DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0121
dar tanquam domini:
à Legend g
ed ve ſuam, ſciens cam eſſe domini, &
s oEcium a domini: cum in tribus beaſbus alienat: ve ſi
peu eau habet ſpeciale mandatumvel ſi generale, & habeat liberam ad-
inima miniſtrationemivel in rem ſuam ſit procuratorvt j. de iuriur.
lee.
Procuraor Z-..e.
ee alienare la procurator eui. niſi in
poveſt, i ſpe. hoc caſu, vbi habet li-
cais, i cum beram, & tamen non
ltees,ſi in e alimat niſ epediarvv
um re ſerzr inprin bralu lagi.
aus fi erpe¬a CCſſenſu ipſius ſci-
drt: primus licet Caſaris: ſed etiam
& ternus etix ſine c conſenſu eius, ſi
aa erpediac. tamen ei expediar dieo
Eraerrenr eum vendere, & domi-
Cſaris poreſt nium transferre poſſe:
aieure ſine ar.Jad Trabel Lmulier
aonſenſie Cr qu duuuu S ſad mm-
aris ſpeciali, rſie. ſod i alom di-
at a pu auat venſe ſa && é daa-
iquezvi lraprenre terer,
e amini- b TQud agat,ſa contra
ationis, qà cõmd Cſaais, alio-
haber: ſedns quin d poueſtevt in prin.
aits anſi hlus lai. & j, de a.
Caſari elaufertur. Sactores.
à Si epediat & idem in ſimilibus:vt
aet adn fis,
ſi prator: & j. de pactis.
aare ol aurn dl yſu,
j. de admini tut I.
Luciu. .SS fin. Accvns.
e4. Diligter gerere Sed
nônne bene poreſt ge-
rere alienando:ve C.
de admin tut. l non om-
n. & JadTmblllu-
ue 5S ſi i Sedhie lo-
quitur cum non expe-
diat alienare: alioquin
contratvt japre emptore.
I qui fundum. Si tutor.
& C. de admi. eut. Iex
t Procuratr qua tutores.Sfnm quia?
a libera, rem hle habet liberam ad-
alienare pr miniſtrarione,
reſt ſi domino in prie. mde videtur
eedia. poſſe alienare, Sed ſpe-
ciale eſt, ne in Caſaris
prœindicium aliener.
t uia pror Alilds conui: vt , de
ria coru iu¬ procurator cui.
Fio eſt de A2 o.
d Eſt hoe pracipuum.
id eſt ſpeciale, vrhie &
Jde acquir, beredit. Iſ
quis mihi bona, 5 ſi ſer-
uus fiſci.
e Seruus Caſaris: in-
ſtitutus.
2. E4 Cem facit. in
5rourars alio f proeuratore ſe-
blrsrls& cusvejjde aequiren he-
puai die. l Eaulus reſpondit.
te g5 oaſi. m¬
ratori. vt
liceat ei aſtinére: vel,
quod melius eſt, ve per-
bona.
inde habeatur, ae ſi adita non
Luſiurandum- çſ& lſeq& J. d prourater totorum&
ipſius? tradit. Denique ſi ven-
ditionis, vel donationis, vel
tranſactionis cauſa quid agatP,
nihil agit. non enim alienare
ei rem Cſaris, ſed diligen-
ter gerere commiſſum eſt.
2. J Eſt hoc prcipuum im
procuratore Ceſaris, quod &
eius iuſſu ſeruus Caſaris e adi-
re hereditatem poreſt: & ſi Cæ-
ſar heres inſtituatur, miſcendo
ſe opulentæ hereditati procu-
rator heredem Cſarem facitf.
I1. PAVLVS libo quinte
Sententiarum,
Vod ſi ea bona, ex qui-
bus imperator heres inſti-
tutus eſt, ſoluendo non ſint: re
perſpecta conſulitur imperaro-
ri g, heredis enim inſtituti in
adeundis, vel repudiandis hu-
iuſmodi hereditatibus volun-
tas exploranda eſt,
Procurator Ceſaris non poteſt
imponeré ponam deportationis:ſed
colonos improbos poteſt à colonia re-
mouere: neque ad eande iterum
reuerti poſſunt.
II1. CALLISTRATVS lbre
ſaxto de cognitionibus.
