DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#1005
1871
vnaûLLA Tioi i & dixi de hoc ẽ ad lg.Aqui Liuud. AC-
2 S Mauumiſi non dicit quanti intereſt iſtum manumitti: quia
nou poreſt ſie inſpiei intereſſe: arg contà adlSS i aaem rem
d. vel quod in plus mihi expedit.
t Eftmari on enim eſtid eſt fingitur , qud non ſit lou-
Digeſtorum LiberXIX. Titv. 1872
Beu JCASVS Debebas mihi z. & tibi Titius x. Acce-
mpio ti ve ail T Trian faft
ago praſeiptis verbis t deleges: & ſie delegam faciam cou-
demnar. VIVIAN.
Ob am cauſam. Hle neggeſt-eſt, facio, ve facias. Lſ manda-
aigite on a ut
ſe loce- pletior, qui libertu ha-
a ſe, Lrret li & ldrair.
librmu Lm Sj &j quiba
e àprelam le liinf-
Sed contra s de a amp.
lain fin Sol. bit
nou debet etimariqudd
bertum habeo, tlm
manumiſſionem fece-
rimenon vt mez, ſed vr
ene ſatisfacerem volun-
ti potius ergotibi de-
bes imputare,quime ad
hoc faciendû induxiſtis.
nec modô idem vis ad-
implere. at ibi emptor
manumiſit proprio ar-
bitrio ſux voluntati ſa-
tisfaciendo: vnde qued
ex eo ſibi prouenit, ſe-
cum compenſare deber,
ſecundum Azo. S Item
potes ſuper bac ldiſtin-
guere de pactis appoſi-
us in cõtractibus inno-
minatis, ve plené dixiS.
de ontrahempe. l pasta.
in fgl. AcCVs.
a inſuuai Citatur ba
lex in lenctueuurS de at.
ompti, qus in hanc rem
notanda eſt. CVIAc.
e Vdidi. id eſt, dixi
me vendere.
a 4 Nullam eſſe vendi.
timem. Quoniã non eſt
pretiumenee locationẽ,
cadem ratione. Crre.
Baaid d meortii b prſeri-
praſipe. peis verbis, que é datur
Paſeripeus adincerumideſt d ad
veb aio interſſe: vel vr fia,
r ad incertu. quod counénit. Azo.
A ncerum di, e Aadm eſſe ve fiat,
aur il, quod quoiert jas.
ire vxs.
ia, jund feai F’’ iiai dena-
deo vt ſpeciẽ:
aioquin ſuccederet e¬
ſtitutio: & faceret eu
liberumeve C.ſi mandta
fun ale. ne proſtl. lai.
ACCVRS.
ISa admiur ſr-
luum. JArguere-
tur feciſſet,néene. Azo.
y JDominus. Deinceps
varix proponuntur ſpe-
cies, ex quibus competit
in factum ciuilis, aut
pratoria, non praſeri-
tis verbis. CvIe.
miſi a. An deducendum erit
quod libertum habeo? Sed hoc
non poreſt eſtimari?.
Eror in nonine contractu non
ta contractum. BART.
VL NERATIVS, libre prime
Reſpmnmm.
Nſulam hoc modo, vt aliam
inſulame reficeres, vendidit.
Reſpondit, nullam eſſe vendi-
tionem : ſed ciuili intentione
incerti d agendum eſſet.
Vi ceſſat intereſſe firi, quod con-
uenit: recurrimus ad tondictionem
ob cauſam. BART.
VI1. PAPINANVS ibre ſecun-
eundo Questionam.
Itibi decem dedero f, vt Sti-
lehum manumittas, & ceſſa-
neris; confeſtim agam praſcri-
pris yerbis, vt ſoluas quanti
mea intereſt: aut ſi nihil inter-
eſt, condicam tibi, vr decem
reddas,
Vhieſt dovt facas, & des; ori-
tur actio praſr, vpehb t fiat, quod
conuenit. BART.
VI11. IDE libre viconſi
ſeptims Quastiomum.
