Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Martin, Arthur
Monographie de la cathédrale de Bourges (Texte): 1. Partie. Vitraux du XIIIe siècle — Paris, 1841-1844

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.18781#0259

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
PLANCHE NEUVIÈME, LE MAUVAIS RICHE.

données puisées par l'art du moyen âge dans les enseignements rabbiniques (i). Les tableaux du Juge-
ment dernier nous ont montré Abraham tenant en ses mains des bouquets(2), et ayant un arbre de chaque
côté de son siège;mais le vitrail du Mauvais Riche substitue deux rosaces fleuronnées à ces bouquets et à
ces arbres. Ces diverses formes ne seraient-elles pas nées d'un emprunt fait à la description des portes
du ciel telle que la tracent les rabbins(3)? Au dire de ces docteurs, le paradis aurait deux portes,
devant chacune desquelles veillent des myriades d'anges. L'âme qui arrive en ce lieu est couronnée
d'abord de deux diadèmes par ces gardiens, qui lui donnent ensuite, en manière de sceptre, huit
rameaux de myrte avant de l'introduire dans le séjour des bienheureux. Si quelqu'un trouvait ce
sujet intéressant, qu'il l'exploite; pour moi je ne prétends pas m'y arrêter davantage; j'aime mieux
consacrer quelques lignes à l'indication des vues superhistoriques qui se rattachaient à l'histoire du
Mauvais Riche.

i43. Honorius d'Autun, dans son Spéculum Ecclesiœ, développe fort longuement, quoique sans diffu-
sion, l'histoire du Mauvais Riche et de Lazare (4). Je transcrirai ce commentaire tout entier, parce qu'il

(1) N° Il8(p "20Q 210) « Et quia hic deditiis erat edacitati,

. . 1 1 j 1 1 ^u^VT l~„™+t^Tî Jugiter et inserviebat loquacitati;

1) On enverra un nouvel exemple dans la planche AI, lancette J3. . 1 . .

v 1 1 . ,./-/. .7 7 Juste dicilur in bngua plus cruciari,

(3) Cs. Herm. V. der Hardt, Exegesis loc. dtffictl quat. evangel, ^ gemper ^
ad Luc. XVI, 19, sqq. (ap. Winckler, Tempe, p. 537).

(4) Honor. Au-ustodun., Specul Ecoles, (ap. Herrad., fol. 124). «Etnotandum quodnulli legitur quidquamrapuissse,
v 1 ni ged tantumraodo propria non tribuisse;

n c . t\ ■ i 1 1 ™~ „m„vU, ;t Et si is lanlo supplicio plectitur

« Refert Dominus quod quidam nomo divilns amuxerit, rr 1

„ ,. ,. , , 1 •. Oui propria non lareitur,

Quotidie solemnes epulas duxent; . .

y-i • y Quid de bis est sentiendum

Et paupen Lazaro, _

. , Qui semper parali sunt ad rapiendum?

Insuper ulceroso, r i i

Micas de mensa cadentes denegaverit. ((Hic diyes aliqua bona pro humana lailde fecit>

« Hic horao rex fuisse insinuatur

Et borum mercedem per bona temporalia recepit ;

Lazarus vero aliqua mala çesserat
Ouum purpura vestilus esse niemoralur, .

. 1 Quœ nie dolore corpons luerat.

Quia obm soli reges purpura utebantur.

« Quibus ergo Dominus concessit divilias buius sœculi, caveant,
« Sed quia rex a recendo est dictus, ,. . . . ,

1 ...... ' ^e eos divitiac, ut servos, possideant,

Et ipse, servus peccali, vitus erat subieclus; „. . ,. .... , . , ,

1 7 r J Ma vens uivitns vacuos au tarlara protrahant.

INon rex, sed bomo appellatur : „ .......

11 Grave est enim divitias 111 malum usum contorquere.

Quia voracitati

Tanlum, et libidini «David enim, Ezecbias,

Ut animal irrationale famulabatur. Alque Josias,

Ut puta reges,

« Cujus nomen ideo non exprimitur, Aliique eorum similes,

Quia in libro viventium cum justis non scribitur; MuUas divjlias possederunt (jossedere?);

Lazarus autem pauper nominatur, Se(] . per eas ^ indeficientes divilias sibi comparaverunt (comparaire?\

Quia nomen ejus in eo scriptum invenitur..

«Cyrus vero et Anliocbus

« Dives in inferno sepultus legitur, Atque Crœsus,

Quia infernus sub terra esse scribitur, lllisque consimiles, servi diviliarum erant;

Et qui ibi mergitur Quia eas (eos?) ad superbiam atque luxuriam converlerant.

Terra cooperitur;

Sicut corpus pulvere, quum in tumulo sepelitur. «Et quia bic suum regnum cœlorum babuerunt,

Obeuntes nibil in manibus suis invenerunt (Ps. LXXV,6 );
« Sinus autem Abrabai erat locus a pœnis quietus, ged ? cum di0 div|te?

In quo Cbrislum exspectabat sanctorum cœtus; jn œterna egestate

Ante Cbristi quippe adventum Erunt et dolebunt.

Omnes descenderunt ad infernum.

«Quidam divites, ut Abrabam et Job, salvantur;
« Duo autem inferna leguntur : Quidam vero divites, ut Pharao et INabucbodonosor, damnanlur.

Inferior Quidam pauperes, ut Lazarus et monacbi, dilabuntur;

Et superior. Quidam autem, ut Judas et alii fraudulenti, miseriis aeternis traduntur.

Inferior, in quo animœ reproborum torquebantur ;

Superior, in quo electi Cbristum pra^stolabantur. «Dives autem , qui purpura et bysso induebatur,

In inferno novem spéciales pœna; esse referuntur : Est judaicus populus qui regno et sacerdotio gloriabatur;

Per purpuram, quippe, regnum,
« Scilicet ignis inextinguibilis, Per byssum designatur sacerdotium.

Horror frigoris incomparabilis,

Vermes immortales K Quotidie splcndidc epulabatur,

Fœtor intolerabilis, Dum, in exteriori cullu Dei, ferculis Legis et propbetarum saginabatur.

Mallei percutientes, ^er Lazarum vero gentilis populus prsefigurabatur,

Tenebrae palpabiles, Qui ulceribus peccatorum sauciabatur.

Confusio peccatorum, . .

1 . . «Hic micas de mensa cadentes non accipiebat,

Visio dœmonum et auditio insultantium,

Ignea vincula singulorum membrorum.

Quia nec minimam sententiam de sacra scriptura audiebat;
Canes autem, venientes, ulcéra ejus lingebant;
« Superior autem infernus erat ultima pars terra : Quia apostob,

Locus inferno junctus, Canes Domini,

Sed a pœnis disjunctus, Eum copiose legem Domini inslruebant,

In quo justi posili [Et] ulcéra peccatorum medicamine pœnilentiœ curabant.

Potuerunt a malis conspici

„ . . . c . • r • « Hic, morluus, in sinu Abraba; portatur,

Qui in înterno erant interiore. r »

Dives vero in inferno tumulatur;

« Notandum vero quod is linguœ specialiter petit refrigerium, Quia multi fidèles

Quem in omnibus membris coquebat incendium. Ab Oriente et Occidente ve/uent

Per boc datur intelligi quemlibet in eo membro amplius tormenta passurum Et cum Abraham, Isaac et Jacob, in regno cœlorum recumbent;

In quo majorem exercuerit peccandi usum. Perfidi autem Judœi ejicicntur in tenebras exteriorcs (Mattb. VIII ,11),

"9
 
Annotationen