Vratores i Cæſaris ius de-
porrandi non habent e
quia t huius penæ conſtituen-
dæ ius non habent. 1. 5 Si ta-
men quaſi tumultuoſuml, vel
iniurioſum aduersus colonos
Cæſaris prohibuerint in præ-
dia Cſariana accedere: abſti-
nere debebit: idque diuus Pius
Iulio reſcripſit. 2. J Deinde n
neque redire cuiquam permit-
tere poſſunt. idque imperato-
res noſtri Seuerus, & Anto-
ninus ad libellum Hermie re-
ſcripſerunt.
fuiſſez: vt de iure fiſc, ljS. an
ur Digeſtorum Liber primus. Tit xx.
,nec abſoldere: vt j des aAbſoluere ns
nis. qui enim non poſſunt damnare a
reg. iur. Lnm. & ifni de re ludicata.
DE OFFIC10
iuridiei*.
TITVLVS XX.
Alexandrinos iudice vno fuiſſe con-
tentos, quem Caſar dediſſer, Spartianus
ſeribit. hie eſt iuridieus, de quo agitur
hoc titule, cui poſtea adiecit etiam Seue-
rus ordinem decurionum. CvAC.
1. VLPIANVS libro vicenſimo-
ſexto ad Sabinum.
Doptare quis apud
iuridicum poreſt,
quia data eſt ei legis
actioe.
IL. IDE bre trigenſimonone
ad Sabinum.
IVridiou qui Alexandreeagit,
ldatio tutoris conſtitutione f
diui Marci conceſſa eſt.
t t u . L . u L e¬
DE OFFICIO EIVS,
cui mandata eſt iuriſdictio.
TITVLVS XXI.
Proconſul * mandare ſolet iuriſdi-
cinm ſuam vni ex legatis, velomn-
bueſed & praſes eui videtur, ite pra-
tor in vrbe, non t tantum magiſtratui,
vt prator peregrinus iuriſdictionem ſu
madat pretori vrbano Liuij 4aſedetia
priuato. l. vlt. h. t, & quidem totam,
vel partom aliquam, laſolez de iuriſd.
Mandato * autem buiuſmodt transfer-
tur in mandatarium iuriſdictio omnis,
que iure magistratus competit, non
etiam magiſtratus, non iuriſdictio, qua
ſpeciali iure, lege competit. CVIAC.
Cauſa meri, & mixti imperij
conceduntur maioribus iudicibus
ſpecialiter, & expreſs in priuile-
gium: & ideo non poſſunt delegari
niſi in caſu abſentie: cauſe ver iu-
riſdictionis in fine omittuntur: &
competunt uulibet magiſtratui: &
delegari poſſunt. had.
I PAPINIANVS libro prime
Quaſtionum,
omais iudex, cui competit merum
o cis ifr de pn üiy-fi, & infià de publie-leutem S.n. pou-
proeis ni ideras panonin m iomamn, quia ſ prohdouit ail-
quem accedere ad prœdia Caeſaris, non
imperium, vel mixtum,
112
tui e
re.
tporeſt poſtea permitte-
re ve redeat ad ea:
quia ſemel ſiue bene,
tue maie fuitis eſt,
officio ſuo: ve j. de re t Subaui, A¬
iudt atx. & L quod luutri, oe
iuſit infii, & not ofir adiuz in ce-
cium eius eſſe in nego- diesandait.
tiis maximis: ſed & iu-
riſdictionem haber in-
ter fiſcum & priua-
tmb. vt aAſn.
Mi ſi-
. ſial. lar.2. Caſt
DE OFFICr adueſCfiſeum-
idici.
Ot PepaneLe.
Eis atis, id e Ade l3.3.
l’eſt legirimi de officie Prec-
d perficiuntur: ve ſudu-
aeus d perfiiuaur i v vet uitaux.
emancipario& ſimi aa-
vt i authent. de defenſ. peutur.
ciui nulla. colii.
DE OFFICIO
eius, cui mandata
eſt iurifdictio.
