DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#1115
207 Digeſtorum Liber XXII. Tit vj. 2o88
lieiti ſunt ſemper inquirere de bonis vacantibus, vt ea poſit
Medua te- defere in fiſcuu. Not ergo ex hac lmediu lenendun? vr
amtp-& dd inftit-, ſe ſi prpſerp&m..
taaur n e &qass imnl.
manl ſi fideiuſſorSſ nm dbitor ia fr.
Treis ignorantia. JCASVE. Emi à puj
Iemlerereloa e,
ture:non poſſum vſuca-
pere:vr ſupreodem.u¬
rs Secondô ſoluo inde-
birum credens me tene-
ri ex inutili contractu.
repeto condict. indeb.
VivraN,
2 Iuris irnrantia.
Aimmntia J Pirenm prinev
rji non pr- partis ſume vt j,dd vſu. H...
ua an e paunsiunre augoe Eleminl amoi l’, vel voin-
e nuleinne ſe oedua e meeie-
iis ſonnnpe debiro ſoluro per erorem iurisavt ex ſtipulat d intor abſentes
cenfus non vr diferat l. ſeq Prime enin pairti obecce enim bo. fipoſ.
a.. Leeuditais ie ſt videur, qui erar iure, & ſie non teneur
A ’aghtiu aiſi in quantum locipletior eſte coim e male ſidteneatur ctiain
er eo, in quonon eſt loenpleioge ve ſura le hreril ſud&
gar ve uods ſire && lrirn vaiimes a uient sed reſponderi poreſt
ſed in non perdendo: tporé
ſoluitur, inde-cum tencatur reddere in qub locuplçratus eſt. ratione aurem
illo credens eilicere
VI1. PAPINIANVS libo nond-
i decime Quaſtionue
I
Vris ignorantia ?a non pro-
deſt adquirere volentibus:
ſui verb petentibus nõ nocet p.
f’il. IDEN libro primo
Definitionum.
ror facti ne maribus qui-
ca ex cauſa ibi non prodeſſe in acquirende
Aionſſ ius, in quo non et loeupletior, non dicitur prodeſſe in acqui-
d’aue tendo; ſed in non perdendo TIrem in ſecunda pare regula vi-
mris diſ en detur derogari circa preſcriptiones f, que ſunt inducte ad ri-
ile qult porens conſeriandun, ceeéeoin i neſeiens mii ouſtare pre-
cupletior: hie ſeriprioném xax an vel xx eeltriennij, tacui his ſparis in re-
eam qua non petendo rem meami poſtea non admirtar etiam ſi ignotaitiam
pr mdanert lſtu & cuder ſtlere
emplſ yel ſi diſtuli facere inuentariumvt Cie iur, delihlfi.
IPraſeripii mpd. Ve uiut aet uu t r. I r-ia¬.
nes inttodu- ſ ſed in his videor velle h: ve de viré ladianutionis. Velſ
e ad rigoré per bieouo diſtuli ſoluere debitum canonemvt Ca de ſairo-
ari, cuier fan etli uauh qui ren lden eſt ſi rem meun, quan alius poſi.
Arn, a dets pito mihilicere auferre nihilo minus puniorvr nſti vi
le vieeu. u ri ru s , & iden quando tontra precepta legum quis com-
L Praſeriptio parat,nee enim pretextu ignorantie effugiet penas: vt ſi emit
an, & quomo- rem Ececleſaſtiea ilicite, vel adſeriptios ſine tertaiet C.de ſa-
d’ detr e creſamſt nchauti quires d Cd d aee enſil quemaduin.
ri vounmrte, arque in his eſt delitun, non ſoiuum iutis ignorantiaſouri fuit
eins, aduerus ar’,
que ſerihiiur. ſuprs ininuadente. AeerE¬.
ie Gie & à Iuris ignorantiai Diſtinguendum eſt iuterba noere,
uo iuden, non notere: prodeſſes non prodiſſe. Nocete eſt proprié dammum i¬
ſpiſitil i ſt ferte aocere ceian ei non prodeeſe, lurmnm imercipereluerun
non adferre. Sie prodeſſe proprié eſt lucrum adferre. Item pro-
deſſe eſt etia non nocere, damoum non adferre. Sie ignorant
iris non bocetild eſt; damuum nunquam infert. Seientia luris
nocet id eſt, damnun infert. Quid eſt ergos quod dicitur, igno-
rantiam iuris nocere Reſpondeo. Nocere, id eſt, non prodeſſe.