I dominus ſerunm, cum
Sfuaoaigouereaur a, quimiee
nis habende cauſa aeſtimatua
dediſſet, neque de eo comper-
tum fuiſſer, & is non reddere-
tur, eo nomine ciuiliteri agi
poſſes: licet aliquo caſu ſeruum
retẽturus eſſer, qui traditum ac-
cepiſſet. Poreſt enim retinere
ſeruum, ſiue dominus pro eo
pecuniam elegiſſer, ſiue in ad-
miſo deprehenſus fuiſſer: tnnc
enim & dataml eſtimationem
reddi à domino Zoporteret. Sed
quſitum eſt, qua actione pe-
cunia, fi cam dominus elegiſſet,
peti poſſer. Dixi tamerſi quid
inter eos ageretur, verbis quo-
que ſtipulationis concluſum nõ
fuiſſer: ſi ramen lex contractus
non lareret, preſcriptis verbis n
incerti & hle agi poſſe: nec vi-
deri nudum pactum interue-
niſſe, quotiens certa lege da-
ri? probareture.
Liberatus ob cauſam, tnueditur
bacactione vt faciat, quod onuenit.
BART.
I. IDEM Ibro vndecime
Reponſorum.
On aan ceauſan, acepro?
liberatus, ve nomen Titij
debitoris delegaret : ſi fidem
contractus non implear, incer-
ti actione t tenebitur. Itaque
iudicis officio non vetus r obli-
gatio reſtaurabitur ſ p: ſed
promiſſa v preſtabitur, aut con-
demnatio i ſequetur E.
Ista lex, & ſequens non loquiture
de actine praſcriptis verbis, velin
factum, que oritur ex contractuſed
ex quaſi contractu, vel delcto, &
breuiter hoc intendit Cautio miſſa
rpetitur per actionem incerti, &
actionem infactum. BART.
x. IAVOLENVS libre tetio-
decime Epistularum.
Artis tertiæ vſumfructum 7
Pier, vereelis boom aà
eius creditoribus diſtracta ſunt:
& pecuniam, quæ ex aſtima-
tione * partis tertie fiebat, mu-
lier accepit fruendi cauſa:& per
ignorantiam ſtipulatio? preter-
miſſa eſt.Quro, an ab herede
mulietis pecunia, qua fruendi
cauſa data eſt, repeti poſſir, &
qua actione. Reſpondi, in fa-
aQm alonemn mn , àdari débere.
tSqutii mãdat. Cr.
pJ Acepeiper acce-
priltioneAcevs.
A Nomen Tij debim-
r delgaret. Quod eſt
facere non dae.
Incti atione. id à a Iacen-
apmſerſb r etr flt r ſen Paraeae
quod contenieve ſubi verbacliue.
cit, &e dolol lgem.
r Non vetus. Imd
tus reſtauratur: vrS. de
cond. o caudſi quis ae-
cpeo que eſt cont Sol.
hMe certum promiſit ex-
promiſſorem ibi in ge-
nere. 2. Vel hîc purum
erat debitum primum:
ibi conditionale. 3. Vel
die, (quod eſt verius nõ
eſſe conerariumnee ab-
ſurdumbhanc actionem
cum cõdictione ob cau-
ſam competere, ve ſe re-
pouar in obligationem:
vel ad pecuniam tãtim,
i obligatio hae amiſſa
fuerat pura & ſubaudias
ſecnndum hoe he tan-
tum, veibi dii Accvn.
R. taurabitur. per
hane actione incerti-
ſed per condictionem
reſtaurabiur; ve S. 4
tondal ſi quis ne-
cAe ACCV.
Non vetu obligatie
refiaurabitur. Quoniam
eam ſuſtulit acceptila-
tio. Hoe viderur falsi.
Sunt namque quédam
actiones, quibus conſe-
quimur, vt debiror ac-
cepto liberarus reponat
ſe in vereré obligatio-
nem, quaſi vrilis ſit ao-
ceptilatio, vel quaſi in-
certi lis ſit, agã priſtina
actione. I. ſi muier. ſi
quis accepto. S. de cond.
cauſa datu. llicet. J. de
iure dotiu. CVrAc.
tſ Sad promiſſa. id eſt
delegitio. CrIAC.
t Aut condemmatie.
id eſt vi condemnetur,
qui ſie delegatur.
ty Cmddatie ſequetur.
in id quod intereſt. Cr.
e T Non loquitur. Die,
imô, loquitur de actions
in fatt deinde dele hee
Priipi.
vecbadis po
teſt ceuee
et codiion
o ean.
tVulgaſen.
oxri quit lu.
h ftimatu, i on eſt aſtimatum, agitur ob cauſam tan-
tum: non ad ſtimationem, que facta non eſt: ve condittob
aauſl ponult.
A t Astntme Eſtimatus ſeus tradi ſolet intepoſita ſti-
pulatione de co reddendo, ve timatione eius laerto. de quae-
Aiombus. C aa
i 5 Ciuilier. id eſt, preſcriptis verbis ACCVRE.
i Cuiliter agi poſe Quaſex do,ve dedo,e reddasCr-
V!