* Quia iure
magiſaris
non compe-
tebat Lmun,
Dictum eſt de officie
admari, nue degati: e.
licet & de ordinarin ali-
qua leges ditat. 2. Aiy
ſe e: Dit eſt de iuriſ-
dictione ordinaria, que
eſt in cgnoſeendo: nune
de ea, qua eſt in delegan-
da ſeilitet quis dolegatt,
eui, & qua cauſa, &
qualiters offum ſuum
explieat delegatus. De
pimo j. l’ fin. i princ.
De ſocundonihit. De t¬
ti hac lper totum De
quo J.l fae l.I. in
fn.
e Et maP.
quamuis Alex.
nitatur ſalua-
re.
t Iuriſdicio.
nadari poteſt
à’proconſule,
Preſide, pra-
tore.
* Iuriſdicti
madari poret
ais priaie-
afiiiine
mandata quid
ansferatur.
5 Delegatioa
vo amn.... quo, cui, &
d Paueue ſ jr eu E cut
Hae ler Fat
tractat de iu¬ s Delegaus:
CA maa-I....a. uemmo.
riſdictione iudieis qua dun iuine
ſie, & qualiter poſſir i
alicui delegart Cirea
quod proponie duas
regulas primô. ſecun-
ds infert ex prima re-
gula tertiô probat pri-
mam regulam quar-
tô dat exemplum, ad
regulam. Et ſie dicit
quatuor hc lex. Pri-
ma regula eſt, quod
Vide Ale. ut.
parad-, e ¬
ma6 & a¬
ronem lib.2.
3 Preraur h H Huiſmodi hereditatibus. & in alis S yr Inſtit, de hered.
iati neque qual, & diſfSſ & jde ſuc edi-jS vnuſquiſque. niſi in furioſis,
aruns e ue &e pupilis, hl tois cigitur voluntai t j de audt iur l ſ ad
reuiraen po nrx-ai a...
iet are.. Ctone, n aa l Dnegatun ent proturaroi Caſaris
Laaouieeen¬ vt poſſir aliquem deportare: quia h on habet ius eius
ur pœnz conſtituend: quia non poteſt permittere ve aliquis re-
dem ae
i anqgus dear de peua deporationis: v in faſu haaias Sed pone quod
i etaoiu prourator prohbuit alieui ne ad pradia Caſaris veniret : non
2r inie. debebit is, cui prohibuit, ad pradia Ceſaris venire.
ven Curatores. id eſt procuratores.
EJ Non habent. id eſt deuégatum eſt eis: alioquin nulla eſſer
ratio, cüm idem poſtum cum ratione eſſet.
I Tumultuoſum. ſeilicet aliquem hominem.
n T Prohibuerint. quod ſine cauſa non fitivt notJ. de publiea.
Leotem, S. agri,
n T Dende: hoc referunt quidam ad id, quod in principio le-
gis dicitur: dixerat eum non habere ius deportandiſie nec ha-
ber ius ve poſſit permittere aliquem redire à pœna deportatio-
alij id delegare non poreſt. Secunda regula eſt, quod ea, qu-
competunt iudicibus iure magiſtratus, delegari poſſunt. vnde
infert ex prima regula, qudomne, quod eſt meri, vel mixti
imperijnon poreſt delegare: vt cauetur lege Iul, de adulter.
quia ille magiſtratus, cui competit illius legis cognitio, pore-
rit delegare. Irem probat alio argumento, quia ſi dominus ſit
à familia occiſus, prator de hoc cognoſcet ex ſpeciali mandaro,
sieque ſimul & propter hoe non delegatur. Deinde quaritur, an
is qui habet cognitionem cuiuſdam cauſe, habeat aliquam iu-
riſdictionem propriam. Et reſpond. qud habet modicam coër-
adimenvte ruiſutdlonentd ers eatint rnare
tem habet imperiunſdictio-
nem ordinariam Nam licet proconſul mandet legato ſuor ſa-
riſdictionem; tamen non transfert metum imperum in lega-
tum ſuumt ita ponas: Mihi mandata fuit iuriſdictio, an mea
propria, ſiue illius, qui mandauit? Et reſpon. quôd mea. Den-
de ſ ille, qui mihi illam mandauit, merum habet imperium,
non videtur demandaſſe illud. attamen quamuis ex ſuo manda-
to non habeam imperium merum, vel mixtum; tamen habeo
Quetime
mmnſr.
coëreitionem.
a QQua
à Legend g
ed ve ſuam, ſciens cam eſſe domini, &
s oEcium a domini: cum in tribus beaſbus alienat: ve ſi
peu eau habet ſpeciale mandatumvel ſi generale, & habeat liberam ad-
inima miniſtrationemivel in rem ſuam ſit procuratorvt j. de iuriur.
lee.