Obiiciuntur ſeptem, lu quibus ignorantia iuris viderur nocere.
Primun de e&, qui eredidit pecunlam filiofam. militi, purans
militia ſolui paefam poreſtatem. Is non repetet. Secund de
ço; qui iuris ignarus putauit viduam poſſe nubere intra nnnm
Iofts, in fet aiilo minus infamis, liberora vlede misqui na-
tantur infaià. Tertiô de co, qurputat ſe obllgatun eſſe ex inu-
til tipulatione, atque iea ſoluit. Is ereat iure , nec habet
aetionem, l deaſſorS. .aindati Quarto, qui ſoluit debitum per
ertorem iurls, uon codicet. Quint, de cor qui per errorem
iutis confeſſo, &
condemnato habetur. l. tonfeſt Sextô, de liberto, qui per
ertorem iuris patroum in las iocauit, non petita venia, is in-
cidit in pnamedicti, l. ool de In iuu vocande. Poſtremo ex
Iſieut in fin Cad. de praſer. os annomm. Solutio omnium peta-
tur ex ſuperiori diſtinctione. In omnibus enim neganda eſt con-
fequentia, quare luris error uocet: Nam ignorontia non faclt,
rt non reperat pecunam. Nam ſi hon ignoraſſet, eram norre-
petiſſet. Sed eaam non prodeſt, ve per ſpeciein eins repetat, Sie
ignorantia faci non miduie famam eins qui duxit viduam: ſe
am no conſerdat. Et ſie in cœteris ignorntn iuris non pro-
deſt, ne ignorans in damnum incidati at ipfa damni tauſa non
eſt Ignorantia iuris nunquam damoioi canfa eſt. CvACIvS.
Prentibu non noitt. Id eſt dammun munquam infettCv-
FACIvS......1
Rr ffuiI CAVz Si errore facti credens me debete,
puà cun ſeto meo promiſum eſt; qui oon erat ſoluend,
epers condict indebi lrem in compendis non noet, ve ſi igno-
tui deceſiſſe aguraun meumvr à’Ii rel quia credo ren quiain
eno, eſſe vendentis: r ſupra Litries aſai. & hoein maſeulis,
non tantin in feminis Secumdô dieit, quod eror iuis hin pro-
deſtin lueris; ſeu compendil vefſend
neſeio iure agnationis deferi bo poſ Tertid, qud iuris eror
non noocet in co, qui ſoluit ium per
ertoren iuris, reperit:vt Linris. S ſuum verõ. VIVIAN.
o In dammi, pone in indebitorvt Tprort. de compendis die
de ſuprà lj. AccvSs.
non redimere; cum ipſel
locum haber. CVIA C.
7I Im daunis, vel compudgs. Idſt, rebus noſtris augmen-
tm, non deminurlonem, vel damnum adfert. CvIAc.
e ’obeſt. ſcilicet negotio integro ve Canilarror.
Rée fomiis Sout quida caſts legious expreſſ, quibus
iu ignorantia foœinis, & ruſticis prodeſt, ne in dammum in-
cidant. Hi ſunt caſus,
ia quibus dolus exigi-
pur Iuris ignorantia ru-
tieos & fœminas excu-
ſat à pona, dolo, & de-
icto, l quis graui.
ſ quis mras 4
ylan. Itei l . quis
id, qudds. dati ſuprà de
iuriſd mmium iuicum,
Item in . . infin ſuprà
d ed. Iten in Ldi-
uu. S. peult. ad lg.
Corm. de falſis. Jeem in l. alerju. S jdm imppffad legu-
liam de adult. Item i Llſſe tfſiſierde pttt. heed. In caſibus
illaru legum iuris ignorantia ruſticos, & fœminas excuſat à
dolo; dummodo delitum non ſit iure aturali prohibitum.
quale eſt inceſtum inter parentes, & liberos, aut eos, qui paren-
tum loco ſunt-ltem adulterium, l probetur. de veré. ſigniſtu-
tima, & lL. infrà de furtis. Iuris naturalis ignorantia ros non
euſatCLIE.’N
d’ Prrdeſt ve z pro, , n 2é-
t I tompeidys prdiet. I et, ve atquitat aliquid, l. aepe-
nuiit. Caodem Ratio eſt, quia iuris videtur afeittii,
& ſimulari lucri cauſa. C1Ac.