S.
Tuae enimſi deprehenſus fuiſſet. Azo.
J Dau id eſt, ſiiam eſſet ſoluta domin AACvVs.
Redi à dmmi. Condictione ſine cauſa. CVIAC.
mJ Tumſi. id eſt, quamuis.
n Praſcriptis verbi. Ex prſcripto conuentionum. Cvr a¬
CIVS.
s Nudumpatum. Quid ut nudum pactum, & an ſit aliquod
pactun veſtitu, otatu eſt in LiariſtmumeS ſud eun aas.
de pat. Vide ſeripta bie. CVIAC.
L on TLege. id e eſt pacto.
e ro
1 Ceta lgedur Vehie atus eſt ſeruus Cr1AE.
Pbatur. ve Cao Lrebi. AecVRE.
poſtrema vera; tauis omiſſa repetitur per aime incerti, &
ainem in factum pro quibus die,Et maltdebuit dicere, pecunia
uito vuurutu per atinem in fatum repettur. CV1A ,
Ari, JCAsvs. Maritus legauit vrori vſumfruct. certia
partis omnium bonorum ſuorum: eo moriente um bona
non deferrentur per heredes, creditores vendiderunt pro cee.
xoraapit t enmnn & mon promiſi reſtiturere, fuaito vſnfrmt.
tandem deceſſt mulier& ſie faitus eſt vſnsfructus, quaitur qu-
act. heredes viri contra heredes mulieris agere poſuorEt dicit.
ia facta. VIVr N..
u Legauit. maritus vror. AceVRS. ADDITEO. Adde ad
fnem letiams e vſuct CVIAE.
z qimaun. Facta....
Spulatie de reddendo fnito vſufrte ,.
7 Ifatumaati. Non ciuilem: quia negotium coura-
uum non eſt: ſed in factum prtoriamCVIAEA, E 21
z ſatm amimt m videur dari iuce vſſi ae
rqua viſu cnſu lhs ſoutu Ss penne que eſt or Solhie
non in peunia: ſed in ſolo fuit relitus vſusfr. legataria tame
accepit pecmanm premiſa ſipularione, vnde decuriute
ad ationen in factum Vel ciuliter ibi agit condictione aéen,
vnaûLLA Tioi i & dixi de hoc ẽ ad lg.Aqui Liuud. AC-
2 S Mauumiſi non dicit quanti intereſt iſtum manumitti: quia
nou poreſt ſie inſpiei intereſſe: arg contà adlSS i aaem rem
d. vel quod in plus mihi expedit.
t Eftmari on enim eſtid eſt fingitur , qud non ſit lou-
Digeſtorum LiberXIX. Titv. 1872
Beu JCASVS Debebas mihi z. & tibi Titius x. Acce-
mpio ti ve ail T Trian faft
ago praſeiptis verbis t deleges: & ſie delegam faciam cou-
demnar. VIVIAN.
Ob am cauſam. Hle neggeſt-eſt, facio, ve facias. Lſ manda-
aigite on a ut
ſe loce- pletior, qui libertu ha-
a ſe, Lrret li & ldrair.
librmu Lm Sj &j quiba
e àprelam le liinf-
Sed contra s de a amp.
lain fin Sol. bit
nou debet etimariqudd
bertum habeo, tlm
manumiſſionem fece-
rimenon vt mez, ſed vr
ene ſatisfacerem volun-
ti potius ergotibi de-
bes imputare,quime ad
hoc faciendû induxiſtis.
nec modô idem vis ad-
implere. at ibi emptor
manumiſit proprio ar-
bitrio ſux voluntati ſa-
tisfaciendo: vnde qued
ex eo ſibi prouenit, ſe-
cum compenſare deber,
ſecundum Azo. S Item
potes ſuper bac ldiſtin-
guere de pactis appoſi-
us in cõtractibus inno-
minatis, ve plené dixiS.
de ontrahempe. l pasta.
in fgl. AcCVs.
a inſuuai Citatur ba
lex in lenctueuurS de at.
ompti, qus in hanc rem
notanda eſt. CVIAc.
e Vdidi. id eſt, dixi
me vendere.
a 4 Nullam eſſe vendi.
timem. Quoniã non eſt
pretiumenee locationẽ,
cadem ratione. Crre.
Baaid d meortii b prſeri-
praſipe. peis verbis, que é datur
Paſeripeus adincerumideſt d ad
veb aio interſſe: vel vr fia,
r ad incertu. quod counénit. Azo.