Procuraor Z-..e.
ee alienare la procurator eui. niſi in
poveſt, i ſpe. hoc caſu, vbi habet li-
cais, i cum beram, & tamen non
ltees,ſi in e alimat niſ epediarvv
um re ſerzr inprin bralu lagi.
aus fi erpe¬a CCſſenſu ipſius ſci-
drt: primus licet Caſaris: ſed etiam
& ternus etix ſine c conſenſu eius, ſi
aa erpediac. tamen ei expediar dieo
Eraerrenr eum vendere, & domi-
Cſaris poreſt nium transferre poſſe:
aieure ſine ar.Jad Trabel Lmulier
aonſenſie Cr qu duuuu S ſad mm-
aris ſpeciali, rſie. ſod i alom di-
at a pu auat venſe ſa && é daa-
iquezvi lraprenre terer,
e amini- b TQud agat,ſa contra
ationis, qà cõmd Cſaais, alio-
haber: ſedns quin d poueſtevt in prin.
aits anſi hlus lai. & j, de a.
Caſari elaufertur. Sactores.
à Si epediat & idem in ſimilibus:vt
aet adn fis,
ſi prator: & j. de pactis.
aare ol aurn dl yſu,
j. de admini tut I.
Luciu. .SS fin. Accvns.
e4. Diligter gerere Sed
nônne bene poreſt ge-
rere alienando:ve C.
de admin tut. l non om-
n. & JadTmblllu-
ue 5S ſi i Sedhie lo-
quitur cum non expe-
diat alienare: alioquin
contratvt japre emptore.
I qui fundum. Si tutor.
& C. de admi. eut. Iex
t Procuratr qua tutores.Sfnm quia?
a libera, rem hle habet liberam ad-
alienare pr miniſtrarione,
reſt ſi domino in prie. mde videtur
eedia. poſſe alienare, Sed ſpe-
ciale eſt, ne in Caſaris
prœindicium aliener.
t uia pror Alilds conui: vt , de
ria coru iu¬ procurator cui.
Fio eſt de A2 o.
d Eſt hoe pracipuum.
id eſt ſpeciale, vrhie &
Jde acquir, beredit. Iſ
quis mihi bona, 5 ſi ſer-
uus fiſci.
e Seruus Caſaris: in-
ſtitutus.
2. E4 Cem facit. in
5rourars alio f proeuratore ſe-
blrsrls& cusvejjde aequiren he-
puai die. l Eaulus reſpondit.
te g5 oaſi. m¬
ratori. vt
liceat ei aſtinére: vel,
quod melius eſt, ve per-
bona.
inde habeatur, ae ſi adita non
Luſiurandum- çſ& lſeq& J. d prourater totorum&
ipſius? tradit. Denique ſi ven-
ditionis, vel donationis, vel
tranſactionis cauſa quid agatP,
nihil agit. non enim alienare
ei rem Cſaris, ſed diligen-
ter gerere commiſſum eſt.
2. J Eſt hoc prcipuum im
procuratore Ceſaris, quod &
eius iuſſu ſeruus Caſaris e adi-
re hereditatem poreſt: & ſi Cæ-
ſar heres inſtituatur, miſcendo
ſe opulentæ hereditati procu-
rator heredem Cſarem facitf.
I1. PAVLVS libo quinte
Sententiarum,
Vod ſi ea bona, ex qui-
bus imperator heres inſti-
tutus eſt, ſoluendo non ſint: re
perſpecta conſulitur imperaro-
ri g, heredis enim inſtituti in
adeundis, vel repudiandis hu-
iuſmodi hereditatibus volun-
tas exploranda eſt,
Procurator Ceſaris non poteſt
imponeré ponam deportationis:ſed
colonos improbos poteſt à colonia re-
mouere: neque ad eande iterum
reuerti poſſunt.
II1. CALLISTRATVS lbre
ſaxto de cognitionibus.