e ( Non nocet. Huic à fini derogatur in eo, qud dicitur, liber-
tum temere vocautem parronuinn’us, tueen ius, tneri in quinquaginta
ſolidis; hee poſſe pratendere iguorantlam iuris t euitetpœ-
namevr C. de in lus vo, l. l. i. Sol. Quidam diſtinguunt an ignoret
leges veteres, quod coſtitutiones, quod no licer:
quia ſunt dicta imperatorum: vt Cnd. l. Imntitutiones. hoe
non valetvt Codde lg& con eges. Die erge quod in hoe caſu
eſt errorquaſi naturalis iuris; quo tenemut ad benefaciendum
benefacientibus robis: ve plent dices infrà e. l. prex. Iteu
bie extra indicium s in iudicio ſecus. v lnon fatetur. infrà de
confeſſ. AecVsSIV. ADDITIO. Dele tota hane gloſſ
CVrAs.
ooni rror pon noeet. Id eſt nolli nécet, ver-
tunt Craci Sie il l’liſimis Sin lxsilmisale letiutor Si omni
or ſatis dederinteid eſt, ſi nulli. CVrAc.
pendiisy obeſt : iuris autem
ertor nec fœminis in compẽ-
diis prodeſt de. Cœterûm omni-
bus iuris error in damnis amit-
tenda tei ſu non nocet .
1. Pa VLvE ir inulri iuris,
ſaie r
a Libertu an
& quandn im-
puné pauon
in ius vocate
poſſt
gula Duo cotinentur ihae regulax da cxem-
plas eodem l j i prin. Secundo dieit ridendumvt habet
locu, ſtilicet iſta in vuoque ſuo dicto, quod dicet in S-ſed facti.
ſque in finem. ſed quaedam pramitit: que plana ſunt. IsEE
AeTLJDDii in prorima lignorantiam facti non nocere: ſed
hoe niſi ſt ſupina: ve ecce; pruſéripſi aute ſtationem ne aliquis.
contrahat oum ſeruo meo lanuario, qui in ea ttibat, & literis cla-
ris, dt omnes ſeirent legere, tu contrariſti cum eo: ex quo con-
tractu vis conuenire me inſtitoria: non potes. ean rvarsJ Diri
in prima Liuris ignor, nocere: oe iutellige ſiipſe, qui iguort-
uit, erat peritus, vel iuris peritorum habeat copiama alias non
nocet hac quem diſtinctio, poruit alios conſulere, vel non, ra-
r habet locur: qui nnecantum habbt locum, quando lueru
quariur: purà quia igmorabam iure aguationis deferib o po-
noin auree de dumn quaritur; quia uue diſtincté non habet
hae diſtinctie locum quix indiſtincté non nocet. I Q2
IVS IONORA I Si heres ehm poſſet vti Faleidia, detrahéd
de legatis non dedaxit: quaritur an poſſir repetere per condict.
inde & fi quidem errore iuitis; quia non eredebat ſibi licere, &
non reperit aut facti : vt quia plus credebat eſſe in bonist tune
repetit. Ex praditis colligitur ſolutio talis queſtionis de facte.
retaror legauit re puls e in opu aque duſtus heres ſaluitte-
tumran poſſit repetere quod vltra eſt ſolutum, quam per leg. Fal.
lieniſſer? & dieit quod aut feiens torum ln aquaductum impen-
dit & tune non poſir repetere tun quia ſeienaitum quia in fa-
uorabilem rem impenſum eſt: quia reſpuh on debet de ſuo fa-
cere:quod alid, de ſuo voluit fieri Si vers lgnoransaut factum,
& poreſt petere aut ins& non poreſt. Tertiô quaritur, a hac
eade habeant lorun i prinato ſit legatum. & dicit idem.
Iem & ſi non in opus aliquod fie generalis eſt pradicta diſtio-
cit
tionis lmpératoris, cuius verba pro parte retulit ſuprà eadem l.
S quia verba ſunt generalia: itaregula quae fequitur, eſt gene-
ralis. ViIANVS..
a Rgula eſt. Tria facit hle Paulus. Primum ponit regulamt
deinde exceptiones: denique tractai de ſpeciebus, in quibus ea
f R ula eſt. Die qudl ignotamtia alla facti, alia iuris &
facti, alia probabilis, aa no probabilis. Irem iuris, alia.
rs nauralis, na quai naturalis, alia cuilis iuris de prima ſei-
licer naturali, pone exemplum in filio, qui credebat ſbi licere
pulſare parrem: vel non proturare cumfurioſum, vel captiuum
ilins ſit maior octodecim annis, & ide9
hoe aurem probat per duo genralin, cum verba conſtitu-
qnorantis
muleplx-
lieiti ſunt ſemper inquirere de bonis vacantibus, vt ea poſit
Medua te- defere in fiſcuu. Not ergo ex hac lmediu lenendun? vr
amtp-& dd inftit-, ſe ſi prpſerp&m..
taaur n e &qass imnl.
manl ſi fideiuſſorSſ nm dbitor ia fr.
