DOI Artikel:
Miscellanea
DOI Artikel:Kornecki, Marian; Majka, Maria: Obraz Wieczerzy Pańskiej z Gromnika
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0059
OBRAZ WIECZERZY PAŃSKIEJ Z GROMNIKA
U. 3. Ostatnia Wieczerza, kwatera z ołtarza w Hei-
ligental, ok. 1447, mai. Hans Bornemann. (Repr. wg
H. Buscha)
wie zgrupowani są wokół okrągłego stołu i przedsta-
wieni w pozycjach siedzących. Postać Chrystusa umie-
szczona pośrodku, niejako u szczytu stołu. Chrystus
ujęty frontalnie, przedstawiony jest w momencie
przełamywnia chleba. Szczególną uwagę zwraca twarz,
o wyrazistych rysach, z wzrokiem skierowanym na
widza. Włosy rozdzielone pośrodku opadają w spiral-
nych puklach na plecy i ramiona. Wysokie czoło
i rozdzielenie włosów stwarza optyczne wrażenie po-
szerzenia tej charakterystycznej twarzy. W przedsta-
wieniu szczegółów zwraca również uwagę pewne nie-
dopracowanie anatomii rąk, cechujące zresztą wszyst-
kie postacie. Umieszczone po bokach postacie świę-
tych Jana i Piotra, zwrócone lekko ku środkowi, sta-
nowią wraz z Chrystusem centralną grupę całej kom-
pozycji, wyodrębniającą się zarówno wielkością, jak
i starannością wykonania. Głowa śpiącego św. Jana
wsparta jest na ramieniu Chrystusa. Twarz duża, wy-
razista i umięśniona, o kanciasto zarysowanych szczę-
kach i okrągłym podbródku; okrągły zarys wypukłych
oczu, linia nosa przechodzi w łuk brwiowy; usta małe,
kształtne. Włosy krótkie, ułożone w gęste loki nad
czołem i krótkie pukle po bokach. Odmiennie potrak-
towana została głowa św. Piotra z charakterystyczną
łysiną i kępkami włosów po bokach, z pomarszczoną
o drobnych rysach twarzą, okoloną bujnym zarostem.
Pozostali apostołowie, rozmieszczeni po obu stronach
stołu w ujęciach profilem lub w trzech czwartych,
są w stosunku do grupy centralnej potraktowani pod-
rzędnie, co zostało wyrażone pomniejszeniem postaci,
z wyraźnym zakłóceniem perspektywy, a także ich
prymitywniejszym opracowaniem malarskim. W tej
grupie zwraca uwagę przede wszystkim postać Juda-
sza, umieszczona na pierwszym planie, bokiem do
widza, nieco przesunięta ku lewej stronie obrazu.
Szpetota rysów i worek ze srebrnikami trzymany
w prawej ręce ułatwiają identyfikację postaci. Jej
układ i pierwszoplanowość umieszczenia pozwoliły na
wyjątkowo staranne opracowanie partii szat o boga-
tym rysunku głęboko załamanych fałdów. Stół okrągły,
ustawiony perspektywicznie, nakrywa biały obrus
z dwoma fałdami widocznymi od frontu. Na nim po-
środku — półmisek z paschą, kilka talerzy, kubków
i noży, przed Chrystusem — kielich. Ławy, także
w ujęciu perspektywicznym; w lewym dolnym rogu
stoi dzban. Górną część obrazu wypełnia złote tło,
pokryte tłoczonym ornamentem o motywach stylizo-
wanej roślinności, pęków owocowo-kwiatowych i pu-
klowanych wazonów. Na wijącej się w górnej części
wstędze napis: ,,DESIDE[RO] DESIDERAVI HOC
PASCA MANDYCARE YOBISCYM ANTĘ QVAM
[PACIAR] [1]539”.