Vratores i Cæſaris ius de-
porrandi non habent e
quia t huius penæ conſtituen-
dæ ius non habent. 1. 5 Si ta-
men quaſi tumultuoſuml, vel
iniurioſum aduersus colonos
Cæſaris prohibuerint in præ-
dia Cſariana accedere: abſti-
nere debebit: idque diuus Pius
Iulio reſcripſit. 2. J Deinde n
neque redire cuiquam permit-
tere poſſunt. idque imperato-
res noſtri Seuerus, & Anto-
ninus ad libellum Hermie re-
ſcripſerunt.
fuiſſez: vt de iure fiſc, ljS. an
ur Digeſtorum Liber primus. Tit xx.
,nec abſoldere: vt j des aAbſoluere ns
nis. qui enim non poſſunt damnare a
reg. iur. Lnm. & ifni de re ludicata.
DE OFFIC10
iuridiei*.
TITVLVS XX.
Alexandrinos iudice vno fuiſſe con-
tentos, quem Caſar dediſſer, Spartianus
ſeribit. hie eſt iuridieus, de quo agitur
hoc titule, cui poſtea adiecit etiam Seue-
rus ordinem decurionum. CvAC.
1. VLPIANVS libro vicenſimo-
ſexto ad Sabinum.
Doptare quis apud
iuridicum poreſt,
quia data eſt ei legis
actioe.
IL. IDE bre trigenſimonone
ad Sabinum.
IVridiou qui Alexandreeagit,
ldatio tutoris conſtitutione f
diui Marci conceſſa eſt.
t t u . L . u L e¬
DE OFFICIO EIVS,
cui mandata eſt iuriſdictio.
TITVLVS XXI.
Proconſul * mandare ſolet iuriſdi-
cinm ſuam vni ex legatis, velomn-
bueſed & praſes eui videtur, ite pra-
tor in vrbe, non t tantum magiſtratui,
vt prator peregrinus iuriſdictionem ſu
madat pretori vrbano Liuij 4aſedetia
priuato. l. vlt. h. t, & quidem totam,
vel partom aliquam, laſolez de iuriſd.
Mandato * autem buiuſmodt transfer-
tur in mandatarium iuriſdictio omnis,
que iure magistratus competit, non
etiam magiſtratus, non iuriſdictio, qua
ſpeciali iure, lege competit. CVIAC.
Cauſa meri, & mixti imperij
conceduntur maioribus iudicibus
ſpecialiter, & expreſs in priuile-
gium: & ideo non poſſunt delegari
niſi in caſu abſentie: cauſe ver iu-
riſdictionis in fine omittuntur: &
competunt uulibet magiſtratui: &
delegari poſſunt. had.
I PAPINIANVS libro prime
Quaſtionum,
omais iudex, cui competit merum
o cis ifr de pn üiy-fi, & infià de publie-leutem S.n. pou-
proeis ni ideras panonin m iomamn, quia ſ prohdouit ail-
quem accedere ad prœdia Caeſaris, non
imperium, vel mixtum,
112
tui e
re.
tporeſt poſtea permitte-
re ve redeat ad ea:
quia ſemel ſiue bene,
tue maie fuitis eſt,
officio ſuo: ve j. de re t Subaui, A¬
iudt atx. & L quod luutri, oe
iuſit infii, & not ofir adiuz in ce-
cium eius eſſe in nego- diesandait.
tiis maximis: ſed & iu-
riſdictionem haber in-
ter fiſcum & priua-
tmb. vt aAſn.
Mi ſi-
. ſial. lar.2. Caſt
DE OFFICr adueſCfiſeum-
idici.
Ot PepaneLe.
Eis atis, id e Ade l3.3.
l’eſt legirimi de officie Prec-
d perficiuntur: ve ſudu-
aeus d perfiiuaur i v vet uitaux.
emancipario& ſimi aa-
vt i authent. de defenſ. peutur.
ciui nulla. colii.
DE OFFICIO
eius, cui mandata
eſt iurifdictio.