Treis ignorantia. JCASVE. Emi à puj
Iemlerereloa e,
ture:non poſſum vſuca-
pere:vr ſupreodem.u¬
rs Secondô ſoluo inde-
birum credens me tene-
ri ex inutili contractu.
repeto condict. indeb.
VivraN,
2 Iuris irnrantia.
Aimmntia J Pirenm prinev
rji non pr- partis ſume vt j,dd vſu. H...
ua an e paunsiunre augoe Eleminl amoi l’, vel voin-
e nuleinne ſe oedua e meeie-
iis ſonnnpe debiro ſoluro per erorem iurisavt ex ſtipulat d intor abſentes
cenfus non vr diferat l. ſeq Prime enin pairti obecce enim bo. fipoſ.
a.. Leeuditais ie ſt videur, qui erar iure, & ſie non teneur
A ’aghtiu aiſi in quantum locipletior eſte coim e male ſidteneatur ctiain
er eo, in quonon eſt loenpleioge ve ſura le hreril ſud&
gar ve uods ſire && lrirn vaiimes a uient sed reſponderi poreſt
ſed in non perdendo: tporé
ſoluitur, inde-cum tencatur reddere in qub locuplçratus eſt. ratione aurem
illo credens eilicere
VI1. PAPINIANVS libo nond-
i decime Quaſtionue
I
Vris ignorantia ?a non pro-
deſt adquirere volentibus:
ſui verb petentibus nõ nocet p.
f’il. IDEN libro primo
Definitionum.
ror facti ne maribus qui-
ca ex cauſa ibi non prodeſſe in acquirende
Aionſſ ius, in quo non et loeupletior, non dicitur prodeſſe in acqui-
d’aue tendo; ſed in non perdendo TIrem in ſecunda pare regula vi-
mris diſ en detur derogari circa preſcriptiones f, que ſunt inducte ad ri-
ile qult porens conſeriandun, ceeéeoin i neſeiens mii ouſtare pre-
cupletior: hie ſeriprioném xax an vel xx eeltriennij, tacui his ſparis in re-
eam qua non petendo rem meami poſtea non admirtar etiam ſi ignotaitiam
pr mdanert lſtu & cuder ſtlere
emplſ yel ſi diſtuli facere inuentariumvt Cie iur, delihlfi.
IPraſeripii mpd. Ve uiut aet uu t r. I r-ia¬.
nes inttodu- ſ ſed in his videor velle h: ve de viré ladianutionis. Velſ
e ad rigoré per bieouo diſtuli ſoluere debitum canonemvt Ca de ſairo-
ari, cuier fan etli uauh qui ren lden eſt ſi rem meun, quan alius poſi.
Arn, a dets pito mihilicere auferre nihilo minus puniorvr nſti vi
le vieeu. u ri ru s , & iden quando tontra precepta legum quis com-
L Praſeriptio parat,nee enim pretextu ignorantie effugiet penas: vt ſi emit
an, & quomo- rem Ececleſaſtiea ilicite, vel adſeriptios ſine tertaiet C.de ſa-
d’ detr e creſamſt nchauti quires d Cd d aee enſil quemaduin.
ri vounmrte, arque in his eſt delitun, non ſoiuum iutis ignorantiaſouri fuit
eins, aduerus ar’,
que ſerihiiur. ſuprs ininuadente. AeerE¬.
ie Gie & à Iuris ignorantiai Diſtinguendum eſt iuterba noere,
uo iuden, non notere: prodeſſes non prodiſſe. Nocete eſt proprié dammum i¬
ſpiſitil i ſt ferte aocere ceian ei non prodeeſe, lurmnm imercipereluerun
non adferre. Sie prodeſſe proprié eſt lucrum adferre. Item pro-
deſſe eſt etia non nocere, damoum non adferre. Sie ignorant
iris non bocetild eſt; damuum nunquam infert. Seientia luris
nocet id eſt, damnun infert. Quid eſt ergos quod dicitur, igno-
rantiam iuris nocere Reſpondeo. Nocere, id eſt, non prodeſſe.
Obiiciuntur ſeptem, lu quibus ignorantia iuris viderur nocere.
