam incredibile
eſt, de actu manumittentis, ac
non porius de effectu beneficij
cogitatum l. Carerum ſi, ne
proſtituatur, exceptum eſt, nulla
ratio occurrit cur pœna peti, &
exigi non debeat: cuim & ancil-
lam contumelia adfecerit, &
venditoris affectionem forte
ſimul, & verecundiam laſerit.
Etenim alias remota quoque
ſtipulatione placuit ex vendi-
to eſſe actionem 7.
1. Si quid emptor contra
quam lege venditionis cautum
les
eſt, feciſſer, aut non feciſſet :
nobis aliquando placebat non
alias ex vendito propter poenam
homin irrogatam ? agi poſſe.
quam ſi pecunie ratione vendi-
toris intereſſetiveluti quia pe-
nam promiſiſſet d: cterum vi-
to bono non conuenire crede-
re, venditoris intereſſe, quod
animo ſœuientis ſatisfactum nõ
fuiſſer t. Sed in contrarium me
vocat Sabini ſententiaſ, qui vri-
liter agi ideo arbitratus eſtquo-
niam hoe minoris homo vaeniſ-
ſe videatur.
Si pna promittitur pacto nude,
non poteſt exigi, niſi interſitBART.
VI1. IDE libro dacime
Quaſtionum.
Eruus ea lege vaniit, ne in
Sinits ſet quod ſ alirer fa-
ctum eſſet, conuenit circa ſtipu-
lationem, vt pœnam preſtaret
emptor. Vix eſt vt eo nomine
vindicte ratione vẽditor agere
poſſir: acturus vtiliter, ſi nõ ſer-
uata lege in penam, quam alij
promiſit, inciderit. Huie conſe-
quẽs erit, vt hactenus agere poſ-
ſit u, quarenus alij praſtare co-
pœnay, non reiz perſecutio eſt.
Quod ſi ne pene cauſa expor-
taretur, conuenir: etiam adfe-
cionis ratione recte àgetir?.
trà ſuprà lprox in fine. Sol-il
appoſito, niſi interſit. Azo.
vi’s uan q an igl
z 4 Rei. id’eſt damni ſui, Azo.
gitur r. Quidquid enim excedit:
inéerceſſit ſtipulatio, bie nontve in
principio huiu l preterea ibi agiru ex vendito ad ipſum inter-
eſelle ad queo or puto rli
nota quod pactum e in connneuti appoſitun non valet ad actio. valet ad pe-
nem in pona iſtaſie necin vſuraevt Cde vſur i, & plené dixi na, & aa vſu-
.de pact L iuriſgentiei , ſeim nau.lr. t, am.
x J’Cogitur. ergo intereſſe d’ſpectaeur in penali actione: vt
hieſecus e in pnali ſtipulatione: ve j’de verb. oblig lſtipulatio mus i,
iſta.S alteri & ſic pro pea non agitur ex pacto in continenn
ſe promiſit. Ao.
a Agetur. ad pona eeri Sed videtur que
manumiſſionis quia tener libértas: vnde ad pham agi nonpo fereti.
LXE
.
e
habirarei,&
ur ſeuiet à venditoares prenie,
qui manus iniectio¬ ria ut certe
nen ſibi ſeruauit. non moltuun
i ’ripulatio. ſe ppen, duſſentanea.
vt ex ea agatur. Azo&
hoe in caſu qui ſequi-
tur: vr hie, & Cſi man.
ita fue. alie. vt ma. Lea
pnenAA e v se
gitatmm arg.
contr Cls adul. laum,
qui Sol-bi in pna le-
gali loquitur: & ita in-
nuitgd j. Cade piſe.
audien. ACCVRSIVS.
I Remota.id eſt poœn
ſtipulatio non interue-
nerit.
m Ex vondito. ratio-
ne affectionis:vt Smman
da.laam ſeruus. Ace.
Feciſſet. vt quia ex-
portauit cum eſſer actõ, duin ſie, a&i
quod non exportarer. auſi quid em-
6 Non feciſſet. vt quia pr rntrr-
non exportauit, ci eſſer ave.
actumquôd exportaret.
p Irigatamid eſt ir-
rogandam ex pacto, vel
etiam proptié altero
caſu. AcCVRR
qPromiſſſet ſuo acto-
rl forté vel etiam alij.
r Non fuiſſer malitiis ho-
enin homini, &er vt . minum no eſ
dei vind lin fudo in fe indulgendum.
ſq Sentẽtia. in vtroque
caſupradicto Sed cõtrà
Jlprox Sol-vtibiAcc.
t. ideatur.v S de cõ-
traben emp, l. fundi par-
té. & de here venl pen.
Eruus. JCavVS-Sive-
lditur ſeruus boc pa-
cto, ne morerur in lta-
liaeſi cotrà factum ſit,
pœnã preſtare conuenie
& agi non poreſt ad,
cais?
tereſſet véditoris pecu-
niariter: quo caſu age-
tur eatenus i verô con-
uenit ne exportetur, &
factumſit cõtrà, agetur.
Ratio diuerſitaris eſt:
quia hominem, &c quia
pactum quod exporte-
tur, ſolam duritiam cõ-
tinetera plana ſunt
vſque ad tit ſequé. quia:
procedit per terminos
xemplorum Vrran.
4 haſit. Id eſt non
aget, nſi petuniariter.
itoris interſit, vi
it. & ſie cm p¬
prober hane diſtinctio-
nem, interſit ſua pecu-
niariter, vel nõ, eſt con-
ePatu ia-
. EA contineti au-
e TEt ſie poſtum n¬
J Dubitar
Taurelus n
ita diſpunge,
d’id, quod in-
tereſt, ſpeca-
pœnali
ationeat non
in penala fti-
pularione.
Pnmlis a¬
-...., ionis, & ſti-
d non in caſu pufationis dif-
teſt:
4