A ncerum di, e Aadm eſſe ve fiat,
aur il, quod quoiert jas.
ire vxs.
ia, jund feai F’’ iiai dena-
deo vt ſpeciẽ:
aioquin ſuccederet e¬
ſtitutio: & faceret eu
liberumeve C.ſi mandta
fun ale. ne proſtl. lai.
ACCVRS.
ISa admiur ſr-
luum. JArguere-
tur feciſſet,néene. Azo.
y JDominus. Deinceps
varix proponuntur ſpe-
cies, ex quibus competit
in factum ciuilis, aut
pratoria, non praſeri-
tis verbis. CvIe.
miſi a. An deducendum erit
quod libertum habeo? Sed hoc
non poreſt eſtimari?.
Eror in nonine contractu non
ta contractum. BART.
VL NERATIVS, libre prime
Reſpmnmm.
Nſulam hoc modo, vt aliam
inſulame reficeres, vendidit.
Reſpondit, nullam eſſe vendi-
tionem : ſed ciuili intentione
incerti d agendum eſſet.
Vi ceſſat intereſſe firi, quod con-
uenit: recurrimus ad tondictionem
ob cauſam. BART.
VI1. PAPINANVS ibre ſecun-
eundo Questionam.
Itibi decem dedero f, vt Sti-
lehum manumittas, & ceſſa-
neris; confeſtim agam praſcri-
pris yerbis, vt ſoluas quanti
mea intereſt: aut ſi nihil inter-
eſt, condicam tibi, vr decem
reddas,
Vhieſt dovt facas, & des; ori-
tur actio praſr, vpehb t fiat, quod
conuenit. BART.
VI11. IDE libre viconſi
ſeptims Quastiomum.
I dominus ſerunm, cum
Sfuaoaigouereaur a, quimiee
nis habende cauſa aeſtimatua
dediſſet, neque de eo comper-
tum fuiſſer, & is non reddere-
tur, eo nomine ciuiliteri agi
poſſes: licet aliquo caſu ſeruum
retẽturus eſſer, qui traditum ac-
cepiſſet. Poreſt enim retinere
ſeruum, ſiue dominus pro eo
pecuniam elegiſſer, ſiue in ad-
miſo deprehenſus fuiſſer: tnnc
enim & dataml eſtimationem
reddi à domino Zoporteret. Sed
quſitum eſt, qua actione pe-
cunia, fi cam dominus elegiſſet,
peti poſſer. Dixi tamerſi quid
inter eos ageretur, verbis quo-
que ſtipulationis concluſum nõ
fuiſſer: ſi ramen lex contractus
non lareret, preſcriptis verbis n
incerti & hle agi poſſe: nec vi-
deri nudum pactum interue-
niſſe, quotiens certa lege da-
ri? probareture.
Liberatus ob cauſam, tnueditur
bacactione vt faciat, quod onuenit.
BART.
I. IDEM Ibro vndecime
Reponſorum.
On aan ceauſan, acepro?
liberatus, ve nomen Titij
debitoris delegaret : ſi fidem
contractus non implear, incer-
ti actione t tenebitur. Itaque
iudicis officio non vetus r obli-
gatio reſtaurabitur ſ p: ſed
promiſſa v preſtabitur, aut con-
demnatio i ſequetur E.
Ista lex, & ſequens non loquiture
de actine praſcriptis verbis, velin
factum, que oritur ex contractuſed
ex quaſi contractu, vel delcto, &
breuiter hoc intendit Cautio miſſa
rpetitur per actionem incerti, &
actionem infactum. BART.
x. IAVOLENVS libre tetio-
decime Epistularum.
Artis tertiæ vſumfructum 7
Pier, vereelis boom aà
eius creditoribus diſtracta ſunt:
& pecuniam, quæ ex aſtima-
tione * partis tertie fiebat, mu-
lier accepit fruendi cauſa:& per
ignorantiam ſtipulatio? preter-
miſſa eſt.Quro, an ab herede
mulietis pecunia, qua fruendi
cauſa data eſt, repeti poſſir, &
qua actione. Reſpondi, in fa-
aQm alonemn mn , àdari débere.
tSqutii mãdat. Cr.
pJ Acepeiper acce-
priltioneAcevs.
A Nomen Tij debim-
r delgaret. Quod eſt
facere non dae.