Primun de e&, qui eredidit pecunlam filiofam. militi, purans
militia ſolui paefam poreſtatem. Is non repetet. Secund de
ço; qui iuris ignarus putauit viduam poſſe nubere intra nnnm
Iofts, in fet aiilo minus infamis, liberora vlede misqui na-
tantur infaià. Tertiô de co, qurputat ſe obllgatun eſſe ex inu-
til tipulatione, atque iea ſoluit. Is ereat iure , nec habet
aetionem, l deaſſorS. .aindati Quarto, qui ſoluit debitum per
ertorem iurls, uon codicet. Quint, de cor qui per errorem
iutis confeſſo, &
condemnato habetur. l. tonfeſt Sextô, de liberto, qui per
ertorem iuris patroum in las iocauit, non petita venia, is in-
cidit in pnamedicti, l. ool de In iuu vocande. Poſtremo ex
Iſieut in fin Cad. de praſer. os annomm. Solutio omnium peta-
tur ex ſuperiori diſtinctione. In omnibus enim neganda eſt con-
fequentia, quare luris error uocet: Nam ignorontia non faclt,
rt non reperat pecunam. Nam ſi hon ignoraſſet, eram norre-
petiſſet. Sed eaam non prodeſt, ve per ſpeciein eins repetat, Sie
ignorantia faci non miduie famam eins qui duxit viduam: ſe
am no conſerdat. Et ſie in cœteris ignorntn iuris non pro-
deſt, ne ignorans in damnum incidati at ipfa damni tauſa non
eſt Ignorantia iuris nunquam damoioi canfa eſt. CvACIvS.
Prentibu non noitt. Id eſt dammun munquam infettCv-
FACIvS......1
Rr ffuiI CAVz Si errore facti credens me debete,
puà cun ſeto meo promiſum eſt; qui oon erat ſoluend,
epers condict indebi lrem in compendis non noet, ve ſi igno-
tui deceſiſſe aguraun meumvr à’Ii rel quia credo ren quiain
eno, eſſe vendentis: r ſupra Litries aſai. & hoein maſeulis,
non tantin in feminis Secumdô dieit, quod eror iuis hin pro-
deſtin lueris; ſeu compendil vefſend
neſeio iure agnationis deferi bo poſ Tertid, qud iuris eror
non noocet in co, qui ſoluit ium per
ertoren iuris, reperit:vt Linris. S ſuum verõ. VIVIAN.
o In dammi, pone in indebitorvt Tprort. de compendis die
de ſuprà lj. AccvSs.
non redimere; cum ipſel
locum haber. CVIA C.
7I Im daunis, vel compudgs. Idſt, rebus noſtris augmen-
tm, non deminurlonem, vel damnum adfert. CvIAc.
e ’obeſt. ſcilicet negotio integro ve Canilarror.
Rée fomiis Sout quida caſts legious expreſſ, quibus
iu ignorantia foœinis, & ruſticis prodeſt, ne in dammum in-
cidant. Hi ſunt caſus,
ia quibus dolus exigi-
pur Iuris ignorantia ru-
tieos & fœminas excu-
ſat à pona, dolo, & de-
icto, l quis graui.
ſ quis mras 4
ylan. Itei l . quis
id, qudds. dati ſuprà de
iuriſd mmium iuicum,
Item in . . infin ſuprà
d ed. Iten in Ldi-
uu. S. peult. ad lg.
Corm. de falſis. Jeem in l. alerju. S jdm imppffad legu-
liam de adult. Item i Llſſe tfſiſierde pttt. heed. In caſibus
illaru legum iuris ignorantia ruſticos, & fœminas excuſat à
dolo; dummodo delitum non ſit iure aturali prohibitum.
quale eſt inceſtum inter parentes, & liberos, aut eos, qui paren-
tum loco ſunt-ltem adulterium, l probetur. de veré. ſigniſtu-
tima, & lL. infrà de furtis. Iuris naturalis ignorantia ros non
euſatCLIE.’N
d’ Prrdeſt ve z pro, , n 2é-
t I tompeidys prdiet. I et, ve atquitat aliquid, l. aepe-
nuiit. Caodem Ratio eſt, quia iuris videtur afeittii,
& ſimulari lucri cauſa. C1Ac.
