Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (32.1970)

MICHAŁ DOMAŃSKI


II. 15. Przestrzeń, 1909, repr. wg H. Biegeleisen,
jw., tabl. 41

twórczości literackiej50, później przewijały się rów-
nież przez twórczość rzeźbiarską („Jutrzenka”, 1904,
„Ziemia”, „Wszechświat” i in.), wreszcie „Dzieje życia
na planecie Saturna” stały się przedmiotem dramatu
Saturn (1937), co dowodzi trwałości i żywotności po-
jęć kosmicznych w świadomości Biegasa, wcielanych
przez niego w symboliczno-mistyczne wizje. Do nie-
licznych wszelako wyjątków w twórczości Biegasa
należą prace rzeźbiarskie podejmujące tematykę bar-
dziej realną („Zerwanie łańcucha niewoli”51, 1906)
i aktualną, opartą na wydarzeniach chwili: „Tytanik”,
„Ku czci poległych”52 (1913), „Wojna”53 i in. We
wszystkich tych pracach pozostaje on jednak nadal
symbolistą.
Na koniec warto przypomnieć o uprawianej przez
Biegasa z wielkim powodzeniem rzeźbie portreto-
wej, która — jak mniema Władysław Kozicki —
miała zdobyć trwalsze miejsce w historii niż jego
„rozwichrzone kompozycje mistyczna-symboliczne”5i.
Przepowiednia ta chyha nie spełniła się, bo bez nich
rzeźba polska byłaby istotnie uboższa o typowego
przedstawiciela secesji i symbolizmu. Rzeźba portre-
towa realizująca przeto inną 'linię gatunkową twór-
czości Biegasa wymaga osobnej analizy. Jej proble-
matyka ijest prostsza i nie stanowi takiej osobliwości
w naszej sztuce jak pozostała symboliczno-secesyjna
twórczość artysty.
50 b. BIEGAS, Księżyc, Dramotragedia w V-aktach, Kra-
ków 1902. Do utworu tego, pisanego w Koziczynku — Kra-
kowie w 1886 r. (?, może w 1896), Biegas wprowadza osotoy:
Ziemię, Księżyc, Słońce, Marsa.
51 W posiadaniu Tow. Hist.-Liter. w Paryżu.

ANEKS I
AKTA STANU CYWILNEGO URODZONYCH W LA-
TACH 1869—1878 (Parafia Rzym.-Kat. w Koziczyn-
ku, pow. Ciechanów).
Kosmhmhks N° 23
COCTOHJIOCb BB KO3MHJfHKT> ^6BeTHagpaTaB0 (Tpn^paTB
nepBaro) Mapra Tbicana bocmmoot ceMflecHTb cewaro
Bt bocmm-b uacoB yTpa. Hbhjich BapTjioMeil Berajib-
cKiw (Bartłomiej Biegalski) xo3hmhb jKMTejibCTtByiOLniit
bl Kosmhwhb rpirmra™ bocmm jtbtb otb pogy bb npw-
cyTCTBifł AHTonero MuxajibCKaro pabonritKa flBagn;aTT/i
bocbmm ji-bTB u BaprjiOMea Kewnbi xo3HKHa mecTb-
flecHTM jibtb orb po/jy n irpe^BHBmTb Hayrb njia-
/teHija MyjkecKaro nona oóbhbjihh hto oh podmuch
ceMnafluaTaro (^Ba^paTH /jeBHTaro) Mapra cero ro^a
bb mecTb nacoBB yrpa orb 3aKOHHoń ero iKensi
BjieoHopbi ypo>K,ąeHHoił BwxpoBmrb (Eleonory z Wi-
chrowiczow) rpM^pa™ jibtb otb po/iy. Mnafleniiy
3TOMy npn cbhtomb Kpememił coBepmeHHOMB cero
nuciła KceHflSOMB BepHapflOMH IIepiKxajibCKHM’b
AflMHHMCTpaTopoMB Ko3MHMHCKaro npnxo,ąa ^ano mmh
Bojiecjiamb (Bolesław). ABoenpieHHWKaMJf ero óbuiu
Ahtohw MMxajibCKifl n Anna KeMna. Aktt^ ceń oóbh-
BjimoujeMy m CBM/jT/reuHM-b nerpaMOTHbiMB npomrraH t=>
HaMM noAnncaHB. —
Kc. B. IIep>KxajibCKiii A^MJffiMCTpaTopB Ko3HHHHCKaro
npnxojia Co,aep>KamiM aKTbi rpajKflaHCKaro CocTOHHia.

ANEKS II
Spis rzeźb B. Biegasa znajdujących się w Biblio-
tece Polskiej w Paryżu wykonanych od 1900 do
1926 r. a ofiarowanych przez niego w latach 1950—54
Towarzystwu Historyczno-Literackiemu.
1. Brąz
Odrodzenie myśli; Fryderyk Szopen; Tragedia życia;
Jadwiga Tryczel; Henryk Tryczel; Sen; Rozbudzenie
myśli; Przeczucie; Wagner; Tęsknota; Wspomnienie
młodości; Burza; Berlioz; Tytanik; Medytacja; Na-
tchnienie; Burza w lesie; Cierpienie.
2. Marmur
Dojrzałość; Ewelina ks. Lubomirska.
3. Terakta
Myśl silnej woli; Czarownica; Rozmyślanie; Tajem-
nica myśli; Wspomnienie; Paul Swan, tancerz; Bez-
silność; Wspomnienie przykre; Zagadnienie; Skupie-
nie; Ranny; Na posterunku; Odpoczynek; Matrona;
Królowa satyrów; Prostota; Satyr z Lasku Buloń-
skiego; Mitra; Sfinks; Tryumfalne pienie koguta;
Siła woli; Potęga myśli; Demon; Satyr z Lasku Bu-
lońskiego; Satyr z Lasku Bulońskiego; Fasada domu
przyszłości; Fasada domu przyszłości; Fasada domu
przyszłości; Fasada domu przyszłości; Fasada domu
przyszłości; Fasada domu przyszłości; Rozwaga; Furia
zwycięstwa.
4. Piaskowiec
Król przeszłości.
52 Tamże.
53 Expositlon des Artistes peintres et sculpteurs polonais,
Parts 1918, s. 31.
54 w. KOZICKI, Sztuka polska, Warszawa 1920, s. 18.

334