Mimo uszkodzeń i przybrudzenia, strona kolory-
styczna malowidła jest dobrze czytelna, przy czym
II. 4. Ostatnia Wieczerza z tryptyku z Liege (Leo-
dium), przed 1475 r., mai. Dirk Bouts. (Repr. wg
A. Dohmanna)
51
U. 3. Ostatnia Wieczerza, kwatera z ołtarza w Hei-
ligental, ok. 1447, mai. Hans Bornemann. (Repr. wg
H. Buscha)
wie zgrupowani są wokół okrągłego stołu i przedsta-
wieni w pozycjach siedzących. Postać Chrystusa umie-
szczona pośrodku, niejako u szczytu stołu. Chrystus
ujęty frontalnie, przedstawiony jest w momencie
przełamywnia chleba. Szczególną uwagę zwraca twarz,
o wyrazistych rysach, z wzrokiem skierowanym na
widza. Włosy rozdzielone pośrodku opadają w spiral-
nych puklach na plecy i ramiona. Wysokie czoło
i rozdzielenie włosów stwarza optyczne wrażenie po-
szerzenia tej charakterystycznej twarzy. W przedsta-
wieniu szczegółów zwraca również uwagę pewne nie-
dopracowanie anatomii rąk, cechujące zresztą wszyst-
kie postacie. Umieszczone po bokach postacie świę-
tych Jana i Piotra, zwrócone lekko ku środkowi, sta-
nowią wraz z Chrystusem centralną grupę całej kom-
pozycji, wyodrębniającą się zarówno wielkością, jak
i starannością wykonania. Głowa śpiącego św. Jana
wsparta jest na ramieniu Chrystusa. Twarz duża, wy-
razista i umięśniona, o kanciasto zarysowanych szczę-
kach i okrągłym podbródku; okrągły zarys wypukłych
oczu, linia nosa przechodzi w łuk brwiowy; usta małe,
kształtne. Włosy krótkie, ułożone w gęste loki nad
czołem i krótkie pukle po bokach. Odmiennie potrak-
towana została głowa św. Piotra z charakterystyczną
łysiną i kępkami włosów po bokach, z pomarszczoną
o drobnych rysach twarzą, okoloną bujnym zarostem.
Pozostali apostołowie, rozmieszczeni po obu stronach
stołu w ujęciach profilem lub w trzech czwartych,
są w stosunku do grupy centralnej potraktowani pod-
rzędnie, co zostało wyrażone pomniejszeniem postaci,
z wyraźnym zakłóceniem perspektywy, a także ich
prymitywniejszym opracowaniem malarskim. W tej
grupie zwraca uwagę przede wszystkim postać Juda-
sza, umieszczona na pierwszym planie, bokiem do
widza, nieco przesunięta ku lewej stronie obrazu.
Szpetota rysów i worek ze srebrnikami trzymany
w prawej ręce ułatwiają identyfikację postaci. Jej
układ i pierwszoplanowość umieszczenia pozwoliły na
wyjątkowo staranne opracowanie partii szat o boga-
tym rysunku głęboko załamanych fałdów. Stół okrągły,
ustawiony perspektywicznie, nakrywa biały obrus
z dwoma fałdami widocznymi od frontu. Na nim po-
środku — półmisek z paschą, kilka talerzy, kubków
i noży, przed Chrystusem — kielich. Ławy, także
w ujęciu perspektywicznym; w lewym dolnym rogu
stoi dzban. Górną część obrazu wypełnia złote tło,
pokryte tłoczonym ornamentem o motywach stylizo-
wanej roślinności, pęków owocowo-kwiatowych i pu-
klowanych wazonów. Na wijącej się w górnej części
wstędze napis: ,,DESIDE[RO] DESIDERAVI HOC
PASCA MANDYCARE YOBISCYM ANTĘ QVAM
[PACIAR] [1]539”.
Mimo uszkodzeń i przybrudzenia, strona kolory-
styczna malowidła jest dobrze czytelna, przy czym
II. 4. Ostatnia Wieczerza z tryptyku z Liege (Leo-
dium), przed 1475 r., mai. Dirk Bouts. (Repr. wg
A. Dohmanna)
51