Incti atione. id à a Iacen-
apmſerſb r etr flt r ſen Paraeae
quod contenieve ſubi verbacliue.
cit, &e dolol lgem.
r Non vetus. Imd
tus reſtauratur: vrS. de
cond. o caudſi quis ae-
cpeo que eſt cont Sol.
hMe certum promiſit ex-
promiſſorem ibi in ge-
nere. 2. Vel hîc purum
erat debitum primum:
ibi conditionale. 3. Vel
die, (quod eſt verius nõ
eſſe conerariumnee ab-
ſurdumbhanc actionem
cum cõdictione ob cau-
ſam competere, ve ſe re-
pouar in obligationem:
vel ad pecuniam tãtim,
i obligatio hae amiſſa
fuerat pura & ſubaudias
ſecnndum hoe he tan-
tum, veibi dii Accvn.
R. taurabitur. per
hane actione incerti-
ſed per condictionem
reſtaurabiur; ve S. 4
tondal ſi quis ne-
cAe ACCV.
Non vetu obligatie
refiaurabitur. Quoniam
eam ſuſtulit acceptila-
tio. Hoe viderur falsi.
Sunt namque quédam
actiones, quibus conſe-
quimur, vt debiror ac-
cepto liberarus reponat
ſe in vereré obligatio-
nem, quaſi vrilis ſit ao-
ceptilatio, vel quaſi in-
certi lis ſit, agã priſtina
actione. I. ſi muier. ſi
quis accepto. S. de cond.
cauſa datu. llicet. J. de
iure dotiu. CVrAc.
tſ Sad promiſſa. id eſt
delegitio. CrIAC.
t Aut condemmatie.
id eſt vi condemnetur,
qui ſie delegatur.
ty Cmddatie ſequetur.
in id quod intereſt. Cr.
e T Non loquitur. Die,
imô, loquitur de actions
in fatt deinde dele hee
Priipi.
vecbadis po
teſt ceuee
et codiion
o ean.
tVulgaſen.
oxri quit lu.
h ftimatu, i on eſt aſtimatum, agitur ob cauſam tan-
tum: non ad ſtimationem, que facta non eſt: ve condittob
aauſl ponult.
A t Astntme Eſtimatus ſeus tradi ſolet intepoſita ſti-
pulatione de co reddendo, ve timatione eius laerto. de quae-
Aiombus. C aa
i 5 Ciuilier. id eſt, preſcriptis verbis ACCVRE.
i Cuiliter agi poſe Quaſex do,ve dedo,e reddasCr-
V!
S.
Tuae enimſi deprehenſus fuiſſet. Azo.
J Dau id eſt, ſiiam eſſet ſoluta domin AACvVs.
Redi à dmmi. Condictione ſine cauſa. CVIAC.
mJ Tumſi. id eſt, quamuis.
n Praſcriptis verbi. Ex prſcripto conuentionum. Cvr a¬
CIVS.
s Nudumpatum. Quid ut nudum pactum, & an ſit aliquod
pactun veſtitu, otatu eſt in LiariſtmumeS ſud eun aas.
de pat. Vide ſeripta bie. CVIAC.
L on TLege. id e eſt pacto.
e ro
1 Ceta lgedur Vehie atus eſt ſeruus Cr1AE.
Pbatur. ve Cao Lrebi. AecVRE.
poſtrema vera; tauis omiſſa repetitur per aime incerti, &
ainem in factum pro quibus die,Et maltdebuit dicere, pecunia
uito vuurutu per atinem in fatum repettur. CV1A ,
Ari, JCAsvs. Maritus legauit vrori vſumfruct. certia
partis omnium bonorum ſuorum: eo moriente um bona
non deferrentur per heredes, creditores vendiderunt pro cee.
xoraapit t enmnn & mon promiſi reſtiturere, fuaito vſnfrmt.
tandem deceſſt mulier& ſie faitus eſt vſnsfructus, quaitur qu-
act. heredes viri contra heredes mulieris agere poſuorEt dicit.
ia facta. VIVr N..
u Legauit. maritus vror. AceVRS. ADDITEO. Adde ad
fnem letiams e vſuct CVIAE.
z qimaun. Facta....
Spulatie de reddendo fnito vſufrte ,.
7 Ifatumaati. Non ciuilem: quia negotium coura-
uum non eſt: ſed in factum prtoriamCVIAEA, E 21
z ſatm amimt m videur dari iuce vſſi ae
rqua viſu cnſu lhs ſoutu Ss penne que eſt or Solhie
non in peunia: ſed in ſolo fuit relitus vſusfr. legataria tame
accepit pecmanm premiſa ſipularione, vnde decuriute
ad ationen in factum Vel ciuliter ibi agit condictione aéen,