e ( Non nocet. Huic à fini derogatur in eo, qud dicitur, liber-
tum temere vocautem parronuinn’us, tueen ius, tneri in quinquaginta
ſolidis; hee poſſe pratendere iguorantlam iuris t euitetpœ-
namevr C. de in lus vo, l. l. i. Sol. Quidam diſtinguunt an ignoret
leges veteres, quod coſtitutiones, quod no licer:
quia ſunt dicta imperatorum: vt Cnd. l. Imntitutiones. hoe
non valetvt Codde lg& con eges. Die erge quod in hoe caſu
eſt errorquaſi naturalis iuris; quo tenemut ad benefaciendum
benefacientibus robis: ve plent dices infrà e. l. prex. Iteu
bie extra indicium s in iudicio ſecus. v lnon fatetur. infrà de
confeſſ. AecVsSIV. ADDITIO. Dele tota hane gloſſ
CVrAs.
ooni rror pon noeet. Id eſt nolli nécet, ver-
tunt Craci Sie il l’liſimis Sin lxsilmisale letiutor Si omni
or ſatis dederinteid eſt, ſi nulli. CVrAc.
pendiisy obeſt : iuris autem
ertor nec fœminis in compẽ-
diis prodeſt de. Cœterûm omni-
bus iuris error in damnis amit-
tenda tei ſu non nocet .
1. Pa VLvE ir inulri iuris,
ſaie r
a Libertu an
& quandn im-
puné pauon
in ius vocate
poſſt
gula Duo cotinentur ihae regulax da cxem-
plas eodem l j i prin. Secundo dieit ridendumvt habet
locu, ſtilicet iſta in vuoque ſuo dicto, quod dicet in S-ſed facti.
ſque in finem. ſed quaedam pramitit: que plana ſunt. IsEE
AeTLJDDii in prorima lignorantiam facti non nocere: ſed
hoe niſi ſt ſupina: ve ecce; pruſéripſi aute ſtationem ne aliquis.
contrahat oum ſeruo meo lanuario, qui in ea ttibat, & literis cla-
ris, dt omnes ſeirent legere, tu contrariſti cum eo: ex quo con-
tractu vis conuenire me inſtitoria: non potes. ean rvarsJ Diri
in prima Liuris ignor, nocere: oe iutellige ſiipſe, qui iguort-
uit, erat peritus, vel iuris peritorum habeat copiama alias non
nocet hac quem diſtinctio, poruit alios conſulere, vel non, ra-
r habet locur: qui nnecantum habbt locum, quando lueru
quariur: purà quia igmorabam iure aguationis deferib o po-
noin auree de dumn quaritur; quia uue diſtincté non habet
hae diſtinctie locum quix indiſtincté non nocet. I Q2
IVS IONORA I Si heres ehm poſſet vti Faleidia, detrahéd
de legatis non dedaxit: quaritur an poſſir repetere per condict.
inde & fi quidem errore iuitis; quia non eredebat ſibi licere, &
non reperit aut facti : vt quia plus credebat eſſe in bonist tune
repetit. Ex praditis colligitur ſolutio talis queſtionis de facte.
retaror legauit re puls e in opu aque duſtus heres ſaluitte-
tumran poſſit repetere quod vltra eſt ſolutum, quam per leg. Fal.
lieniſſer? & dieit quod aut feiens torum ln aquaductum impen-
dit & tune non poſir repetere tun quia ſeienaitum quia in fa-
uorabilem rem impenſum eſt: quia reſpuh on debet de ſuo fa-
cere:quod alid, de ſuo voluit fieri Si vers lgnoransaut factum,
& poreſt petere aut ins& non poreſt. Tertiô quaritur, a hac
eade habeant lorun i prinato ſit legatum. & dicit idem.
Iem & ſi non in opus aliquod fie generalis eſt pradicta diſtio-
cit
tionis lmpératoris, cuius verba pro parte retulit ſuprà eadem l.
S quia verba ſunt generalia: itaregula quae fequitur, eſt gene-
ralis. ViIANVS..
a Rgula eſt. Tria facit hle Paulus. Primum ponit regulamt
deinde exceptiones: denique tractai de ſpeciebus, in quibus ea
f R ula eſt. Die qudl ignotamtia alla facti, alia iuris &
facti, alia probabilis, aa no probabilis. Irem iuris, alia.
rs nauralis, na quai naturalis, alia cuilis iuris de prima ſei-
licer naturali, pone exemplum in filio, qui credebat ſbi licere
pulſare parrem: vel non proturare cumfurioſum, vel captiuum
ilins ſit maior octodecim annis, & ide9
hoe aurem probat per duo genralin, cum verba conſtitu-
qnorantis
muleplx-