* Quia iure
magiſaris
non compe-
tebat Lmun,
Dictum eſt de officie
admari, nue degati: e.
licet & de ordinarin ali-
qua leges ditat. 2. Aiy
ſe e: Dit eſt de iuriſ-
dictione ordinaria, que
eſt in cgnoſeendo: nune
de ea, qua eſt in delegan-
da ſeilitet quis dolegatt,
eui, & qua cauſa, &
qualiters offum ſuum
explieat delegatus. De
pimo j. l’ fin. i princ.
De ſocundonihit. De t¬
ti hac lper totum De
quo J.l fae l.I. in
fn.
e Et maP.
quamuis Alex.
nitatur ſalua-
re.
t Iuriſdicio.
nadari poteſt
à’proconſule,
Preſide, pra-
tore.
* Iuriſdicti
madari poret
ais priaie-
afiiiine
mandata quid
ansferatur.
5 Delegatioa
vo amn.... quo, cui, &
d Paueue ſ jr eu E cut
Hae ler Fat
tractat de iu¬ s Delegaus:
CA maa-I....a. uemmo.
riſdictione iudieis qua dun iuine
ſie, & qualiter poſſir i
alicui delegart Cirea
quod proponie duas
regulas primô. ſecun-
ds infert ex prima re-
gula tertiô probat pri-
mam regulam quar-
tô dat exemplum, ad
regulam. Et ſie dicit
quatuor hc lex. Pri-
ma regula eſt, quod
Vide Ale. ut.
parad-, e ¬
ma6 & a¬
ronem lib.2.
3 Preraur h H Huiſmodi hereditatibus. & in alis S yr Inſtit, de hered.
iati neque qual, & diſfSſ & jde ſuc edi-jS vnuſquiſque. niſi in furioſis,
aruns e ue &e pupilis, hl tois cigitur voluntai t j de audt iur l ſ ad
reuiraen po nrx-ai a...
iet are.. Ctone, n aa l Dnegatun ent proturaroi Caſaris
Laaouieeen¬ vt poſſir aliquem deportare: quia h on habet ius eius
ur pœnz conſtituend: quia non poteſt permittere ve aliquis re-
dem ae
i anqgus dear de peua deporationis: v in faſu haaias Sed pone quod
i etaoiu prourator prohbuit alieui ne ad pradia Caſaris veniret : non
2r inie. debebit is, cui prohibuit, ad pradia Ceſaris venire.
ven Curatores. id eſt procuratores.
EJ Non habent. id eſt deuégatum eſt eis: alioquin nulla eſſer
ratio, cüm idem poſtum cum ratione eſſet.
I Tumultuoſum. ſeilicet aliquem hominem.
n T Prohibuerint. quod ſine cauſa non fitivt notJ. de publiea.
Leotem, S. agri,
n T Dende: hoc referunt quidam ad id, quod in principio le-
gis dicitur: dixerat eum non habere ius deportandiſie nec ha-
ber ius ve poſſit permittere aliquem redire à pœna deportatio-
alij id delegare non poreſt. Secunda regula eſt, quod ea, qu-
competunt iudicibus iure magiſtratus, delegari poſſunt. vnde
infert ex prima regula, qudomne, quod eſt meri, vel mixti
imperijnon poreſt delegare: vt cauetur lege Iul, de adulter.
quia ille magiſtratus, cui competit illius legis cognitio, pore-
rit delegare. Irem probat alio argumento, quia ſi dominus ſit
à familia occiſus, prator de hoc cognoſcet ex ſpeciali mandaro,
sieque ſimul & propter hoe non delegatur. Deinde quaritur, an
is qui habet cognitionem cuiuſdam cauſe, habeat aliquam iu-
riſdictionem propriam. Et reſpond. qud habet modicam coër-
adimenvte ruiſutdlonentd ers eatint rnare
tem habet imperiunſdictio-
nem ordinariam Nam licet proconſul mandet legato ſuor ſa-
riſdictionem; tamen non transfert metum imperum in lega-
tum ſuumt ita ponas: Mihi mandata fuit iuriſdictio, an mea
propria, ſiue illius, qui mandauit? Et reſpon. quôd mea. Den-
de ſ ille, qui mihi illam mandauit, merum habet imperium,
non videtur demandaſſe illud. attamen quamuis ex ſuo manda-
to non habeam imperium merum, vel mixtum; tamen habeo
Quetime
mmnſr.
coëreitionem.
a QQua