Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (32.1970)

Z ZAGADNIEŃ TREŚCI I FORMY RZEŹBY B. BIEGASA

5. Gips
Przestrzeń; Tworzenie nieskończoności; Geniusz woj-
ny; Światowid; Sfinks; Harfa natchnienia; Ziemia;
Początek życia; Strumienie łez; Miecz myśliciela;
Wschód słońca; Łańcuch niewoli; Potęga silnej woli;
Sfinks; Sfinks uwalniania narodów; Dziewiąta sym-
fonia; Zerwanie łańcucha niewoli; Świat; Adam Mic-
kiewicz; Myśl przenikliwa; Ziemia; Trwoźna myśl;
Król duch; Gorgona; Leda; Demon sfery ziemskiej;
Król przestrzeni; Linie twórczości; Początek twórczo-
ści; Linie proste; Pierwsze tworzenie; Muzyka; Szczyt
skały; Kwiaty smutku; Tajemnica; Płomienie twór-
czości; Sfinks; Nastrój; Hełm słońca; Felia Litvine;
Mój Ojciec; Ku czci poległych; Pietyzm; Linie twór-
cze; Refleksje tworzenia; Złudzenie; Król miłości;

Życie; Wszechwidz; Eliasz Miecznikoff, Wice-Prze-
wodn. Inst. Pasteura; Olga Boznańska; Fontainas,
poeta belgijski; Verhaeren, poeta belgijski; Benija-
min; Waliszewski, historyk; Tektoniusz, pianista; Ju-
trzenka; Słońce; Saturn; Merkuriusz; Neptun; Mars;
Godziny życia; Narodzi Beri net, Hinduska; Miłość
śmierci; Groza; Walka myśli; Opatrzność; Ręce myśli-
cieli; Na iglobie tworzenia; Ananke; Felia Litvine,
śpiewaczka, w roli Brunhildy; Jowisz; Uranus; Fa-
sada domu przyszłości; Fasada domu przyszłości;
Fasada domu przyszłości; Fasada domu przyszłości;
Fasada kapliczki; Fasada strzechy; Wicher; Dal; Spo-
kój rozmyślania; Fale złudzeń; Bach; Baudelaire;
Matka; Fale; Wierzba zaczarowana; Autoportret; Słoń-
ce; Centaur skrzydlaty wojny; Przeznaczenie.

REMARQUES SUR LA QUEST1ON DU CONTENU ET DE LA FORMĘ
DES SCULPTURES DE BOLESŁAW BIEGAS JUSQU’A 1914

La plus grandę collection des sculptures de Biegas
(1877—1954), .comptant 148 pieces, se trouve a la
Bibliotheąue Polonaise de Paris; en Pologne on con-
nait jusqu’ici 20 scńlptures de cet artiśte.
Les oeuvres de Biegas representent le modern
style de caractere syrńbolique, offrent une atmo-
sphere de reverie et de lyrisme et souvent sont
bizarres. Ses premiers ouvrages executes avant 1896,
connius par les reproductions dans ileś periodiques de
Ha fin du XIXe siecle, isimples et isenitimentaux dans
leur realisme, prouvent que le sculpteur etait un
autodidacte et demontrent des analogies avec l’art
populaire („Le repos”). Ils etaient signes du nom
„Biegalski” (ce nom figurę egalement sur l’acte de
naissance de 1’artiste du 29 mars 1877).
Les themes religieux et de genre de ces premiers
essaiś sculpturaux ont ete remplaces en 1898 par
rhistorisme des „Chevaliers dormants”. Cette scene
naturaliste et narrative, sculptee a l’Ecole des Beaux-
-Arts de Cracovie dans Tatelier d’Alfred Daun, en
soulignant surtout le contenu, annonce la direction
des recherches artistiques de Biegas, developpee dans
les ouvrages „L’automne”, „La conversation des
pensees” (apres 1898) et autres, mais enrichie de
1’element du modern style.
Biegas oppose au naturalisme („L’humanite”, apres
1898) des tendences a simplifier la formę <„La nuit”,
vers 1901, „Le Iwre de la vie”, 1901). Le caractere
sym!bolique de ses oeuvres, tout d’abord modere,
devient parfois frąppant („L’amour de la mort”,
apres 1902, „La lutte pour l’existence”, 1901, „La
terre”, 1902) et la ligne ondulee du modem style
(„Le roi des peches”, „Le pelerinage du spectre de
la pensee”, avant 1904, „Le dernier coucher du soleil”,
1902) trouve un contraste dans la ligne droite, verticale
i(„Les spectres”,. avańt 1904, „Le cinq mysteres”, 1903).

Les sculptures de Biegas, quoique differenciees
en formes jusqu’a Tan 1908, gardent toujours leur
caractere symbolique, visent a exprimer des notions
abstraites („La vie”, „L’eternite” 1903) et personifient
les phenomenes de la naturę („Le vent” 1901). Le ca-
ractere symbolique se transforme parfois en surrealis-
me i(alors precurseur); la coinception liltteraire du
„Christ” (1902) de Biegas inspira, pres d’un quart de
siecle plus tard, la sculpture de Henryk Kuma intitu-
lee „Le Christ qui deuint une croix”.
Dans la creation .de Biegas antenieure 1914 inte-
ressant esit l’episode du cycle du „Palais enchantes”
(1902) ou la symetrie et la formę piąte decorative se
joignent au dessin mecanique en faisant disparaStre
1’iłłusion du bloc.
Entre 1903 et 1907 Biegas creait des personifica-
tions, aussi dans le modem style, des celebres mu-
siciens („Wagner”, „Berlioz”, „Bach”, „Beethonen”,
„Chopin”) et poetes („Słowacki”, „Krasiński”, „Bau-
delaire”, „Mickiewicz”).
Des annees 1908—1909 proviennent les sculptures
statiques en pose et hieratiques en expression (entre
autres „L’espace”, „L’eternite du mystere”, „Le sphinx”,
„La creation”, „La tristesse”) composees de deux fi-
gur es qui semblent etre jointes par leur dos.
En 1910 la stylisation dans le modern style dis-
parait au profit du realisme („Adam”, „Eve”) annonce
deja precedemment par les ouvrages tels que „La
tristesse”; en 1911 apparait le motif cosmique („Le
soleil”, „Saturne”, „Mars”, „Mercure”, „Neptune”,
„Jupiter”, „Uranus”). II est a souligner que Bolesław
Biegas, outre ises sculptures personifiant, en regle
generale, des visions symboliques et mystiques, creait
rarement des ouvrages a themes reels, mais avait
modele avec succes un grand nombre de portraits.